De Nationale Opera presenteert
Een vergevingsgezinde heerser
Peter Sellars toont in zijn regie van Mozarts opera La clemenza di Tito een maatschappij die opkomt en ten onder gaat en knoopt aan bij recente gebeurtenissen in Parijs en Brussel.
Dit seizoen is La clemenza di Tito de enige opera van Wolfgang Amadeus Mozart bij De Nationale Opera. Het was een gelegenheidswerk, dat onder grote tijdsdruk en moeilijke privéomstandigheden werd geschreven. Niettemin is de muziek van zeer hoge kwaliteit en biedt La clemenza di Tito inhoudelijk erg interessante elementen.
© Ruth Walz
© Ruth Walz
© Ruth Walz
"La clemenza di Tito at Salzburg Festival — unforced diversity and a new sound for Mozart"
Financial Times over La clemenza di Tito (2017)
Aangepaste partituur
Regisseur Peter Sellars legt in La clemenza di Tito een verbinding tussen het einde van Tito en dat van Mozart. In zijn concept is Tito gewond geraakt en stervende; de aanslagplegers zijn geen vreemdelingen maar mensen die hij kent. Mozart zelf was ernstig ziek en had nog maar een paar maanden te leven. Bovendien had zijn vrouw Konstanze een verhouding met zijn leerling Franz Xaver Sussmayr, die de recitatieven voor de Clemenza schreef.
In die recitatieven wordt overigens flink gecoupeerd. 'De eerste stap in de richting van een echte Mozart-opera was', aldus Peter Sellars, 'ons van de recitatieven te ontdoen'. Her en der plaatsten hij en muzikaal leider Teodor Currentzis hier fragmenten uit composities van Mozart voor terug. De partituur werd als het ware gepimpt met onder meer Mozarts Adagio en fuga in c-klein KV 546, de Maurerische Trauermusik KV 477 en het 'Kyrie' uit Mis in c. Teodor Currentzis: 'Alles wat we hier aan muziek toevoegen, doen we met het grootste respect en met de grootst mogelijke liefde jegens de componist.'
De vergevingsgezinde keizer
Bij de kroningsplechtigheden van keizer Leopold II tot koning van Bohemen in Praag (1791) kon een feestelijke opera niet ontbreken. Mozart kreeg de opdracht voor een vorstelijke 'opera seria', een genre waarop de keizer zeer gesteld was. Het idee van een vergevingsgezinde heerser stemde overeen met zijn verlichte karakter. In die zin is de historische hoofdpersoon Titus in La clemenza di Tito beslist een veel positiever personage dan zijn tegenhanger Heliogabalus in Cavalli's Eliogabalo, eerder dit seizoen.
Over deze productie
De decors in La clemenza di Tito van George Tsypin tonen een verwoeste stad, een nieuwe stad met glazen kantoren en een aantal zuilen die lichtpatronen creëren, waarbij het decor de lichtbron wordt.
Teodor Currentzis en het ensemble musicAeterna debuteren bij De Nationale Opera, evenals de solisten. Sir Willard White (Publio) was al vele malen te gast in Amsterdam.
Het koor van musicAeterna - dat onlangs de Opera Award ontving voor 'Beste Koor 2018' ! - krijgt als ‘het volk’ een belangrijk aandeel in La clemenza di Tito.
Coproductie met Salzburger Festspiele en Deutsche Oper Berlin
Uit ons magazine
Podcast
door Sandra Verstappen
Inleiding
Drie kwartier voorafgaand aan de voorstelling is er een inleiding. Zo krijgt u meer achtergrondinformatie over de productie die u gaat zien. De inleidingen van Nationale Opera & Ballet zijn in het Nederlands en zijn gratis toegankelijk op vertoon van een geldig plaatsbewijs voor de voorstelling van die dag. De inleidingen worden gegeven in de inleidingenruimte. De toegang tot deze ruimte bevindt zich tussen de even en oneven garderobe.
Foyeravond
Stap in de wereld van de makers van La clemenza di Tito tijdens de foyeravond op maandag 23 april.
Peter Sellars
RegisseurPETER SELLARS (regie) is een vermaard Amerikaans theater- en operaregisseur. Hij staat vooral bekend om zijn unieke moderne ensceneringen van klassieke en hedendaagse werken, waaronder Don Giovanni (geplaatst in Harlem, New York), Le nozze di Figaro (in een luxueus appartement in Trump Tower) en Händels Orlando (in de ruimte).
Teodor Currentzis
Muzikaal leiderTEODOR CURRENTZIS (muzikale leiding) werd geboren in Griekenland en groeide op in Rusland, waar hij orkestdirectie studeerde aan het staatsconservatorium van Sint-Petersburg. Currentzis is artistiek directeur van Perm State Opera and Ballet Theatre, artistiek directeur en oprichter van het orkest MusicAeterna en het bijbehorende koor, en met ingang van het seizoen 2018-2019 tevens chef-dirigent van het SWR Symphonieorchester.
Het orkest
Het orkest van musicAeterna van het Opera- en Ballettheater in Perm staat bekend als een van de meeste vernieuwende ensembles die gespecialiseerd zijn in de authentieke uitvoeringspraktijk. Nadat het ensemble in 2004 was opgericht door Teodor Currentzis, kreeg het al snel nationale en internationale waardering. Het repertoire strekt zich uit voorbij de grenzen van de oude muziek: MusicAeterna speelt werken uit verschillende periodes, waaronder ook muziek uit de 20ste eeuw en van levende componisten. MusicAeterna is voor het eerst te gast bij De Nationale Opera.
Dirigent Teodor Currentzis is muzikaal directeur van het Opera- en ballettheater in Perm. Met zijn ensemble musicAeterna is hij beroemd om de zowel temperamentvolle als gevoelige uitvoeringen. In de woorden van Peter Sellars: ‘... powerful, genuinely dramatic, poetic, heart-felt and real.’
Team, Cast en Koor
- Muzikale leiding
- Teodor Currentzis
- Regie
- Peter Sellars
- Decor
- George Tsypin
- Kostuums
- Robby Duiveman
- Licht
- James F. Ingalls
- Dramaturgie
- Antonio Cuenca Ruiz
- Orkest
- musicAeterna
- Koor
- musicAeterna
- Instudering
- Vitaly Polonsky
- Tito Vespasiano
- Russell Thomas
- Vitellia
- Ekaterina Scherbachenko
- Servilia
- Janai Brugger
- Sesto
- Paula Murrihy
- Annio
- Jeanine De Bique
- Publio
- Sir Willard White
di 07 feb
Financial Times over Only The Sound Remains, 2016
‘Sellars, as always, sets out with consummate sincerity and solid stagecraft to convey a highly spiritual message.’
di 19 dec
La clemenza di Tito (Salzburg 2017) - The New Yorker
‘Sellars makes his moral vision even stronger through his casting. In an essay included in the program, he compares Leopold II to Nelson Mandela, who, on assuming power in South Africa, forgave those who wished him dead. The African-American tenor Russell Thomas sings Tito, and he is surrounded by nonwhite artists: [...]. This inversion puts the drama in a fresh light and advances Sellars’s long-term campaign against systemic racism in classical music.’
di 19 dec
La clemenza di Tito (Salzburg 2017) - Bachtrack****
‘Die Produktion von Peter Sellars trifft ebenfalls einen Nerv der Zeit und bringt die Flüchtlingsproblematik sowie den Terror unserer Gegenwart auf die Bühne. Hochpolitisch und mit überaus philosophischen Zwischentönen zeigt Sellars die Probleme von Rassentrennung, Fremdenhass und menschlichem Mitleid auf, wobei es ihm gelingt, dabei nicht allzu pathetisch zu werden. Sellars ruft mit seiner Inszenierung zu mehr Menschlichkeit und einem Miteinander auf, um Terror und Hass keinen Nährboden zu geben.’
