De Nationale Opera presenteert
Deze productie was te zien in oktober 2018
Hartverscheurend en realistisch
De heftige en aangrijpende opera Jenůfa van Leoš Janáček past goed bij de compromisloze regiestijl van de Britse theatermaker Katie Mitchell. Rivaliteit, jaloezie en sociale controle leiden in deze opera tot de moord op een onschuldig kind.
Familiedrama
Het libretto van Jenůfa schreef componist Leoš Janáček naar een toneelstuk van Gabriela Preissová, een fel psychologisch-realistisch familiedrama. Het aangrijpende verhaal speelt zich af tegen de achtergrond van een besloten gemeenschap. Jenůfa is zwanger en lijdt onder de morele onderdrukking door haar omgeving. De vader van het kind laat haar in de steek. Haar baby wordt gedood door haar pleegmoeder die Jenůfa's reputatie wil redden door van haar een acceptabele bruid te maken. Als alles aan het licht komt, wordt de pleegmoeder gearresteerd; Jenůfa trouwt ten slotte met een man die oprecht van haar houdt.
Netopil en Janáček
Janáčeks muziek gaat uit van de intonatie en het ritme van de Tsjechische omgangstaal, terwijl ook de volksmuziek van grote invloed was. Janáček: 'Uit de mensen, uit de wereld en uit mezelf put ik mijn scheppingskracht...'
Lees hier meer over Janáček: spraakmelodie en biografie
Dirigent Tomáš Netopil komt terug bij De Nationale Opera na L'amour des trois oranges. Dat Netopil net als componist Janáček een Tsjech is, draagt beslist bij aan een fijngevoelige interpretatie van Jenůfa, met veel aandacht voor de subtiliteiten die uit de gezongen taal voortkomen.
Decorontwerp akte 1 door Lizzie Clachan
Decorontwerp akte 2 door Lizzie Clachan
Decorontwerp akte 3 door Lizzie Clachan
Mitchells focus op vrouwelijke ervaring
Katie Mitchell regisseerde eerder bij De Nationale Opera Orest, Written on Skin, Trauernacht en Lessons in Love and Violence. In haar ensceneringen speelt het filmische element een belangrijke rol. Met Jenůfa ensceneert ze bij De Nationale Opera voor het eerst een opera uit het meer gangbare repertoire. Recent was Katie Mitchell te gast bij Toneelgroep Amsterdam met Genets De Meiden. Mitchell: ‘Ik richt mijn aandacht consequent op vrouwelijke ervaring en perceptie. Er zijn niet heel veel vrouwelijke regisseurs en iemand moet het doen. Ik voel het als een verantwoordelijkheid.’
Drie grote zangeressen
Annette Dasch debuteert als Jenůfa, al ruime tijd een vurige wens van DNO. In de andere vrouwelijke hoofdrollen staan als grootmoeder Stařenka Hanna Schwarz (sterzangeres uit Bayreuth, eerder bij DNO Brangäne Tristan und Isolde en Charlotte Werther), en als Jenůfa’s pleegmoeder Kostelnička zien we Evelyn Herlitzius (Färberin Die Frau ohne Schatten, titelrol Elektra).
Het Nederlands Philharmonisch Orkest
Het Nederlands Philharmonisch Orkest|Nederlands Kamerorkest is al meer dan 30 jaar vaste orkestpartner van De Nationale Opera en wordt internationaal gerekend tot de beste operaorkesten. Ieder seizoen spelen de twee orkesten het merendeel van de operaproducties in Nationale Opera & Ballet. Het Nederlands Philharmonisch Orkest | Nederlands Kamerorkest verzorgt in Het Concertgebouw een veelzijdige concertprogrammering en speelt daarnaast in andere Nederlandse concertzalen en op buitenlandse podia en festivals.
Het Nederlands Philharmonisch Orkest|Nederlands Kamerorkest brengt klassieke muziek ook bij mensen voor wie een bezoek aan een concertzaal niet vanzelfsprekend is. Musici trekken eropuit naar klaslokalen om kinderen te laten ervaren hoe leuk het is om een instrument te bespelen en naar klassieke muziek te luisteren. De musici delen hun liefde en passie voor muziek met jong en oud in bijvoorbeeld ziekenhuizen of op festivals. Klassieke muziek wordt zo bereikbaar voor iedereen.
ma 08 okt
Jenůfa - Trouw**** (2018)
'Maar zoals gezegd is de enscenering geen moment saai of onbeholpen. Er zit geen enkele onnodige beweging in en de manier hoe Laca's frustratie wordt uitgebeeld is schitterend. Dat hij Jenůfa's appelrode wangen met een mes bewerkt zodat ze minder aantrekkelijk wordt voor zijn halfbroer is uitermate geloofwaardig. Vooral ook omdat Pavel Černoch zo prachtig zingt en acteert. Ondanks de drie sterke vrouwenrollen is deze Tsjechische tenor de ster van de avond.'
di 09 okt
Jenůfa - NRC Handelsblad****(2018)
'Opera ‘Jenufa’ als overtuigend pamflet tegen vrouwenonrecht' 'Voor De Nationale Opera maakte regisseur Katie Mitchell van Janaceks opera Jenufa een moderne tragedie. De fenomenale cast en fijngetekende personenregie maken het tot een ijzersterke voorstelling.'
ma 08 okt
Jenůfa - De Volkskrant**** (2018)
'Ook de ontknoping, een geweldig contrast met het bijna satirische burgermanstafereel waarmee het derde bedrijf opent, is pijnlijk en genadeloos. Jenufa en Laca lijken uiteindelijk samen het geluk te vinden, maar zullen de opgelopen schrammen en krassen hun leven lang meedragen.'
ma 08 okt
Jenůfa - Het Parool (2018)
'De eigenzinnige, heerlijk ongelikte muziek zou je fauvistisch kunnen noemen, met felle kleuren, abrupte contrasten, frappante melodische en harmonische herhalingsstructuren, en ritmes en zanglijnen die rechtstreeks zijn ontleend aan de spreektaal. Dat was Leos Janáceks belangrijkste vernieuwing.'
ma 08 okt
Theaterkrant - Jenůfa (2018)
'Het rauwe realisme dat Mitchell toont, wordt gespiegeld door het Nederlands Philharmonisch Orkest dat onder leiding van Tomáš Netopil vooral het brute in de partituur verklankt, maar daarbij de romantische lijnen uit het oog verliest.'
ma 08 okt
Jenůfa - Bachtrack.com (2018)
'The libretto of this dark family drama is so gripping that Mitchell does not feel the need to alter the storyline. She simply moves the action to the present day and substitutes the closed folk of a Moravian village with the just-as-suffocating community of a modern day trailer park. Lizzie Clachan's sets have the unromantic ugliness of a telenovela: a cross-section of a factory’s office, complete with attached cafeteria and washroom in the first act, followed by cross sections of Kostelnička and Jenůfa’s caravans in the following two. This family story is the stuff of soap opera at its best.'
di 06 feb
Parool over De Meiden****
‘Spelen in een voorstelling van Mitchell is precisiewerk: als in een choreografie bedekt ze elke handeling en legt ze alles vast. (...) een verrassend heldere, actuele regie.’
Team, Cast en Koor
- Muzikale leiding
- Tomáš Netopil
- Regie
- Katie Mitchell
- Decor en kostuums
- Lizzie Clachan
- Licht
- James Farncombe
- Beweging
- Joseph Alford
- Dramaturgie
- Klaus Bertisch
- Orkest
- Nederlands Philharmonisch Orkest
- Koor
- Koor van De Nationale Opera
- Instudering
- Ching-Lien Wu
- Stařenka Buryjovka
- Hanna Schwarz
- Laca Klemeň
- Pavel Cernoch
- Števa Buryja
- Norman Reinhardt
- Kostelnička Buryjovka
- Evelyn Herlitzius
- Jenůfa
- Annette Dasch
- Stárek
- Henry Waddington
- Rychtár
- Jeremy White
- Rychtárka
- Francis van Broekhuizen
- Karolka
- Karin Strobos
- Pastuchyňa
- Polly Leech - De Nationale Opera Studio
- Barena
- Gloria Giurgola - De Nationale Opera Studio
- Jano
- Sophia Burgos
- Tetka
- Johanna Dur
- 1e Hlas
- Dana Ilia
- 2e Hlas
- Richard Meijer
INLEIDINGEN
Drie kwartier voor aanvang van elke voorstelling vindt in Nationale Opera & Ballet een inleiding plaats. Deskundigen op het gebied van opera, ballet en dans geven achtergrondinformatie en vertellen interessante
details die uw theaterbezoek kunnen verdiepen. De inleidingen zijn in het Nederlands en zijn gratis toegankelijk op vertoon van een geldig plaatsbewijs. Ze vinden plaats in de Odeonzaal, onze nieuwe inleidingen- en educatieruimte. De inleidingen zijn ook vooraf of nadien thuis te beluisteren op deze website.
Tijd: 45 minuten voor aanvang van iedere voorstelling
Plaats: Odeonzaal; ingang tussen de even en oneven
garderobes
Podcast
Door Joke Dame
