De Nationale Opera presenteert
Een productie van Holland Festival, De Nationale Opera, het Koninklijk Conservatorium Den Haag i.s.m de Stockhausen Stiftung für Musik
Venster op het muzikale universum van Karlheinz Stockhausen
Wat doen wij mensen op aarde? Het antwoord van Karlheinz Stockhausen op deze vraag bestaat uit LICHT, een cyclus van maar liefst zeven opera’s. Aus LICHT is een selectie van unieke scènes hieruit die wordt gepresenteerd in drie opeenvolgende voorstellingen in de Gashouder, Westergasfabriek, Amsterdam.
In de operacyclus LICHT geeft Karlheinz Stockhausen zijn visie op de rol van de mensheid in een muzikale schepping en doet daarin een beroep op het hoogste wat podiumkunst kan bieden. Musici en middelen om zijn verhaal vertellen, brengt hij tot het uiterste. Karlheinz Stockhausen wist als een van de eersten het maken van elektronische muziek tot kunst te verheffen.
Omvattende lezing
Aus LICHT is een selectie van scènes uit deze zeven opera’s, waarbij onder meer Kathinka Pasveer, die de muzikale leiding heeft, nauw betrokken is geweest. De selectie wordt gepresenteerd in drie opeenvolgende voorstellingen en is als zodanig de eerste omvattende lezing op LICHT van Karlheinz Stockhausen.
Aan het Koninklijk Conservatorium in Den Haag is een speciale tweejarige master opgericht voor een selecte groep studenten, die zich uitsluitend richt op aus LICHT.
Speciale website
Voor aus LICHT is een speciale website gelanceerd, waar u alles kunt vinden over dit unieke project. Hier vindt u niet alleen praktische informatie over de productie en de randprogrammering, maar ook verdieping en achtergronden.
Deel 1
31 mei, 4 juni, 8 juni 2019
19.30 - ± 23.15 uur - Voor toegewijde luisteraars is er aansluitend de elektronische compositie UNSICHTBARE CHÖRE. De eindtijd is dan ± 00.15 uur.
Michael
De eerste van drie voorstellingen staat geheel in het teken van Michael, de belichaming van het goede en goddelijke in de operacyclus LICHT.
Zijn muzikale DNA bestaat uit een formule van dertien tonen, eentje meer dan de twaalf witte en zwarte toetsen van de piano die het octaaf rijk is. In twee complete scènes uit de opera DONNERSTAG toont Stockhausen de jeugd van Michael met een geesteszieke moeder en een vader die niet opgewassen is tegen het leven.
In MICHAELS REISE UM DIE ERDE bereist Michael de aarde om na te zijn bespot en gehoond zijn geliefde Eva te ontmoeten. Zij verlaten de aarde voor een kosmische reis waarin ze zich muzikaal verenigen.
Het publiek is opgenomen in een muzikaal universum waarin onzichtbare koren de ruimte vullen. De scènes worden voorafgegaan door DONNERSTAGs GRUSS, een korte ouverture die vooruitblikt. Na afloop klinkt het ABSCHIED gespeeld door vijf trompetten in een ruimtelijke opstelling.
Het eerste deel is de meest scenische en verhalende van deze trilogie, die naarmate Stockhausen verder componeerde aan LICHT steeds ritueler van karakter zal blijken.
Deel 2
1, 5, 9 juni 2019
15.00 uur - ± 21.20 uur - Voor toegewijde luisteraars is er voorafgaand de elektronische compositie FREITAGs-GRUSS vanaf 13.15 uur; en na afloop de elektronische compositie FREITAGs-ABSCHIED, einde ± 23.30 uur
LUCIFER EN EVA
Lucifers muzikale DNA vertoont met een formule van slechts elf tonen een duidelijk tekort. Dit drijft hem om vervulling te zoeken in zijn strijd met Michael. Of zich met Eva te verenigen wier formule van twaalf tonen de ideale menselijke genen omvat.
Karlheinz Stockhausen wist als een van de eersten het maken van elektronische muziek tot kunst te verheffen. Scènes uit FREITAG zijn ook onderdeel van het programma, zij het alleen via luidsprekers te beluisteren. De componist als het ware vol op het orgel, onzichtbaar maar alomtegenwoordig.
Deze voorstelling deel opent met scènes uit SAMSTAG, de dag gedomineerd door Lucifer als derde hoofdrolspeler. Na een fanfare speelt zich een vreemd ritueel af in KATHINKAs GESANG. Daarna verandert de sfeer totaal en is het podium aan Eva met drie scènes uit MONTAG.
Deel 3
2, 6, 10 juni
14.00 uur - ± 22.30 uur
Voor toegewijde luisteraars wordt de voorstelling voorafgegaan door de elektronische compositie MITTWOCHs-GRUSS om ± 12.30 uur.
SAMENWERKING EN HET OPENEN VAN DE RUIMTE
Nadat een bittere strijd tussen MICHAEL en LUCIFER is beslecht, brengt Stockhausen als schepper van ruimte de protagonisten weer samen.
Het conflict tussen Michael en Lucifer krijgt zijn ontknoping in INVASION-EXPLOSION. In een overweldigende elektronische klankwereld met reminiscenties aan Stockhausens eigen beleving van de Tweede Wereld-oorlog, bevechten twee legers elkaar in de publieke ruimte. Het leger van Lucifer zegeviert en een dodelijk getroffen Michael eindigt in de armen van Eva voor een ingetogen PIETÁ.
MITTWOCH is de opera uit LICHT waarin de drie hoofdrolspelers het podium delen en uiteindelijk tot elkaar komen. In WELT-PARLAMENT worden ruzies beslecht en visioenen geschapen voor kosmische samenwerking.
Instrumentalisten komen auditeren voor een hemels orkest in ORCHESTER-FINALISTEN. Vier strijkers kiezen daarna daadwerkelijk het luchtruim wanneer ze ieder plaatsnemen in hun eigen helikopter. Het publiek in de Gashouder neemt via straalverbindingen kennis van het
HELIKOPTER STREICHQUARTETT.
Deel 3 eindigt met ENGELPROZESSIONEN, één van de twee scènes uit SONNTAG, het sluitstuk in de cyclus LICHT.
Voor al zijn opera’s componeerde Stockhausen speciale elektronische muziek die het publiek tot zich kan nemen voorafgaand aan de voorstelling om alvast in de stemming te komen, of na afloop om nog even in de betovering te blijven. aus LICHT biedt deze elektronische muziek aan in een optimale weergave en live-gemixt.
Team, Cast en Koor
- Muzikale leiding
- Kathinka Pasveer
- Mise-en-espace
- Pierre Audi
- Decor en licht
- Urs Schönebaum
- Kostuum
- Wojciech Dziedzic
- Video
- Chris Kondek
- Curator
- Renee Jonker
- Dramaturgie
- Suzanne Stephens-Janning
Christiano Melli
Klaus Bertisch - Dirigenten
- Adrian Heger
Wilma ten Wolde (Nationaal Kinderkoor)
Daniel Reuss (Cappella Amsterdam) - Artistiek producent/coördinator
- Sigi Giesler
- Koor
- Nederlands Kamerkoor
Cappella Amsterdam
Nationaal Kinderkoor/Nationaal Vrouwen Jeugdkoor/Nationaal Gemengd Jeugdkoor
- Solisten, instrumentale solisten
- studenten master aus LICHT Koninklijk Conservatorium Den Haag
Een productie van Holland Festival, De Nationale Opera, het Koninklijk Conservatorium Den Haag i.s.m de Stockhausen Stiftung für Musik
FOYERAVOND
Stap in de wereld van de makers. Op deze avonden, in de Odeonzaal van Nationale Opera & Ballet, kunt u in informele setting met een drankje genieten van een aria of duet, een pas de deux of een klein ensemble, een interview met een zanger of een choreograaf. Per productie wordt een gevarieerd programma gepresenteerd, gekoppeld aan een actueel thema.
ma 27 mei aus LICHT
Aanvang: 20.30 uur
Locatie: Odeonzaal
Duur: 60 minuten
Prijs: € 10, € 7,50 (Vrienden), € 5 (studenten),
Gratis voor Donateurs, Geefkringleden van Het Nationale
Ballet en Patronen van Nationale Opera & Ballet.
