De Nationale Opera presenteert
Deze productie was te zien in mei 2019
Een productie van Holland Festival, De Nationale Opera, het Koninklijk Conservatorium Den Haag i.s.m de Stockhausen Stiftung für Musik
Venster op het muzikale universum van Karlheinz Stockhausen
Wat doen wij mensen op aarde? Het antwoord van Karlheinz Stockhausen op deze vraag bestaat uit LICHT, een cyclus van maar liefst zeven opera’s. Aus LICHT is een selectie van unieke scènes hieruit die wordt gepresenteerd in drie opeenvolgende voorstellingen in de Gashouder, Westergasfabriek, Amsterdam.
In de operacyclus LICHT geeft Karlheinz Stockhausen zijn visie op de rol van de mensheid in een muzikale schepping en doet daarin een beroep op het hoogste wat podiumkunst kan bieden. Musici en middelen om zijn verhaal vertellen, brengt hij tot het uiterste. Karlheinz Stockhausen wist als een van de eersten het maken van elektronische muziek tot kunst te verheffen.
Karlheinz Stockthausen tijdens repetitie Michaels Heimkehr
Omvattende lezing
Aus LICHT is een selectie van scènes uit deze zeven opera’s, waarbij onder meer Kathinka Pasveer, die de muzikale leiding heeft, nauw betrokken is geweest. De selectie wordt gepresenteerd in drie opeenvolgende voorstellingen en is als zodanig de eerste omvattende lezing op LICHT van Karlheinz Stockhausen.
Aan het Koninklijk Conservatorium in Den Haag is een speciale tweejarige master opgericht voor een selecte groep studenten, die zich uitsluitend richt op aus LICHT.
Foto: Ruth & Martin Walz
Foto: Ruth & Martin Walz
Behind the scenes
De studenten van de master aus LICHT komen van over de hele wereld naar het Koninklijk Conservatorium om zich twee jaar lang te verdiepen in Karlheinz Stockhausens meesterwerk LICHT.
De studenten van de master aus LICHT komen van over de hele wereld naar het Koninklijk Conservatorium om zich twee jaar lang te verdiepen in Karlheinz Stockhausens meesterwerk LICHT.
Foto: Ruth & Martin Walz
Foto: Ruth & Martin Walz
Foto: Ruth & Martin Walz
Foto: Ruth & Martin Walz
Foto: Ruth & Martin Walz
Foto: Ruth & Martin Walz
Foto: Ruth & Martin Walz
Foto: Ruth & Martin Walz
Foto: Ruth & Martin Walz
Foto: Ruth & Martin Walz
Foto: Ruth & Martin Walz
Foto: Ruth & Martin Walz
Foto: Ruth & Martin Walz
Foto: Ruth & Martin Walz
Foto: Ruth & Martin Walz
Foto: Ruth & Martin Walz
Foto: Ruth & Martin Walz
Foto: Ruth & Martin Walz
Foto: Ruth & Martin Walz
Foto: Ruth & Martin Walz
Foto: Ruth & Martin Walz
Foto: Ruth & Martin Walz
Foto: Ruth & Martin Walz
Foto: Ruth & Martin Walz
Foto: Ruth & Martin Walz
Foto: Ruth & Martin Walz
Foto: Ruth & Martin Walz
Foto: Ruth & Martin Walz
Foto: Ruth & Martin Walz
Foto: Ruth & Martin Walz
Foto: Ruth & Martin Walz
Foto: Ruth & Martin Walz
Foto: Ruth & Martin Walz
Foto: Ruth & Martin Walz
Foto: Ruth & Martin Walz
Foto: Ruth & Martin Walz
Foto: Ruth & Martin Walz
Foto: Ruth & Martin Walz
Foto: Ruth & Martin Walz
Foto: Ruth & Martin Walz
Foto: Ruth & Martin Walz
Foto: Ruth & Martin Walz
Foto: Ruth & Martin Walz
Foto: Ruth & Martin Walz
Foto: Ruth & Martin Walz
Foto: Ruth & Martin Walz
Foto: Ruth & Martin Walz
Foto: Ruth & Martin Walz
Foto: Ruth & Martin Walz
Foto: Ruth & Martin Walz
Foto: Ruth & Martin Walz
Foto: Ruth & Martin Walz
Foto: Ruth & Martin Walz
Foto: Ruth & Martin Walz
Foto: Ruth & Martin Walz
Foto: Ruth & Martin Walz
Foto: Ruth & Martin Walz
Foto: Ruth & Martin Walz
Speciale website
Voor aus LICHT is een speciale website gelanceerd, waar u alles kunt vinden over dit unieke project. Hier vindt u verdieping, achtergronden en praktische informatie over de productie en de randprogrammering.
wo 05 jun
Het Parool
álles aan Aus Licht is verbluffend (…) Dit werk is van een absolute buitencategorie.(…) In mijn dertig jaar als muziekrecensent van deze krant heb ik, hoe hysterisch het misschien ook zal klinken, nog nooit zoiets moois – bij gebrek aan een beter woord – meegemaakt.
wo 05 jun
NRC ★★★★★
Wonderschone operacyclus (…) Het is een all inclusive beleving voor de zintuigen
wo 05 jun
Trouw ★★★★
…er werd historie geschreven met deze spectaculair ogende productie.
wo 05 jun
de Volkskrant
Als iemand recht kan doen aan de bedoelingen van Stockhausen is het wel theater- en operamagiër Pierre Audi.
di 04 jun
aus LICHT - Noordhollands Dagblad over Deel 1
“Een ontroerender duet tussen een trompet en contrabas heeft er waarschijnlijk nooit eerder geklonken. In Karlheinz Stockhausens ’Aus Licht’ zorgen trompettist Jerome Burns en contrabassist Louis van der Mespel in hun samenspel voor kippenvel.”
di 04 jun
aus LICHT - Deutschlandfunk Kultur
“Wirklich ein Erlebnis, ein Ritual“
di 04 jun
aus LICHT - Het Parool
“Operatie geslaagd: álles aan Aus Licht is verbluffend. Om te beginnen de locatie – de Gashouder is een magische ruimte. Dan de prestaties van de instrumentalisten en zangers, voor het leeuwendeel studenten van het Haags conservatorium. De klankregie van onder anderen Paul ¬Jeukendrup en Jan Panis. De decors en vooral de belichting van Urs Schönebaum.”
do 31 jan
NRC over aus LICHT - 2019
"aus LICHT moet je ondergaan. Parkeer sceptische vragen over zin en onzin en geef je over aan de muziek en het theater […].”
do 31 jan
Place de l'Opera over preview aus LICHT - 2017
“De voorstelling doet reikhalzend uitkijken naar het totAal in 2019.”
do 31 jan
NRC over aus LICHT - 2019
“[…] een historisch en internationaal onvertoond spektakel.” “Met aus LICHT componeerde Stockhausen de omvangrijkste opera uit de geschiedenis van de mensheid.” “Stockhausens veelzijdige maar consequent spirituele oeuvre […].” “[…] zeker iets om je op te verheugen.” “Moet je dat alles snappen? Nee.
wo 05 jun
Joshua Barone, New York Times
“[…] a breathtaking three-day selection of scenes from Stockhausen’s magnum opus […]”
Deel 1
31 mei, 4 juni, 8 juni 2019
19.30 - ± 23.15 uur - Voor toegewijde luisteraars is er aansluitend de elektronische compositie UNSICHTBARE CHÖRE. De eindtijd is dan ± 00.15 uur.
Michael
De eerste van drie voorstellingen staat geheel in het teken van Michael, de belichaming van het goede en goddelijke in de operacyclus LICHT.
Zijn muzikale DNA bestaat uit een formule van dertien tonen, eentje meer dan de twaalf witte en zwarte toetsen van de piano die het octaaf rijk is. In twee complete scènes uit de opera DONNERSTAG toont Stockhausen de jeugd van Michael met een geesteszieke moeder en een vader die niet opgewassen is tegen het leven.
In MICHAELS REISE UM DIE ERDE bereist Michael de aarde om na te zijn bespot en gehoond zijn geliefde Eva te ontmoeten. Zij verlaten de aarde voor een kosmische reis waarin ze zich muzikaal verenigen.
Het publiek is opgenomen in een muzikaal universum waarin onzichtbare koren de ruimte vullen. De scènes worden voorafgegaan door DONNERSTAGs GRUSS, een korte ouverture die vooruitblikt. Na afloop klinkt het ABSCHIED gespeeld door vijf trompetten in een ruimtelijke opstelling.
Het eerste deel is de meest scenische en verhalende van deze trilogie, die naarmate Stockhausen verder componeerde aan LICHT steeds ritueler van karakter zal blijken.
Deel 2
1, 5, 9 juni 2019
15.00 uur - ± 21.20 uur - Voor toegewijde luisteraars is er voorafgaand de elektronische compositie FREITAGs-GRUSS vanaf 13.15 uur; en na afloop de elektronische compositie FREITAGs-ABSCHIED, einde ± 23.30 uur
LUCIFER EN EVA
Lucifers muzikale DNA vertoont met een formule van slechts elf tonen een duidelijk tekort. Dit drijft hem om vervulling te zoeken in zijn strijd met Michael. Of zich met Eva te verenigen wier formule van twaalf tonen de ideale menselijke genen omvat.
Karlheinz Stockhausen wist als een van de eersten het maken van elektronische muziek tot kunst te verheffen. Scènes uit FREITAG zijn ook onderdeel van het programma, zij het alleen via luidsprekers te beluisteren. De componist als het ware vol op het orgel, onzichtbaar maar alomtegenwoordig.
Deze voorstelling deel opent met scènes uit SAMSTAG, de dag gedomineerd door Lucifer als derde hoofdrolspeler. Na een fanfare speelt zich een vreemd ritueel af in KATHINKAs GESANG. Daarna verandert de sfeer totaal en is het podium aan Eva met drie scènes uit MONTAG.
Deel 3
2, 6, 10 juni
14.00 uur - ± 22.30 uur
Voor toegewijde luisteraars wordt de voorstelling voorafgegaan door de elektronische compositie MITTWOCHs-GRUSS om ± 12.30 uur.
SAMENWERKING EN HET OPENEN VAN DE RUIMTE
Nadat een bittere strijd tussen MICHAEL en LUCIFER is beslecht, brengt Stockhausen als schepper van ruimte de protagonisten weer samen.
Het conflict tussen Michael en Lucifer krijgt zijn ontknoping in INVASION-EXPLOSION. In een overweldigende elektronische klankwereld met reminiscenties aan Stockhausens eigen beleving van de Tweede Wereld-oorlog, bevechten twee legers elkaar in de publieke ruimte. Het leger van Lucifer zegeviert en een dodelijk getroffen Michael eindigt in de armen van Eva voor een ingetogen PIETÁ.
MITTWOCH is de opera uit LICHT waarin de drie hoofdrolspelers het podium delen en uiteindelijk tot elkaar komen. In WELT-PARLAMENT worden ruzies beslecht en visioenen geschapen voor kosmische samenwerking.
Instrumentalisten komen auditeren voor een hemels orkest in ORCHESTER-FINALISTEN. Vier strijkers kiezen daarna daadwerkelijk het luchtruim wanneer ze ieder plaatsnemen in hun eigen helikopter. Het publiek in de Gashouder neemt via straalverbindingen kennis van het
HELIKOPTER STREICHQUARTETT.
Deel 3 eindigt met ENGELPROZESSIONEN, één van de twee scènes uit SONNTAG, het sluitstuk in de cyclus LICHT.
Bekijk de inleiding van deel 3
Voor al zijn opera’s componeerde Stockhausen speciale elektronische muziek die het publiek tot zich kan nemen voorafgaand aan de voorstelling om alvast in de stemming te komen, of na afloop om nog even in de betovering te blijven. aus LICHT biedt deze elektronische muziek aan in een optimale weergave en live-gemixt.
Bestel een passe-partout Bestel Foodvouchers
Kijk hier voor meer informatie over een cateringarrangement bij deel 2 en 3.
Karlheinz podcast aflevering 1
Bewogen jeugd
door: Beitske de Jong
Karlheinz podcast aflevering 2
Pionieren met elektronica
door: Beitske de Jong
Karlheinz podcast aflevering 3
Liefde en samenwerking
door: Beitske de Jong
Karlheinz podcast aflevering 4
Stockhausens spirituele wereld
door: Beitske de Jong
Karlheinz podcast aflevering 5
aus LICHT
door: Beitske de Jong
Team, Cast en Koor
- Muzikale leiding
- Kathinka Pasveer
- Regie
- Pierre Audi
- Decor en licht
- Urs Schönebaum
- Kostuum
- Wojciech Dziedzic
- Video
- Chris Kondek en Robi Voigt
- Curator
- Renee Jonker
- Dirigenten
- Adrian Heger
Wilma ten Wolde (Nationaal Kinderkoor)
Daniel Reuss (Cappella Amsterdam) - Artistiek producent/coördinator
- Sigi Giesler
- Dramaturgie
- Klaus Bertisch
- Muzikaal en dramaturgisch adviseur
- Suzanne Stephens-Janning
- Educatief adviseur
- Christiano Melli
- Koor
- Nederlands Kamerkoor
Cappella Amsterdam
Nationaal Kinderkoor/Nationaal Vrouwen Jeugdkoor/Nationaal Gemengd Jeugdkoor
- Solisten, instrumentale solisten
- studenten master aus LICHT Koninklijk Conservatorium Den Haag
- TEAM,CAST,KOOR per deel
- Zie auslicht.com
ARTISTIEKE PARTNERS
Hoofdbegunstiger/ Patron aus LICHT
Sponsor
Founding Partner
aus LICHT
Partners
