De Nationale Opera presenteert
Een romantische Schönberg
Zelden is een scenische wereldpremière zo hartstochtelijk onthaald als Arnold Schönbergs laatromantische Gurre-Lieder bij De Nationale Opera in 2014. Daarmee ging een vurige wens van chef-dirigent Marc Albrecht in vervulling.
Het was Albrechts idee om het voor de concertzaal geschreven werk Gurre-Lieder als opera te brengen. Het prachtige verhaal en het innerlijk drama lenen zich voor een theatrale aanpak en de koorbezetting is indrukwekkend.
"Audi geeft ons beelden, zet ons aan het denken en associëren, maar beslist niet wat we ervan moeten vinden. […] Ik vond deze Gurre-Lieder overweldigend, nu al het hoogtepunt van het operaseizoen."
Max Arian over Gurre-Lieder in Groene Amsterdammer (2014)
Het verhaal
Niet alleen de muziek van Gurre-Lieder, ook het onderwerp is van alle tijden: een hartstochtelijke, maar verboden liefde. Het verhaal gaat terug op een Scandinavische sage, met Gurre als plaats van handeling. Koning Waldemar bemint het meisje Tove, een mysterieus personage, verbonden aan de mensenwereld en aan die van de vogels. De koningin is jaloers en laat Tove vermoorden. De Woudduif bericht hierover in een ontroerend lied en de koning klaagt God aan. Er volgen nachtmerrieachtige taferelen: een woest leger, dat in de oorlog is omgekomen, raast rond als een horde van geesten. De stralende zonsopkomst aan het slot van Gurre-Lieder geeft aan hoe onbeduidend het menselijk lot is in vergelijking met de macht van de natuur.
‘’In de magische slotscènes, waarin Audi de lijnen van geleidelijkheid doorbreekt, neemt het Koor van De Nationale Opera in diverse gedaanten de hoofdrol over, zoals die van een menigte soldaten, met hun uniformtressen als ribben een huiveringwekkend dodenleger’’
'Het Nederlands Philharmonisch Orkest speelt onder leiding van Albrecht werkelijk fantastisch, met groot begrip van en gevoel voor Schönbergs verbijsterende laat-romantische kleurmengingen. Wat een ongelooflijk mooie muziek'
‘De luid toegejuichte wereldpremière van het oratorium Gurre-Lieder als ‘opera’ is een evenement waarvan het belang nauwelijks is te overschatten.’
'Regisseur Pierre Audi heeft met zijn oer-enscenering van Gurre-Lieder een schitterende, natuurlijke vorm gevonden om die veranderende muziektaal onder één boog te vangen.’
‘Het enige wat het publiek hoeft te doen, is zich laten onderdompelen in vaak onthutsend fraaie en zinsbegoochelende taferelen en die ongelooflijke orkestmuziek, die ondanks de uit zijn voegen barstende bezetting toch vaak de intimiteit heeft van een strijkkwartet.'
‘Regisseur Pierre Audi en dirigent Marc Albrecht leverden een magistrale uitvoering van een magistraal werk […]Het is allemaal even indrukwekkend.’
'Het zijn indringende beelden die beklijven, ondersteund door een machtige weergave van de partituur door het Nederlands Philharmonisch Orkest en Albrecht. […] In veel opzichten een wonderlijke en wonderbaarlijk geslaagde avond.’
‘Adembenemend en beeldschoon is de voorstelling die De Nationale Opera nu heeft gemaakt van de Gurre-Lieder van Arnold Schönberg (1874-1951). […] Ik vond deze Gurre-Lieder overweldigend, nu al het hoogtepunt van het operaseizoen.’
Een enorm koor
De bezetting van Gurre-Lieder is enorm. De koren en het Nederlands Philharmonisch Orkest worden uitgebreid tot meer dan 200 personen. Naast het Koor van De Nationale Opera werkt het KammerChor des ChorForum Essen mee. Chef-dirigent Marc Albrecht en operadirecteur Pierre Audi als regisseur bundelden in Gurre-Lieder voor het eerst hun krachten. Inmiddels werkten zij ook samen aan Lohengrin en Parsifal. Wederom is Burkhard Fritz Waldemar en Anna Larsson de Woudduif. De rol van Tove wordt ingevuld door Catherine Naglestad.
Christof Hetzer ontwerpt zowel decors als kostuums en werkt in vooraanstaande Europese theaters, met regisseurs als Hans Neuenfels, Jan Philipp Gloger, David Hermann en Stefan Herheim. Hij ontving de Hein Heckroth-onderscheiding voor decorontwerp. Bij De Nationale Opera ontwierp hij decor en kostuums voor Il turco in Italia, Gurre-Lieder en het Jubileumconcert, en de kostuums voor Parsifal.
Podcast
door Benjamin Rous
Inleiding
Drie kwartier voorafgaand aan de voorstelling is er een inleiding. Zo krijgt u meer achtergrondinformatie over de productie die u gaat zien. De inleidingen van Nationale Opera & Ballet zijn in het Nederlands en zijn gratis toegankelijk op vertoon van een geldig plaatsbewijs voor de voorstelling van die dag. De inleidingen worden gegeven in de inleidingenruimte. De toegang tot deze ruimte bevindt zich tussen de even en oneven garderobe.

Pierre Audi
RegisseurPIERRE AUDI (regie) werd in 1988 artistiek directeur van De Nederlandse Opera. Van januari 2013 tot september 2018 was hij directeur van De Nationale Opera. In de tijd dat hij leiding gaf aan De Nationale Opera en voorganger De Nederlandse Opera, is een van zijn verdiensten geweest dat hij Nederland een eigen operatraditie heeft gegeven. Visie en durf is de combinatie die hem respect bracht, in Nederland en ver daarbuiten. Als directeur én als regisseur.

Marc Albrecht
Voormalig chef-dirigentMarc Albrecht, van 2009 tot 2020 chef-dirigent van De Nationale Opera en het Nederlands Philharmonisch Orkest|Nederlands Kamerorkest, staat bekend om zijn interpretaties van werken van Wagner en Richard Strauss en van hedendaagse muziek.
Orkest
Het Nederlands Philharmonisch Orkest is, samen met het Nederlands Kamerorkest, sinds 1985 vaste orkestpartner van De Nationale Opera en wordt internationaal gerekend tot de beste operaorkesten. Ieder seizoen speelt het orkest het merendeel van de operaproducties in Nationale Opera & Ballet. Het Nederlands Philharmonisch Orkest verzorgt in Het Concertgebouw een veelzijdige concertprogrammering en speelt daarnaast in andere Nederlandse concertzalen en op buitenlandse podia en festivals. Marc Albrecht is chef-dirigent van zowel het Nederlands Philharmonisch Orkest | Nederlands Kamerorkest als De Nationale Opera. In de afgelopen seizoenen boekte het Nederlands Philharmonisch Orkest bij De Nationale Opera door publiek en (internationale) pers bejubelde successen met onder meer de opera’s Gurre-Lieder, Lohengrin, Der Rosenkavalier, Il Trovatore en Hänsel und Gretel. Voor de opname van de DNO-productie Der Schatzgräber ontving het Nederlands Philharmonisch Orkest onder leiding van Marc Albrecht in december 2014 een Edison. Het Nederlands Philharmonisch Orkest brengt klassieke muziek ook bij mensen voor wie een bezoek aan een concertzaal niet vanzelfsprekend is. Musici trekken eropuit naar klaslokalen om kinderen te laten ervaren hoe leuk het is om een instrument te bespelen en naar klassieke muziek te luisteren. De musici delen hun liefde en passie voor muziek met jong en oud ook buiten de klassieke concertzalen zoals op festivals, scholen en in ziekenhuizen. Klassieke muziek wordt zo bereikbaar voor iedereen.
Team, Cast en Koor
- Muzikale leiding
- Marc Albrecht
- Regie
- Pierre Audi
- Decor en kostuums
- Christof Hetzer
- Licht
- Jean Kalman
- Video
- Martin Eidenberger
- Dramaturgie
- Klaus Bertisch
- Orkest
- Nederlands Philharmonisch Orkest
- Koor
- Koor van De Nationale Opera
Kammerchor des ChorForum Essen - Instudering/algehele koorleiding
- Ching-Lien Wu
- Instudering
- Alexander Eberle
- Waldemar
- Burkhard Fritz
- Tove
- Catherine Naglestad
- Waldtaube
- Anna Larsson
- Bauer
- Markus Marquardt
- Klaus Narr
- Wolfgang Ablinger-Sperrhacke
- Sprecher
- Sunnyi Melles