Erwin Olaf en Het Nationale Ballet

Rachel Beaujean (Helmond, 1959) is al sinds 1977 – het jaar waarin ze afstudeerde aan het Koninklijk Conservatorium in Den Haag – verbonden aan Het Nationale Ballet. In 1981 werd ze bevorderd tot tweede soliste. Twintig jaar later nam ze afscheid van het danspodium, waarna ze balletmeester bij het gezelschap werd. In 2003 werd ze hoofd van de artistieke staf en sinds 2017 is Beaujean adjunct-artistiek directeur van Het Nationale Ballet. In datzelfde jaar werd ze, bij de viering van haar veertigjarig jubileum, benoemd tot Officier In de Orde van Oranje-Nassau.

Als danseres maakte Beaujean vooral naam als muze van Hans van Manen. Ook was ze veelvuldig te zien in werken van Rudi van Dantzig, Toer van Schayk en George Balanchine en onderscheidde ze zich met haar vertolkingen van onder meer de rol van Myrtha in Giselle en die van de Seringenfee in The Sleeping Beauty. Voor haar verdiensten als danseres werd ze in 1993 onderscheiden met de Gouden Theaterdansprijs en in 1995 met de Prijs van Verdienste van Dansersfonds ‘79.

De afgelopen jaren creëerde Beaujean voor Het Nationale Ballet onder meer nieuwe versies van de klassiekers Les Sylphides, Giselle (samen met Ricardo Bustamante) en Paquita. Dit seizoen staat een nieuwe bewerking van haar hand van Petipa’s meesterwerk Raymonda op het programma. Als assistent van Hans van Manen coördineert Beaujean daarnaast alle internationale instuderingen van diens werk.

Hans van Manen (Nieuwer-Amstel, 1932) wordt internationaal erkend als een van de grootmeesters van het hedendaagse ballet. Inclusief zijn balletten voor televisie heeft hij meer dan 150 choreografieën gecreëerd, alle voorzien van zijn onmiskenbare signatuur. Behalve door Het Nationale Ballet en Nederlands Dans Theater – de twee voornaamste uitvoerders van zijn werk – worden zijn balletten door ruim negentig buitenlandse gezelschappen vertolkt.

Van Manen kreeg zijn eerste balletlessen van Sonia Gaskell. Zij nam hem in 1951 op in haar groep Ballet Recital. Vervolgens danste hij bij het Ballet van de Nederlandse Opera en Les Ballets de Paris van Roland Petit. In 1955 debuteerde hij als choreograaf met Olé, Olé, la Margarita. Al voor zijn derde creatie, Feestgericht, ontving hij de Staatsprijs voor Choreografie. Vanaf 1960 werkte Van Manen afwisselend bij de twee belangrijkste dansgezelschappen van Nederland: hij was gedurende tien jaar mede artistiek-directeur van het Nederlands Dans Theater en daarna achtereenvolgens huischoreograaf van Het Nationale Ballet (1973-1987) en Nederlands Dans Theater (1988-2003). Sinds 2005 is hij wederom als vaste choreograaf verbonden aan Het Nationale Ballet.

Tijdens het Hans van Manen Festival dat Het Nationale Ballet in 2007 organiseerde werd de meesterchoreograaf bevorderd tot Commandeur in de Orde van de Nederlandse Leeuw. In 2000 werd hij onderscheiden met de Erasmusprijs en in 2013 met de Gouden Eeuw Award. In 2017 volgde de benoeming tot Commandeur in de Franse Ordre des Arts et des Lettres en in 2018 ontving hij de Eremedaille voor Kunst en Wetenschap van de Huisorde van Oranje.

In juni 2022 viert Het Nationale Ballet Van Manens negentigste verjaardag met een groots Hans van Manen Festival waarin acht verschillende gezelschappen werken van hem uitvoeren.

Toer van Schayk (Amsterdam, 1936) kreeg zijn eerste balletlessen van Iraïl Gadeskov en werd verder opgeleid door Sonia Gaskell. Van 1955 tot 1959 was hij verbonden aan Gaskells Nederlands Ballet, maar hij onderbrak zijn dansloopbaan om zijn opleiding tot beeldhouwer aan de Koninklijke Academie voor Beeldende Kunsten in Den Haag te voltooien.

In 1965 keerde hij terug naar het dansvak. Hij werd geëngageerd door het – inmiddels opgerichte – Nationale Ballet, waar hij dankzij zijn expressieve en indringende vertolkingen een geliefd solist werd. In 1971 debuteerde hij als choreograaf met Onvoltooid verleden tijd en in 1976 werd hij benoemd tot huischoreograaf van Het Nationale Ballet. In totaal maakte Van Schayk meer dan vijftig werken, waarvan er diverse ook door buitenlandse groepen worden uitgevoerd. In 1999 creëerde hij tevens de choreografie voor Joop van den Endes musical Elisabeth.

Van Schayk geniet ook grote bekendheid als beeldend kunstenaar. Zijn vrije werk omvat onder meer beeldhouwwerken en schilderijen. Daarnaast is hij een van de opmerkelijkste Nederlandse decoren kostuumontwerpers. Behalve voor zijn eigen balletten creëerde hij voor vrijwel alle balletten van Van Dantzig de decors en kostuums (waaronder ook diens Romeo en Julia en Zwanenmeer), alsook voor onder meer La Sylphide en Giselle bij Het Nationale Ballet, Cinderella bij het Britse Royal Ballet en The Sleeping Beauty bij het Nationale Ballet van Japan.

In 2016 werd Van Schayk bevorderd tot Officier in de Orde van Oranje-Nassau. In 2012 werd hij onderscheiden met zowel de Zilveren Penning van de stad Amsterdam als met de Benois de la Danse Life Time Achievement Award.

David Dawson (Londen, 1972) is een van de meest toonaangevende balletchoreografen van dit moment. Zijn creaties werpen een nieuw licht op de klassieke ballettechniek en zijn oeuvre wordt wereldwijd geprezen. Dawson danste van 1995 tot 2000 bij Het Nationale Ballet en was er van 2004 tot 2006 huischoreograaf. Sinds 2015 is hij als ‘associate artist’ opnieuw verbonden aan het gezelschap. Dezelfde functie bekleedt hij sinds 2020 bij het Semperoper Ballett in Dresden.

Dawsons choreografieën worden in meer dan 25 landen gedanst en staan op het repertoire van topgezelschappen in heel Europa en in Amerika, Azië en Oceanië. Als eerste Britse choreograaf creëerde Dawson een werk voor het legendarische Marijinski Ballet in Sint-Petersburg, Reverence, waarvoor hij de hoogste Russische theaterprijs kreeg, de Golden Mask Award.

In 2000 maakte Dawson zijn eerste grootschalige choreografie voor Het Nationale Ballet: A Million Kisses to My Skin. Daarna volgden talloze werken, vaak met belangrijke nominaties en prijzen tot gevolg. Zo werd hij voor The Grey Area (2002) genomineerd voor de Britse Critics’ Circle National Dance Award en sleepte hij voor 00:00 (2004) en Overture (2013) nominaties in de wacht voor de Zwaan voor Meest Indrukwekkende Dansproductie. Voor The Gentle Chapters (2006) ontving hij zowel de Benois de la Danse Award als de Choo San Goh Award. In het afgelopen Holland Festival beleefde Dawsons The Four Seasons zijn Nederlandse première, waarvoor Dawson genomineerd is voor de Saxon Dance Prize.

Menselijke verbondenheid, gendergelijkheid en mensenrechten zijn belangrijke thema’s in het werk van de Nederlandse choreografe Wubkje Kuindersma (geboren in Kameroen). Sinds 2021 is zij als Young Creative Associate verbonden aan Het Nationale Ballet.

Kuindersma kreeg voor haar debuutchoreografie Aquasomnia (2009) een speciale prijs voor originaliteit van bewegingsvocabulaire tijdens de choreografiewedstrijd U30 in Keulen in 2010. Haar mannenduet Doubleyou, gecreëerd voor het Korzo/NDT-programma Here we live and now, werd in 2016 bekroond met de BNG Bank Dance Award voor choreografisch talent.

Voor Het Nationale Ballet en de Junior Company van Het Nationale Ballet maakte Kuindersma de afgelopen jaren: Mangåta (2017), Two and Only (2017), Mesmer (2019), Echoes of Tomorrow (2020), Memento (2021), Prometheus (2021) en – in coproductie met het West Australian Ballet – Architecture of Hope (2020). Danser Marijn Rademaker ontving voor zijn rol in Kuindersma’s Two and Only een nominatie voor de Prix Benois de la Danse.

Kuindersma creëerde verder werk voor gezelschappen in onder meer Duitsland, Denemarken, Luxemburg, de Verenigde Staten, China en Australië. Het toonaangevende Amerikaanse Dance Magazine vermeldde haar in zijn ‘Top 25 to watch for 2019’, een jaarlijkse lijst van dansers, choreografen en gezelschappen die volgens het tijdschrift de toekomst van het dansvak vertegenwoordigen. In 2019 ontving Kuindersma een nominatie voor de Prijs van de Nederlandse Dansdagen Maastricht, voor jong, veelbelovend talent.

Milena Sidorova (geboren in Oekraïne, inmiddels Nederlandse nationaliteit) danst sinds 2005 bij Het Nationale Ballet, vanaf 2013 in de rang van grand sujet. Op dertienjarige leeftijd creëerde ze de hitsolo The Spider, die over de hele wereld is uitgevoerd en meer dan 15 miljoen views behaalde op YouTube.

Inmiddels heeft Sidorova meer dan 25 choreografieën op haar naam staan. Sinds 2007 creëerde ze bijna jaarlijks werken voor New Moves, de choreografieworkshop van Het Nationale Ballet, en voor de Junior Company van het gezelschap maakte ze in 2017 Withdrawn. Ze kreeg internationale lof voor haar choreografieën SAND en A.I. die in 2018 te zien waren op Lowlands en een jaar later – na geselecteerd te zijn voor de International Draft Works – in de Royal Opera House in Londen. In 2019 werd Sidorova uitgenodigd voor een prestigieuze fellowship in New York en verzorgde ze voor De Nationale Opera de choreografie voor de prijswinnende jeugdproductie Kriebel.

Tijdens de eerste coronalockdown, in 2020, creëerde Sidorova via Zoom, samen met dansers van Het Nationale Ballet, de dansvideo Hold On, op het gelijknamige nummer van DI-RECT. Ook maakte ze in 2020 Reset, voor het Nationale Ballet-programma Dancing Apart Together, en in 2021 ging haar dansfilm Rose in première. Begin dit jaar werd Sidorova benoemd tot Young Creative Associate van Het Nationale Ballet terwijl ze tevens haar danscarrière bij het gezelschap voortzet.

Sedrig Verwoert (geboren in Suriname) verhuisde op zijn derde naar Amsterdam, waar hij later de urban-dansopleiding aan de Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten volgde. In 2013 won hij de eerste prijs tijdens de Eurovision Young Dancers-competitie. Vervolgens ontving hij een beurs van de Van den Ende Foundation om zijn studie te vervolgen bij Igal Perry, artistiek directeur van de Amerikaanse Peridance Contemporary Dance Company. Een jaar later werd Verwoert lid van dit gezelschap en in 2015 maakte hij de overstap naar de Kibbutz Contemporary Dance Company in Israël.

In 2017 keerde hij terug naar Nederland, waar hij een contract kreeg bij ICK Amsterdam. Sinds 2019 is hij freelance danser en daarnaast is hij actief als choreograaf. Voor Het Nationale Ballet – waar hij begin dit jaar tot Young Creative Associate werd benoemd – creëerde hij tot nu toe The hard rocks will seem soft to us (2019), L’Autre Côté (2020) en de dansfilm I Feel It Too (2021). Voorts werkte hij als choreograaf en danser mee aan Beyoncé’s visuele album Black is King en was hij artist in residence bij De Appel Art Centre.

Voor zijn creatie They/Them werd Verwoert samen met collega-choreograaf en -danser Christian Yav in 2020 genomineerd voor een Zwaan voor Meest Indrukwekkende Dansprestatie. In 2019 won hij zowel de BNG Bank Dance Award als de Leo Spreksel Award.

Nederlander Ernst Meisner is een veelzijdig iemand: behalve choreograaf is hij, sinds de oprichting in 2013, artistiek coördinator van de Junior Company van Het Nationale Ballet. Daarnaast is hij sinds 2018 artistiek leider van de Nationale Balletacademie.

Meisner danste bij The Royal Ballet (2000-2010) en Het Nationale Ballet (2010-2013). Al tijdens zijn dansersloopbaan begon hij met choreograferen. Hij maakte diverse werken voor de choreografieworkshop van The Royal Ballet, waaronder What if, voor de destijds al veelbelovende dansers Melissa Hamilton en Sergei Polunin. Voor Het Nationale Ballet maakte Meisner in zijn jaren als danser bij het gezelschap onder meer And after we were, de kleutervoorstelling De kleine grote kist, Saltarello en Het Nationale Canta Ballet.

In 2013 creëerde hij Study in Six voor het New York Choreographic Institute. Tevens maakte hij choreografieën voor dansfilms van Crystal Ballet en voor Bounden, een dansgame/App van GameOven Studios.

De afgelopen jaren presenteerde Het Nationale Ballet Meisners creaties Axiom of Choice (2014), Merge (2016), In Transit (2017), Impermanence (2018) en Prometheus (2021). Voor de door hem geleide Junior Company maakte Meisner onder meer Embers (2013), Lollapalooza (2013), No Time Before Time (2016) en Largo (2020). Samen met Marco Gerris van ISH Dance Collective creëerde hij tevens de fantasierijke ‘hiphop meets ballet’-producties Narnia: De leeuw, de heks en de kleerkast (2015) en GRIMM (2018), waarin dansers van de Junior Company het podium delen met dansers van ISH.

Spanjaard Juanjo Arqués beschrijft zichzelf als een kunstenaar die de taal van moderne dans vermengt met invloeden uit nieuwe media, de mythologie, literatuur, architectuur en sculpturale vormen. Arqués ontving in 2014 een nominatie voor de Prijs van de Nederlandse Dansdagen Maastricht en in 2016 twee nominaties voor een Golden Mask in Moskou voor zijn ballet Minos. In 2017 riep het Duitse Tanz Magazine hem uit tot ‘meest veelbelovende choreograaf’. Zijn choreografie Ignite leverde Arqués in 2019 een nominatie op voor de prestigieuze Benois de la Danse.

Voordat hij naar Nederland verhuisde, danste Arqués bij het Spaanse Ballet Víctor Ullate en bij het English National Ballet. In 2004 trad hij in dienst bij Het Nationale Ballet, waar hij drie jaar later werd bevorderd tot tweede solist. In 2012 beëindigde hij zijn danscarrière om zich volledig te richten op de choreografie.

Arqués maakte de afgelopen jaren choreografieën voor een groot aantal internationale balletgezelschappen en festivals. Voor Het Nationale Ballet creëerde hij onder meer Consequence (2012), Roulette (2013), Rewind (2014), Homo Ludens (2017), Ignite (2018, in coproductie met het Birmingham Royal Ballet), Manoeuvre (2020) en Biomimicry (2020). Voor de Junior Company maakte hij tot nu toe Blink (2015), Fresas (2016) en Fingers in the Air (2018).

In september 2021 gaat zijn choreografie voor Haydns opera Missa in tempore belli in première bij De Nationale Opera en voor het Nationale Ballet-programma Made in Amsterdam creëert hij een nieuw werk dat in april 2022 in première gaat.

De in Suriname geboren Shailesh Bahoran is een veelzijdig theatermaker en choreograaf en artistiek leider van IRCompany (Illusionary Rockaz Company). Daarnaast is hij ook een uitzonderlijke hiphopdanser die zich onderscheidt door zijn fenomenale techniek, originaliteit en expressiviteit. Hij heeft stevige roots in de hiphopcultuur en bekwaamde zich, zowel solo als met zijn Illusionary Rockaz Company, in de stijlen b-boying (breakdance) en poppin.

Voor zijn producties Heritage, Sat Cit Ananda en Lalla Rookh putte Bahoran inspiratie uit zijn Hindoestaanse achtergrond. Daarna volgden onder meer Blood, Aghori en de short-film SHAI. In 2018 creëerde hij de internationaal succesvolle productie REDO, waarvoor danser Redo Ait Chitt werd onderscheiden met de Zwaan voor Meest Indrukwekkende Dansprestatie. In 2020 maakte Bahoran SHAKTI.

Bahoran werkte de afgelopen jaren verder onder meer samen met Het Nationale Ballet (voor Zwanenmeer Bijlmermeer II), ISH Dance Collective, Don’t Hit Mama, Conny Janssen Danst, Korzo, Spin Off, Het Nederlands Kamerorkest en VocaalLAB. Met ISH trad hij onder meer op tijdens het Burning Man Festival in Nevada en op Broadway, New York.

In 2015 werd Bahorans productie Lalla Rookh genomineerd voor de Dans Publieksprijs. Voor Ignite, gemaakt voor ISH Dance Collective, ontving hij in 2017 een nominatie voor de Zwaan voor Meest Indrukwekkende Dansproductie en in hetzelfde jaar werd hij onderscheiden met de Prijs van de Nederlandse Dansdagen.

De in Valencia geboren Marta Reig Torres werkt als choreografe, danseres en docente al jarenlang in Nederland. Ze heeft een Master in de choreografie van Codarts Hogeschool voor de Kunsten in Rotterdam en Fontys Hogeschool voor de Kunsten in Tilburg.

Reig Torres startte haar carrière op 17-jarige leeftijd bij Het Nationale Ballet, waaraan ze tien jaar lang verbonden was. Daarna maakte ze de overstap naar de moderne dans. Ze was verbonden aan het Gulbenkian Ballet in Lissabon en werkte in Nederland als freelancer bij LeineRoebana, Conny Janssen Danst en Nicole Beutler Projects.

Op zoek naar een meer persoonlijke manier van expressie begon ze in 2002 met choreograferen, waarna ze zich vestigde als onafhankelijk choreografe. Haar werk is geproduceerd door Korzo Producties en gecoproduceerd door Dansateliers, Danswerkplaats Amsterdam, Cadance Festival, De Doelen Rotterdam, Codarts en De Meekers. Haar choreografieën werden meermalen geselecteerd voor de Nederlandse Dansdagen als meest opmerkelijke dansproductie van het seizoen en werden uitgevoerd op internationale podia en festivals.

Reig Torres was tevens medeoprichter van Cloud & Danslab, een ‘hub’ voor onafhankelijke kunstenaars in dans, performance en aanverwante kunsten. Ook maakt ze interdisciplinaire dansinstallatievoorstellingen voor musea en op locatie, waarbij ze samenwerkt met beeldend kunstenaars, dichters, zangkunstenaars, filmmakers en muzikanten.