Rudi van Dantzig

Weinigen hebben zozeer hun stempel op Het Nationale Ballet en de Nederlandse dans gedrukt als Rudi van Dantzig (Amsterdam, 1933-2012). Van Dantzig, choreograaf en schrijver, was twintig jaar lang artistiek leider van Het Nationale Ballet.

Hij begon zijn danscarrière in 1952 bij Sonia Gaskells gezelschap Ballet Recital, een van de voorlopers van Het Nationale Ballet. Na de oprichting van Het Nationale Ballet in 1961 werd hij huischoreograaf bij het gezelschap. In 1965 werd hij opgenomen in de artistieke directie en van 1971 tot 1991 was hij de enige artistiek leider van Het Nationale Ballet.

Als choreograaf was Van Dantzig onnavolgbaar bevlogen. Hij wist iedere danser te inspireren en had de unieke gave om dingen uit dansers naar boven te halen waarvan ze zelf vaak niet wisten dat ze deze in zich hadden. In totaal creëerde hij ruim vijftig balletten, waarvoor Toer van Schayk veelal de decors en kostuums ontwierp. Een aantal van zijn werken staat nog altijd op het repertoire van Het Nationale Ballet en van diverse buitenlandse gezelschappen. Tot Van Dantzigs bekendste werken behoren Vier letzte Lieder, Monument voor een gestorven jongen, het duet Voorbij gegaan, Onder mijne voeten en zijn versies van de avondvullende klassieke balletten Romeo en Julia en Het Zwanenmeer.

Van Dantzig is ook bekend geworden als literair schrijver. Zijn romandebuut was Voor een verloren soldaat uit 1986, waarvoor hij de Geertjan Lubberhuizenprijs en een Gouden Ezelsoor ontving. Daarna verschenen onder meer Het spoor van een komeet, een boek over zijn herinneringen aan Rudolf Nureyev, de romans Afgrond en Toen gij naakt en bloot waart en het biografische Het leven van Willem Arondéus. Ook publiceerde hij in 1981 al Olga de Haas: een herinnering, over een van de meest legendarische dansers van Het Nationale Ballet, en in 2013 verscheen – postuum – Herinneringen aan Sonia Gaskell, het boek waaraan hij de laatste jaren van zijn leven wijdde.

Van Dantzig geniet ook bekendheid als schrijver. In 1986 kwam zijn romandebuut Voor een verloren soldaat uit. Voorts publiceerde hij in 1993 onder meer een boek over zijn herinneringen aan Rudolf Nureyev, Het spoor van een komeet, en in 2003 de biografie Het leven van Willem Arondéus. In juni 2013 verscheen postuum Herinneringen aan Sonia Gaskell, het boek waaraan hij de laatste jaren van zijn leven wijdde.

Bij zijn vijfenzeventigste verjaardag in 2009 eerde Het Nationale Ballet Van Dantzig met een programma dat aan hem en aan zijn werk gewijd was. In mei 2012 presenteerde Het Nationale Ballet een hommage vanwege zijn overlijden op 19 januari 2012. Voor zijn choreografieën ontving Van Dantzig een groot aantal prijzen, waaronder de Franse Prix de la Critique, de Sonia Gaskell Prijs, het Duitse Verdienstkreuz am Bande, de internationale Benois de la Danse Life Time Achievement Award en de Zilveren Penning van de stad Amsterdam. In 1991 werd Van Dantzig bevorderd tot Officier in de Orde van Oranje-Nassau

Seizoen 2025-2026
In seizoen 2025 - 2026 is  van 11 tot en met 28 september de choreografie Monument voor een gestorven jongen van Rudi van Dantzig te zien in het programma Monument. Daarnaast is van 14 oktober tot en met 11 november 2025 Van Dantzigs avondvullende productie Romeo en Julia te zien. 

Monument: tickets & info 
Romeo en Julia: tickets & info

Prijzen:

• 2005: Zilveren Penning van de stad Amsterdam
• 2002: Life Time Achievement Award, Benois de la Danse
• 1991: Officier in de Orde van Oranje Nassau
• 1986: Geertjan Lubberhuizenprijs en Gouden Ezelsoor voor Voor een verloren soldaat
• 1985: Sonia Gaskell-prijs
• 1982: Verdienstkreuz am Bande (Duitsland)
• 1970: Choreografieprijs, Amsterdams Fonds voor de Kunst
• 1969: Ridder in de Orde van Oranje-Nassau
• 1961: Prix de la Critique (Frankrijk)
• 1956: Choreografieprijs, Amsterdams Fonds voor de Kunst

Update: oktober 2025