Michel van der Aa en Meriç Artaç over hun nieuwe opera’s
Het ijzeren repertoire vernieuwen
In deze OFF-jubileumeditie staan nieuwe werken van componisten uit het rijke Nederlandse muzieklandschap op het programma. Michel van der Aa presenteert zijn nieuwe opera Theory of Flames, en ook Meriç Artaç's nieuwe muziektheaterwerk Requiem gaat in première.
Tekst: Benjamin Rous
Michel van der Aa: “Ik vind het belangrijk om een onderwerp te zoeken dat een anker heeft in deze tijd, waar ikzelf en mensen om mij heen veel mee bezig zijn. Theory of Flames gaat over een filmregisseur, Neola, die zichzelf gedurende de opera langzaam verliest in een soort parallelle realiteit. Mijn opera’s gaan vaak over maatschappelijke, ethische kwesties. In dit geval: hoe kun je je nog verhouden tot iemand wiens beeld van de waarheid gaat verschillen van dat van jou? We laten zien dat dat een grijs gebied is, heel langzaam dwarrelen de personages uit elkaar. Ik wil Neola niet neerzetten als een soort wappie, maar wil dat het publiek lang meegaat in haar proces, dat heel gradueel verloopt.”
“Je moet als publiek gaan houden van de mensen op het toneel, je met ze gaan identificeren. Ik probeer het thema op een invoelbaar menselijk niveau te presenteren; dat humanistische perspectief is een rode draad in mijn werk."
"Ik denk altijd sterk in beelden, niet alleen in klank. Sommige ideeën kan ik nu eenmaal beter in beeld uitleggen dan in muziek, dus het is voor mij een continu proces van jongleren met de filmlaag, de podiumlaag en de muzieklaag, en zorgen dat op het juiste moment de juiste laag op de voorgrond staat.”
Meriç Artaç
“Durven we te kiezen voor het onbekende, met alle risico’s van dien?”
Meriç Artaç: “Opera is voor mij een prachtig expressieve vorm. Je kunt als het ware je eigen universum creëren en dat op het podium delen. Ik denk dat die alomvattende wereld van de opera altijd in me heeft gezeten en op een gegeven moment heb ik hem naar buiten kunnen brengen.”
“Ik ben vooral bezig met de psychologie van de personages en de verbazingwekkende verhalen waarin we ons kunnen bevinden. Het ligt misschien voor de hand om verhalen te categoriseren in dualiteiten als goed of kwaad, lelijk of mooi, maar uiteindelijk draait het om het perspectief van waaruit je alles bekijkt.”
“Voor deze opera ben ik geïnteresseerd in de relatie van het hoofdpersonage tot haar herinneringen. Ze bevindt zich in een moment van verandering tussen het bekende en het onbekende. Ze staat stil bij haar leven en wordt gedreven door het verlangen om een sprong in het diepe te wagen. Wat bevindt zich achter het vertrouwde? Durven we te kiezen voor het onbekende, met alle risico’s van dien?”
“Dat geldt ook voor veel operahuizen, die houden nog steeds vast aan het alom bekende repertoire. Het lijkt me goed als ze meer nieuwe stukken zouden opvoeren. We hoeven niet bang te zijn om het publiek nieuwe opera’s voor te schotelen, we kunnen ze de ruimte geven eraan te wennen. Opera’s uit het verleden waren in beginsel ook nieuw. Het Opera Forward Festival is een van de platforms waar makers de ruimte krijgen om nieuwe dingen uit te proberen. Daarmee zal ook hun inspiratie en verbeelding deel kunnen gaan uitmaken van het ijzeren repertoire.”