Kostuumatelier

Achter de schermen: de coupeur

11 april 2022

Hoewel producties vaak magisch lijken, worden ze niet zomaar uit de hoge hoed getoverd. Achter de schermen draagt elke persoon op elke afdeling zijn steentje (of licht, kostuums, decor) bij. Wie doet wat, en hoe verloopt hun maakproces? We spreken Saskia Bredero, die in het kostuumatelier als eerste coupeur werkt.

Ontleend aan het Franse coupeur – ‘hij die kleren snijdt’ – zijn de coupeurs bij Nationale Opera & Ballet degenen die de kostuums vervaardigen. Saskia is eerste coupeur in het herenatelier van de kostuumafdeling ballet: “Je bent eigenlijk gewoon degene die het voortouw neemt. Ik geef de eerste aanzet, teken patronen en verdeel het werk. Ook zoek ik uit wie welke kostuums aan moet in reprises: ik ken nu de fysieke bouw van alle dansers uit mijn hoofd. Als er een nieuwe danser binnenkomt, analyseer ik hem aan de hand van zijn lichamelijke overeenkomsten met mededansers. Zo weet ik gelijk met wie hij een kostuum kan delen.”

Kostuumatelier
Kostuumatelier

Paskamerperikelen

Waarom er een onderscheid tussen het vrouwen- en herenatelier wordt gemaakt? “Dat is puur praktisch. Omdat dansers uit verschillende casts hun kostuum delen, is het ook handig als ze op hetzelfde moment komen passen. En dan heb je je handen al wel vol aan alleen de jongens of meisjes.” Al bestaat daar toch een duidelijk verschil tussen… “Stiekem is het passen met de jongens wel makkelijker. Die trekken het aan, bewegen een beetje en zeggen dan vaak dat het goed is. Meisjes zijn veel meer bezig of iets lager of hoger moet, strakker of toch losser. Al is het met beide groepen altijd gezellig hoor!”

Kostuumatelier
Kostuumatelier
Kostuumatelier
Kostuumatelier

Bewegende kostuums

Toch weet je pas of iets werkt wanneer je het kostuum buiten de paskamer en op het toneel ziet. “Wij gaan dan kijken bij een repetitie en als ze klaar zijn, rennen we snel naar achter om de continue stroom van dansers met opmerkingen op te vangen. Ze staan dan echt voor je in de rij, ieder met problemen die opgelost moeten worden.” En dat terwijl er van tevoren al een heleboel trucjes op de kostuums worden toegepast: “Van verborgen elastiekjes en knoopjes om onderdelen op hun plek te houden, tot het soort stiksel waarmee je naait en een soort ‘kieuwen’ die je aanbrengt voor extra ademruimte. Wij maken echt de vertaling van ontwerp naar praktisch én dansbaar kostuum.”

Eeuwige rijkdom

Door het handwerk gaan de kostuums ook flink wat jaren mee: “Ik werk hier al 25 jaar, en daarvoor heb ik nog als freelancer meegeholpen aan veel kostuums voor Notenkraker & Muizenkoning. Sommige daarvan worden zelfs nu nog gebruikt.” En na al die jaren blijven de kostuums nog net zo verfijnd. “Je kan je afvragen waarom we zo veel details in een kostuum stoppen, terwijl het publiek op minstens acht meter afstand zit. Maar als je dat niet zou doen, dan zou het kaal worden. Ook al registreer je het niet bewust, je voelt het wel. De details geven een rijkdom, waar je na 25 jaar nog steeds trots op kunt zijn!”