Dansers over het Van Manen-oeuvre

“In werken van Hans voel ik me altijd de ultieme danser. Ik kan mezelf laten zien als artiest, maar krijg ook de ruimte om gewoon Floor te zijn. Zo ook in Concertante: het haalt het beste in je naar boven. De bewegingen zijn heel krachtig en lenen zich er volledig voor om in optimale staat op het toneel te staan. Samen met mijn partner moet ik echt een flow vinden die klopt én waar Hans tevreden mee is. We letten daarom goed op elkaar: we kijken om ons heen, vangen stiekem elkaars blik en zorgen dat we op hetzelfde moment bewegen. Dat zorgt voor een mooie spanning op het toneel, die we echt samen voelen – met zijn tweeën en met de hele groep.”   - Floor Eimers, tweede soliste bij Het Nationale Ballet

Seizoen 2023/2024
In seizoen 2023/2024 danst Het Nationale Ballet Hans van Manens Concertante in het programma Dancing Dutch (30 maart-14 april 2024). 

“Tijdens Sarcasmen geef je je als danser vanaf het begin voor de volle honderd procent: vanuit de coulissen hoor ik het keiharde gedreun van de piano, waarna ik opga met een agressieve solo. Het ballet gaat over een koppel en de goede en giftige eigenschappen die mensen kunnen laten zien aan degene van wie ze houden. Juist die ‘slechte’ kant maakt het dansen van dit werk interessant, omdat dit een deel van jezelf is dat je normaal altijd verborgen houdt. Daarnaast is werken met Hans in het algemeen fantastisch. Hij brengt negen decennia aan ervaring en verhalen mee de studio in, en dat merk je aan alles. Zelfs al kan hij bepaalde bewegingen of sprongen misschien niet meer volledig voordoen, hij weet altijd precies over te brengen hoe hij wil dat je zijn balletten uitvoert: je ziet in de kleinste bewegingen precies wat zijn intentie is.”   - Timothy van Poucke, tweede solist bij Het Nationale Ballet

“Een van de dingen die ik bijzonder vind aan werken met Hans van Manen, is hoe hij altijd op zoek gaat naar de persoon in het stuk. Hij wil niet dat je als een soort robot zijn pasjes uitvoert; daar voelt hij niets bij. Hij wil echt een mens zien, van vlees en bloed en met emoties, kracht en seksualiteit. Dit zie je ook terug in zijn Polish Pieces: de karakters – vooral de vrouwen – zijn heel sterk en sensueel, en er is continu een spanning voelbaar. De spierkracht en inleving die hierbij komen kijken, maken dit stuk heel lekker om te dansen. Daarnaast is het leuk om de voorstelling te mogen openen met Polish Pieces. We komen rennend het podium op: een knallende aftrap van de avond!”   - Jamy Schinkelshoek, danser bij Introdans

“In Situation is de spanning erg hoog: het voelt een beetje als de groep versus het individu, met een terugkomende dynamiek van trekken en duwen. Wie zal er winnen?
Wat ik mij altijd zal herinneren is dat Hans tijdens de repetities voor Situation zo specifiek kon voordoen hoe hij het wilde hebben. Zijn toewijding inspireert me enorm: ik heb geen idee wat ik aan het doen zal zijn op mijn negentigste, maar als ik net zoals hij nog iets kan doen waar ik zo veel liefde voor heb, lijkt me dat het hoogst haalbare goed. Dat is echt iets wat je van hem kan leren, zowel in de danswereld als daarbuiten.”   - Chuck Jones, danser bij NDT1

“Werken met Hans? Dat is elke keer weer een feest. Zijn stukken zijn prachtig en ze kloppen als een bus. De stappen helpen de muziek, de muziek helpt de stappen. Niet te veel poespas: arm omhoog, arm omlaag, klaar. Het is gewoon logisch. Two Gold Variations is heel strak en heel snel, dus het is belangrijk dat alle dansers echt dezelfde passen uitvoeren. We dagen elkaar daar ook in uit, vooral als partners onderling: qua kracht en snelheid zijn we aan elkaar gewaagd, dus we stimuleren elkaar om elke beweging tot in de puntjes te verfijnen. Ik voel een beetje ‘kameraadschap’ in dit stuk; we moeten op elkaar letten en elkaar aanvoelen. Nu ik het werk vaker heb gedanst, kan ik ook steeds meer letten op de kleine accenten en details en kan ik er nog dieper induiken.”   - Edo Wijnen, tweede solist bij Het Nationale Ballet

“Je verstoppen zit er niet in: in Simple Things wordt je meest kwetsbare kant blootgesteld aan het publiek. Alles draait om eenvoud; om de schoonheid van wat er gezegd kan worden in stilte. Van Hans heb ik geleerd om je gevoel en ideeën onder het oppervlak te creëren. Zo geef je het werk een zekere laag van complexiteit mee en maak je het interessanter voor de toeschouwer, zonder je emoties echt in grote porties aan het publiek voor te hoeven schotelen. Dat vind ik het mooiste aan het dansen van zijn werk. Plus, Hans neemt zichzelf en zijn werk niet al te serieus. Dat zorgt voor een heel relaxte sfeer en het geeft ons de ruimte om al die verwachtingen en eisen aan onszelf een beetje te laten varen, en gewoon – simpelweg – te bewegen.”   - Cassandra Martin, danser bij NDT2

“5 Tango’s is een heel intens stuk, op een goede manier. Het laat de vonk zien die overspringt tussen een man en een vrouw; de pure passie die kenmerkend is voor de Argentijnse tango. De muziek neemt je mee naar een intieme wereld en als partners ga je helemaal in elkaar op. Dat maakt het stuk heel opwindend – ik zou bijna willen zeggen hot! Maar de choreografie toont ook de diepte van een relatie en het verdriet dat hier soms bij komt kijken, en reflecteert daarmee eigenlijk op het hele leven. Tegelijkertijd is het, zoals kenmerkend voor de werken van Hans van Manen, heel minimalistisch. Hans weet met de kleinste bewegingen een bepaald idee of een bepaalde essentie over te brengen. En hoe je dat als danser uitvoert, laat hij je in de studio nog altijd het liefst zelf zien.”   - Anna Tsygankova, eerste soliste bij Het Nationale Ballet

“Zodra de muziek aan gaat, kun je niet meer stilstaan. In the Future is speels en we gaan gewoon helemaal los. Je mag je sexy voelen, comfortabel voelen, en het gaat erom dat je weet wie je bent. Want je mág ook zijn wie je bent: ik kan mijn eigen karakter in het stuk naar voren laten komen en een eigen gevoel aan de bewegingen meegeven. Dat doen we allemaal: het gaat om twaalf persoonlijkheden die samen iets neerzetten. Je bent je daarom ook bewust van wie zich om je heen bevinden: achter, voor, links, rechts – we zoeken continu de connectie met elkaar. Daaruit halen we energie, die we doorgeven en uitstralen. Dat we een stuk van Hans mogen dansen geeft überhaupt veel energie, en al helemaal wanneer hij opeens in de studio verschijnt! Het voelt als een eer dat al zo veel generaties hun eigen twist aan dit stuk hebben gegeven en dat wij – als jongste generatie – dit nu ook mogen doen.”   - Sven de Wilde, eerstejaars bij de Junior Company van Het Nationale Ballet

“Als danser leef je in een competitieve wereld: constant word je gedreven om beter te zijn dan je collega’s – en uiteindelijk jezelf. Dat is waar Solo over gaat: drie dansers wisselen elkaar af in een razendsnelle choreografie, en kijken vanuit de coulissen toe hoe elke danser de grens verlegt en zo de ander naar een hoger niveau tilt. Maar hun competitie is niet venijnig: het is een vorm van vriendschap. Zo’n geruststellende mindset heeft me enorm vooruitgeholpen, zowel in mijn carrière als tijdens het uitvoeren van de moeilijke danstechniek van dit stuk. De bliksemsnelle danspassen en draaibewegingen dwingen je namelijk om je lichaam vanaf de eerste stap de baas te worden. Dat kan alleen door in de snelheid van de choreografie een bepaalde rust te vinden. Zo wordt Solo bijna een spelletje: hoe snel kan ik gaan? Tussen welke bewegingen kan ik ademen? Van Manen is dan ook een meester in spelen met contrasten: de gejaagde vioolmuziek van Bach combineren met heupbewegingen die je bij wijze van spreken op het strand zou uitvoeren – dat is geniaal.”   - Allessandro Giaquinto, danser bij het Stuttgarter Ballett

Seizoen 2023/2024
In seizoen 2023/2024 danst Het Nationale Ballet Hans van Manens Frank Bridge Variations in het programma Four Temperaments (16-30 september 2023) en zijn ballet Concertante in het programma Dancing Dutch (30 maart-14 april 2024).