Nationale Opera & Ballet staat onverminderd open voor gesprek

Nationale Opera & Ballet is een goede werk- en opdrachtgever, op zichzelf en in vergelijking tot andere werk- en opdrachtgevers in de culturele sector. Niettemin onderkent Nationale Opera & Ballet dat een verdere verbetering wenselijk is van voorwaarden en betaling voor extra (freelance) koorleden. Hierover is Nationale Opera & Ballet in gesprek met deze koorleden. Als gevolg hiervan zijn inmiddels duidelijke resultaten geboekt. De tarieven voor de extra koorleden zijn het afgelopen kalenderjaar gestegen met 10%, zullen in 2020 verder stijgen tot 25% en zullen volgens de CAO in de nabije toekomst worden betaald volgens de Fair Practice Code. De door de Kunstenbond aangekondigde gang naar de rechter is voor Nationale Opera & Ballet misplaatst en teleurstellend.

Bovendien wekt deze stap bevreemding. In de tussen de Kunstenbond en Nationale Opera & Ballet gesloten CAO zijn de betrokken partijen, inclusief de Kunstenbond, uitdrukkelijk overeengekomen dat deze CAO niet van toepassing is op de freelance koorleden. In de CAO is verder afgesproken dat partijen in overleg zullen treden over hoe in de toekomst met dit soort flexibele arbeidsrelaties wordt omgegaan. Nationale Opera & Ballet heeft de Kunstenbond bij herhaling uitgenodigd voor dit overleg en daarbij kenbaar gemaakt open te staan voor de mogelijkheid van het aanbieden van arbeidsovereenkomsten. Helaas is de Kunstenbond tot op heden niet bereid tot het voeren van het eerder overeengekomen overleg en wenst zij in plaats daarvan een juridische procedure te voeren. Intussen staat Nationale Opera & Ballet onverminderd open voor het beoogde overleg.

Vrije keuze in betalingswijze
Het vaste koor van de Nationale Opera kent een formatie van 50 koorleden, onderverdeeld in de vier stemsoorten (sopraan, alt, tenor, bas). Indien de programmering dit vraagt worden één of meerdere van deze stemgroepen tijdelijk aangevuld met extra koorleden. Deze extra koorleden zijn zelfstandigen, freelancers die naast hun werkzaamheden voor Nationale Opera & Ballet veelal ook andere werkzaamheden hebben.

De  extra koorleden krijgen van Nationale Opera & Ballet een vrije keuze in de betalingswijze. Ze kunnen factureren als zelfstandige of een salaris ontvangen via de zogeheten artiestenregeling. In het laatste geval worden er premies voor sociale verzekeringen afgedragen en kunnen ze indien nodig een beroep doen op de WW.

Nationale Opera & Ballet is trots op de extra koorleden, een zeer gewaardeerde groep die onregelmatig deel uitmaakt van het koor van De Nationale Opera. De waardering dient uiteraard ook tot uitdrukking te komen in een goede honorering en overige voorwaarden. Zoals gesteld is Nationale Opera & Ballet hierover met de extra koorleden in gesprek. De Kunstenbond was aanwezig bij de gesprekken tussen de extra koorleden en Nationale Opera & Ballet over onder meer de tarieven.
 

Noodzaak van overleg
De noodzaak van overleg neemt alleen maar toe door de Wet Arbeidsmarkt in Balans die per 1 januari 2020 in werking treedt. Nationale Opera & Ballet staat een open dialoog voor met alle betrokken partijen, uiteraard inclusief de Kunstenbond, om tot een constructieve oplossing te komen, juist ook in het belang van de extra koorleden. Daarom wil Nationale Opera & Ballet in goed overleg verder uitvoering geven aan het aanpassen van de afspraken in lijn met de nieuwe wetgeving en de Fair Practice Code die Nationale Opera & Ballet nadrukkelijk onderschrijft.

Directie Nationale Opera & Ballet
Amsterdam, 15 november 2019 

------------------------------------------------------------------------

Het persbericht van de Kunstenbond

De Kunstenbond, de grootste belangenbehartiger van werknemers en zelfstandigen in de creatieve en culturele sector, dagvaart Nationale Opera & Ballet. De bond stelt dat er bij Nationale Opera & Ballet sprake is van schijnzelfstandigheid bij het freelance operakoor. Zij worden alleen als zelfstandige ingehuurd, worden veel lager beloond, maar doen hetzelfde werk als koorleden met een dienstverband. De Kunstenbond wil dat de rechter uitspraak doet over de vraag of Nationale Opera & Ballet de freelance koorleden terecht inhuurt als zzp’er.

Nationale Opera & Ballet werkt zowel met een vast als een flexibel koor. Vaste koorleden hebben een arbeidsovereenkomst en vallen onder de bedrijfs-cao. Daarnaast bestaat er een flexibel inzetbaar koor, het freelance operakoor. Deze mensen werken op basis van een opdrachtovereenkomst. Veel van hen werken al jaren als freelance koorlid, een enkeling meer dan 25 jaar. Het vaste koor bestaat uit ongeveer 55 werknemers, het freelance koor uit ongeveer 70 mensen.

Flexibiliteit noodzaak
Dat een deel van het operakoor flexibel moet zijn, komt omdat niet voor iedere productie hetzelfde aantal koorleden noodzakelijk is. Nationale Opera & Ballet heeft de keuze om flexibele werknemers een arbeidsovereenkomst aan te bieden. Dat dit niet gebeurt, heeft nagenoeg alleen te maken met kosten en risico’s. Freelance koorleden zijn goedkoper, hebben geen secundaire arbeidsrechten zoals vakantiegeld, vakantietijd, doorbetaling bij arbeidsongeschiktheid, pensioenopbouw, voorbereidingsuren en zekerheid van werk.

Schijnzelfstandigheid 
De freelance koorleden doen hetzelfde werk als koorleden in vaste dienst. De Kunstenbond is van mening dat de freelance koorleden in deze situatie geen echte freelancers zijn. Er is namelijk sprake van een gezagsverhouding, zij hebben geen mogelijkheid om te onderhandelen over tarieven en kunnen zich niet vrij laten vervangen. Freelance koorleden hebben te maken met eenzijdig door Nationale Opera & Ballet opgelegde normtarieven, die buitengewoon laag zijn gezien hun opleiding, kennis en professionaliteit. Daarmee wordt het verschil in beloning met collega’s in vaste dienst meer dan twee keer zo groot. Deze mensen krijgen dus veel minder betaald dan de vaste medewerkers, terwijl ze hetzelfde werk doen.

Kostenbesparing
Nationale Opera & Ballet is een zogenaamde B3-instelling, wat betekent dat de werkgever zelf risicodrager is voor de uitkering bij werkloosheid. Er hoeven geen WW-premies te worden afgedragen, het financiële risico bij ontslag van haar medewerkers ligt bij de organisatie. Zolang het aantal ontslagen beperkt blijft, is het niet afdragen van WW-premies een grote kostenbesparing. Het flexibel inzetten van koorzangers op grond van een arbeidsovereenkomst zou volgens Nationale Opera & Ballet extra financiële risico's met zich meebrengen. Deze risico’s en kosten ontwijkt men bewust door alleen freelancers in te zetten.

Zelfstandigen
De Kunstenbond wil de positie van werkenden in de culturele sector verbeteren. Dat geldt voor zowel mensen in loondienst als voor zelfstandigen. Veel leden van Nationale Opera & Ballet zijn lid van de Kunstenbond. Voor hen, maar ook voor de overige koorleden, werkt de Kunstenbond aan goede arbeidsvoorwaarden. De Kunstenbond is hierover al lange tijd in gesprek met de directie van Nationale Opera & Ballet. Die stelt zich op het standpunt dat er wel degelijk sprake is van een zelfstandige beroepsuitoefening en vindt het daarom vooralsnog niet nodig om deze freelancers een arbeidsovereenkomst aan te bieden. Voor de Kunstenbond zijn de in de cultuursector breed gedragen Fair Practice Code en de uitspraak in de Deliveroo-zaak over schijnzelfstandigheid nu aanleiding om de rechter te vragen een uitspraak te doen over de arbeidsrelatie van deze freelance koorleden. Opvallend genoeg onderschrijft ook de Nationale Opera en Ballet de Fair Practice Code.

Amsterdam, 15 november 2019