Zwanenverhalen

Ken jij zwanenverhalen?

Een zwaan heeft iets deftigs en sierlijks met die lange hals en mooie witte veren. Er zijn heel wat schilderijen, beelden en verhalen te vinden waar de zwaan een rol in speelt.

Bijvoorbeeld in de sprookjes van Duizend-en-een-nacht. Daarin wordt het verhaal verteld van Hassan van Bassorah, die een plaats bezoekt bewoond door vogelmeisjes. Als zij hun veren afleggen, veranderen de vogelmeisjes in beeldschone vrouwen. Hassan steelt de kleren van een van de meisjes om haar als mens tot zijn vrouw te maken. Het lukt haar om haar kleren weer te pakken en ze vliegt weg. Hassan gaat op zoek naar deze zwaanvrouw en na vele avonturen slaagt hij erin haar terug te vinden.

Hassan van Bassorah
Hassan van Bassorah

Een heel bekend oud Grieks verhaal heet Leda en de zwaan. De God Zeus was verliefd op de mooie vrouw Leda maar zij niet op hem! Dus bedacht Zeus een list en veranderde zichzelf in een zwaan. Leda had niet in de gaten dat Zeus een betoverde zwaan was. Zij liet zich verleiden maar bleef uiteindelijk toch trouw aan haar man.

Leda en de Zwaan
Leda en de Zwaan

De Wilde Zwanen is een mooi sprookje van Hans Christiaan Andersen. Prinses Elisa is erg verdrietig. Haar enge stiefmoeder heeft haar broers omgetoverd in zwanen. Ze kan de betovering verbreken door te zwijgen en door elf hemden te breien van brandnetels! Daar komt heel wat moed bij kijken maar de liefde voor haar broers geeft haar de kracht om door te zetten.

De wilde zwanen
De wilde zwanen

Jan Asselijn schilderde de Bedreigde Zwaan rond 1650: een zwaan die haar nest verdedigt tegen een hond. Maar weet je dat je er nog meer in kunt zien? Later ging met dit schilderij zien als een verwijziging naar een politieke strijd in Nederland. In de zwaan herkende men Johan de Witt, de feitelijke leider van de republiek der Nederlanden tijdens het midden van de 17e eeuw.

De Witt was een republikein en een vertegenwoordiger van de welvarende koopmansklasse. Hij was een tegenstander van de benoeming van Prins Willem III van Oranje tot stadhouder (militair leider) van Holland. De Republiek had in die tijd ernstige conflicten met verschillende landen. Johan de Witt verloor de machtsstrijd met Prins Willem III.  In 1672 werd hij samen met zijn broer opgehangen door een meute Oranje-aanhangers

Zwaan Jan Asselijn
De bedreigde zwaan van Jan Asselijn

En tot slot twee afbeeldingen van Anna Pavlova.  Zij was een Russische ballerina. Ze werd geboren in Sint Petersburg op 12 februari 1881. Ze overleed in Den Haag op 23 januari 1931. Zij werd beroemd omdat zij De stervende zwaan danste in een choreografie van Michael Fokine.

Deze solo werd speciaal voor haar gemaakt. Pavlova zou deze drie minuten durende dans ongeveer 4.000 keer hebben gedanst in haar leven! En ze hield echt van zwanen. Bij haar huis had ze een grote vijver met zwanen die altijd kwamen aanzwemmen als ze thuis kwam.

Anna Pavlova met zwaan
Anna Pavlova met zwaan
Anna zwaan
Anna Pavlova danst 'De stervende zwaan' (Fokine)