Van danser naar choreograaf met New Moves Online

Een choreografie dansen is een ding, deze vanaf de eerste pas zelf creëren een heel ander verhaal. Dat ondervonden Claire Tjoe-Fat, Philippe Magdelijns, Leo Hepler en Emma Mardegan de afgelopen maanden tijdens het maakproces van Sonder en Beach Odyssey. Met deze korte dansfilms, die onderdeel zijn van New Moves Online, maken de jonge dansers hun debuut als choreograaf.

Samen minder eng
 

Hoewel Claire en Philippe, die beiden met ingang van seizoen 21/22 zijn gepromoveerd tot élèves, in eerste instantie van plan waren om allebei een aparte choreografie wilden maken voor New Moves Online, besloten ze uiteindelijk om hun krachten te bundelen. Claire: “Voor het eerst je eigen stuk maken is toch minder eng als je het samen doet. Daarnaast was het heel fijn dat we het werk voor onszelf konden choreograferen, want daardoor hoefden we geen andere dansers te vragen. Stel dat we superslechte choreografen waren geweest! Dan zou je niet willen dat andere dansers hun tijd aan ons verspillen.”

Het resultaat van hun samenwerking is de choreografie Sonder, die de ontmoeting tussen twee individuen verbeeldt en ingaat op de realisatie dat iedereen die je in het leven passeert een even gecompliceerd leven heeft als jijzelf. Philippe: “Het uiteindelijke werk heeft een minimalistisch karakter, zowel wat betreft de choreografie als de locatie en de manier van filmen: we dansen in een van de stemkamers – een soort studio’s die vooral door operazangers en -muzikanten wordt gebruikt - en de choreografie is op een hele subtiele manier, helemaal in één take gefilmd. We wilden dat het duidelijk was waar mensen moesten kijken, zodat de focus volledig op de dans ligt. Het eindresultaat is heel simpel, maar dat maakt het misschien juist sterk.”

Dansfeest in de studio

Waar Sonder minimalistisch en intiem is, barst de korte dansfilm Beach Odyssey, die corps de ballet danser Leo maakte in samenwerking met zijn goede vrienden Emma Mardegan, Mila Nicolussi Caviglia en Bela Erlandson, juist van de energie en vrolijkheid. Leo: “Tijdens de tweede lockdown begonnen we voor de lol te experimenteren in de studio en zijn we in New Moves gerold. Het was eerst mijn idee om te werken aan een solo voor Emma, maar uiteindelijk is het uitgegroeid tot een werk voor ons en twee van onze vrienden, waarmee we de spontante dansfeestjes thuis in onze keuken naar de studio brengen.” “Het werk gaat over plezier hebben met vrienden en is dus eigenlijk ook op die manier tot stand gekomen,” voegt Emma hieraan toe. “We wilden iets doen dat zowel leuk en uitdagend was, en een ‘playground’ creëren waar we de vrijheid hadden om werk en plezier te combineren.”

Op deze playground onderzochten de vier dansers de mogelijkheden van de ballettechniek. Samenwerking, democratie en eigen keuzes waren de sleutelwoorden in het proces. Leo: “Iedereen kreeg de vrijheid om eigen keuzes te maken en heeft bijgedragen aan de choreografie. Ik wil dan niet de ‘title crown’ van choreograaf opzetten.” Emma: “Wij zagen Leo eerder als een soort referentiepunt en vroegen zijn mening over de dingen die we wilden doen.”

Nieuwe inzichten

Zelf choreograferen gaf de dansers de kans om op een nieuwe manier te kijken naar de kunstvorm waar ze zich elke dag mee bezig houden. Emma: “Als danser weet je niet altijd wat het precieze idee achter een choreografie is. Je danst het gewoon. Het is erg leerzaam om een keer aan de andere kant van de studio te staan.” Leo: “Het maken van een eigen werk heeft me doen inzien dat er nog zoveel mogelijkheden liggen binnen de kunstvorm waar ik elke dag mee bezig ben en bood me nieuwe, interessante perspectieven.” Het New Moves project bood de dansers echter niet alleen nieuwe inzichten in de balletkunst, maar ook in hun eigen interesses. Philippe: “Vroeger dacht ik altijd dat ik geen choreograaf wilde worden, maar nu bleek dat ik het toch heel leuk vind om zelf werken te maken. Dat komt gedeeltelijk door de vrijheid die je krijgt. Normaal dans je soms wel eens stukken waar je niet zoveel mee hebt, maar nu hoef je alleen maar te dingen te doen die je zelf echt leuk vindt.”

Stress

De vrijheid die het choreograferen met zich meebrengt bleken echter ook juist een struikelblok te kunnen zijn. Claire: “Je moet plotseling alles zelf bepalen: kostuums, locatie, lichten, de manier waarop je het werk wilt presenteren. Dat maakte het op sommige momenten best stressvol. Vooral als je de choreografie ook zelf danst, aangezien je dan twee rollen tegelijkertijd inneemt.” “Er zijn veel dingen die stress kunnen opleveren,” beaamt Leo. “Vooral time management bleek lastig. In het begin waren we zo lang zorgeloos aan het experimenteren en plezier aan het maken dat we bijna vergaten dat we een dansfilm moesten maken die ook zou worden getoond. Toen moesten we ineens binnen een week filmen en moesten we echt iets gaan maken.”

Toch weerhoudt deze stress de dansers er niet van zich verder in het choreografisch vak te verdiepen. Zo maken Claire en Philippe nu al plannen voor hun volgende New Moves choreografieën. Claire: “We willen volgend jaar misschien weer iets maken, maar dan waarschijnlijk allebei onze eigen choreografie.” Philippe: “Wel zal dat waarschijnlijk heel anders zijn dan voor jezelf choreograferen. Als we nu een dagje geen zin hadden, konden we bepalen dat we gewoon niet gingen, maar als anderen je werk dansen, kun je dat natuurlijk niet zomaar zeggen!”