Lorenzo Viotti werkt samen met 'zijn' toekomstige koor
In een wereld zonder pandemie zou hij nu de opera Carmen dirigeren bij The Metropolitan Opera in New York. Maar ook in de agenda van aankomend chef-dirigent Lorenzo Viotti werden een aantal grote gaten geslagen. Deze ruimte vult hij nu met Voices out of Silence, een uitzonderlijk project met ‘zijn’ toekomstige koor.
Officieel begint het jonge Zwitserse supertalent pas in september 2021 als chef-dirigent van De Nationale Opera en het Nederlands Philharmonisch Orkest. Maar Lorenzo Viotti heeft zijn hart sinds het tekenen van zijn contract al aan Amsterdam verpand. In september 2019 maakte hij door het uitvallen van een collega een vervroegd glansdebuut bij De Nationale Opera met de verismo-double bill van Pagliacci en Cavalleria rusticana.
Er moesten destijds de nodige logistieke puzzels gelegd worden om de maestro, die tegelijkertijd ook andere engagementen had lopen, zoveel mogelijk repetitietijd te geven met het orkest en alle andere betrokken artiesten. Van het vliegveld naar een repetitie, en weer direct door naar het vliegveld.
VOICES OUT OF SILENCE
Nu is de situatie volledig anders. Viotti: “Ik had in november twee vrije weken en wilde die hoe dan ook in Amsterdam doorbrengen, om de stad beter te leren kennen en de taal te leren.” Hij belde Sophie de Lint. “Zij vertelde me dat het koor in die periode vrij zou zijn. Om Mozarts Le nozze di Figaro coronaproof te maken, was het koor uit die opera geknipt. Ik rook mijn kans om het koor beter te leren kennen, op een intensieve manier die anders eigenlijk nooit voorkomt tussen dirigent en koor.”
‘Deze muziek heeft geen dwingende religieuze boodschap’
Viotti stelde een muzikaal programma samen dat opvalt door de vele religieuze muziek. Het brengen van een stichtelijke boodschap was voor Viotti echter niet de insteek. “Ik heb heel zorgvuldig muziek gekozen waarin volop ruimte is voor verdriet, vreugde, maar vooral hoop. Deze muziek heeft geen dwingende religieuze boodschap, maar creëert ruimte voor de menselijke connectie. Voor de schoonheid en kracht van de stem.”
TESTDRIVE VAN HET KOOR
Daarnaast verenigt het programma verschillende stijlen, talen en componisten. “Dit was voor mij een unieke kans om het koor te leren kennen in heel verschillende stijlen. Een soort proefrit om te zien wat ze technisch en artistiek kunnen. In muziek uit de Renaissance, maar ook liederen van Brahms en Schumann en koorwerken van Poulenc en Britten.”
‘We kunnen hier iets buitengewoons creëren’
Het bleef niet alleen bij een muzikaal programma. “Aanvankelijk was het plan om drie concerten voor live publiek te geven. Dat bleek helaas niet mogelijk door de tweede lockdown. Dus zijn we op zoek gegaan naar een manier om het programma online op een unieke en boeiende manier aan te bieden. We zijn hier in een uitzonderlijk goed toegerust theater, met kostuums, grime, licht en regie. We kunnen iets buitengewoons creëren.”
Er werd een videoregisseur aangetrokken om het geheel vast te leggen. “Met hem en de rest van het artistieke team heb ik onderzocht hoe we dit programma op een betekenisvolle en boeiende manier in beeld zouden kunnen brengen. Hoe we de afwezigheid van ons publiek in het theater zichtbaar konden maken. Maar ook het gemis dat ons koor ervaart wanneer ze niet samen kunnen zingen en optreden. En natuurlijk de hoop en verbinding die muziek kan brengen.”
ALS LAATSTE WEER OPEN
Een belangrijke reden voor Viotti om juist met het Koor van De Nationale Opera aan de slag te gaan, was het besef dat koren na de crisis pas als laatste zullen terugkeren op de operapodia. “Onze sector blijft binnen de richtlijnen zoveel mogelijk opera maken, maar grote kooropera’s zijn voorlopig wel echt van de baan. En in opera’s waarin een kleinere rol voor het koor weggelegd is, zoals nu met Le nozze di Figaro, wordt al snel besloten het koor weg te laten. Logisch, maar daarom vond ik het zo belangrijk om juist met het koor iets te doen. Een koor is als collectief tot magie in staat. En die heb ik met dit project willen vangen."
Voices out of Silence is vanaf 20 december 2020 om 19:00 uur online te bekijken.