Opera Forward Festival 2023

Urgent, meeslepend en extravagant. Het Opera Forward Festival is een tegendraadse verkenning van nog onbekend terrein. Met grensverleggende muziektheaterproducties, bijzondere optredens en verdiepende programma’s zoeken we naar nieuwe geluiden in de operawereld. Dompel jezelf onder in muzikale voorstellingen en presentaties van gevestigde namen én een nieuwe generatie makers, te zien t/m 12 maart.

Lees hieronder meer over de OPERAS, SOUNDS, TALKS en LABS.

Bekijk blokkenschema

SOUNDS

Van klassieke zang tot jazz, techno, spoken word en noise. Het Opera Forward Festival presenteert in het festivalhart optredens van artiesten uit uiteenlopende disciplines. Stuk voor stuk laten ze mogelijke toekomstige richtingen en invloeden voor de kunstvorm opera horen. Op de zaterdagmiddagen van 4 en 11 maart kun je het programma gratis bezoeken, met doorlopende in- en uitloop.

SOUNDS

Zaterdag 11 maart

Composers Panel
Foyer van Nationale Opera & Ballet
14.00 – 14.55

Wat is er nodig om opera te componeren in de 21e eeuw? Welke rol speelt traditie en hoe belangrijk is het om nieuwe invloeden van buiten de wereld van de klassieke muziek toe te laten? Componisten die verbonden zijn aan het Opera Forward Festival gaan het gesprek aan. Te gast zijn Alexander Raskatov (Animal Farm), Philip Venables (Denis & Katya), Michel van der Aa (Upload), Mathilde Wantenaar (Een lied voor de maan) en Meriç Artaç. Dramaturg Niels Nuijten modereert het gesprek.

Nastya Vogan & Albert van Abbe present Лісовi піснi live ft. Mariia Knihnytska
Foyer van Nationale Opera & Ballet
15.00 – 15.45

Лісові Пісні – vertaald als ‘bosliederen’ – is een samenwerking tussen de Oekraïense elektronische componist Nastya Vogan en de Nederlandse dj, producer en geluidskunstenaar Albert van Abbe. Samen met de Oekraïense operazangeres Mariia Knihnytska creëren zij een compositie voor elektronica, piano en sopraan, geïnspireerd door het mysterie en de schoonheid van de Oekraïense mythologie en folklore.

Vrij Spel met Jet Berkhout
Foyer van Nationale Opera & Ballet
16.00 – 16.45

In Vrij Spel op NPO Klassiek daagt presentator Jet Berkhout jonge musici uit om een klassiek stuk nieuw leven in te blazen. Nu presenteert ze, live in het festivalhart, een speciale OFF-editie met onder meer saxofonist Tom Sanderman, pianist Vera Kooper, mezzosopraan Eline Welle, cellist Diederik van Dijk, ud-speler Mehmet Polat, viola da gamba-speler Robert Smith en altviooltrio Three Violas.

Spoken word X Koorzang
Foyer van Nationale Opera & Ballet
17.00 – 17.25

Poëtische verhalen ontmoeten harmonische zanglijnen en verkennen een gezamenlijke toekomst. Spoken word-artiest Lev Avitan en een ensemble van zangers, onder meer van het Koor van De Nationale Opera, presenteren het resultaat van hun onderzoek: hoe klinkt een samensmelting van hun disciplines? Een belangrijke nieuwe stap in de prominente rol die spoken word al langere tijd speelt in het Opera Forward Festival.

spoken word Lev Avitan | zang Chelsea Bonagura, Sophia Patsi, Raimonds Linājs, Arnout Lems | muzikale leiding en arrangementen Lochlan Brown | dramaturgisch advies Manu van Kersbergen, Jappe Groenendijk, Wout van Tongeren | productie Eva van Dieën

Reimagining Opera - Noise, tekno, post-punk & impro
Foyer van Nationale Opera & Ballet
18.00 – 18.45

Wat betekent ‘opera’ in de 21ste eeuw? De experimentele stemkunstenaar Stephanie Pan (van de eerdere OFF-productie I Have Missed You Forever) onderzoekt deze vraag vanuit het perspectief van de underground clubscene, experimentele elektronica en improvisatie. Dit doet ze samen met een door haar verzameld collectief van toonaangevende experimentele makers: Marc Alberto, Floris van Bergeijk, Lynn Cassiers, Ji Youn Kang en Stelios Manousakis. In samenwerking met V2_Lab for Unstable Media in Rotterdam.

Rory Ronde
Foyer van Nationale Opera & Ballet
19.15 – 19.50

Rory Ronde is een Nederlands gitarist die samenwerkt met Wouter Hamel, Roos Jonker en deel uitmaakt van New Cool Collective. Zijn solowerk brengt hij uit onder zijn pseudoniem Kofi Anonymous.

Bezoek je tijdens het Opera Forward Festival een voorstelling in Nationale Opera & Ballet? Grote kans dat je dan ook pop-up SOUNDS hoort van onder meer:

Dominique Vleeshouwers
Dominique Vleeshouwers staat bekend om zijn veelzijdigheid en zijn out-of-the-box producties. In 2020 was hij de eerste slagwerker die de Nederlandse Muziekprijs kreeg toegekend, en in 2014 baarde hij opzien door de eerste prijs, de persprijs én de publieksprijs te winnen van de TROMP International Percussion Competition. Het jaar ervoor was hij cum laude afgestudeerd aan het Conservatorium van Amsterdam met de voorstelling Kindsoldaat, die hem de AHK Eindwerkprijs opleverde.

Soheil Shayesteh
Multitalent Soheil Shayesteh is violist, kamanche-speler en elektronisch muzikant. Zijn unieke klankpalet verkent de raakvlakken tussen hedendaagse klassieke muziek, Perzische traditionele muziek en experimentele en interactieve elektronica.

Omar Medina
Met een achtergrond in Mexicaanse volksmuziek, free-improv, en hedendaagse popmuziek creëert de Mexicaanse componist/producer Omar Medina klanken die niet gebonden zijn aan een bepaalde traditie, maar appelleren aan onze eigen verbeelding.

Nabou Claerhout
In het werk van de Antwerpse trombonist/componist klinkt een onvoorwaardelijke liefde voor haar expressieve instrument. Haar muziek zoekt het avontuur op, maar voelt tegelijkertijd als thuiskomen.

Charmaine
Charmaine is een Rotterdamse DJ met een breed en gelaagd geluidspalet, van jazz-fusion tot krachtige disco en Chicago house, en van dubbed-out electronica tot rustgevende soul.

Edgar Ramiro
Bij de sets van DJ Edgar Ramiro, onderdeel van het collectief Hot Mama Hot collectief, is het onmogelijk om stil te blijven staan. Zijn muzikale stijl, geïnspireerd door muziek van over heel de wereld, tovert gegarandeerd een glimlach op je gezicht.

Zaterdag 4 maart

Opera Studio x OFF
Foyer van Nationale Opera & Ballet
14.00 – 14.45

Opera heeft de kracht om je direct in je ziel te raken. De jonge zangers van De Nationale Opera Studio brengen daarom in een ‘lecture recital’ muziek ten gehore die voor henzelf een speciale betekenis heeft. Met tenor Ian Castro, sopranen Elenora Hu en Sílvia Sequeira, bariton Georgiy Derbas-Richter, countertenor Jake Ingbar en pianist Amy Chang.

OTION
Foyer van Nationale Opera & Ballet
15.00 – 15.45

Geïnspireerd door de hiphopcultuur, neo-soulmuziek en zijn Afro-Surinaamse roots, vermengt artiest OTION op organische wijze gezongen en gesproken woord, dans en livemuziek met een sterke nadruk op het vertellen van verhalen.

Tyshawn Sorey X ICE
Foyer van Nationale Opera & Ballet
16.00 – 16.45

De Amerikaanse componist en multi-instrumentalist Tyshawn Sorey heeft zijn achtergrond in de jazz en een voorliefde voor improvisatie – in Nederland stond hij dan ook eerder op het North Sea Jazz Festival. Binnen het festival presenteert hij niet alleen de voorstelling Perle Noire: Meditations for Joséphine, maar trakteert hij ons in het festivalhart ook op een jamsessie met muzikanten van het International Contemporary Ensemble (ICE).

De Jonge Honden van Splendor
Foyer van Nationale Opera & Ballet
17.00 – 17.45

Op een steenworp afstand van Nationale Opera & Ballet ligt Splendor, een clubhuis, platform en laboratorium voor musici vol creatieve ideeën. Binnen Splendor is een belangrijke plek weggelegd voor de ‘Jonge Honden’. Zij staan aan het begin van hun carrière en krijgen de kans om gedurende twee jaar deel uit te maken van het muzikaal laboratorium. Shaza Manla, Hessel Moeselaar, Maripepa Contreras en Tatiana Rosa bundelen de krachten in een bruisend optreden.

Voor meer informatie over Splendor: www.splendoramsterdam.com

Artist Talk Peter Sellars
Foyer van Nationale Opera & Ballet
18.00 – 18.30

De Amerikaanse regisseur Peter Sellars staat niet alleen bekend om zijn regies van repertoire-opera’s, maar ook om zijn inspanningen voor nieuwe operaprojecten en -artiesten. Onderwerpen als sociale rechtvaardigheid, verantwoordelijkheid en inclusiviteit staan hierbij hoog in het vaandel. In deze artist talk vertelt hij over zijn rol in de OFF-productie Perle Noire, neemt hij je mee in zijn liefde voor opera en deelt hij zijn visie op de opera van de toekomst.

Gregory Caers - ANIMA(LS)

De voorstellingen van regisseur Gregory Caers en de studenten van de MBO Theaterschool Rotterdam zijn al jaren een geliefd onderdeel van het Opera Forward Festival. Met zijn indringende theatertaal formuleert Caers een fysiek antwoord op opera. ANIMA(LS) begint dan ook waar de OFF-productie Animal Farm eindigt. Dieren begeven zich onder de mensen en gedragen zich als zij. Ze spiegelen, imiteren en poseren – in een verwoede poging zich in een keurslijf te wringen. Maar hoe lang duurt het totdat er iets breekt? Laat je na afloop van Animal Farm (10 maart) en Perle Noire (11 maart) verrassen door een bijzondere theatrale interventie in het festivalhart.

LABS

Het Opera Forward Festival daagt de makers van de toekomst uit om opera naar hun eigen hand te zetten. Studenten van diverse kunstopleidingen laten zich inspireren door het genre en door elkaars ideeën en vakmanschap. Tijdens het festival beleef je hun onderzoek, en ontdekkingen in uiteenlopende vormen: de LABS.

LABS

LABS: Performing Arts
Vijf korte operaproducties, gemaakt door groepen van nog studerende componisten, regisseurs, dramaturgen, scenografen, componisten en productieleiders. In het traject van de LABS Performing Arts zijn deze culturele studenten op hun eigen manier aan de slag gegaan met de kunstvorm. Op vrijdag 10 en zaterdag 11 maart presenteren zij hun voorstellingen, die ieder ongeveer vijftien minuten duren, in Studio Boekman. Reserveer je gratis ticket voor een van de timeslots, en je krijgt alle vijf de voorstellingen aaneengesloten te zien.
In samenwerking met:

Academie voor Theater en Dans (Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten): Regieopleiding, Opleiding Productie Podiumkunsten en Scenografieopleiding
Conservatorium van Amsterdam (Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten): afdeling Compositie
Koninklijk Conservatorium Den Haag: afdeling Compositie
Codarts Rotterdam: afdeling Compositie
Universiteit van Amsterdam: Master Dramaturgie
Meesteropleiding Coupeur

Lees meer over de LABS: Performing Arts

LABS: Visual Arts
Wat gebeurt er wanneer kunstenaars uit de beeldende of audiovisuele hoek zich door opera laten inspireren? Masterstudenten van het Sandberg Instituut (de masteropleiding van de Gerrit Rietveld Academie) maken gezamenlijk een performance die gratis te zien is in de avonden van vrijdag 3 en zaterdag 4 maart op het plein voor Nationale Opera & Ballet. En er gebeurt meer op het gebied van beeldende kunst. Studenten van kunstopleidingen maken een documentaire operafilm die – met livemuziek – vertoond wordt in het Van Eesteren Museum in Amsterdam Nieuw-West, op woensdag 8 maart.
In samenwerking met:

Sandberg Instituut Amsterdam: opleiding Re:master Opera
Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten Den Haag: afdeling Non Linear Narratives

Lees meer over LABS Visual Arts - I Fell Asleep On Minute Six (Sandberg Instituut Re:Master Opera)

Lees meer over LABS Visual Arts x Van Eesteren Museum

LABS: Arts & Science
Studenten van verschillende opleidingen in kunstbeleid en kunstmanagement vormen samen een denktank onder leiding van Mavis Carhillo. Samen met spraakmakende gasten uit de cultuursector verkennen ze ideeën over de toekomst van de kunsten. Het eindproduct zal de vorm van een hackathon aannemen. (NB: Labs Arts & Science is geen openbaar evenement.)
In samenwerking met:

Boekmanstichting
Erasmus Universiteit Rotterdam
Maastricht University
Rijksuniversiteit Groningen
Universiteit van Amsterdam

OFF LAB Performing Arts

Klik op onderstaande button voor uitgebreide informatie, de bezetting en de libretti van de vijf verschillende voorstellingen.

Meer informatie

OFF LAB Performing Arts: reserveer tickets

Reserveer via onderstaande button je gratis ticket voor een van de timeslots, en je krijgt alle vijf de voorstellingen aaneengesloten te zien.

Reserveer ticket

TALKS

Opera is een genre dat kan bewegen, en dat beweging op gang kan brengen. Daarom gaan we tijdens het Opera Forward Festival in gesprek over stereotypering, de klimaatcrisis, inclusie en over de macht en de verantwoordelijkheid van het genre én het instituut. De TALKS vinden plaats op maandagavond 6 maart en dinsdagavond 7 maart in onze foyer.

TALKS

De TALKS bieden een inhoudelijke toevoeging aan je opera- of festivalbezoek, maar zijn zeker ook als zelfstandig evenement relevant en interessant. Beide avonden zijn gratis toegankelijk.

Maandag 6 maart

Kunst en klimaatactivisme: The Shell Trial
Foyer van Nationale Opera & Ballet
20.00 – 21.30

Kan kunst fundamentele veranderingen teweeg brengen, en zo ja hoe? Samen met het makersteam van The Shell Trial, een nieuwe opera (première: OFF 2024) in de vorm van een veelstemmig klimaatgesprek, organiseert OFF een avond met relevante denkers uit de wereld van het activisme en van de kunst. Hoe gaan we als kunstenaars en kunstinstituten om met de ecologische crisis, die in grote mate een verantwoordelijkheidscrisis is? Wat kan, mag en móet van hen gevraagd worden?

Te gast zijn:

Theatermaker Anoek Nuyens, die samen met Rebekka de Wit het prijswinnende toneelstuk De Zaak Shell maakte, dat tijdens het Opera Forward Festival 2024 in een operabewerking in première zal gaan.
Chris Julien, senior research fellow bij Waag, Futurelab voor technologie en maatschappij, en actief voor Extinction Rebellion.
Manoj Kamps is een queer dirigent, componist en theatermaker. Hen is dirigent en creator van The Shell Trial.
Romy Roelofsen is regisseur en creator van The Shell Trial en is co-artistiek directeur van het muziektheatergezelschap Het Geluid Maastricht.
Nancy Jouwe is cultuurhistoricus met een focus op het (post)koloniale heden en verleden, intersectionaliteit en sociale en culturele praktijken.
Nicholas Till is bijzonder hoogleraar voor Muziektheater en Opera aan de UvA. Zijn inaugurele lezing ging over opera en milieu, hij is mede-oprichter van Extinction Rebellion.

Ook zal werk van Ellen Reid, componist van The Shell Trial, te horen zijn. De Amerikaanse, die in 2019 met haar opera p r i s m de Pulitzer Prize voor muziek won, is een van de meest innovatieve geluidskunstenaars van haar generatie.

Dinsdag 7 maart

Joséphine Baker en de stereotypering van zwarte artiesten: The Need for Legacy
Foyer van Nationale Opera & Ballet
20.00 – 21.30

De van origine Amerikaanse artiest Joséphine Baker werd in het Europa van de vroege twintigste eeuw een sensatie door haar optredens in bananenrok, zingend over haar ‘thuis’ in Afrika. In een witte wereld moest ze beantwoorden aan clichés en stereotypen om succes te kunnen hebben. Tijdens deze avond worden verschillende stereotyperingen van haar werk door de tijd heen verkend. Haar leven en carrière vormen het startpunt voor een gesprek over stereotypering van spelers en zangers van kleur en welke sporen hiervan terug te vinden zijn in de geschiedenis.

Deze avond wordt in samenwerking met The Need for Legacy (NFL) georganiseerd. Dit is een stichting die zich inspant voor een inclusieve Nederlandse theatergeschiedenis. Hiervoor duiken medewerkers van de stichting in de archieven van verschillende podiumkunstinstellingen. Zij brengen onbekende geschiedenissen en verhalen aan het licht, met het doel om de geschiedenis te herzien en het heden te veranderen.

Op het programma:

Een voordracht over Joséphine Baker, geschreven door cultureel antropoloog en schrijver Lizzy van Leeuwen en voorgedragen door theatermaker Nilay Ceber

Een panelgesprek over het belang van inclusieve archivering en gaten in de geschiedenis van de podiumkunsten met Lizzy van Leeuwen (cultureel antropoloog en publiciste), Isabelle Britto (onderzoeker The Black Archives), Kimberley Smit (projectcoördinator The Need for Legacy), Shishani Vranckx (singer-songwriter, musicoloog én researcher voor The Need for Legacy), en Frederieke van Wijk (dekolonisatiemedewerker Allard Pierson).

OPERAS

Centraal in het Opera Forward Festival staan drie grote – gedurfde – voorstellingen. Met deze producties verlaten we ons vertrouwde terrein en zoeken we naar het radicaal nieuwe. De OPERAS zijn voor iedereen t/m 35 jaar te bezoeken voor slechts € 20*, ongeacht de zaalrang (*exclusief boekingskosten).

ÄNDERE DIE WELT!

Muziek Eisler, Schumann, Rachmaninov, Beethoven e.v.a.
Muzikale leiding Pedro Beriso
Regie Mart van Berckel
Betekent verandering vooruitgang, als de geschiedenis zich steeds blijft herhalen? We roepen ‘Ändere die Welt!’ (‘Verander de wereld!’), maar hoe doe je dat? Zangers van de Opera Studio en spoken-word-artiest Amara van der Elst leiden de toeschouwer door deze eigenzinnige voorstelling waarin bestaande, bekende muziek als een vernieuwende collage aan elkaar wordt geweven.

Lees meer

ANIMAL FARM

Muziek Alexander Raskatov
Muzikale leiding Bassem Akiki
Regie Damiano Michieletto
Een muzikale bewerking van een satirische fabel. Animal Farm is een revolutionaire opera, naar George Orwells tijdloze roman over een mislukte bevrijdingsstrijd. De dystopische sfeer en de onrust van verschuivende wereldbeelden worden vertolkt in een nieuwe, extreme, onstuimige compositie.

Lees meer

PERLE NOIRE: MEDITATIONS FOR JOSÉPHINE

Muziek Tyshawn Sorey
Concept, co-creatie en performance Julia Bullock
Regie Peter Sellars
Een ongekend populaire artiest, burgerrechtenactivist én verzetsheld uit de twintigste eeuw. Perle Noire duikt in het leven en de worstelingen van het icoon Joséphine Baker – maar vanuit een hedendaags perspectief. De jazz-achtige composities en improvisaties bieden een meditatieve reflectie op haar leven.

Lees meer

Pre-opening tentoonstelling 'Shifting the Narrative'

Met trots presenteren OSCAM en modeplatform OHIM de modetentoonstelling ‘Shifting the Narritive’; een multidisciplinaire modetentoonstelling die de Zwarte man centraal stelt. Verwacht een show met nieuw en opwindend werk van nationale en internationale artiesten die reflecteren op de Zwarte man in de mode. Voor deze tentoonstelling werkte OSCAM samen met het decoratelier van Nationale Opera & Ballet, waar de ateliermedewerkers het decor ontwikkelden. Bezoekers van het Opera Forward Festival hebben op zondag 12 maart vanaf 18.00 uur exclusief toegang tot de pre-opening party bij OSCAM in Amsterdam Zuidoost.

Locatie: Bijlmerplein 110, Amsterdamse Poort
Datum: Zondag 12 maart
Tijd: 18.00 - 21.00 uur

Foto: Carin Verbruggen