Notenkraker & Muizenkoning

Eerste akte

Clara Staalboom en haar broertje Frits worden in een kleine badkamer in Amsterdam gewassen en aangekleed. Ze maken zich klaar voor het Sinterklaasfeest. Hun oudere zus Louise is blij en druk bezig. Ze komt steeds de kamer binnen.

Buiten sneeuwt het. Op de gracht schaatsen mensen. De gasten van de familie Staalboom komen één voor één binnen. Meneer Drosselmeijer, een oude man, komt ook. Hij heeft zijn jonge neef meegebracht. Drosselmeijer doet magische trucjes voor de kinderen. Hij laat zelfs de tijd stilstaan. Als hij in zijn handen klapt, gaat alles weer verder.

Sinterklaas en Piet komen langs en geven cadeautjes. Na het bezoek laat Drosselmeijer een bijzondere lamp zien: een toverlantaarn. In de lamp zie je een verhaal. Het gaat over een prinses die niet met de Muizenkoning wil trouwen. Ze houdt van een prins. De Muizenkoning wordt boos en verandert de prins in een Notenkraker. Clara denkt dat de prins lijkt op de neef van Drosselmeijer. Ze krijgt de Notenkraker als cadeau en danst blij met de pop. Maar Frits maakt de pop kapot.

Drosselmeijer maakt de pop weer heel. Daarna gaan de kinderen naar bed. Clara sluipt terug naar de salon. Ze wil de neef van Drosselmeijer een haarlint geven. 

In Clara’s droom ziet ze de Muizenkoning. Hij wil de Notenkraker opeten. Clara rent naar de salon om de pop te redden. Plotseling verandert alles. De muren worden hoger, en muizen komen overal vandaan. De Notenkraker komt uit een kast en begint te vechten. Hij krijgt hulp van speelgoed-soldaatjes. Frits helpt ook.

De Muizenkoning verwondt de Notenkraker. Clara helpt hem en ze ontsnappen samen. De Notenkraker verandert in een prins. Hij neemt Clara mee naar een besneeuwd bos. Maar de Muizenkoning achtervolgt hen. Net op tijd komt Drosselmeijer en neemt hen mee in zijn toverlantaarn.

Tweede akte

Clara, de prins en Drosselmeijer zijn nu in de toverlantaarn. Drosselmeijer laat zien wie in de toverlantaarn werken. Ze zorgen dat de lantaarn blijft draaien. Maar dan komt de Muizenkoning met zijn ratten. Drosselmeijer maakt hen bang met een grote kattenpoot en een oog. De prins vecht met de Muizenkoning en wint. De betovering is weg. De prins is nu vrij.

De toverlantaarn brengt Clara en de prins naar mooie landen. Clara ziet haar familie terug in dansen. Ze danst ook een duet met de prins. Maar dan gaat de toverlantaarn steeds sneller draaien. Alles wordt donker. Clara valt…

Ze wordt wakker in haar bed. Ze rent naar de voordeur. Buiten ziet ze Drosselmeijer en zijn neef verdwijnen in de nacht.

Choreografen

Een choreograaf bedenkt de danspassen voor het hele stuk. Meestal denkt hij of zij ook mee hoe het decor en de kostuums eruit gaan zien. Het ballet Notenkraker & Muizenkoning is gemaakt door twee choreografen: Wayne Eagling en Toer van Schayk.

Wayne Eagling was artistiek leider van Het Nationale Ballet van 1991 tot 2002. Toer van Schayk was vanaf 1965 danser bij Het Nationale Ballet. Vanaf 1976 werkt hij als choreograaf en maakt hij regelmatig decor- en kostuumontwerpen.

Het ballet Notenkraker bestaat al heel lang. In 1892 werd het bedacht door twee choreografen: Marius Petipa en Lev Ivanov. Zij werkten in Sint-Petersburg in Rusland. Daar, in het Marijinski theater, werd het ballet voor het allereerst opgevoerd. De muziek werd gecomponeerd door de beroemde componist Pjotr Iljitsj Tsjaikovski.

De componist: Tsjaikovski

Pjotr Iljitsj Tsjaikovski leefde van 1840 tot 1892. Hij was een Russisch componist en is maar 53 jaar geworden.

Tsjaikovski bedacht en schreef de muziek voor de Notenkraker. In het ballet heeft hij een koorstuk geschreven dat gezongen wordt door een kinderkoor tijdens de dans van de sneeuwvlokjes.

Tsjaikovski heeft tien opera’s gecomponeerd en drie balletten. Alle drie de balletten zijn heel erg beroemd: Het Zwanenmeer, The Sleeping Beauty (Doornroosje) en Notenkraker. Daarnaast componeerde hij muziek voor toneelstukken, symfonieën, suites en andere orkestwerken, kamermuziek, muziek voor piano en liederen.