De Nationale Opera presenteert
HERCULES
Georg Friedrich Händel
Musical Drama in Three Acts, HWV 60
Libretto van Thomas Broughton
Wereldpremière (concertant) 5 januari 1745, King's Theatre, Londen
DEZE PRODUCTIE
Nieuwe productie voor De Nederlandse Opera
Originele productie Festival d’Art Lyrique Aix-en-Provende, Opéra National de Paris en Wiener Festwochen
Première 17 april 2007
Over de opera
Het is niet zozeer de mythologische held Hercules die de spil vormt van Händels wereldlijke oratorium als wel de jaloezie van diens vrouw Dejanira. Haar gevoelens varieren van diepe liefde tot extreme haat, een emotionele wisselvalligheid die overeenstemt met het destijds gangbare beeld van hysterische melancholie. De psychische verwarring waaraan zijn vrouw ten prooi is, leidt er uiteindelijk toe dat de deugdzame held een gruwelijke dood moet sterven. Hoewel dit oratorium aanvankelijk niet erg succesvol was, heeft het toch veel componisten tot voorbeeld gediend, en het bewijst overduidelijk wat een modern componist Händel was.
Het verhaal
I
In het paleis te Trachis wacht Dejanira met smart op de terugkeer van haar echtgenoot Hercules, die ten strijde is getrokken tegen Eurytus, de koning van Oechalia. Net als hun zoon Hyllus op het punt staat zijn vader te gaan zoeken, wordt diens terugkeer aangekondigd. Onder de krijgsgevangenen bevindt zich de dochter van Eurytus, Iole. Eerder had Hercules haar hand gewonnen maar haar vader hield zich niet aan zijn belofte. Uit wraak heeft Hercules Eurytus gedood.
II
Iole betreurt haar lot. Dejanira denkt dat Hercules haar met de mooie krijgsgevangene bedriegt, maar Iole waarschuwt haar voor jaloezie. Hetzelfde merkt de heraut Lichas op. Hyllus is verliefd op Iole, maar wordt door haar afgewezen. Dejanira beschuldigt Hercules van ontrouw, maar deze ontkent en gaat naar de voorbereidingen voor het offerfeest om zijn overwinning te vieren. Dan herinnert Dejanira zich een prachtige mantel, gedrenkt in het bloed van de kentaur Nessus. Toen deze had geprobeerd haar te ontvoeren, werd hij door Hercules met een vergiftigde pijl gedood. Slinks raadde de stervende Nessus Dejanira aan een mantel in zijn bloed te dopen om zich te verzekeren van Hercules' liefde. Zij laat nu de mantel door Lichas naar Hercules brengen en verontschuldigt zich tegenover Iole voor haar misplaatste jaloezie.
III
Lichas meldt hoe Hercules de mantel aandeed en hoe het door het offervuur gesmolten gif door zijn huid heentrok. De stof hechtte zich aan Hercules' vlees en hij kon het kledingstuk niet meer uittrekken. In zijn doodssmart beschuldigde hij Dejanira en vroeg Hyllus hem naar een brandstapel op de berg Oeta te brengen. Dejanira wordt half waanzinnig als ze beseft wat ze heeft gedaan. De priester van Jupiter bericht dat een adelaar neerdaalde op Hercules' lichaam en dat diens ziel in de kring van de goden zal worden opgenomen. Ook vertelt hij Iole dat het haar lotsbestemming is om met Hyllus te trouwen. Het koor eert Hercules.
Team, Cast en Koor
- Muzikale leiding
- Christopher Moulds
- Regie
- Luc Bondy
- Instudering regie
- Sven Nielsen
- Decor
- Richard Peduzzi
- Kostuums
- Rudy Sabounghi
- Licht
- Dominique Bruguière
- Choreografie
- Michel Kelemenis
- Orkest
- St. James's Baroque
- Koor
- Koor van De Nederlandse Opera
- Instudering koor
- Matthew Halls
- Hercules
- Nathan Berg
- Dejanira
- Ann Hallenberg
- Hyllus
- Ed Lyon
- Iole
- Ingela Bohlin
- Lichas
- Charlotte Hellekant
- Priest of Jupiter
- Simon Kirkbride
- 1ste Trachinian
- Harry Teeuwen
- Countertenorsolo
- Iestyn Morris
- Tenorsolo
- John van Halteren
'Georg Friedrich Händel maakte er wervelende en vervoerende muziek bij, die gisteren bij de première in het Muziektheater door het orkest St. James's Baroque onder leiding van Christopher Moulds fraai tot klinken kwam. Prachtig was ook het grote aandeel van het Koor van De Nederlandse Opera. De sobere en doeltreffend anachronistische enscenering (tijdloze decors, moderne kledij) van Luc Bondy gaf de zangers alle ruimte om te excelleren. [...] Ann Hallenberg zong de rol van Dejanira met veel inlevingsvermogen, maar de ster van de avond was toch Ingela Bohlin als Iole, die van Händel ook de mooiste aria's kreeg toebedeeld. Zeer overtuigend was ook Nathan Berg in de titelrol, Ed Lyon als Hyllus en Charlotte Hellekant als Lichas.'
'Hier zijn tal van koorpassages hoogtepunten in de voorstelling, zeker omdat ze voortreffelijk worden gezongen door het operakoor onder Matthew Halls. Verder verschaft Händel hier een perfecte afwisseling tussen klaagzangen en woede-aria's met een triomfmars en tegen het slot zelfs een waanzinscène. De enerverende openingsscènes van de derde acte behoren tot het beste dat de eerste helft van de 18de eeuw aan drama voortbracht. [...] 'Vocaal mag deze Hercules er [...] zeker zijn met een evenwichtige cast op hoog niveau: Nathan Berg (Hercules), Ingela Bohlin (Iole), Ann Hallenberg (Dejanira), Ed Lyon (Hyllus) en Charlotte Hellekant (Lichas). En nogmaals: leve het koor!'
'In Amsterdam werd de lange voorstelling welwillend en met een zeker enthousiasme ontvangen [...] Bondy's enscenering [...] concentreert zich mooi op de hoofdzaken. [...] Onder Moulds speelde het Londense orkest St. James's Baroque (met nu aardig wat Nederlandse musici in de gelederen) naar behoren [...] De vocale bezetting was verder behoorlijk op peil met een verrassend goede Hyllus van tenor Ed Lyon, een bulderende Hercules van Nathan Berg en Charlotte Hellekant als Lichas.'