De Nationale Opera presenteert
CAPRICCIO
Richard Strauss
Konversationsstück für Musik in einem Aufzug
Libretto van Clemens Krauss en Richard Strauss
Wereldpremière 28 oktober 1942, Staatsoper, München
DEZE PRODUCTIE
Reprise uit 2000/01
Première 2 september 2006
Over de opera
‘Tekst of muziek?’ – zo luidt de kernvraag van Richard Strauss’ laatste opera. Deze aloude controverse wordt echter niet als een puur theoretische kwestie benaderd, maar krijgt een sterk emotionele dimensie doordat deze twee kunsten gepersonifieerd worden door respectievelijk de dichter Olivier en de musicus Flamand, die beiden naar de gunsten van gravin Madeleine dingen. Er ontwikkelt zich een boeiend spel, waarin de theoretische en erotische besognes van de personages elkaar vaak op komische wijze doorkruisen. De grandioze slotzang van de gravin maakt duidelijk dat een ondubbelzinnige keuze voor één van beide kunsten (of mannen) niet mogelijk is.
Het verhaal
Gravin Madeleine, een jonge weduwe, is morgen jarig. Op haar kasteel bevinden zich onder anderen de componist Flamand en de dichter Olivier, die beiden naar haar hand dingen. Er wordt een sextet van Flamand gespeeld. Theaterdirecteur La Roche slaapt dwars door de muziek heen. De actrice Clairon (ex-minnares van Olivier) arriveert. Zij zal met de graaf (Madeleines broer, verliefd op Clairon) een liefdesscène uit een stuk van Olivier spelen met daarin een sonnet. Terwijl Clairon en de graaf gaan repeteren, blijft de gravin achter met Flamand en Olivier. De dichter draagt het sonnet aan de gravin voor en geeft daarmee uiting aan zijn gevoelens voor haar. Flamand zet het gedicht op muziek en maakt Madeleine het hof door zijn zojuist gecomponeerde versie voor haar te zingen. De gravin belooft aan beide heren de volgende morgen uitsluitsel te geven. Het gezelschap discussieert over de vraag: woord of toon? Flamand en Olivier maken ruzie met La Roche vanwege diens weinig artistieke ideeën voor Madeleines verjaardagsfeest. Als verzoeningsteken besluiten Olivier en Flamand samen een opera voor hem te schrijven over de gebeurtenissen van de dag. Zij vertrekken met hem naar Parijs. De gravin blijft alleen achter en vraagt haar spiegelbeeld om raad.
Team en Cast
- Muzikale leiding
- Hartmut Haenchen
- Regie
- Andreas Homoki
- Instudering regie
- Bert Bijnen
Andreas Homoki - Decor
- Frank Philipp Schlössmann
- Kostuums
- Mechthild Seipel
- Licht
- Franck Evin
- Choreografie
- Aina Bilkins
- Dramaturgie
- Klaus Bertisch
- Orkest
- Nederlands Philharmonisch Orkest
- Die Gräfin
- Gabriele Fontana
- Der Graf, ihr Bruder
- Olaf Bär
- Flamand, ein Musiker
- Rainer Trost
- Olivier, ein Dichter
- Dietrich Henschel
- La Roche, Theaterdirektor
- Jan-Hendrik Rootering
- Die Schauspielerin Clairon
- Anke Vondung
- Monsieur Taupe
- Waldemar Kmentt
- Eine italienische Sängerin
- Lynette Tapia
- Ein italienischer Tenor
- John Osborn
- Der Haushofmeister
- Franz Mazura
- Acht Diener
- Jeroen de Vaal
Harry Teeuwen
Terence Mierau
Jan Polak
Jeroen van Glabbeek
Pascal Pittie,
Ruud Fiselier
Wojtek Okraska - Junge Tänzerin
- Nicolette Harmsen /
Nienke Wind - Drei Musiker
- Vadim Tsibulevsky (viool)
Herre-Jan Stegenga (cello)
Peter Nilsson (cembalo)
Nederlands Philharmonisch Orkest
Het Nederlands Philharmonisch Orkest | Nederlands Kamerorkest behoort als vaste orkestpartner van De Nationale Opera tot de beste Europese operaorkesten. Marc Albrecht is sinds 2011 chef-dirigent van het NedPhO|NKO en van De Nationale Opera. Hij leidde onder meer spraakmakende producties van Die Frau ohne Schatten, Schatzgräber, Elektra en Die Meistersinger. Het orkest boekte ook een groot succes met de integrale uitvoering van Der Ring des Nibelungen onder leiding van Hartmut Haenchen.
Het NedPhO|NKO presenteert zich nationaal en internationaal ook in een gevarieerde concertprogrammering. Thuiszaal is Het Koninklijk Concertgebouw. Het orkest verbindt artistieke excellentie met gastvrijheid voor een breed publiek en neemt verantwoordelijkheid voor de toekomst met omvangrijke programma’s voor educatie en talentontwikkeling. Klassieke muziek wordt zo bereikbaar voor iedereen.
'Een voortreffelijke opmaat, want zo'n beetje alles valt op zijn plaats. [...] met een vernieuwde rolbezetting gaat de uitvoering nu veel dieper. [...] Ook nu zat het Nederlands Philharmonisch Orkest onder Hartmut Haenchen in de bak. Met hem heeft het orkest de afgelopen jaren een instinct ontwikkeld waarmee deze muziek met een schat aan genuanceerde klankkleuren als vanzelfsprekend tot leven komt. [...] Gabriele Fontana zingt de hoofdrol van de Gräfin met de onweerstaanbaar afstandelijke aantrekkelijkheid van de ware muze. Tegenover haar staan de tenor Rainer Trost als de componist en de bariton Dietrich Henschel als de dichter. Stemmen die het dilemma van de muze verklaren. [...] De heren uit het Koor van De Nederlandse Opera zijn als de dienaren de dartelende parels van deze productie.'