De Nationale Opera presenteert
Moses und Aron
Arnold Schönberg
Oper in drei Akten (unvollendet)
Libretto van Arnold Schönberg
Wereldpremière 6 juni 1957, Stadttheater, Zürich
Deze productie
Nieuwe productie
Première 4 oktober 1995
Coproductie met Salzburger Festspiele 1996
Het verhaal
EERSTE BEDRIJF
Eerste tafereel
Mozes krijgt van God de opdracht Hem te verkondigen en het joodse volk uit Egypte te bevrijden. Mozes probeert God te overtuigen dat hij hiertoe niet de geschikte persoon is. Hij bewaart weliswaar de gedachte, maar hij is oud: hoe zou hij het volk kunnen overtuigen, niemand zal hem geloven, en hij kan niet spreken. God vertelt hem echter dat zijn broer Aaron zijn tolk zal zijn. Want het joodse volk is door God uitverkoren het volk van de enige God te zijn. Hij zal het volk leiden naar die plaats waar zij met God één zullen zijn en alle andere volkeren tot voorbeeld.
Tweede tafereel
De broers ontmoeten elkaar. Mozes test of Aaron wel zijn gedachte van de onvoorstelbare God uitspreekt. Aaron heeft zijn twijfels of het volk wel van een God kan houden die zij zich niet kunnen voorstellen.
Derde tafereel
Het volk spreekt over de nieuwe God van wie zij hebben gehoord en zij vragen zich af hoe deze God zal zijn en of hij sterker is dan de goden van de farao. Mozes en Aaron komen naar hen toe. Mozes begint zijn God te verkondigen, maar Aaron neemt dat al snel over en verricht wonderen om het volk van de macht van deze nieuwe God te overtuigen. Uiteindelijk gelooft het volk dat zij door God zijn uitverkoren Zijn volk te zijn en dat Hij hen naar het beloofde land van melk en honing zal voeren.
TUSSENSPEL
Het koor vraagt zich af waar Mozes blijft en waar zijn God is.
TWEEDE BEDRIJF
Eerste, tweede en derde tafereel
Mozes is al veertig dagen op de berg der openbaring. Het volk mort en de oudsten worden nerveus. Ook Aaron twijfelt over het lot van zijn broer. Misschien heeft God hem wel gedood. Hij besluit om het volk zijn zichtbare goden weer terug te geven en hij staat toe dat een gouden kalf wordt aanbeden. Een enorm offerritueel vindt plaats, waarbij mensen zichzelf doden en hun seksuele lusten uitleven.
Vierde tafereel
Mozes komt van de berg en vernietigt het beeld. Er volgt een heftige discussie met Aaron, die zich verdedigt met het argument dat een volk meer nodig heeft dan een abstract, onvoorstelbaar idee. Bovendien zijn de tafelen der Wet, de vuurzuil en de wolkenzuil waarin God zich manifesteert ook beelden waarin God zich toont. Mozes vraagt zich wanhopig af of deze uitleg toelaatbaar is. Want als dat zo is, dan is alles wat hijzelf heeft gedacht waanzin. ‘O Wort, du Wort, das mir fehlt!’ is zijn laatste uitroep voordat hij ineenzakt.
Team, Cast en Koor
- Muzikale leiding
- Pierre Boulez
- Regie
- Peter Stein
- Decor
- Karl-Ernst Herrmann
- Kostuums
- Moidele Bickel
- Licht
- Karl-Ernst Herrmann i.s.m. Jan Koremans
- Choreografie solisten 1e akte
- Lucinda Childs
- Choreografie dans Gouden Kalf
- Ron Thornhill
- Orkest
- Koninklijk Concertgebouworkest
- Koor
- Koor van De Nederlandse Opera
Zaans Jongenskoor
Jongens Muziekschool Waterland - Instudering koor
- Winfried Maczewski
- Ballet
- Het Nationale Ballet
- Moses
- David Pittman-Jennings
- Aron
- Chris Merritt
- Ein junges Mädchen
- Gabriele Fontana
- Eine Kranke
- Yvonne Naef
- Ein junger Mann / Der nackte Jüngling
- John Graham-Hall
- Jüngling
- Pår Lindskog
- Ein anderer Mann
- Siegfried Lorenz
- Ephraimit
- Michael Devlin
- Ein Priester
- László Polgár
- Vier nackte Jungfrauen
- Gabriele Fontana
José Kalthof
Diana Rehbock
Caren van Oijen - Sechs Solostimmen (im Orchester)
- Franziska Hirzel
Helena Rasker
Silke Marchfeld
Duncan MacKenzie
Thomas Mehnert
Markus Marquardt - Drei Älteste
- Jan Polak
Jef van Wersch
Nico Pouw - Sopranstimme
- Iris Giel
- Ein Mann
- Henk de Vries / Piet van Kampen