Naar homepage

De geschiedenis van Het Nationale Ballet

Duik hier in de rijke geschiedenis van Het Nationale Ballet. Deze tijdlijn geeft een overzicht van de hoogtepunten uit het repertoire en de ontwikkelingen van het gezelschap sinds zijn oprichting in 1961. Laat u meevoeren door archiefbeelden en verhalen uit ruim 60 jaar Het Nationale Ballet.

Seizoen 61 / 62 groep

De jaren ’60

  • 112 Nieuwe producties
  • circa 50 Wereldpremières

61 / 62

Gezelschap in 61 / 62
Foto: Bert Sprenkeling
31 augustus 1961

Oprichting

Het Nationale Ballet ontstaat op 31 augustus 1961 uit een fusie van het Nederlands Ballet (o.l.v. Sonia Gaskell) en het Amsterdams Ballet (o.l.v. Mascha ter Weeme) en telt bij zijn oprichting 89 dansers. Gaskell neemt de functie van artistiek leider op zich, Ter Weeme wordt belast met de deelname van het gezelschap aan de producties van De Nederlandse Operastichting.

Irène de Vos
Irène de Vos | Foto: Ger J. van Leeuwen

Zesendertig premières in het eerste seizoen

In zijn eerste seizoen neemt het gezelschap maar liefst 36 werken op het repertoire. Het overgrote deel daarvan is overgenomen van het Nederlands Ballet, de door Gaskell geleide voorloper van Het Nationale Ballet.

Billy Wilson, Reuven Vorembergh, Marianne Hilarides Billy Wilson, Reuven Vorembergh, Marianne Hilarides Open afbeelding in een nieuw tabblad

Billy Wilson, Reuven Vorembergh en Marianne Hilarides | Foto: Ger J. van Leeuwen

Irène de Vos | Foto: Ger J. van Leeuwen
Billy Wilson, Reuven Vorembergh, Marianne Hilarides

Zesendertig premières in het eerste seizoen

In zijn eerste seizoen neemt het gezelschap maar liefst 36 werken op het repertoire. Het overgrote deel daarvan is overgenomen van het Nederlands Ballet, de door Gaskell geleide voorloper van Het Nationale Ballet. Wereldpremières zijn er onder meer van huischoreografen Rudi van Dantzig en Robert Kaesen, Engelsman Jack Carter en Amerikanen Pearl Lang (toonaangevend soliste van de Martha Graham Dance Company) en Herbert Ross.

Sonia Gaskell
Sonia Gaskell | Foto: Maria Austria

Huischoreografen

Rudi van Dantzig en Robert Kaesen worden beiden benoemd tot huischoreograaf.

Het Nationale Ballet 61 / 62
Fotograaf onbekend

Driepijlersbeleid

Meteen al ontvouwt Gaskell haar ‘driepijlersvisie’ die in feite nog steeds de basis is van het artistieke beleid van Het Nationale Ballet.

Foto: nnb
Het Nationale Ballet 61 / 62

Driepijlersbeleid

Meteen al ontvouwt Gaskell haar ‘driepijlersvisie’ die in feite nog steeds de basis is van het artistieke beleid van Het Nationale Ballet. Al in het eerste seizoen brengt het gezelschap een combinatie van (delen uit) de grote klassieke balletten, hoogtepunten uit het 20ste-eeuwse balletrepertoire en nieuwe creaties.

Graduation Ball  - Christine Anthony, Inge Dissen en Hans Knill
Graduation Ball - Christine Anthony, Inge Dissen en Hans Knill | Fotograaf onbekend
16 september 1961

Eerste voorstelling

Op 16 september vindt de eerste voorstelling plaats in de Stadsschouwburg Amsterdam (nu ITA), waar het gezelschap vanaf dan is gehuisvest.

Graduation Ball  - Christine Anthony, Inge Dissen en Hans Knill Graduation Ball  - Christine Anthony, Inge Dissen en Hans Knill Open afbeelding in een nieuw tabblad

Graduation Ball  - Christine Anthony, Inge Dissen en Hans Knill (een van de eerste voorstellingen) | Foto: nnb

Graduation Ball  - Christine Anthony, Inge Dissen en Hans Knill
Graduation Ball | Foto: Meindert Visser
16 september 1961

Eerste voorstelling

Op 16 september vindt de eerste voorstelling plaats in de Stadsschouwburg Amsterdam (nu ITA), waar het gezelschap vanaf dan is gehuisvest.

Benjamin Feliksdal | Foto: Siegfried Regeling
Benjamin Feliksdal | Foto: Siegfried Regeling

Neus voor belangrijk buitenlands talent

Maar liefst vijf choreografieën van George Balanchine worden in dit eerste seizoen gedanst (Het Nationale Ballet zou zich al snel ontpoppen tot dé hoeder van het repertoire van de Russisch-Amerikaanse grootmeester) en één werk van Maurice Béjart.

Benjamin Feliksdal | Foto: Siegfried Regeling Benjamin Feliksdal | Foto: Siegfried Regeling Open afbeelding in een nieuw tabblad

Benjamin Feliksdal | Foto: Siegfried Regeling

Jungle - Connie Burgemeestre, Maria Koppers en Billy Wilson | Foto: Joop Gans Jr. Jungle - Connie Burgemeestre, Maria Koppers en Billy Wilson | Foto: Joop Gans Jr. Open afbeelding in een nieuw tabblad

Jungle - Connie Burgemeestre, Maria Koppers en Billy Wilson | Foto: Joop Gans Jr.

The Four temperaments - Inge van Dijken, Reuven Vorembergh en Betty Stuwart | Foto: nnb The Four temperaments - Inge van Dijken, Reuven Vorembergh en Betty Stuwart | Foto: nnb Open afbeelding in een nieuw tabblad

The four temperaments - Inge van Dijken, Reuven Vorembergh en Betty Stuwart | Fotograaf onbekend

Benjamin Feliksdal | Foto: Siegfried Regeling
Jungle - Connie Burgemeestre, Maria Koppers en Billy Wilson | Foto: Joop Gans Jr.
The Four temperaments - Inge van Dijken, Reuven Vorembergh en Betty Stuwart | Foto: nnb

Neus voor belangrijk buitenlands talent

Maar liefst vijf choreografieën van George Balanchine worden in dit eerste seizoen gedanst (Het Nationale Ballet zou zich al snel ontpoppen tot dé hoeder van het repertoire van de Russisch-Amerikaanse grootmeester) en één werk van Maurice Béjart. Gaskell had een neus voor belangrijk buitenlands talent, ze kocht werken van deze choreografen aan lang voordat zij hun internationale sterrenstatus bereikten.

Eerste tournee

Eerste tournee

Kort na de oprichting reist het gezelschap naar Madrid (zie foto) voor een eerste tournee. In totaal geeft de groep in dit eerste seizoen 30 voorstellingen in Spanje en Spaans-Marokko, daarnaast zijn er optredens in Duitsland en Frankrijk.

Eerste tournee | Fotograaf onbekend
Jazz Nocturne - Billy Wilson en Sonja van Beers
Jazz Nocturne - Billy Wilson en Sonja van Beers | Foto: D.G. Lanting

Zwarte solisten

Vanaf de start heeft Het Nationale Ballet twee zwarte eerste solisten, Sylvester Campbell en Billy Wilson, een unicum in die tijd. Al snel volgen ook andere zwarte solisten als Benjamin Feliksdal (ook al vanaf de start bij de groep) en Raven Wilkinson.

62 / 63

Mascha ter Weeme | Foto: Godfried de Groot
Mascha ter Weeme | Foto: Godfried de Groot

Vertrek Mascha ter Weeme

Mascha ter Weeme vertrekt, na een lang ziekteverlof wordt ze op non-actief gesteld. Vanaf dat moment is de artistieke leiding volledig in handen van Sonia Gaskell.

La Sylphide - Jean Atkinson, Irene Vos, Sonja van Beers en Gaby Abbing

Eerste avondvullende productie

De eerste avondvullende productie wordt op het repertoire genomen, La Sylphide, naar het origineel van August Bournonville uit 1836, in een versie van de Deense Bournonville-specialist Harold Lander.

La Sylphide - Jean Atkinson, Irene Vos, Sonja van Beers en Gaby Abbing | Foto: Maria Austria
Repetitie Pavlova herdenking - Orlovskaja, Simon André en Olga de Haas | Foto: Hans van den Busken
Repetitie Pavlova herdenking - Orlovskaja, Simon André en Olga de Haas | Foto: Hans van den Busken

Sovjet-Russische balletstijl

Gaskell (zelf van Russische afkomst) haalt de Russische balletmeester Natalja Orlovskaja naar Nederland, ze vindt het belangrijk dat de dansers getraind worden in de Sovjet-Russische balletstijl.

Petroesjka - Panchita de Péri en Ronald Snijders | Foto: Archives of the Salzburg Festival / Photograph Hildegard Steinmetz
Petroesjka - Panchita de Péri en Ronald Snijders | Foto: Archives of the Salzburg Festival / Photograph Hildegard Steinmetz

Petroesjka

Een andere belangrijke toevoeging aan het repertoire (overgenomen van het Nederlands Ballet) is Petroesjka, dat Michel Fokine in 1911 creëerde voor Diaghilevs Ballets Russes en dat een van de eerste geslaagde voorbeelden is van een niet-avondvullend verhalend ballet.

Petroesjka - Panchita de Péri en Ronald Snijders | Foto: Archives of the Salzburg Festival / Photograph Hildegard Steinmetz Petroesjka - Panchita de Péri en Ronald Snijders | Foto: Archives of the Salzburg Festival / Photograph Hildegard Steinmetz Open afbeelding in een nieuw tabblad

Petroesjka - Panchita de Péri en Ronald Snijders | Foto: Archives of the Salzburg Festival / Photograph Hildegard Steinmetz

Repetitie Petroesjka - Mariette Mriyen, Benjamin Feliksdal, Maria Austria, Olga de Haas, Sonia Gaskell, Toer van Schayk​​​​​​​, Rudi van Dantzig en Leonide Massine Repetitie Petroesjka - Mariette Mriyen, Benjamin Feliksdal, Maria Austria, Olga de Haas, Sonia Gaskell, Toer van Schayk​​​​​​​, Rudi van Dantzig en Leonide Massine Open afbeelding in een nieuw tabblad

Repetitie Petroesjka - Mariette Mriyen, Benjamin Feliksdal, Maria Austria, Olga de Haas, Sonia Gaskell, Toer van Schayk, Rudi van Dantzig en Leonide Massine | Foto: Hans van den Busken​​​​​​​

Petroesjka - Panchita de Péri en Ronald Snijders | Foto: Archives of the Salzburg Festival / Photograph Hildegard Steinmetz
Repetitie Petroesjka - Mariette Mriyen, Benjamin Feliksdal, Maria Austria, Olga de Haas, Sonia Gaskell, Toer van Schayk​​​​​​​, Rudi van Dantzig en Leonide Massine

Petroesjka

Een andere belangrijke toevoeging aan het repertoire (overgenomen van het Nederlands Ballet) is Petroesjka, dat Michel Fokine in 1911 creëerde voor Diaghilevs Ballets Russes en dat een van de eerste geslaagde voorbeelden is van een niet-avondvullend verhalend ballet. Het is de befaamde danser en choreograaf Léonide Massine, die zelf veelvuldig de titelrol in Fokines meesterwerk vertolkte, die de choreografie bij Het Nationale Ballet instudeert.

63 / 64

Les Mirages - Peter Appel en Marianne Hilarides | Foto: Maria Austria, Henk Jonker
Les Mirages - Peter Appel en Marianne Hilarides | Foto: Maria Austria, Henk Jonker

Marianne Hilarides

Eerste soliste Marianne Hilarides moet het gezelschap na een conflict met Gaskell verlaten. Hilarides geldt als een van de grootste talenten van haar generatie, ook wel aangeduid als de eerste prima ballerina van Nederlandse bodem.

Les Mirages - Peter Appel en Marianne Hilarides | Foto: Maria Austria, Henk Jonker Les Mirages - Peter Appel en Marianne Hilarides | Foto: Maria Austria, Henk Jonker Open afbeelding in een nieuw tabblad

Les Mirages - Peter Appel en Marianne Hilarides | Foto: Maria Austria, Henk Jonker

Les Mirages - Peter Appel en Marianne Hilarides | Foto: Maria Austria, Henk Jonker

Marianne Hilarides

Eerste soliste Marianne Hilarides moet het gezelschap na een conflict met Gaskell verlaten. Hilarides geldt als een van de grootste talenten van haar generatie, ook wel aangeduid als de eerste prima ballerina van Nederlandse bodem. Haar verbluffende techniek vormt de basis voor legendarisch geworden interpretaties, waarmee ze collega-dansers inspireert en de danskunst in Nederland naar een hoger plan tilt. Na het vertrek van Gaskell in 1967 zal Hilarides nog voor één seizoen terugkeren bij het gezelschap.

Rudi van Dantzig | Fotograaf onbekend
Rudi van Dantzig | Fotograaf onbekend

Nachteiland

Tot de nieuwe werken op het repertoire behoort Nachteiland (overgenomen van het Nederlands Ballet). Met dit ballet maakte Rudi van Dantzig in 1955 zijn debuut als choreograaf.

64 / 65

La Bayadère première - Olga de Haas
La Bayadère première - Olga de Haas | Foto: John de Rooij

Olga de Haas

Op negentienjarige leeftijd wordt Olga de Haas (1944-1978) bevorderd tot eerste soliste. De sterbelofte en publiekslieveling groeit uit tot een legendarische Nederlandse danseres.

La Bayadère première - Olga de Haas La Bayadère première - Olga de Haas Open afbeelding in een nieuw tabblad

La Bayadère première - Olga de Haas | Foto: John de Rooij

Olga de Haas | Foto: Atelier voor Beeldende Kunst Olga de Haas | Foto: Atelier voor Beeldende Kunst Open afbeelding in een nieuw tabblad

Olga de Haas | Foto: Atelier voor Beeldende Kunst

La Bayadère première - Olga de Haas
Olga de Haas | Foto: Atelier voor Beeldende Kunst

Olga de Haas

Op negentienjarige leeftijd wordt Olga de Haas (1944-1978) bevorderd tot eerste soliste. De sterbelofte en publiekslieveling groeit uit tot een legendarische Nederlandse danseres.

Het Zwanenmeer - Willy de Boer, nnb, Yvonne Vendrig en Helene Pex | Foto: nnb

Eerste Zwanenmeer

In maart 1965 gaat de eerste volledige Zwanenmeer-productie bij Het Nationale Ballet in première, in een versie van de Rus Igor Belski.

Willy de Boer, nnb, Yvonne Vendrig en Helene Pex | Foto: nnb
Het Zwanenmeer - Willy de Boer, nnb, Yvonne Vendrig en Helene Pex | Fotograaf onbekend Het Zwanenmeer - Willy de Boer, nnb, Yvonne Vendrig en Helene Pex | Fotograaf onbekend Open afbeelding in een nieuw tabblad

Het Zwanenmeer - Willy de Boer, nnb, Yvonne Vendrig en Helene Pex | Fotograaf onbekend

Het Zwanenmeer - Willy de Boer, nnb, Yvonne Vendrig en Helene Pex | Fotograaf onbekend
Het Zwanenmeer

Eerste Zwanenmeer

In maart 1965 gaat de eerste volledige Zwanenmeer-productie bij Het Nationale Ballet in première, in een versie van de Rus Igor Belski. De rol van Odette/Odile wordt bij toerbeurt vertolkt door Olga de Haas en Maria Koppers, Sylvester Campbell en Simon André dansen afwisselend de rol van Prins Siegfried.

Afvloeiingsregeling

Het Nationale Ballet stelt als eerste (en tot 1986 ook als enige) in Nederland een ‘afvloeiingsregeling’ in als financiële tegemoetkoming voor dansers die aan het einde van hun dansloopbaan zijn gekomen.

De groene tafel | Foto: Siegfried Regeling
De groene tafel | Foto: Siegfried Regeling

De Groene Tafel

Een andere belangwekkende aanwinst is De Groene Tafel, het aangrijpende ‘anti-oorlogsballet’ van Kurt Jooss (een van de boegbeelden van de Duitse Ausdruckstanz).

De Groene Tafel | Foto: Siegfried Regeling De Groene Tafel | Foto: Siegfried Regeling Open afbeelding in een nieuw tabblad

De Groene Tafel | Foto: Siegfried Regeling

De groene tafel - Olga de Haas en Jessica Folkerts | Foto: Siegfried Regeling De groene tafel - Olga de Haas en Jessica Folkerts | Foto: Siegfried Regeling Open afbeelding in een nieuw tabblad

De Groene Tafel - Olga de Haas en Jessica Folkerts | Foto: Siegfried Regeling

De groene tafel - Helene Pex, Simon Andre, Hans Knill en Olga de Haas | Foto: Siegfried Regeling De groene tafel - Helene Pex, Simon Andre, Hans Knill en Olga de Haas | Foto: Siegfried Regeling Open afbeelding in een nieuw tabblad

De Groene Tafel - Helene Pex, Simon Andre, Hans Knill en Olga de Haas | Foto: Siegfried Regeling

De Groene Tafel | Foto: Siegfried Regeling
De groene tafel - Olga de Haas en Jessica Folkerts | Foto: Siegfried Regeling
De groene tafel - Helene Pex, Simon Andre, Hans Knill en Olga de Haas | Foto: Siegfried Regeling

De Groene Tafel

Een andere belangwekkende aanwinst is De Groene Tafel, het aangrijpende ‘anti-oorlogsballet’ van Kurt Jooss (een van de boegbeelden van de Duitse Ausdruckstanz). Na de wereldpremière in 1932 werd het ballet in Parijs onderscheiden met de Prijs van de Kritiek.

Monument voor een gestorven jongen - Toer van Schayk, nnb | Foto: Siegfried Regeling
Monument voor een gestorven jongen - Toer van Schayk, nnb | Foto: Siegfried Regeling
19 juni 1965

Monument voor een gestorven jongen

Op 19 juni 1965 vindt de première plaats van Rudi van Dantzigs Monument voor een gestorven jongen. Het ballet over ontluikende homoseksualiteit – een taboe in die tijd – bezorgt hem wereldfaam. De hoofdrol wordt op indrukwekkende wijze vertolkt door (dan nog gastsolist) Toer van Schayk, die een jaar later als tweede solist in dienst treedt.

Monument voor een gestorven jongen - Toer van Schayk en ? | Foto: Siegfried Regeling Monument voor een gestorven jongen - Toer van Schayk en ? | Foto: Siegfried Regeling Open afbeelding in een nieuw tabblad

Monument voor een gestorven jongen - Toer van Schayk, nnb | Foto: Siegfried Regeling

Toer van Schayk | Foto: nnb Toer van Schayk | Foto: nnb Open afbeelding in een nieuw tabblad

Monument voor een gestorven jongen - Toer van Schayk en nnb | Fotograaf onbekend

nnb, José Lainez, Christina Anthony, Jean Atkinson, Yvonne Vendrig en Benjamin Feliksdal | Foto: Atelier voor de Beeldende Kunst nnb, José Lainez, Christina Anthony, Jean Atkinson, Yvonne Vendrig en Benjamin Feliksdal | Foto: Atelier voor de Beeldende Kunst Open afbeelding in een nieuw tabblad

Monument voor een gestorven jongen - nnb, José Lainez, Christina Anthony, Jean Atkinson, Yvonne Vendrig en Benjamin Feliksdal | Foto: Atelier voor de Beeldende Kunst

Monument voor een gestorven jongen - Toer van Schayk en ? | Foto: Siegfried Regeling
Toer van Schayk | Foto: nnb
nnb, José Lainez, Christina Anthony, Jean Atkinson, Yvonne Vendrig en Benjamin Feliksdal | Foto: Atelier voor de Beeldende Kunst
19 juni 1965

Monument voor een gestorven jongen

Op 19 juni 1965 vindt de première plaats van Rudi van Dantzigs Monument voor een gestorven jongen. Het ballet over ontluikende homoseksualiteit – een taboe in die tijd – bezorgt hem wereldfaam. De hoofdrol wordt op indrukwekkende wijze vertolkt door (dan nog gastsolist) Toer van Schayk, die een jaar later als tweede solist in dienst treedt. Van Schayk heeft vanaf de oprichting van Het Nationale Ballet al een groot aantal decor- en kostuumontwerpen gemaakt voor het gezelschap, met name voor de balletten van Rudi van Dantzig.

65 / 66

Rudi van Dantzig, Sonia Gaskell en Robert Kaesen | Foto: Hans van den Busken
Rudi van Dantzig, Sonia Gaskell en Robert Kaesen | Foto: Hans van den Busken

Van Dantzig en Kaesen in artistieke directie

Rudi van Dantzig en Robert Kaesen treden toe tot de artistieke directie van Het Nationale Ballet, naast Sonia Gaskell.

Anatoli Nisnevitsj en Natalia Makarova | Foto: Joop van Bilsen / Anefo; Auteursrechthebbende: Nationaal Archief
Anatoli Nisnevitsj en Natalia Makarova | Foto: Joop van Bilsen / Anefo; Auteursrechthebbende: Nationaal Archief

Eerste Giselle

Voor het eerst danst Het Nationale Ballet Giselle, een van de oudst bewaarde avondvullende, klassiek-romantische balletten (uit 1841), dat tot op de dag van vandaag wereldwijd wordt uitgevoerd. Russin Natalja Orlovskaja studeert de productie in.

Aankomst van de beide Russische solisten, Anatoli Nisnevitsj en Natalia Makarova, die met Het Nationale Ballet tijdens het Holland Festival optreden Aankomst van de beide Russische solisten, Anatoli Nisnevitsj en Natalia Makarova, die met Het Nationale Ballet tijdens het Holland Festival optreden Open afbeelding in een nieuw tabblad

Aankomst van de beide Russische solisten, Anatoli Nisnevitsj en Natalia Makarova, die met Het Nationale Ballet tijdens het Holland Festival optreden | Foto: Joop van Bilsen / Anefo; Auteursrechthebbende: Nationaal Archief 

Jessica Folkerts en René Vincent Jessica Folkerts en René Vincent Open afbeelding in een nieuw tabblad

Jessica Folkerts en René Vincent | Foto: Ger J. van Leeuwen

Sylvester Campbell Sylvester Campbell Open afbeelding in een nieuw tabblad

Sylvester Campbell | Foto: Hans van den Busken

Aankomst van de beide Russische solisten, Anatoli Nisnevitsj en Natalia Makarova, die met Het Nationale Ballet tijdens het Holland Festival optreden
Jessica Folkerts en René Vincent
Sylvester Campbell

Eerste Giselle

Voor het eerst danst Het Nationale Ballet Giselle, een van de oudst bewaarde avondvullende, klassiek-romantische balletten (uit 1841), dat tot op de dag van vandaag wereldwijd wordt uitgevoerd. Russin Natalja Orlovskaja studeert de productie in. Gastsolisten Natalia Makarova (een van de sterren van het toenmalige Kirov Ballet, die in 1970 naar het Westen zou vluchten) en Anatoli Nisnevitsj vertolken de hoofdrollen.

Sonia Gaskell
Sonia Gaskell | Foto: Anefo

Twintigjarig jubileum Gaskell

Het twintigjarig jubileum van Gaskell als artistiek leider (de voorlopers van Het Nationale Ballet meegerekend) wordt gevierd met een huldigingsvoorstelling, waarbij zij benoemd wordt tot Officier in de Orde van Oranje-Nassau.

Nieuwe Balanchines

Twee bijzondere, vroege Balanchine-balletten worden aangekocht: Apollon musagète (1928) en De verloren zoon (1929), beide gemaakt voor Diaghilevs Ballets Russes. Daarmee komt het aantal Balanchine-werken op het HNB-repertoire op acht (inmiddels zijn dit er 33). 

Het Nationale Ballet voor het vliegtuig

Eerste tournee buiten Europa

Het Nationale Ballet gaat voor het eerst de Europese grenzen over: het gezelschap geeft elf voorstellingen in Buenos Aires, zes in Bogotá, drie in Puebla (Mexico) en zes in Lima.

Fotograaf onbekend

Oprichting Het Balletorkest

Het Balletorkest wordt opgericht en verzorgt tot op de dag van vandaag de muzikale begeleiding van voorstellingen van Het Nationale Ballet en Nederlands Dans Theater.

66 / 67

Hans Vonk | Foto: Jaap Pieper
Hans Vonk | Foto: Jaap Pieper

Dirigenten

Naast muzikaal directeur André Presser (al sinds de oprichting aan het gezelschap verbonden) komt Hans Vonk in dienst als tweede dirigent, een functie die hij vier jaar lang zal uitoefenen.

Hans Vonk | Foto: Jaap Pieper
Andre Presser

Dirigenten

Naast muzikaal directeur André Presser (al sinds de oprichting aan het gezelschap verbonden) komt Hans Vonk in dienst als tweede dirigent, een functie die hij vier jaar lang zal uitoefenen.

Simon André en Yvonne Vendrig | Foto: Ger J. van Leeuwen
Romeo en Julia - Simon André en Yvonne Vendrig | Foto: Ger J. van Leeuwen

Romeo en Julia

Op aandringen van Sonia Gaskell produceert Rudi van Dantzig het eerste avondvullende ballet van Nederlandse bodem: Romeo en Julia, naar Shakespeares beroemde liefdestragedie. Hoewel de taak Van Dantzig aanvankelijk zwaar valt, zal het ballet uitgroeien tot een van de - tot op de dag van vandaag - grootste publiekssuccessen.

Simon André en Yvonne Vendrig | Foto: Ger J. van Leeuwen Simon André en Yvonne Vendrig | Foto: Ger J. van Leeuwen Open afbeelding in een nieuw tabblad

Romeo en Julia - Simon André en Yvonne Vendrig | Foto: Ger J. van Leeuwen

Yvonne Vendrig en Olga de Haas | Foto: Ger J. van Leeuwen Yvonne Vendrig en Olga de Haas | Foto: Ger J. van Leeuwen Open afbeelding in een nieuw tabblad

Romeo en Julia - Yvonne Vendrig en Olga de Haas | Foto: Ger J. van Leeuwen

Yvonne Vendrig | Foto: Ger J. van Leeuwen Yvonne Vendrig | Foto: Ger J. van Leeuwen Open afbeelding in een nieuw tabblad

Romeo en Julia - Yvonne Vendrig | Foto: Ger J. van Leeuwen

Simon André en Yvonne Vendrig | Foto: Ger J. van Leeuwen
Yvonne Vendrig en Olga de Haas | Foto: Ger J. van Leeuwen
Yvonne Vendrig | Foto: Ger J. van Leeuwen

Romeo en Julia

Op aandringen van Sonia Gaskell produceert Rudi van Dantzig het eerste avondvullende ballet van Nederlandse bodem: Romeo en Julia, naar Shakespeares beroemde liefdestragedie. Hoewel de taak Van Dantzig aanvankelijk zwaar valt, zal het ballet uitgroeien tot een van de - tot op de dag van vandaag - grootste publiekssuccessen. De titelrollen worden bij de première vertolkt door eerste solist Simon André en de jonge tweede soliste Yvonne Vendrig.

Koert Stuyf en Ellen Edinoff
Koert Stuyf en Ellen Edinoff | Fotograaf onbekend

Premièreschandaal

Aan het eind van het seizoen bereikt Gaskells voorkeur voor experiment volgens sommigen een hoogtepunt en volgens anderen een dieptepunt met de wereldpremière van Koert Stuyfs postmodernistische Visibily… By Chance. Tientallen bezoekers lopen weg, er wordt met fruit naar het toneel gegooid en één toeschouwer rent zelfs het podium op om er zijn programmablad te verscheuren. 

67 / 68

Adviesfunctie voor Gaskell

Artistiek leider Sonia Gaskell krijgt, op eigen verzoek, voortaan een adviesfunctie, maar na een intern conflict stapt zij op. Vanaf dat moment ligt de volledige artistieke leiding bij huischoreografen Rudi van Dantzig en Robert Kaesen.

Foto: Hans van den Busken
Doornroosje | Foto: Hans van den Busken

Doornroosje

Voor het eerst presenteert Het Nationale Ballet een productie van Doornroosje (The Sleeping Beauty), in een uiterst eigenzinnige versie van de Poolse choreograaf Conrad Drzewiecki.

René Vincent en Maria Bovet | Foto: Hans van den Busken René Vincent en Maria Bovet | Foto: Hans van den Busken Open afbeelding in een nieuw tabblad

Doornroosje - René Vincent en Maria Bovet | Foto: Hans van den Busken

Foto: Hans van den Busken
René Vincent en Maria Bovet | Foto: Hans van den Busken
Doornroosje - Foto: Studio Lemaire

Doornroosje

Voor het eerst presenteert Het Nationale Ballet een productie van Doornroosje (The Sleeping Beauty), in een uiterst eigenzinnige versie van de Poolse choreograaf Conrad Drzewiecki. Van de oorspronkelijke choreografie van Marius Petipa worden slechts drie bekende fragmenten gehandhaafd (in een instudering door Roland Casenave).

Simon André en Yvonne Vendrig | Foto: Siegfried Regeling
Vuurvogel - Simon André en Yvonne Vendrig | Foto: Siegfried Regeling

Vuurvogel

Andere belangwekkende aanwinsten in dit seizoen zijn Michel Fokines sprookjesballet De vuurvogel, met een glansrol voor eerste soliste Maria Koppers in de titelrol, en Ivesiana en La valse van George Balanchine.

Simon André en Yvonne Vendrig | Foto: Siegfried Regeling Simon André en Yvonne Vendrig | Foto: Siegfried Regeling Open afbeelding in een nieuw tabblad

Vuurvogel - Simon André en Yvonne Vendrig | Foto: Siegfried Regeling

Maria Bovet | Foto: Siegfried Regeling Maria Bovet | Foto: Siegfried Regeling Open afbeelding in een nieuw tabblad

Vuurvogel - Maria Bovet | Foto: Siegfried Regeling

Simon André en Yvonne Vendrig | Foto: Siegfried Regeling
Maria Bovet | Foto: Siegfried Regeling

Vuurvogel

Andere belangwekkende aanwinsten in dit seizoen zijn Michel Fokines sprookjesballet De vuurvogel, met een glansrol voor eerste soliste Maria Koppers in de titelrol, en Ivesiana en La valse van George Balanchine.

68 / 69

Ivan Kramar, Rudolf Nureyev en Benjamin Feliksdal | Foto: Siegfried Regeling
Ivan Kramar, Rudolf Nureyev en Benjamin Feliksdal | Foto: Siegfried Regeling

Rudolf Nureyev

De Russische sterdanser Rudolf Nureyev danst zijn eerste gastoptredens met Het Nationale Ballet, in de Grand Pas de Deux uit De Notenkraker (met de Franse étoile Noëlla Pontois), in Giselle (met Olga de Haas) en - op nadrukkelijk eigen verzoek - in Van Dantzigs Monument voor een gestorven jongen. Nureyevs verbintenis met Het Nationale Ballet, die tot ver in de jaren 70 zal voortduren, bezorgt het gezelschap internationale faam.

Ivan Kramar, Rudolf Nureyev en Benjamin Feliksdal | Foto: Siegfried Regeling Ivan Kramar, Rudolf Nureyev en Benjamin Feliksdal | Foto: Siegfried Regeling Open afbeelding in een nieuw tabblad

Ivan Kramar, Rudolf Nureyev en Benjamin Feliksdal | Foto: Siegfried Regeling

Yvonne Vendrig en Rudolf Nureyev Yvonne Vendrig en Rudolf Nureyev Open afbeelding in een nieuw tabblad

Yvonne Vendrig en Rudolf Nureyev | Foto: Siegfried Regeling

Yvonne Vendrig en Rudolf Nureyev | Foto: Siegfried Regeling Yvonne Vendrig en Rudolf Nureyev | Foto: Siegfried Regeling Open afbeelding in een nieuw tabblad

Yvonne Vendrig en Rudolf Nureyev | Foto: Siegfried Regeling

Ivan Kramar, Rudolf Nureyev en Benjamin Feliksdal | Foto: Siegfried Regeling
Yvonne Vendrig en Rudolf Nureyev
Yvonne Vendrig en Rudolf Nureyev | Foto: Siegfried Regeling

Rudolf Nureyev

De Russische sterdanser Rudolf Nureyev danst zijn eerste gastoptredens met Het Nationale Ballet, in de Grand Pas de Deux uit De Notenkraker (met de Franse étoile Noëlla Pontois), in Giselle (met Olga de Haas) en - op nadrukkelijk eigen verzoek - in Van Dantzigs Monument voor een gestorven jongen. Nureyevs verbintenis met Het Nationale Ballet, die tot ver in de jaren 70 zal voortduren, bezorgt het gezelschap internationale faam.

Julias Ceasar | Foto: Maria Austria

Operaproducties

Dansers van Het Nationale Ballet werken dit seizoen mee aan een record aantal producties van De Nederlandse Operastichting (nu: De Nationale Opera): Un ballo in maschera, Carmen, Hänsel und Gretel, Julias Ceasar, Das Rheingold, Le rossignol en Der Zigeunerbaron.

Julias Ceasar | Foto: Maria Austria
Sylvester Campbell en Olga de Haas | Foto: Hans van den Busken
Sylvester Campbell en Olga de Haas | Foto: Hans van den Busken

Eretitels

Rudi van Dantzig wordt benoemd tot Ridder in de Orde van Oranje-Nassau. Olga de Haas bereikt de finale van het Internationale Balletconcours in Moskou en krijgt voor haar optreden een eervolle vermelding.

Facetten - Wilma Kraaijeveld, Nino van Tijn en Ans Lubinkhof
Facetten - Wilma Kraaijeveld, Nino van Tijn en Ans Lubinkhof | Foto: Siegfried Regeling

Jongeren in beweging

Onder de titel 'Jongeren in beweging' geeft het gezelschap voor het eerst een serie voorstellingen voor een jong publiek, uitgevoerd door de jonge dansers in de groep, die hiermee podiumervaring kunnen opdoen.

69 / 70

Afscheid Sonia Gaskell - Olga de Haas, Sonia Gaskell en Maria Bovet | Foto: Pieter Kooistra
Afscheid Sonia Gaskell - Olga de Haas, Sonia Gaskell en Maria Bovet | Foto: Pieter Kooistra

Afscheid Gaskell

Na haar eerdere vertrek volgt nu het officiële, grootse afscheid van Sonia Gaskell, waarbij 'Mevrouw' - zoals de dansers haar noemden - wordt onderscheiden met de Zilveren Medaille van de stad Amsterdam.

Toer van Schayk | Foto: Siegfried Regeling
The Ropes of Time | Toer van Schayk | Foto: Siegfried Regeling

The Ropes of Time

Rudi van Dantzig maakt voor het eerst een werk voor Rudolf Nureyev en dansers van het prestigieuze Royal Ballet in Londen. De choreografie, The Ropes of Time, gaat drie maanden na haar wereldpremière als De touwen van de tijd ook bij Het Nationale Ballet in première.

Helene Pex, Rudolf Nureyev, Sonja Marchiolli en Olga de Haas | Foto: Jorge Fatauros
Apollon musagète - Helene Pex, Rudolf Nureyev, Sonja Marchiolli en Olga de Haas | Foto: Jorge Fatauros

Nureyev en Fonteyn en eerste tournee naar Londen

De Britse prima ballerina Margot Fonteyn treedt voor het eerst op met Het Nationale Ballet, als partner van Rudolf Nureyev in Giselle. Andersom is het gezelschap voor het eerst - met groot succes - in Londen te zien, waar het zeven voorstellingen geeft, met Nureyev als gastsolist.

Helene Pex, Rudolf Nureyev, Sonja Marchiolli en Olga de Haas | Foto: Jorge Fatauros Helene Pex, Rudolf Nureyev, Sonja Marchiolli en Olga de Haas | Foto: Jorge Fatauros Open afbeelding in een nieuw tabblad

Apollon musagète - Helene Pex, Rudolf Nureyev, Sonja Marchiolli en Olga de Haas | Foto: Jorge Fatauros

Olga de Haas en Rudolf Nureyev | Foto: Jorge Fatauros Olga de Haas en Rudolf Nureyev | Foto: Jorge Fatauros Open afbeelding in een nieuw tabblad

Apollon musagète - Olga de Haas en Rudolf Nureyev | Foto: Jorge Fatauros

Helene Pex, Rudolf Nureyev, Sonja Marchiolli en Olga de Haas | Foto: Jorge Fatauros
Olga de Haas en Rudolf Nureyev | Foto: Jorge Fatauros

Nureyev en Fonteyn en eerste tournee naar Londen

De Britse prima ballerina Margot Fonteyn treedt voor het eerst op met Het Nationale Ballet, als partner van Rudolf Nureyev in Giselle. Andersom is het gezelschap voor het eerst - met groot succes - in Londen te zien, waar het zeven voorstellingen geeft, met Nureyev als gastsolist. In Nederland is vooral Nureyevs optreden in Balanchines Apollon musagète een hit, met Olga de Haas, Sonja Marchiolli en Hélène Pex als zijn muzen.

70 / 71

Benjamin Harkarvy
Benjamin Harkarvy | Foto: D.G. Lanting

Vertrek Kaesen

Artistiek leider Robert Kaesen vertrekt, aanvankelijk tijdelijk om enkele shows voor de Beierse televisie te choreograferen, maar hij keert niet meer terug. Zijn plaats wordt gedurende korte tijd ingenomen door de Amerikaanse pedagoog en choreograaf Benjamin Harkarvy, die eerder ook Nederlands Dans Theater leidde.

Sonja Marchiolli en Han Ebbelaar | Foto: Siegfried Regeling
Onvoltooid verleden tijd - Sonja Marchiolli en Han Ebbelaar | Foto: Siegfried Regeling

Choreografisch debuut Toer van Schayk

Daartoe gepusht door Van Dantzig maakt solist en decor- en kostuumontwerper Toer van Schayk zijn debuut als choreograaf met Onvoltooid verleden tijd. “Een opmerkelijk gaaf en zuiver werk (..) helder van lijn en vorm, ontdaan van elke overbodigheid, zonder koel of steriel te worden”, oordeelt danscritica Ine Rietstap in NRC Handelsblad.

Sonja Marchiolli en Han Ebbelaar | Foto: Siegfried Regeling Sonja Marchiolli en Han Ebbelaar | Foto: Siegfried Regeling Open afbeelding in een nieuw tabblad

Onvoltooid verleden tijd - Sonja Marchiolli en Han Ebbelaar | Foto: Siegfried Regeling

Sonja Marchiolli en Han Ebbelaar | Foto: nnb Sonja Marchiolli en Han Ebbelaar | Foto: nnb Open afbeelding in een nieuw tabblad

Onvoltooid verleden tijd - Sonja Marchiolli en Han Ebbelaar | Fotograaf onbekend

Sonja Marchiolli en Han Ebbelaar | Foto: Siegfried Regeling
Sonja Marchiolli en Han Ebbelaar | Foto: nnb

Choreografisch debuut Toer van Schayk

Daartoe gepusht door Van Dantzig maakt solist en decor- en kostuumontwerper Toer van Schayk zijn debuut als choreograaf met Onvoltooid verleden tijd. “Een opmerkelijk gaaf en zuiver werk (..) helder van lijn en vorm, ontdaan van elke overbodigheid, zonder koel of steriel te worden”, oordeelt danscritica Ine Rietstap in NRC Handelsblad.

Foto: Siegfried Regeling

Komst Alexandra Radius en Han Ebbelaar

Op uitnodiging van Van Dantzig komen Alexandra Radius en Han Ebbelaar als eerste solisten in dienst, na twee jaar te hebben gedanst bij het beroemde American Ballet Theatre. Radius danste eerder bij het Nederlands Ballet en maakte in 1959 de overstap naar Nederlands Dans Theater, waar ze Ebbelaar leerde kennen. De twee groeien na hun terugkeer uit de VS uit tot het beroemdste dansechtpaar dat Nederland ooit gekend heeft. 

Foto: Siegfried Regeling
Epitaaf - Toer van Schayk en Erna Droog | Foto: Jorge Fatauros
Epitaaf - Toer van Schayk en Erna Droog | Foto: Jorge Fatauros

Parijs' debuut

Voor het eerst treedt Het Nationale Ballet op in Parijs, tijdens het internationale dansfestival in Théâtre des Champs Elysées. De eerste avond, vooral bezocht door genodigden uit de 'high society', leidt tot een schandaal vanwege de - aldus een geschokte verslaggever - zo goed als naakte dansers in Van Dantzigs Epitaaf en de inderdaad naakte 'Apollo's' in diens nieuwe creatie Onderweg.

Blown in the gentle wind

De jaren ’70

  • 89 Nieuwe Producties
  • 58 Wereldpremières

71 / 72

Siegfried Regeling
Roland Casenave, Han Ebbelaar en Alexandra Radius | Foto: Siegfried Regeling

Van Dantzig enig artistiek leider

Na het vertrek van Benjamin Harkarvy stemt Rudi van Dantzig erin toe voortaan enig artistiek leider te zijn. Hij bekleedt deze functie 20 jaar lang, tot 1991.

Kors Van Bennekom

Van Dantzig enig artistiek leider

Na het vertrek van Benjamin Harkarvy stemt Rudi van Dantzig erin toe voortaan enig artistiek leider te zijn. Hij bekleedt deze functie 20 jaar lang, tot 1991. Balletmeesters Roland Casenave, Robert Fisher, Ivan Kramer en later ook Reuven Voremberg fungeren tijdens de eerste seizoenen van zijn leiderschap als artistieke adviescommissie. 

Eerste Van Manens
Alexandra Radius en Han Ebbelaar in Twilight | Foto: Jorge Fatauros

Eerste Van Manens

Op verzoek van Alexandra Radius en Han Ebbelaar danst het gezelschap in oktober 1971 voor het eerst een werk van Hans van Manen: het duet Vijf schetsen, in 1966 gemaakt voor het dansechtpaar. Acht maanden later volgt Van Manens eerste creatie voor het gezelschap, Twilight, waarmee Radius en Ebbelaar - en vele generaties solisten na hen - internationaal succes hebben. Van Manen heeft dan al meer dan 35 balletten op zijn naam staan, de meeste gemaakt voor Nederlands Dans Theater. Al voor zijn derde ballet, Feestgericht, ontving hij de Staatsprijs voor Choreografie. 

Voor het eerst naar de Sovjet-Unie

In het kader van een in 1971 met de Sovjet-Unie gesloten cultureel verdrag danst Het Nationale Ballet voor het eerst in Moskou, Leningrad en Riga. De in totaal 19 voorstellingen trekken een voor deze tijd ongekend groot aantal van 42.500 bezoekers. 

Alexandria Radius en Han Ebbelaar
Schone slaapster - Alexandria Radius en Han Ebbelaar | Foto: Jorge Fatauros

Nieuwe Schone Slaapster

Na de Doornroosje-versie van Conrad Drzewiecki uit 1968 brengt het gezelschap een tweede Schone Slaapster-productie uit, in een instudering van balletmeester Roland Casenave, die zich hiervoor baseerde op de versie die Bronislava Nijinska en Robert Helpmann in 1960 maakten voor het legendarische Grand Ballet du Marquis de Cuevas. De premièrevoorstelling wordt gedanst door Radius en Ebbelaar. "Radius als de uiterst virtuoze Aurora, lichtvoetig, zuiver van lijn en vol ritmische precisie; Ebbelaar groots in kracht en expressie", schrijft De Telegraaf.

Monique Sand, Sonja Marchiolli, Francis Sinceretti Monique Sand, Sonja Marchiolli, Francis Sinceretti Open afbeelding in een nieuw tabblad

Schone slaapster - Monique Sand, Sonja Marchiolli, Francis Sinceretti |Foto: Jorge Fatauros

Alexandria Radius en Han Ebbelaar Alexandria Radius en Han Ebbelaar Open afbeelding in een nieuw tabblad

Schone slaapster - Alexandria Radius en Han Ebbelaar | Foto: Jorge Fatauros

Monique Sand, Sonja Marchiolli, Francis Sinceretti
Alexandria Radius en Han Ebbelaar

Nieuwe Schone Slaapster

Na de Doornroosje-versie van Conrad Drzewiecki uit 1968 brengt het gezelschap een tweede Schone Slaapster-productie uit, in een instudering van balletmeester Roland Casenave, die zich hiervoor baseerde op de versie die Bronislava Nijinska en Robert Helpmann in 1960 maakten voor het legendarische Grand Ballet du Marquis de Cuevas. De premièrevoorstelling wordt gedanst door Radius en Ebbelaar. "Radius als de uiterst virtuoze Aurora, lichtvoetig, zuiver van lijn en vol ritmische precisie; Ebbelaar groots in kracht en expressie", schrijft De Telegraaf.

72 / 73

Bolsjoj-sterren te gast

Bolsjojsterren te gast

Gastsolisten Jekaterina Maksimova en Vladimir Vasiljev, sterdansers van het befaamde Bolsjojballet in Moskou, vertolken de hoofdrollen in enkele voorstellingen van Giselle. “De Russen zijn als geen ander in staat het sprookje te doen herleven”, aldus de Volkskrant.

Bolsjoj-sterren te gast

Bolsjoj-sterren te gast

Gastsolisten Jekaterina Maksimova en Vladimir Vasiljev, sterdansers van het befaamde Bolsjojballet in Moskou, vertolken de hoofdrollen in enkele voorstellingen van Giselle. “De Russen zijn als geen ander in staat het sprookje te doen herleven”, aldus de Volkskrant.

Van Dantzig, Van Manen, Van Schayk

Van Dantzig, Van Manen, Van Schayk

Met de nieuwe werken Hier rust een zomerdag, Ramifications (beide Van Dantzig), Daphnis en Chloé (Van Manen) en The Art of Saying Bye-Bye (Van Schayk, oorspronkelijk gecreëerd voor het Scottish Theatre Ballet) drukken de 'Drie Van's' - een eretitel die ze pas later van de buitenlandse pers zullen krijgen - inmiddels een flink stempel op het repertoire van Het Nationale Ballet. 

Foto: Jorge Fatauros
Wendy Vincent Smith
Wendy Vincent Smith | Foto: Jorge Fatauros

Choreologist

Voor het eerst stelt het gezelschap een choreologist aan, Wendy Vincent Smith, die met behulp van Benesh-notatie, een speciaal voor dans ontwikkeld notatiesysteem, de choreografieën voortaan op schrift vastlegt.

Ivan Kramar, Christine Anthony, Rudolph Nurejev
Ivan Kramar, Christine Anthony, Rudolph Nurejev | Foto: Jorge Fatauros

Opleidingscursus voor jongens

Om het tekort aan bekwame mannelijke, Nederlandse dansers aan te pakken start Het Nationale Ballet met een eigen opleidingscursus voor jongens tussen de 15 en 19 jaar, onder leiding van balletmeester Ivan Kramar. Helaas wordt de cursus al na een seizoen gestaakt wegens gebrek aan belangstelling.

73 / 74

Hans van Manen
Hans Van Manen | Foto: Jorge Fatauros

Hans van Manen huischoreograaf

Met ingang van dit seizoen is Hans van Manen de tweede huischoreograaf van Het Nationale Ballet, naast artistiek leider Rudi van Dantzig.

Monique Sand, Henny Jurriëns, Alexandra Radius, Han Ebbelaar, Sonja Marchiolli, Francis Sinceretti
Adagio Hammerklavier - Monique Sand, Henny Jurriëns, Alexandra Radius, Han Ebbelaar, Sonja Marchiolli, Francis Sinceretti | Foto: Jorge Fatauros

Adagio Hammerklavier

Het eerste werk dat Van Manen als huischoreograaf maakt, Adagio Hammerklavier, is een regelrechte hit. Het Beethoven-ballet is, ook tijdens een tournee naar Londen, een triomf voor de zes uitvoerende solisten: Monique Sand en Henny Jurriëns, Sonja Marchiolli en Francis Sinceretti, en Alexandra Radius en Han Ebbelaar. In Vrij Nederland schrijft Anton Koolhaas: "Ga kijken naar Adagio Hammerklavier (..) Hans van Manen is de beste choreograaf ter wereld." Inmiddels geldt de choreografie als een van de 'klassiekers van de 20ste-eeuwse danskunst'.

Monique Sand, Henny Jurriëns, Alexandra Radius, Han Ebbelaar, Sonja Marchiolli, Francis Sinceretti Monique Sand, Henny Jurriëns, Alexandra Radius, Han Ebbelaar, Sonja Marchiolli, Francis Sinceretti Open afbeelding in een nieuw tabblad

Adagio Hammerklavier - Monique Sand, Henny Jurriëns, Alexandra Radius, Han Ebbelaar, Sonja Marchiolli, Francis Sinceretti | Foto: Jorge Fatauros

Monique Sand, Henny Jurriëns, Alexandra Radius, Han Ebbelaar, Sonja Marchiolli, Francis Sinceretti

Adagio Hammerklavier

Het eerste werk dat Van Manen als huischoreograaf maakt, Adagio Hammerklavier, is een regelrechte hit. Het Beethoven-ballet is, ook tijdens een tournee naar Londen, een triomf voor de zes uitvoerende solisten: Monique Sand en Henny Jurriëns, Sonja Marchiolli en Francis Sinceretti, en Alexandra Radius en Han Ebbelaar. In Vrij Nederland schrijft Anton Koolhaas: "Ga kijken naar Adagio Hammerklavier (..) Hans van Manen is de beste choreograaf ter wereld." Inmiddels geldt de choreografie als een van de 'klassiekers van de 20ste-eeuwse danskunst'.

Sonia Gaskell
Foto: Henk Jonker

Overlijden Gaskell

Op 9 juli 1974 overlijdt Sonia Gaskell in Parijs, waar ze sinds haar afscheid van Het Nationale Ballet woonde. De van oorsprong Russische Gaskell is van cruciaal belang geweest voor de opbouw van het ballet in Nederland na de Tweede Wereldoorlog, zowel in haar rol als balletpedagoog (van veel later bekende dansers) als in haar rol als oprichter en artistiek leider van achtereenvolgens Ballet Recital I, Ballet Recital II, Nederlands Ballet en Het Nationale Ballet. 

Het Zwanenmeer poster

Tweede Zwanenmeer

Voor de tweede maal brengt het gezelschap een Zwanenmeer uit, ditmaal in een versie van de Kroatische balletmeester Zarko Prebil. Anders dan in de productie van Igor Belski (1965) is in Prebils versie de oorspronkelijke 'unhappy' afloop weer in ere hersteld: Odette en haar geliefde Prins Siegfried komen om in de golven van het meer. Net als bij de latere versie van Rudi van Dantzig (1988) ontwerpt Toer van Schayk ook dit keer de decors en kostuums. 

74 / 75

Discussie Radio Stad 1978
Discussie Radio Stad 1978: Peter Schat, Anton Gerritsen, Hein van Royen | Foto: Kors van Bennekom

Aandringen op nieuw theater voor opera en ballet

In een nota aan zijn subsidiegevers dringt Het Nationale Ballet aan op bespoediging van de bouw van een nieuw theater voor opera en ballet. Er zijn op dat moment plannen voor een 'muziektheater' op de plaats van het oude RAI-gebouw in de Ferdinand Bolstraat. Het zal nog 12 jaar duren voordat Het Muziektheater (nu Nationale Opera & Ballet) zijn deuren opent aan het Waterlooplein.

Sándor Némethy, Mária Aradi
La Bayadère - Sándor Némethy, Mária Aradi | Foto: Jorge Fatauros

Derde akte La Bayadère

Na een eerdere versie uit seizoen 1963/1964 (van Jelena Tsjikvaidze) brengt Het Nationale Ballet voor de tweede keer een versie uit van de derde acte van Marius Petipa's La Bayadère, ditmaal in een instudering van Marina Sjamsjeva van het Kirov Ballet (nu Marijinski Ballet). De productie is een persoonlijke triomf voor eerste soliste Maria Aradi, die bij de première in februari 1975 de rol van Nikiya danst. "Met deze vertolking heeft zij een voor Nederland ongekend hoge standaard gezet", aldus de Volkskrant.

Robert Cooper
Foto: Robert Cooper

Onderscheidingen

Solisten Alexandra Radius en Han Ebbelaar worden - tijdens een tournee naar Canada (zie hieronder) - benoemd tot Ridder in de Orde van Oranje-Nassau. Hans van Manen ontvangt de Prijs van de Kring van Nederlandse Theatercritici.

Bezetting Collective Symphony
Bezetting Collective Symphony: Rudi van Dantzig, Hans van Manen, Toer van Schayk | Foto: Jorge Fatauros

Collective Symphony

Ter gelegenheid van het 700-jarig bestaan van de stad Amsterdam maken Rudi van Dantzig, Hans van Manen en Toer van Schayk in opdracht van de gemeente voor de eerste - en enige - keer een gezamenlijk werk: Collective Symphony, op Stravinsky's Symphony in C. Het ballet oogst veel succes, en niet alleen door de uitdaging die het balletliefhebbers biedt om te ontdekken wie welke fragmenten heeft gechoreografeerd. Eveneens t.g.v. het 700-jarig bestaan danst Het Nationale Ballet in de Amsterdamse RAI zes avonden achtereen David Lichines Graduation Ball, tijdens de manifestatie MOKUM-700.

Theater Brazilië waar de voorstelling plaatsvindt
Foto: Rob van Woerkom

Tournee Brazilië en Canada

Het gezelschap maakt een tournee van een maand naar Brazilië (19 voorstellingen in Belo Horizonte, São Paulo en Rio de Janeiro) en Canada (5 voorstellingen in Ottawa en Toronto). 

75 / 76

Blown in the gentle wind
Blown in the gentle wind - Rudolf Nurejev, Jan Willem de Roo, Boudewijn Pleines | Foto: Jorge Fatauros

Alexandra Radius boekt internationale successen met Rudolf Nureyev

Eerste soliste Alexandra Radius groeit uit tot een van de vaste partners van de Russische sterdanser Rudolf Nureyev. Hun optredens in Nederland en hun gastoptredens in het buitenland, in vooral de pas de deux uit Le Corsaire en de derde akte van La Bayadère, worden bejubeld. Bij Het Nationale Ballet creëert Van Dantzig Blown in a Gentle Wind voor Nureyev. 

La Corsaire La Corsaire Open afbeelding in een nieuw tabblad

La Corsaire - Rudolf Nureyev en Alexandra Radius | Foto: Jorge Fatauros

La Corsaire

Blown in the gentle wind

Eerste soliste Alexandra Radius groeit uit tot een van de vaste partners van de Russische sterdanser Rudolf Nureyev. Hun optredens in Nederland en hun gastoptredens in het buitenland, in vooral de pas de deux uit Le Corsaire en de derde akte van La Bayadère, worden bejubeld. Bij Het Nationale Ballet creëert Van Dantzig Blown in a Gentle Wind voor Nureyev. 

Hans van Manen, Anthony Dowell
Hans van Manen, Anthony Dowell | Foto: Anthony Crickmay

Four Schumann Pieces en Metaforen

Voor het eerst creëert Hans van Manen een werk voor een buitenlands gezelschap: Four Schumann Pieces, gemaakt voor het Britse Royal Ballet met sterdanser Anthony Dowell in de hoofdrol. Enkele maanden later gaat het ballet in première bij Het Nationale Ballet, met Han Ebbelaar in de rol van Dowell. Een belangrijke andere Van Manen-aanwinst in dit seizoen is Metaforen, dat hij oorspronkelijk, in 1965, voor Nederlands Dans Theater creëerde. Beide werken worden nog steeds, in binnen- en buitenland, regelmatig met veel succes opgevoerd.

76 / 77

Drie Van's voor het gezelschap
Foto: Jorge Fatauros

Drie Van's

Toer van Schayk wordt benoemd tot huischoreograaf, naast Rudi van Dantzig en Hans van Manen. De 'Drie Van’s' blijken in de jaren 70 en 80 een artistieke goudmijn: Het Nationale Ballet maakt internationaal furore met hun gedurfde hedendaagse creaties.

Nieuwe Giselle

Engelsman Peter Wright, directeur van het Sadler's Wells Royal Ballet (het huidige Birmingham Royal Ballet), creëert een nieuwe productie van Giselle voor Het Nationale Ballet. De productie, waarvoor Peter Farmer de decors en kostuums ontwerpt, is gedurende 20 jaar een van de grote klassieke succesproducties op het Nationale Ballet-repertoire. Bij de première in 1977 danst Alexandra Radius de titelrol "zeer aangrijpend tot regelrecht ontroerend", aldus Het Parool, en het optreden van haar partner Han Ebbelaar is volgens de krant "van eenzelfde hoog niveau". 

Poster debuut HNB in New York

Debuut in New York

In november 1976 maakt het gezelschap zijn Amerikaanse debuut in het Minskoff Theatre op Broadway, New York, ter gelegenheid van de 200ste verjaardag van de Verenigde Staten. De toonaangevende Amerikaanse danscriticus Clive Barnes schrijft in The New York Times: "Most national companies are very safe and play secure. The Dutch do not. They are perfectly prepared to be outrageous and do not care if they outrage (..) The company is a strong one, and its refreshingly irreverent approach to classic ballet is extraordiniarily welcome."

Vier letzte Lieder

Rudi van Dantzig imponeert met zijn nieuwe ballet Vier letzte Lieder, gezet op de gelijknamige zwanenzang van Richard Strauss. De choreografie wordt tot op de dag van vandaag in binnen- en buitenland uitgevoerd. Bij de wereldpremière werd het ballet - volgens de pers 'met een niet te overtreffen inzet' - gedanst door Monique Sand en Francis Sinceretti, Valerie Valentine en Wade Walthall, Alexandra Radius en Han Ebbelaar, Sonja Marchiolli en Henny Jurriëns, en Clint Farha in de rol van de doodsengel. 

Toer van Schayk, Mária Aradi
Toer van Schayk, Mária Aradi | Foto: Kors van Bennekom

In het Voetspoor van de Dans

Voor het eerst brengt Het Nationale Ballet een educatief programma uit: In het Voetspoor van de Dans, samengesteld door Toer van Schayk, die het programma ook presenteert. Voor de pauze wordt - tekstueel, met dia- en filmprojectie en gedanste fragmenten - een overzicht gegeven van de geschiedenis van de dans. Na de pauze worden Van Dantzigs Nachteiland en Ogenblikken en Van Manens Kwintet integraal gedanst door een jonge generatie dansers. 

In het Voetspoor van de Dans

In het Voetspoor van de Dans

Voor het eerst brengt Het Nationale Ballet een educatief programma uit: In het Voetspoor van de Dans, samengesteld door Toer van Schayk, die het programma ook presenteert. Voor de pauze wordt - tekstueel, met dia- en filmprojectie en gedanste fragmenten - een overzicht gegeven van de geschiedenis van de dans. Na de pauze worden Van Dantzigs Nachteiland en Ogenblikken en Van Manens Kwintet integraal gedanst door een jonge generatie dansers.

Balanchine-programma

Voor het eerst wijdt Het Nationale Ballet een compleet programma aan de Russisch-Amerikaanse grootmeester George Balanchine. Met daarin Donizetti Variations, The Four Temperaments, Symphony in C en het voor het gezelschap nieuwe Le Tombeau de Couperin, het 15de Balanchine-ballet op het Nationale Ballet-repertoire. Later in het seizoen verwerft het gezelschap ook Capriccio (beter bekend als Rubies), waarin een glansrol is weggelegd voor tweede soliste Jeanette Vondersaar.

Mária Aradi, Zoltán Péter, Johan Mittertreiner, Hlif Svavarsdottir, John Brown
Jeux - Mária Aradi, Zoltán Péter, Johan Mittertreiner, Hlif Svavarsdottir, John Brown | Foto: Jorge Fatauros

Jubileum Johan Mittertreiner

Karakterdanser Johan Mittertreiner viert zijn 40-jarig dansjubileum, een unicum. Tijdens zijn jubileumvoorstelling is hij te zien in een voor hem gecreëerde rol in Toer van Schayks nieuwe ballet Jeux.

77 / 78

Choreografieworkshop
Choreografieworkshop

Choreografieworkshop

Na een eerder vergelijkbaar, incidenteel initiatief start Het Nationale Ballet nu op jaarlijkse basis met een choreografieworkshop, waarbij dansers van het gezelschap de kans krijgen om hun talenten als choreograaf te onderzoeken en te ontwikkelen. Aan deze eerste editie nemen acht dansers/choreografen deel.

Choreografieworkshop
Choreografieworkshop

Choreografieworkshop

Na een eerder vergelijkbaar, incidenteel initiatief start Het Nationale Ballet nu op jaarlijkse basis met een choreografieworkshop, waarbij dansers van het gezelschap de kans krijgen om hun talenten als choreograaf te onderzoeken en te ontwikkelen. Aan deze eerste editie nemen acht dansers/choreografen deel.

5 Tango's - Sonja Marchiolli en Clint Farha
5 Tango's - Sonja Marchiolli en Clint Farha | Foto: Jorge Fatauros

5 Tango's

In het najaar van 1977 creëert Hans van Manen de wereldhit 5 Tango's. Het ballet, waarin tijdens de wereldpremière solisten Clint Farha en Sonja Marchiolli schitteren, wordt tot op de dag van vandaag bij gezelschappen over de hele wereld gedanst. Met 5 Tango's introduceert Van Manen tevens de muziek van Astor Piazzolla, koning van de tango nuevo, in Nederland. 

5 Tango's - Sonja Marchiolli en Clint Farha 5 Tango's - Sonja Marchiolli en Clint Farha Open afbeelding in een nieuw tabblad

5 Tango's - Sonja Marchiolli en Clint Farha | Foto: Jorge Fatauros

5 Tango's - Sonja Marchiolli en Clint Farha 5 Tango's - Sonja Marchiolli en Clint Farha Open afbeelding in een nieuw tabblad

5 Tango's - Sonja Marchiolli en Clint Farha | Foto: Jorge Fatauros

5 Tango's - Sonja Marchiolli en Clint Farha
5 Tango's - Sonja Marchiolli en Clint Farha

5 Tango's

In het najaar van 1977 creëert Hans van Manen de wereldhit 5 Tango's. Het ballet, waarin tijdens de wereldpremière solisten Clint Farha en Sonja Marchiolli schitteren, wordt tot op de dag van vandaag bij gezelschappen over de hele wereld gedanst. Met 5 Tango's introduceert Van Manen tevens de muziek van Astor Piazzolla, koning van de tango nuevo, in Nederland. 

Adam Gatehouse
Adam Gatehouse | Foto: Jorge Fatauros

Adam Gatehouse

Na eerder al als gastdirigent met Het Nationale Ballet te hebben gewerkt, wordt Adam Gatehouse dit seizoen benoemd tot vaste dirigent en muzikaal leider. Hij zal deze functie tot 1988 bekleden. 

Rudolf Nurejev in Faun
Faun - Rudolf Nurejev | Foto: Jorge Fatauros

Balletten voor Nureyev

Na De touwen van de tijd en Blown in a Gentle Wind maakt Rudi van Dantzig opnieuw een ballet voor Rudolf Nureyev: Over een donker huis. Ook Toer van Schayk creëert, met Faun, een premièrewerk voor de Russische sterdanser, die voorts ook voor het eerst de hoofdrol danst in Hans van Manens Four Schumann Pieces.

Rudolf Nurejev in Faun Rudolf Nurejev in Faun Open afbeelding in een nieuw tabblad

Faun - Rudolf Nurejev | Foto: Jorge Fatauros

Rudolf Nurejev in 'Onder een donker huis'| Foto: Jorge Fatauros Rudolf Nurejev in 'Onder een donker huis'| Foto: Jorge Fatauros Open afbeelding in een nieuw tabblad

Onder een donker huis - Rudolf Nurejev  Foto: Jorge Fatauros

Rudolf Nurejev en Henny Jurriëns in 'Four Schumann Pieces' | Foto: Jorge Fatauros Rudolf Nurejev en Henny Jurriëns in 'Four Schumann Pieces' | Foto: Jorge Fatauros Open afbeelding in een nieuw tabblad

Four Schumann Pieces - Rudolf Nurejev en Henny Jurriëns | Foto: Jorge Fatauros

Rudolf Nurejev in Faun
Rudolf Nurejev in 'Onder een donker huis'| Foto: Jorge Fatauros
Rudolf Nurejev en Henny Jurriëns in 'Four Schumann Pieces' | Foto: Jorge Fatauros

Balletten voor Nureyev

Na De touwen van de tijd en Blown in a Gentle Wind maakt Rudi van Dantzig opnieuw een ballet voor Rudolf Nureyev: Over een donker huis. Ook Toer van Schayk creëert, met Faun, een premièrewerk voor de Russische sterdanser, die voorts ook voor het eerst de hoofdrol danst in Hans van Manens Four Schumann Pieces.

Aan de voet van de Acropolis | Fotograaf onbekend
Aan de voet van de Acropolis | Fotograaf onbekend

Acropolis

Behalve tournees naar o.a. (opnieuw) New York en Londen (beide met Nureyev als gastsolist) treedt het gezelschap voor het eerst ook op in het Herodes Atticus Theater in Athene, het beroemde openluchttheater aan de voet van de Acropolis.

Midzomernachtsdroom - Mária Aradi en Pieter Rowaan
Midzomernachtsdroom - Mária Aradi en Pieter Rowaan | Foto: Jorge Fatauros

Midzomernachtsdroom

Met Midzomernachtsdroom neemt Het Nationale Ballet voor het eerst een werk van de Britse choreograaf Sir Frederick Ashton op het repertoire, die geldt als een van de belangrijkste grondleggers van de traditionele Engelse balletstijl en -techniek.

78 / 79

Clint Farha en Rudi van Dantzig
Clint Farha en Rudi van Dantzig | Foto: Jorge Fatauros

Clint Farha eerste solist

Tijdens een tournee naar de Duitse Bondsrepubliek vervangt de jonge Amerikaanse danser Clint Farha een geblesseerde Rudolf Nureyev, in onder meer de pas de deux uit Le Corsaire, met Alexandra Radius als partner. Farha's optreden is zó spectaculair dat Rudi van Dantzig hem na afloop, in zijn kleedkamer, meteen bevorderd tot eerste solist.

Live
Live - Coleen Davis | Foto: Jorge Fatauros

Live/Life

Een van de grootste publieksstrekkers in de jaren 70 is de double bill Live/Life. De zes voorstellingen in Theater Carré trekken ruim 7200 bezoekers en wanneer de productie in het seizoen 1979/1980 terugkeert, zijn dat er - verdeeld over tien voorstellingen - zelfs 10.180.

Life - Jeanette Vondersaar Life - Jeanette Vondersaar Open afbeelding in een nieuw tabblad

Life - Jeanette Vondersaar | Foto: Jorge Fatauros

Live - Coleen Davis | Foto: Jorge Fatauros Live - Coleen Davis | Foto: Jorge Fatauros Open afbeelding in een nieuw tabblad

Live - Coleen Davis | Foto: Jorge Fatauros 

Life - Jeanette Vondersaar
Live - Coleen Davis | Foto: Jorge Fatauros

Live/Life

Een van de grootste publieksstrekkers in de jaren 70 is de double bill Live/Life. De zes voorstellingen in Theater Carré trekken ruim 7200 bezoekers en wanneer de productie in het seizoen 1979/1980 terugkeert, zijn dat er - verdeeld over tien voorstellingen - zelfs 10.180. Het groots opgezette, politiek geëngageerde (en daardoor aan de actualiteit gebonden) Life, gecreëerd door Rudi van Dantzig en Toer van Schayk, wordt nadien niet meer uitgevoerd. Maar Hans van Manens iconische videoballet Live is na ruim 40 jaar nog altijd onverminderd succesvol. Bij de wereldpremière werd het ballet op sublieme wijze vertolkt door de dan 18-jarige Coleen Davis, solist Henny Jurriëns en cameraman Henk van Dijk (die de rol nog altijd regelmatig voor zijn rekening neemt). 

Olga de Haas
Olga de Haas | Foto: Drukkerij De Spaarnestad

Overlijden Olga de Haas

Op 1 september 1978 overlijdt eerste soliste Olga de Haas, slechts 33 jaar oud en een van de onbetwiste lievelingen van het Nederlandse balletpubliek. Haar tragische - mede door anorexia nervosa veroorzaakte - dood blijft de gemoederen nog steeds bezighouden. Na eerdere publicaties van Rudi van Dantzig en Anna Aalten over haar schrijft journalist Femke van Wiggen in 2016 een nieuwe biografie van De Haas, die in 1975 haar laatste, ontroerende optreden gaf, als Julia in Van Dantzigs Romeo en Julia.

Toer van Schayk
Toer van Schayk | Fotograaf onbekend

Koninklijke onderscheiding Toer van Schayk

Choreograaf en ontwerper Toer van Schayk (die in 1976 zijn danscarrière heeft beëindigd) wordt benoemd tot Ridder in de Orde van Oranje-Nassau.

79 / 80

Life; Rudi van Dantzig
Life | Foto: Jorge Fatauros

Jubileum Rudi van Dantzig

Artistiek leider Rudi van Dantzig viert zijn 25-jarig jubileum als choreograaf. In een jubileumprogramma is zijn debuutchoreografie Nachteiland te zien, als ook drie van zijn bekendste werken: Monument voor een gestorven jongen, Ramifications en Vier letzte Lieder.

Jeanette Vondersaar en Marco Carrabba | Foto: Jorge Fatauros
Een verwaarloosde tuin - Jeanette Vondersaar en Marco Carrabba | Foto: Jorge Fatauros

Een verwaarloosde tuin

Toer van Schayk maakt voor de tweede keer een ballet voor een buitenlands gezelschap. Na The Art of Saying Bye-Bye uit 1973 (oorspronkelijk gecreëerd voor het Scottish Theatre Ballet) maakt hij nu voor het Nationale Ballet van Noorwegen En gjengrud have (A garden unkempt) dat als Een verwaarloosde tuin in maart 1980 ook bij Het Nationale Ballet in première gaat. NRC Handelsblad noemt het ballet "een zeer belangwekkende aanwinst". 

Alexandra Radius en Han Ebbelaar in Voorbij gegaan

Jubileum Alexandra Radius en Han Ebbelaar

Ook Alexandra Radius en Han Ebbelaar vieren een jubileum: zij dansen inmiddels 20 jaar samen. Tijdens twee jubileumvoorstellingen, waarvoor Van Dantzig het duet Voorbij gegaan creëert, treden veel buitenlandse gastsolisten op. Het dansechtpaar ontvangt bij deze gelegenheid ook de Zilveren Medaille van de stad Amsterdam en met de jubileumgiften van bewonderaars beginnen Radius en Ebbelaar Stichting Dansersfonds '79, dat tot op vandaag Nederlandse dansers aanmoedigt, eert en ondersteunt. 

Voorbij gegaan - Alexandra Radius en Han Ebbelaar | Foto: Jorge Fatauros

Ondernemingsraad

Het Nationale Ballet krijgt een officiële Ondernemingsraad, nadat het vanaf 1970 al een zogeheten Balletraad had (waarin ook vertegenwoordigers van directie en bestuur zaten). 

80 / 81

Peter Martin
Peter Martin | Fotograaf onbekend

Gastsolist Peter Martins

Peter Martins, sterdanser (en later artistiek directeur) van het befaamde New York City Ballet, treedt op als gastsolist ter gelegenheid van de Nederlandse première van zijn ballet Sonate di Scarlatti. Hij danst de titelrol in Balanchines Apollon musagète, met Alexandra Radius, Jeanette Vondersaar en Joanne Zimmerman als zijn drie muzen.

Alexandra Radius en Henny Jurriëns
The Sleeping Beauty - Alexandra Radius en Henny Jurriëns | Foto: Jorge Fatauros

The Sleeping Beauty

Een mijlpaal in de geschiedenis van Het Nationale Ballet is Sir Peter Wrights Sleeping Beauty, die op 2 juli 1981 in de Amsterdamse Stadsschouwburg in première gaat en met ruim 600.000 gulden de duurste productie is die het gezelschap tot dan toe heeft uitgebracht.

Alexandra Radius en Henny Jurriëns Alexandra Radius en Henny Jurriëns Open afbeelding in een nieuw tabblad

The Sleeping Beauty - Alexandra Radius en Henny Jurriëns | Foto: Jorge Fatauros

Alexandra Radius en Henny Jurriëns Alexandra Radius en Henny Jurriëns Open afbeelding in een nieuw tabblad

The Sleeping Beauty - Alexandra Radius en Henny Jurriëns | Foto: Jorge Fatauros

Alexandra Radius en Henny Jurriëns
Alexandra Radius en Henny Jurriëns

The Sleeping Beauty

Een mijlpaal in de geschiedenis van Het Nationale Ballet is Sir Peter Wrights Sleeping Beauty, die op 2 juli 1981 in de Amsterdamse Stadsschouwburg in première gaat en met ruim 600.000 gulden de duurste productie is die het gezelschap tot dan toe heeft uitgebracht. Het ballet - dat nog altijd een van de kroonjuwelen van het repertoire is - betekent een ware triomf voor prima ballerina Alexandra Radius, die bij de wereldpremière de rol van Prinses Aurora danst, en Henny Jurriëns in de rol van Prins Florimund. De schitterende, met goud overladen decors en kostuums zijn ontworpen door Philip Prowse. De eerste compleet uitverkochte voorstellingenserie van het ballet trekt 11.155 bezoekers. Daarnaast is het ballet in december 1981 te zien bij de NOS, in een registratie van Hans Hulscher. 

Tournee naar Hongkong en Indonesië

Voor het eerst treedt Het Nationale Ballet op in Azië, en wel in Hongkong en Jakarta, Indonesië.

Situation - Coleen Davis en Ab Berbers
Situation - Coleen Davis en Ab Berbers | Foto: Jorge Fatauros

Situation

Van een totaal andere orde is de Nationale Ballet-première van Hans van Manens Situation, oorspronkelijk in 1970 gecreëerd voor Nederlands Dans Theater. Voor dit werk koos de choreograaf met opzet irritatie opwekkende geluiden – geweersalvo’s, straaljagergeraas, muggengezoem – "omdat", zo zei hij nog onlangs, "het hele ballet over agressie en geweld gaat". 

Situation - Coleen Davis en Ab Berbers Situation - Coleen Davis en Ab Berbers Open afbeelding in een nieuw tabblad

Situation - Coleen Davis en Ab Berbers | Foto: Jorge Fatauros

Situation - Coleen Davis en Ab Berbers Situation - Coleen Davis en Ab Berbers Open afbeelding in een nieuw tabblad

Situation - Coleen Davis en Ab Berbers | Foto: Jorge Fatauros

Situation - Coleen Davis en Ab Berbers
Situation - Coleen Davis en Ab Berbers

Situation

Van een totaal andere orde is de Nationale Ballet-première van Hans van Manens Situation, oorspronkelijk in 1970 gecreëerd voor Nederlands Dans Theater. Voor dit werk koos de choreograaf met opzet irritatie opwekkende geluiden – geweersalvo’s, straaljagergeraas, muggengezoem – "omdat", zo zei hij nog onlangs, "het hele ballet over agressie en geweld gaat". 

Symphonieën der Nederlanden - Simonetta Lysy, Barbara Leach, Kerrie Szuch, Silvia Petranca | Foto: Jorge Fatauros

De jaren ’80

  • 124 Nieuwe Producties
  • 95 Wereldpremières

81 / 82

Bouwput Stopera
Bouwput Stopera 1982 | Foto: Kors van Bennekom
5 juli 1982

Start bouw Muziektheater

Op 5 juli 1982 wordt de eerste paal geslagen voor de bouw van het nieuwe Stadhuis en Muziektheater (nu Nationale Opera & Ballet) op het Amsterdamse Waterlooplein, naar een ontwerp van architecten Wilhelm Holzbauer (Stadhuis) en Cees Dam (Muziektheater). In de volksmond heeft het gebouw nog steeds de bijnaam Stopera, ten onrechte, want die benaming slaat op de eerdere protesten die er, onder de noemer 'Stop Opera', tegen de nieuwbouw waren. 

I hate you too Johnny - Alexandra Radius
I hate you too Johnny - Alexandra Radius | Foto: Jorge Fatauros

Jubileum

Ter gelegenheid van het 20-jarig jubileum van Het Nationale Ballet creëren de drie huischoreografen ieder een nieuw werk: Onder mijne voeten (Rudi van Dantzig), I Hate You Too, Johnny (Toer van Schayk) en het nog steeds veelvuldig gedanste 'ballet voor twee' Sarcasmen (Hans van Manen), dat bij de première op onnavolgbare wijze wordt vertolkt door solisten Rachel Beaujean en Clint Farha. 

Onder mijne voeten  - Ted Brandsen, Charles Flanagan Onder mijne voeten  - Ted Brandsen, Charles Flanagan Open afbeelding in een nieuw tabblad

Onder mijne voeten  - Ted Brandsen, Charles Flanagan | Foto: Jorge Fatauros

I hate you too Johnny - Alexandra Radius I hate you too Johnny - Alexandra Radius Open afbeelding in een nieuw tabblad

I hate you too Johnny - Alexandra Radius | Foto: Jorge Fatauros

Sarcasmen - Rachel Beaujean, Clint Farha Sarcasmen - Rachel Beaujean, Clint Farha Open afbeelding in een nieuw tabblad

Sarcasmen - Rachel Beaujean, Clint Farha | Foto: Jorge Fatauros

Onder mijne voeten  - Ted Brandsen, Charles Flanagan
I hate you too Johnny - Alexandra Radius
Sarcasmen - Rachel Beaujean, Clint Farha

Jubileum

Ter gelegenheid van het 20-jarig jubileum van Het Nationale Ballet creëren de drie huischoreografen ieder een nieuw werk: Onder mijne voeten (Rudi van Dantzig), I Hate You Too, Johnny (Toer van Schayk) en het nog steeds veelvuldig gedanste 'ballet voor twee' Sarcasmen (Hans van Manen), dat bij de première op onnavolgbare wijze wordt vertolkt door solisten Rachel Beaujean en Clint Farha. Ook wordt vanwege het jubileum een nieuw Balanchine-ballet op het repertoire genomen: Theme and Variations, met een monumentaal achterdoek geïnspireerd door het baldakijn en de koepel van de Sint Pieter in Rome en grotendeels eigenhandig geschilderd door de Nederlandse kunstenaar Gerti Bierenbroodspot.

2 maart 1982

Staatsbezoek Bonn

Op 2 maart 1982 treedt Het Nationale Ballet - zoals vaker - op tijdens een staatsbezoek van Koningin Beatrix en Prins Claus, dit keer aan Bonn. Op het laatste moment zijn er enkele programmawijzigingen. Zo komt Hans van Manens Sarcasmen te vervallen, wat leidt tot een kleine rel c.q. mythe aangezien de choreograaf aanvankelijk vermoedt dat een scène uit het ballet - waarbij de danseres haar hand op het kruis van de danser legt - door het Koninklijk Huis als 'ongepast' wordt ervaren.

Landschap - Clint Farha
Landschap - Clint Farha | Foto: Jorge Fatauros

Landschap

Toer van Schayk maakt zijn eerste avondvullende ballet: Landschap, na Van Dantzigs Romeo en Julia is dit het tweede avondvullende werk van een Nederlandse balletchoreograaf. In het caleidoscopisch opgezette, vaak surrealistische dansspektakel houdt Van Schayk zijn publiek een spiegel voor; in een vredig Nederlands rivierlandschap toont hij beelden van onder meer oorlog, onderdrukking, wetenschap als commercie en milieuverontreiniging. 

Tournee Israël

Voor het eerst treedt het gezelschap op in Israël, met voorstellingen in Jeruzalem, Tel Aviv, Haifa en Ein Gev.

Grosse Fuge - Leon Koning, Coleen Davis, Clint Farha, Jeanette Vondersaar, Lindsay Fischer, Valerie Valentine, John Wisman en Rachel Beaujean
Grosse Fuge - Leon Koning, Coleen Davis, Clint Farha, Jeanette Vondersaar, Lindsay Fischer, Valerie Valentine, John Wisman en Rachel Beaujean | Foto: Jorge Fatauros

Grosse Fuge

Een belangrijke aanwinst voor het repertoire is ook Hans van Manens Grosse Fuge, dat hij oorspronkelijk in 1971 voor Nederlands Dans Theater creëerde en dat bij die gelegenheid meteen werd uitgeroepen tot "meest belangwekkende Europese ballet van het decennium". Tot op de dag van vandaag is Grosse Fuge een van de wereldwijd meest uitgevoerde werken van de meesterchoreograaf.

Grosse Fuge - Leon Koning, Coleen Davis, Clint Farha, Jeanette Vondersaar, Lindsay Fischer, Valerie Valentine, John Wisman en Rachel Beaujean Grosse Fuge - Leon Koning, Coleen Davis, Clint Farha, Jeanette Vondersaar, Lindsay Fischer, Valerie Valentine, John Wisman en Rachel Beaujean Open afbeelding in een nieuw tabblad

Grosse Fuge - Leon Koning, Coleen Davis, Clint Farha, Jeanette Vondersaar, Lindsay Fischer, Valerie Valentine, John Wisman en Rachel Beaujean | Foto: Jorge Fatauros

Grosse Fuge - Jeanette Vondersaar, Coleen Davis, Valerie Valentine, Rachel Beaujean, John Wisman, Leon Koning, Clint Farha, Lindsay Fischer Grosse Fuge - Jeanette Vondersaar, Coleen Davis, Valerie Valentine, Rachel Beaujean, John Wisman, Leon Koning, Clint Farha, Lindsay Fischer Open afbeelding in een nieuw tabblad

Grosse Fuge - Jeanette Vondersaar, Coleen Davis, Valerie Valentine, Rachel Beaujean, John Wisman, Leon Koning, Clint Farha, Lindsay Fischer | Foto: Jorge Fatauros

Grosse Fuge - Leon Koning, Coleen Davis, Clint Farha, Jeanette Vondersaar, Lindsay Fischer, Valerie Valentine, John Wisman en Rachel Beaujean
Grosse Fuge - Jeanette Vondersaar, Coleen Davis, Valerie Valentine, Rachel Beaujean, John Wisman, Leon Koning, Clint Farha, Lindsay Fischer

Grosse Fuge

Een belangrijke aanwinst voor het repertoire is ook Hans van Manens Grosse Fuge, dat hij oorspronkelijk in 1971 voor Nederlands Dans Theater creëerde en dat bij die gelegenheid meteen werd uitgeroepen tot "meest belangwekkende Europese ballet van het decennium". Tot op de dag van vandaag is Grosse Fuge een van de wereldwijd meest uitgevoerde werken van de meesterchoreograaf.

82 / 83

Dansfestival BAM, New York

Voor de derde keer treedt Het Nationale Ballet op in New York. Tijdens een dansfestival van de Brooklyn Academy of Music (BAM) worden 13 voorstellingen (15.050 bezoekers) gegeven van een 'all-Dutch'-programma, met werken van huischoreografen Rudi van Dantzig, Hans van Manen en Toer van Schayk.

"By offering a repertory consisting entirely of serious contemporary works, the Dutch have paid tribute to the intelligence of New York dancegoers, and for this they deserve great praise", aldus The New York Times.

Kleine zaal-productie Bellevue

Kleine zaal-productie Bellevue

Bij wijze van uitzondering produceert Het Nationale Ballet een kleine-zaalprogramma, uitgebracht in het Amsterdamse Theater Bellevue. Hiervoor creëert artistiek leider Rudi van Dantzig Ik hou gewoon m'n adem in, op muziek van Boudewijn Tarenskeen en De Gebroeders Flint.

Ik hou gewoon mijn adem in - Nicola Tranah, Reinbert Martijn, Felix Strategier, Julie Stanzak, Francis Sinceretti | Foto: Jorge Fatauros
Kleine zaal-productie Bellevue Kleine zaal-productie Bellevue Open afbeelding in een nieuw tabblad

Ik hou gewoon mijn adem in - Nicola Tranah, Reinbert Martijn, Felix Strategier, Julie Stanzak, Francis Sinceretti | Foto: Jorge Fatauros

Kleine zaal-productie Bellevue

Kleine zaal-productie Bellevue

Bij wijze van uitzondering produceert Het Nationale Ballet een kleine-zaalprogramma, uitgebracht in het Amsterdamse Theater Bellevue. Hiervoor creëert artistiek leider Rudi van Dantzig Ik hou gewoon m'n adem in, op muziek van Boudewijn Tarenskeen en De Gebroeders Flint. Ook Hans van Manens muziekkeuze is opmerkelijk: hij zet zijn - in 2020 nog door de Junior Company gedanste - In and Out op songs van Laurie Anderson en Nina Hagen. Andere premières zijn er in dit programma van Toer van Schayk (Confectiepassen) en danser/choreograaf Jan Linkens (Momentum).

Gouden Theaterdansprijs voor Alexandra Radius
Gouden Theaterdansprijs voor Alexandra Radius | Fotograaf onbekend

Gouden Theaterdansprijs voor Alexandra Radius

De Vereniging van Schouwburg- en Concertgebouwdirecties (VSCD) reikt naast de jaarlijkse toneelprijzen dit seizoen voor het eerst ook dansprijzen uit. Eerste soliste Alexandra Radius ontvangt de Gouden Theaterdansprijs, voor haar excellente vertolking van de titelrol in The Sleeping Beauty

Les Biches
Les Biches - Irina Nijinska, Lindsay Fischer, Jeanette Vondersaar | Foto: Jorge Fatauros

Nijinska's Les Biches

Voor het eerst neemt Het Nationale Ballet in dit seizoen een choreografie op het repertoire van Bronislava Nijinska, de zus van de legendarische danser en choreograaf Vaslav Nijinski. Nijinska creëerde Les Biches in 1924 voor Diaghilevs Ballet Russes. Bij die gelegenheid vertolkte ze zelf de rol van gastvrouw in het ballet. Bij Het Nationale Ballet wordt Les Biches ingestudeerd door haar dochter, Irina Nijinska.

George Balanchine
George Balanchine | Foto: Tanaquil LeClercq
30 april 1983

George Balanchine overlijdt op 79-jarige leeftijd

Op 30 april 1983 overlijdt George Balanchine, de Russisch-Amerikaanse grootmeester van het 20ste-eeuwse ballet. Vanaf het oprichtingsseizoen tot op de dag van vandaag nemen zijn geniale balletten een ereplaats in binnen het Nationale Ballet-repertoire.

Jonge Sterren van de Dans

Jonge Sterren van de Dans

Een nieuw initiatief is het programma Jonge Sterren van de Dans, waarmee Het Nationale Ballet door het land reist en dat aan jonge en aankomende solisten de kans biedt ervaring op te doen in het (neo)klassiek-romantische repertoire. 

Jonge Sterren van de Dans | Foto: Jorge Fatauros

83 / 84

Vier letzte Lieder - Wade Walthall, Clint Farha | Foto: Jorge Fatauros
Vier letzte Lieder - Wade Walthall, Clint Farha | Foto: Jorge Fatauros

Gouden Theaterdansprijs voor Clint Farha

Eerste solist Clint Farha ontvangt de Gouden Theaterdansprijs van de VSCD, voor onder meer zijn optreden in Giselle (als Graaf Albrecht), Hans van Manens 5 Tango's en Sarcasmen, Rudi van Dantzigs Vier letzte Lieder en George Balanchines De verloren zoon

Hans van Manen in Carré en Londen, hier met dansers Henny Jurriëns en Caroline Sayo Iura
Hans van Manen in Carré en Londen, hier met dansers Henny Jurriëns en Caroline Sayo Iura | Foto: Leslie Spatt

Hans van Manen in Carré en Londen

Een enorme publiekstrekker dit seizoen is het Hans van Manen-programma in Theater Carré, bestaande uit In and Out, Adagio Hammerklavier en vier van zijn vijf Pianovariaties: Sarcasmen, Trois gnossiennes, Pose en Portrait. Dit laatste werk wordt uitgevoerd door gastdanseres Pauline Daniëls, voor wie Van Manen deze solo enkele maanden eerder creëerde.

Hans van Manen in Carré en Londen, hier met dansers Henny Jurriëns en Caroline Sayo Iura Hans van Manen in Carré en Londen, hier met dansers Henny Jurriëns en Caroline Sayo Iura Open afbeelding in een nieuw tabblad

Hans van Manen in Londen | Foto: Leslie Spatt

Hans van Manen in Carré en Londen, hier met dansers Henny Jurriëns en Caroline Sayo Iura

Hans van Manen in Carré en Londen

Een enorme publiekstrekker dit seizoen is het Hans van Manen-programma in Theater Carré, bestaande uit In and Out, Adagio Hammerklavier en vier van zijn vijf Pianovariaties: Sarcasmen, Trois gnossiennes, Pose en Portrait. Dit laatste werk wordt uitgevoerd door gastdanseres Pauline Daniëls, voor wie Van Manen deze solo enkele maanden eerder creëerde. Met een grotendeels zelfde programma - waarbij Adagio Hammerklavier wordt gerouleerd met Situation, en In and Out komt te vervallen - geeft Het Nationale Ballet in juni 1984, onder de titel Hans van Manen Festival, zeven voorstellingen in het Coliseum in Londen. 

Nel Roos Akademie
Samenwerking met Nel Roos Akademie | Foto: Peter van der Stap

Samenwerking Nel Roos Akademie

In januari 1984 sluiten Het Nationale Ballet en de Nel Roos Akademie voor Ballet (onderdeel van de Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten en een van de voorlopers van de Nationale Balletacademie) een samenwerkingsovereenkomst. Leerlingen en studenten van de opleiding worden voortaan ingezet bij voorstellingen van Het Nationale Ballet en balletmeesters en dansers van het gezelschap geven les op de opleiding. 

Controversieel

Controversieel

Bijzondere nieuwe aanwinsten op het repertoire zijn dit seizoen Rodin van de Sovjet-Russische choreograaf Leonid Jakobson, geïnspireerd door beeldhouwwerken van Auguste Rodin (de pers noemt het ballet "een historische curiositeit"), en het minimalistische, repetitieve Slow, heavy and blue van de Amerikaanse, postmodernistische choreograaf Carolyn Carlson.

"Slow, heavy and blue is als één grote trip", aldus Het Vrije Volk.

Slow, heavy and blue - Belle Bonarius, John Wisman, Mikko Nissinen, Jane Matty, Sjoerd van den Berg | Foto: Jorge Fatauros, niet op de foto: Mirjam Braam, Nicola Tranah, Robert Poole, Ted Brandsen
Gesang der Jünglinge - Reuven Voremberg
Gesang der Jünglinge - Reuven Voremberg | Foto: Jorge Fatauros

Hoofd artistieke staf

Balletmeester Reuven Voremberg wordt benoemd tot hoofd van de artistieke staf. Voremberg, van Israëlische afkomst, kwam in 1958 bij het Nederlands Ballet en danste van 1961 tot 1972 bij Het Nationale Ballet. Daarna werd hij achtereenvolgens assistent-balletmeester en balletmeester. Tot 2000 zal Voremberg aan het gezelschap verbonden verblijven, de laatste twee jaar als artistiek adviseur.

84 / 85

repetitie Pianovariaties I, 1980 - Hans van Manen

Choreografieprijs voor Hans van Manen

Hans van Manen ontvangt als eerste de nieuwe Choreografieprijs van de VSCD.

repetitie Pianovariaties I, 1980 - Hans van Manen | Foto: Jorge Fatauros

Voor het eerst 'blokprogramma's'

Waar Het Nationale Ballet tot nu toe per voorstelling het repertoire wisselde, is dit het eerste seizoen waarin enkel nog 'blokprogramma's' worden gepresenteerd: van elk programma wordt voortaan een serie voorstellingen gegeven.

Romeo en Julia - Barry Watt, Jane Lord | Foto: Jorge Fatauros
Romeo en Julia - Barry Watt, Jane Lord | Foto: Jorge Fatauros

Romeo en Julia in Carré

Recordcijfers (19.915 bezoekers) behaalt Het Nationale Ballet met een serie voorstellingen van Rudi van Dantzigs Romeo en Julia in Carré. De premièrevoorstelling wordt gedanst door Alexandra Radius en Henny Jurriëns. De meeste aandacht gaat ditmaal echter uit naar het jonge paar Jane Lord - dan net bevorderd tot tweede soliste - en Barry Watt.

Romeo en Julia - Barry Watt, Jane Lord | Foto: Jorge Fatauros Romeo en Julia - Barry Watt, Jane Lord | Foto: Jorge Fatauros Open afbeelding in een nieuw tabblad

Romeo en Julia - Barry Watt, Jane Lord | Foto: Jorge Fatauros

Romeo en Julia - Barry Watt, Jane Lord | Foto: Jorge Fatauros

Romeo en Julia in Carré

Recordcijfers (19.915 bezoekers) behaalt Het Nationale Ballet met een serie voorstellingen van Rudi van Dantzigs Romeo en Julia, speciaal voor de gelegenheid aangepast aan de piste van Theater Carré. De premièrevoorstelling wordt gedanst door Alexandra Radius ("fenomenale Julia-vertolking") en Henny Jurriëns ("evenwichtige, doorleefde, sobere interpretatie").

De meeste aandacht gaat ditmaal echter uit naar het jonge paar Jane Lord - dan net bevorderd tot tweede soliste - en Barry Watt.

"Zij lijkt geboren voor de rol van Julia, dankzij haar uiterlijk als een Botticelli-prinses en de grote zeggingskracht van haar dansen", schrijft de Volkskrant over Lord.

Directie Overleg Dansgezelschappen

Het Nationale Ballet is een van de oprichters van de nieuwe stichting Directie Overleg Dansgezelschappen (DOD), een overlegorgaan waarin naast Het Nationale Ballet nog acht andere Nederlandse dansgezelschappen vertegenwoordigd zijn. 

Want wij weten niet wat wij doen
Want wij weten niet wat wij doen - Clint Farha, Leo Besseling | Foto: Jorge Fatauros

Want wij weten niet wat wij doen

Veel aandacht is er ook voor Van Dantzigs nieuwe, controversiële ballet Want wij weten niet wat wij doen. De choreografie - waarin naast een 'christusfiguur', Clint Farha, ook huidig artistiek directeur Ted Brandsen een belangrijke rol heeft als Adam, de eerste mens - schetst een somber maar uiterst indrukwekkend beeld van hoe wij als mensen met de wereld en met elkaar omgaan. 

Want wij weten niet wat wij doen Want wij weten niet wat wij doen Open afbeelding in een nieuw tabblad

Want wij weten niet wat wij doen - Clint Farha, Leo Besseling | Foto: Jorge Fatauros

Want wij weten niet wat wij doen

Want wij weten niet wat wij doen

Veel aandacht is er ook voor Van Dantzigs nieuwe, controversiële ballet Want wij weten niet wat wij doen. De choreografie - waarin naast een 'christusfiguur', Clint Farha, ook huidig artistiek directeur Ted Brandsen een belangrijke rol heeft als Adam, de eerste mens - schetst een somber maar uiterst indrukwekkend beeld van hoe wij als mensen met de wereld en met elkaar omgaan. Aan het einde keert een moedeloze verlosser dan ook, zelfgekozen, terug aan het kruis. Want wij weten niet wat wij doen is een van de geëngageerde, maatschappijkritische balletten die Van Dantzig de bijnaam 'Dominee van de dans' opleverden. 

Vriendenmagazine
Vriendenmagazine van Het Nationale Ballet

Vrienden van Het Nationale Ballet

Waar liefhebbers van Het Nationale Ballet in Den Haag eerder al een eigen Vriendenvereniging oprichtten, neemt Het Nationale Ballet dit seizoen zelf het initiatief tot oprichting van een nieuwe Stichting Vrienden van Het Nationale Ballet. De Stichting brengt voortaan diverse keren per jaar een eigen magazine uit en organiseert tal van activiteiten voor nieuwe Vrienden, waaronder 'meet and greets', openbare lessen en repetities, rondleidingen en reizen naar buitenlandse balletmekka.

85 / 86

Laatste seizoen in de Stadsschouwburg

Het 25ste seizoen in het bestaan van Het Nationale Ballet is meteen ook het laatste seizoen in de Amsterdamse Stadsschouwburg. Het gezelschap geeft op 3 april 1986 zijn (voorlopig) laatste voorstelling in het theater, waarvoor alle medewerkers die in de afgelopen 25 jaar aan de groep verbonden waren zijn uitgenodigd. 

Bacchanten
Bacchanten | Foto: Jorge Fatauros

Bacchanten

Met het ambitieuze Bacchanten onderstreept artistiek leider Rudi van Dantzig zijn voorliefde voor experiment. Hij heeft voor deze productie toneelregisseur Gerardjan Rijnders uitgenodigd, die samen met componist Boudewijn Tarenskeen, dramaturg Janine Brogt én met assistentie van choreograaf Ted Brandsen een grootse, beklemmende en volstrekt eigenzinnige bewerking heeft gemaakt van Euripides' beroemde, satirische tragedie. 

Bacchanten

Bacchanten

Met het ambitieuze Bacchanten onderstreept artistiek leider Rudi van Dantzig zijn voorliefde voor experiment. Hij heeft voor deze productie toneelregisseur Gerardjan Rijnders uitgenodigd, die samen met componist Boudewijn Tarenskeen, dramaturg Janine Brogt én met assistentie van choreograaf Ted Brandsen een grootse, beklemmende en volstrekt eigenzinnige bewerking heeft gemaakt van Euripides' beroemde, satirische tragedie. De 14 voorstellingen in de piste van Theater Carré trekken 16.797 bezoekers. "Bacchanten overweldigt en slaat je met stomheid (..) Euripides in een hermetisch afgesloten gekkenhuis", aldus Ariejan Korteweg in het Leidsch Dagblad. 

Intrek in Het Muziektheater
Intrek in Het Muziektheater | Foto: Jorge Fatauros
21 april 1986

Intrek in Het Muziektheater

Op 21 april verhuist het gezelschap samen met De Nederlandse Opera (nu De Nationale Opera) naar Het Muziektheater (nu Nationale Opera & Ballet) aan het Waterlooplein, waar beide vanaf dan enkele maanden de tijd hebben om zich voor te bereiden op de grootse opening van het theater in september 1986. 

Toer van Schayk  - 7e Symfonie
Toer van Schayk - 7e Symfonie | Foto: Jorge Fatauros

7e Symfonie

Ter gelegenheid van het afscheid van de Stadsschouwburg creëert Van Dantzig het mannenduet Afzien, voor solisten Han Ebbelaar en Francis Sinceretti. De laatste beëindigt met dit optreden zijn danscarrière. Toer van Schayk maakt voor het laatste Stadsschouwburg-programma zijn meesterwerk 7e Symfonie, dat een klein jaar later wordt onderscheiden met de Choreografieprijs van de VSCD en nog steeds kan rekenen op staande ovaties.

Toer van Schayk  - 7e Symfonie Toer van Schayk  - 7e Symfonie Open afbeelding in een nieuw tabblad

Toer van Schayk  - 7e Symfonie | Foto: Jorge Fatauros

Toer van Schayk  - 7e Symfonie

7e Symfonie

Ter gelegenheid van het afscheid van de Stadsschouwburg creëert Van Dantzig het mannenduet Afzien, voor solisten Han Ebbelaar en Francis Sinceretti. De laatste beëindigt met dit optreden zijn danscarrière. Toer van Schayk maakt voor het laatste Stadsschouwburg-programma zijn meesterwerk 7e Symfonie, dat een klein jaar later wordt onderscheiden met de Choreografieprijs van de VSCD en nog steeds kan rekenen op staande ovaties. De VSCD-jury prijst Van Schayk omdat hij zich met zijn creatie niet alleen "handhaaft naast de schitterende muziek van Beethoven, maar aan die muziek zelfs een nieuwe dimensie heeft gegeven als een ware ‘apotheose van de dans’".

Clint Farha en Coleen Davis | Foto: Jorge Fatauros
Clint Farha en Coleen Davis | Foto: Jorge Fatauros

Gouden Theaterdansprijs voor Coleen Davis

In mei 1986 ontvangt eerste soliste Coleen Davis tijdens het VSCD-congres in Maastricht de Gouden Theaterdansprijs, aan haar uitgereikt door collega-danseres Alexandra Radius. 

Twintigste Balanchine
Tsjaikovski Pas de Deux - Fred Berlips en Caroline Sayo Iura | Foto: Jorge Fatauros

Twintigste Balanchine

Met de Tsjaikovski Pas de Deux neemt Het Nationale Ballet zijn 20ste Balanchine-ballet op het repertoire. "Een duet als een frisse lentebries, speels, pittig, briljant en met veel vaart (..) door Caroline Iura en Fred Berlips uistekend en met bravoure gedanst", aldus NRC Handelsblad.

86 / 87

Opening Het Muziektheater
23 september 1986

Opening Het Muziektheater

Op 23 september 1986 vindt de officiële opening van Het Muziektheater plaats, in aanwezigheid van Koningin Beatrix, Prins Claus, 13 leden van de ministerraad, het voltallige Amsterdamse gemeentebestuur en vele andere genodigden. De gezamenlijke voorstelling van Het Nationale Ballet en De Nederlandse Opera wordt live uitgezonden door de NOS-televisie. In de erop volgende weken worden diverse extra openingsvoorstellingen gegeven, voor steeds andere groepen genodigden. 

Opening Het Muziektheater - Koningin Beatrix, Prins Claus, Caroline Sayo Iura, Jane Lord, Alan Land, Clint Farha, Anton Gerritsen | Foto: Kors van Bennekom
Margus Spekkers, Coleen Davis, Wim Broeckx | Foto: Jorge Fatauros
Margus Spekkers, Coleen Davis, Wim Broeckx | Foto: Jorge Fatauros

Zoals Orpheus en Opening

Voor de gezamenlijke, officiële openingsvoorstelling creëert Toer van Schayk Zoals Orpheus, dat een double bill vormt met Otto Kettings Ithaka, uitgevoerd door De Nederlandse Opera. Twee dagen laten presenteert Het Nationale Ballet een eigen openingsprogramma, met daarin een nieuw werk van Hans van Manen, Opening, en de reprises van 7e Symfonie van Van Schayk en Collective Symphony van Van Dantzig, Van Manen en Van Schayk. 

Afscheidsvoorstelling Han Ebbelaar
Afscheidsvoorstelling Han Ebbelaar - Alexandra Radius en Han Ebbelaar | Foto: Jorge Fatauros
12 oktober 1986

Afscheidsvoorstelling Han Ebbelaar

Op 12 oktober 1986 beëindigt eerste solist Han Ebbelaar zijn danscarrière bij Het Nationale Ballet. Hij danst bij die gelegenheid Hans van Manens Twilight - samen met zijn vrouw Alexandra Radius - en Toer van Schayks 7e Symfonie. Tot in mei 1988 treedt hij met Radius nog wel op in de eigen dansprogramma's van het echtpaar. Vanaf seizoen 1987/1988 is Ebbelaar gedurende twee jaar als adjunct artistiek leider aan het gezelschap verbonden.

Assepoester
Assepoester - Jane Lord en Wim Broeckx | Foto: Jorge Fatauros

Assepoester

In april 1987 neemt het gezelschap Frederick Ashtons avondvullende Assepoester op het repertoire, op de gelijknamige compositie van Sergej Prokofjev en met decors en kostuums van David Walker. Het ballet groeit al snel uit tot een van de grote publiekssuccessen van Het Nationale Ballet. De hoofdrollen worden bij de première gedanst door tweede solisten Jane Lord en Wim Broeckx, die op dat moment ook in het echte leven verliefd zijn, wat voor extra magie zorgt. "Een oogstrelende balletklassieker", oordeelt Het Parool.

Eerste Nieuwjaarsgala - met 'levend kunstwerk' Fabiola
Eerste Nieuwjaarsgala - met 'levend kunstwerk' Fabiola | Foto: Kors van Bennekom
1 januari 1987

Eerste Nieuwjaarsgala

Ter afsluiting van de viering van het 25-jarig jubileum organiseert Het Nationale Ballet op 1 januari 1987 zijn eerste Nieuwjaarsgala. Bij die gelegenheid wordt ook het boek 25 jaar Het Nationale Ballet gepresenteerd, samengesteld door Luuk Utrecht, Caroline Willems en Astrid van Leeuwen.

Op de foto 'levend kunstwerk' Fabiola, die flamboyant aanwezig is bij dit eerste Nieuwjaarsgala.

Vertrek van Hans van Manen

Na 15 jaar als huischoreograaf aan Het Nationale Ballet verbonden te zijn geweest vertrekt Hans van Manen, uit onvrede over de beperkte ruimte die hem op dat moment in de programmering wordt geboden. Voor zijn vertrek presenteert hij nog één premièrewerk: Symphonieën der Nederlanden (zie hieronder). Van 1988 tot 2003 is Van Manen vaste choreograaf van Nederlands Dans Theater, in 2005 keert hij in deze zelfde functie terug bij Het Nationale Ballet. 

Amsterdam Culturele Hoofdstad van Europa
Symphonieën der Nederlanden - Simonetta Lysy, Barbara Leach, Kerrie Szuch, Silvia Petranca | Foto: Jorge Fatauros
18 mei 1987

Amsterdam Culturele Hoofdstad van Europa

Op 18 mei 1987 werkt Het Nationale Ballet mee aan de openingsmanifestatie van Amsterdam Culturele Hoofdstad van Europa. In Theater Carré wordt Hans van Manens iconische videoballet Live uitgevoerd, bijgewoond door onder meer Koningin Beatrix, Prins Claus en de ministers van Cultuur uit diverse Europese landen. Tegelijkertijd kan het publiek in Het Muziektheater het ballet via een digitale verbinding op een grote video-wall zien. Aansluitend worden in Het Muziektheater Van Manens balletten Corps en Symphonieën der Nederlanden gedanst.

87 / 88

Programmaboek Gastprogrammering
Programmaboek Gastprogrammering

Gastprogrammering Het Muziektheater

Met de opening van Het Muziektheater is ook de afdeling Gastprogrammering Muziektheater in het leven geroepen, die, onder de bezielende leiding van directeur Pieter Hofman, tussen 1987 en 2009 ballet-, opera- en muziektheaterproducties van over de hele wereld naar Amsterdam haalt. Het spits wordt dit seizoen afgebeten door het befaamde Bolsjoi Ballet uit Moskou, dat voorstellingen geeft van de avondvullende balletten Raymonda en De Gouden Eeuw.

Programmaboek Gastprogrammering

Gastprogrammering Het Muziektheater

Met de opening van Het Muziektheater is ook de afdeling Gastprogrammering Muziektheater in het leven geroepen, die, onder de bezielende leiding van directeur Pieter Hofman, tussen 1987 en 2009 ballet-, opera- en muziektheaterproducties van over de hele wereld naar Amsterdam haalt. Het spits wordt dit seizoen afgebeten door het befaamde Bolsjoi Ballet uit Moskou, dat voorstellingen geeft van de avondvullende balletten Raymonda en De Gouden Eeuw. In de seizoenen hierna volgen prestigieuze gezelschappen als The Royal Ballet, Marta Graham Dance Company, Hamburg Ballett, Tokyo Ballet, Merce Cunningham Dance Company, Ballett Frankfurt en Béjart Ballet Lausanne.

Het Zwanenmeer
Het Zwanenmeer - Zoltán Solymosi, Coleen Davis | Foto: Jorge Fatauros
31 maart 1988

Eerste volledig Nederlandse Zwanenmeer

Op 31 maart 1988 gaat het eerste volledig Nederlandse Zwanenmeer in première, in een choreografie van Rudi van Dantzig en met decors en kostuums van Toer van Schayk (die ook de volksdansen in de derde akte voor zijn rekening neemt). De productie wordt - ondanks een aanvankelijk gemengde persontvangst - al snel als een van de belangrijke mijlpalen in de Nederlandse dansgeschiedenis gezien. "Zwanenmeer Van Dantzig mooiste tot nu toe", kopt de Volkskrant.

Het Zwanenmeer Het Zwanenmeer Open afbeelding in een nieuw tabblad

Het Zwanenmeer - Zoltán Solymosi, Coleen Davis | Foto: Jorge Fatauros

Het Zwanenmeer Het Zwanenmeer Open afbeelding in een nieuw tabblad

Het Zwanenmeer - Rachel Beaujean, Alexandra Radius, Amanda Beck | Foto: Jorge Fatauros

Het Zwanenmeer
Het Zwanenmeer

Eerste volledig Nederlandse Zwanenmeer

Op 31 maart 1988 gaat het eerste volledig Nederlandse Zwanenmeer in première, in een choreografie van Rudi van Dantzig en met decors en kostuums van Toer van Schayk (die ook de volksdansen in de derde akte voor zijn rekening neemt). De productie wordt - ondanks een aanvankelijk gemengde persontvangst - al snel als een van de belangrijke mijlpalen in de Nederlandse dansgeschiedenis gezien. "Zwanenmeer Van Dantzig mooiste tot nu toe", kopt de Volkskrant. Bij de premièrevoorstelling worden de hoofdrollen gedanst door Alexandra Radius en Alan Land. Bij de live-televisie-uitzending enkele dagen later zijn dit Coleen Davis en Zoltán Solymosi. "Davis ontroerde als de Witte Zwaan door pure schoonheid, een adembenemende beheersing en een onvoorstelbare lichtheid", aldus het Algemeen Dagblad.

Hans van Manen
Inaugurele lezing Hans van Manen
1 november 1987

Inaugurele rede Hans van Manen

Op 1 november 1987 houdt Hans van Manen zijn inaugurele rede als bijzonder hoogleraar van de Katholieke Universiteit Nijmegen. Het Nationale Ballet danst bij die gelegenheid zijn balletten Sarcasmen en Twilight.

Shamrock - Belle Bonarius, Andrew Kelley, Sabrino van der Kamp, Bruno Barat, Peter Koppers
Shamrock - Belle Bonarius, Andrew Kelley, Sabrino van der Kamp, Bruno Barat, Peter Koppers | Foto: Jorge Fatauros

Shamrock

De Amerikaanse, in Parijs werkzame hedendaagse choreograaf Carolyn Carlson maakt met Shamrock een avondvullend werk voor 34 dansers van Het Nationale Ballet, op speciaal voor de gelegenheid geschreven muziek van de beroemde filmcomponist Gabriel Yared. Een productie met een, aldus NRC Handelsblad, "zeer subtiele, heldere bewegingsstijl, een vaak poëtische, bijna breekbare sfeer en een wonderbaarlijke zeggingskracht in surrealistische beelden en situaties". 

Alexandra Radius
30-jarig Dansjubileum Alexandra Radius | Foto: nnb

Alexandra Radius benoemd tot Officier

Ter gelegenheid van haar 30-jarig dansjubileum wordt eerste soliste Alexandra Radius bevorderd tot Officier in de Orde van Oranje-Nassau.

Bread Dances
Bread Dances - Pierre Paradis, Krzysztof Pastor | Foto: Jorge Fatauros

Bread Dances

Een andere opmerkelijke première in dit seizoen is Bread Dances van Édouard Lock, boegbeeld van de op dat moment jongste danssensatie van Canada: het eigenzinnige LaLaLa Human Steps. "Een subliem ballet (..) Wat er aan scherpte, precisie en grilligheid in dans gebeurt, grenst aan het ongelooflijke", schrijft Trouw.

Rudi van Dantzig en Johan Cruijff

Schijnbewegingen

In een bijzondere televisiedocumentaire van de NOS, Schijnbewegingen, legt regisseur Piet Erkelens een relatie tussen dans en voetbal. Namens Ajax staan Johan Cruijff en Marco van Basten centraal in de documentaire, namens Het Nationale Ballet zijn dat Rudi van Dantzig en Clint Farha. Cruijff bezoekt tijdens de draaiperiode ook een aantal repetities en voorstellingen van Het Nationale Ballet, waarbij hij onder meer opmerkt dat "dansers veel harder werken dan voetballers". 

Rudi van Dantzig en Johan Cruijff | Beeld: Nederlandse Omroep Stichting

88 / 89

Henny Jurriëns en  Judith James
Henny Jurriëns en Judith James | Foto: Jorge Fatauros
4 mei 1989

Henny Jurriëns en Judith James

Op 9 april 1989 komen voormalig eerste solist Henny Jurriëns en voormalig tweede soliste Judith James bij een auto-ongeluk in Canada - waar ze sinds 1986 wonen - om het leven. Hun driejarige dochter Isa overleeft het ongeluk. Het nieuws leidt tot grote verslagenheid in de Nederlandse danswereld. Het Nationale Ballet houdt op 4 mei 1989 een herdenkingsbijeenkomst in de Amsterdamse Stadsschouwburg.

Groosland
Groosland - Kerrie Szuch, Ted Brandsen | Foto: Jorge Fatauros

Groosland

Een vanaf het eerste moment geweldige publieksfavoriet is Maguy Marins Groosland, ook wel het 'dikkertjesballet' genoemd, vanwege de kostumering van Casanova, waarbij het lijkt alsof de dansers naakt zijn en een veelvoud aan gewicht meetorsen. "Een verrukkelijk, knap gemaakt werk met een onbevangen speelsheid die je in de dans niet vaak meer ziet", aldus NRC Handelsblad.

Het Zwanenmeer - Coleen Davis | Foto: Jorge Fataurus
Het Zwanenmeer - Coleen Davis | Foto: Jorge Fataurus

Prijzenregen

Tijdens het jaarlijkse Theatergala van de VSCD ontvangt voormalig eerste solist Han Ebbelaar de Gouden Theaterdansprijs. De VSCD-Choreografieprijs gaat naar Rudi van Dantzig, als eerbetoon voor zijn Zwanenmeer. Op het derde Nieuwjaarsgala van Het Nationale Ballet, op 1 januari 1989, ontvangt danseres Coleen Davis de eerste Alexandra Radius Prijs van de Stichting Vrienden van Het Nationale Ballet.

The Sleeping Beauty - Coleen Davis, Zoltán Solymosi
The Sleeping Beauty - Coleen Davis, Zoltán Solymosi | Foto: Jorge Fatauros

Sleeping Beauty voor het eerst in Het Muziektheater

In maart 1989 is Sir Peter Wrights The Sleeping Beauty voor het eerst in Het Muziektheater (nu Nationale Opera & Ballet) te zien. De choreograaf en ontwerper Philip Prowse passen hun productie uit 1981 aan voor de veel grotere toneelmaten van het nieuwe theater. 

The Sleeping Beauty - Coleen Davis, Zoltán Solymosi The Sleeping Beauty - Coleen Davis, Zoltán Solymosi Open afbeelding in een nieuw tabblad

The Sleeping Beauty - Coleen Davis, Zoltán Solymosi | Foto: Jorge Fatauros

The Sleeping Beauty - Andrew Butling, Alan Land, Esther Protzman, Susan Pond The Sleeping Beauty - Andrew Butling, Alan Land, Esther Protzman, Susan Pond Open afbeelding in een nieuw tabblad

The Sleeping Beauty - Andrew Butling, Alan Land, Esther Protzman, Susan Pond | Foto: Jorge Fatauros

The Sleeping Beauty - Coleen Davis, Zoltán Solymosi
The Sleeping Beauty - Andrew Butling, Alan Land, Esther Protzman, Susan Pond

Sleeping Beauty voor het eerst in Het Muziektheater

In maart 1989 is Sir Peter Wrights The Sleeping Beauty voor het eerst in Het Muziektheater (nu Nationale Opera & Ballet) te zien. De choreograaf en ontwerper Philip Prowse passen hun productie uit 1981 aan voor de veel grotere toneelmaten van het nieuwe theater. 

Taiwan en Canada

Voor het eerst treedt Het Nationale Ballet op in Taiwan. In de hoofdstad Taipeh worden vijf voorstellingen gegeven van Sir Peter Wrights Giselle. Voorts verzorgt het gezelschap de zogeheten contraprestatie tijdens een staatsbezoek aan Canada van Koningin Beatrix en Prins Claus, waarbij Van Manens Adagio Hammerklavier en Van Dantzigs Vier letzte Lieder worden uitgevoerd.

Voor, tijdens en na het feest, Erna Droog | Foto: Jorge Fatauros

Nationale Balletacademie

Na een fusie in 1987 tussen de Nel Roos Academie voor Ballet en de Scapino Dansacademie wordt in 1988 de samengevoegde Opleiding Klassiek Ballet omgedoopt tot Nationale Balletacademie, met Erna Droog als eerste artistiek leider. 

Voor, tijdens en na het feest, Erna Droog | Foto: Jorge Fatauros

89 / 90

Afscheid Alexandra Radius
Afscheid Alexandra Radius - Han Ebbelaar, Fred Berlips | Foto: Joris van Bennekom
20 juni 1990

Afscheid van en koninklijke onderscheiding voor Alexandra Radius

Op 20 juni 1990 neemt eerste soliste Alexandra Radius afscheid van Het Nationale Ballet, op de voor een balletdanser uitzonderlijk hoge leeftijd van bijna 48 jaar. Tijdens haar afscheidsvoorstelling danst ze onder meer Michel Fokines beroemde solo De stervende zwaan, de balkon-pas de deux uit Rudi van Dantzigs Romeo en Julia en Hans van Manens De maan in de trapeze (uit 1959) en Corps.

Afscheid Alexandra Radius Afscheid Alexandra Radius Open afbeelding in een nieuw tabblad

Afscheid Alexandra Radius - Han Ebbelaar, Fred Berlips|  Foto: Joris van Bennekom

Afscheid Alexandra Radius
20 juni 1990

Afscheid Alexandra Radius

Op 20 juni 1990 neemt eerste soliste Alexandra Radius afscheid van Het Nationale Ballet, op de voor een balletdanser uitzonderlijk hoge leeftijd van bijna 48 jaar. Tijdens haar afscheidsvoorstelling danst ze onder meer Michel Fokines beroemde solo De stervende zwaan, de balkon-pas de deux uit Rudi van Dantzigs Romeo en Julia en Hans van Manens De maan in de trapeze (uit 1959) en Corps. Twee dagen na de voorstelling wordt ze ontvangen op Paleis Huis ten Bosch, waar Koningin Beatrix haar de Eremedaille voor Kunst en Wetenschap in de Huisorde van Oranje-Nassau uitreikt. Eerder in het seizoen ontving Radius samen met haar echtgenoot Han Ebbelaar ook al de Oeuvreprijs van de VSCD.

Requiem - Toer van Schayk
Requiem - Caroline Sayo Iura, Andrew Kelley | Foto: Jorge Fatauros

Requiem

De belangrijkste première in dit seizoen is Toer van Schayks Requiem op Mozarts gelijknamige dodenmis.

Anton Koolhaas noemt het ballet in Vrij Nederland meteen na de première een "belangrijke aanwinst voor Het Nationale Ballet". 

Requiem Requiem Open afbeelding in een nieuw tabblad

Requiem - Bruno Barat | Foto: Jorge Fatauros

Requiem

Requiem - Toer van Schayk

De belangrijkste première in dit seizoen is Toer van Schayks Requiem op Mozarts gelijknamige dodenmis. Naast Het Balletorkest werken het Nederlands Theaterkoor en vier vocale solisten mee aan de serie premièrevoorstellingen. Anton Koolhaas noemt het ballet in Vrij Nederland meteen na de première een "belangrijke aanwinst voor Het Nationale Ballet". 

Afscheid Joanne Zimmerman
Afscheid Joanne Zimmerman - Joanne Zimmerman, Peter Wright | Foto: Jorge Fatauros

Joanne Zimmerman

Ook eerste soliste Joanne Zimmerman neemt na 18 jaar afscheid van het danspodium. In de laatste jaren van haar carrière was ze onder meer een onovertroffen Carabosse in Sir Peter Wrights Sleeping Beauty en daarnaast vertolkte ze belangrijke rollen in het werk van Rudi van Dantzig, Toer van Schayk en George Balanchine. In 1991 eert Dansersfonds '79 haar hiervoor met de Prijs van Verdienste. 

Tournee Griekenland
Tweede tournee naar Griekenland

Tweede tournee naar Griekenland

Aan het einde van het seizoen treedt Het Nationale Ballet voor de tweede keer op in het Herodes Atticus-openluchttheater, aan de voet van de Acropolis in Athene. Uitgevoerd worden werken van Van Dantzig, Van Manen, Van Schayk en Balanchine. 

90 / 91

Rudi van Dantzig en Wayne Eagling
Rudi van Dantzig en Wayne Eagling | Foto: Jorge Fatauros

Wayne Eagling adviseur

Vooruitlopend op zijn aanstelling als artistiek directeur wordt de Canadees Wayne Eagling benoemd tot artistiek adviseur. Eagling is op dat moment nog verbonden aan The Royal Ballet in Londen, waar hij een indrukwekkende carrière als eerste solist heeft opgebouwd. 

Artifact - Rachel Beaujean, Pierre Paradis, Jeanette Vondersaar, Alan Land, Coleen Davis
Artifact - Rachel Beaujean, Pierre Paradis, Jeanette Vondersaar, Alan Land, Coleen Davis | Foto: Jorge Fatauros

William Forsythe's Artifact

Ter gelegenheid van het Holland Festival 1991 presenteert het Nationale Ballet met het tweede deel uit Artifact voor het eerst een werk van William Forsythe, een van de grootste dansvernieuwers van de 20ste eeuw. Twee jaar later neemt het gezelschap het complete ballet op het repertoire, dat aldus het Algemeen Dagblad "meesterlijk, overdonderend en ongrijpbaar" is. 

Corps
Corps - Rachel Beaujean, Andrew Kelley | Foto: Jorge Fatauros
11 mei 1991

Zilveren huwelijk Koningin Beatrix en Prins Claus

Op 11 mei 1991 danst Het Nationale Ballet Rudi van Dantzigs Vier letzte Lieder, Hans van Manens Corps en Toer van Schayks duet De chimaera van LA ter gelegenheid van het zilveren huwelijk van Koningin Beatrix en Prins Claus. De voorstelling wordt live uitgezonden door de NOS-televisie. 

Pyrrhische dansen IV - Caroline Sayo Iura, Bruno Barat, Valerie Valentine | Foto: Jorge Fatauros
Pyrrhische dansen IV - Caroline Sayo Iura, Bruno Barat, Valerie Valentine | Foto: Jorge Fatauros

Pyrrhische dansen IV en Les Noces

In dezelfde Holland Festival-editie danst het gezelschap voorts ook de wereldpremière van Toer van Schayks Pyrrhische Dansen IV (het vierde deel van een reeks werken van zijn hand) en de Nederlandse première van Bronislava Nijinska's meesterwerk Les Noces

Les Noces - Rachel Beaujean | Foto: Jorge Fatauros Les Noces - Rachel Beaujean | Foto: Jorge Fatauros Open afbeelding in een nieuw tabblad

Les Noces - Rachel Beaujean | Foto: Jorge Fatauros

Pyrrhische dansen IV - Caroline Sayo Iura, Bruno Barat, Valerie Valentine | Foto: Jorge Fatauros Pyrrhische dansen IV - Caroline Sayo Iura, Bruno Barat, Valerie Valentine | Foto: Jorge Fatauros Open afbeelding in een nieuw tabblad

Pyrrhische dansen IV - Caroline Sayo Iura, Bruno Barat, Valerie Valentine | Foto: Jorge Fatauros

Les Noces - Rachel Beaujean | Foto: Jorge Fatauros
Pyrrhische dansen IV - Caroline Sayo Iura, Bruno Barat, Valerie Valentine | Foto: Jorge Fatauros

Pyrrhische dansen IV en Les Noces

In dezelfde Holland Festival-editie danst het gezelschap voorts ook de wereldpremière van Toer van Schayks Pyrrhische Dansen IV (het vierde deel van een reeks werken van zijn hand) en de Nederlandse première van Bronislava Nijinska's meesterwerk Les Noces. Als een van de eerste vrouwelijke choreografen creëerde Nijinska dit meesterwerk in 1923 voor Diaghilevs legendarische Ballets Russes. Eerder al, in 1983, nam Het Nationale Ballet Nijinska's Les Biches op het repertoire. 

Alan Land

Gouden Theaterdansprijs voor Alan Land

Eerste solist Alan Land ontvangt dit seizoen de Gouden Theaterdansprijs van de VSCD voor onder meer zijn vertolking van de mannelijke hoofdrollen in Giselle, Romeo en Julia en Het Zwanenmeer

Alan Land | Foto: Deen van Meer
Want wij weten niet wat wij doen - Margus Spekkers, Rob van Woerkom, Rudi van Dantzig, Leo Besseling, Valerie Valentine, Hein Hazenberg
Want wij weten niet wat wij doen - Margus Spekkers, Rob van Woerkom, Rudi van Dantzig, Leo Besseling, Valerie Valentine, Hein Hazenberg | Foto: Jorge Fatauros
5 juli 1991

Afscheidsvoorstelling Rudi van Dantzig

Op 5 juli 1991 neemt Rudi van Dantzig afscheid als artistiek leider van Het Nationale Ballet. Bij deze gelegenheid wordt hij bevorderd tot Officier in de Orde van Oranje-Nassau en dezelfde titel wordt toegekend aan zakelijk leider Anton Gerritsen, die op dat moment 25 jaar in dienst is. Van Dantzig blijft hierna nog tot 1994 als huischoreograaf verbonden aan Het Nationale Ballet.

Want wij weten niet wat wij doen - Margus Spekkers, Rob van Woerkom, Rudi van Dantzig, Leo Besseling, Valerie Valentine, Hein Hazenberg Want wij weten niet wat wij doen - Margus Spekkers, Rob van Woerkom, Rudi van Dantzig, Leo Besseling, Valerie Valentine, Hein Hazenberg Open afbeelding in een nieuw tabblad

Want wij weten niet wat wij doen - Margus Spekkers, Rob van Woerkom, Rudi van Dantzig, Leo Besseling, Valerie Valentine, Hein Hazenberg | Foto: Jorge Fatauros

Want wij weten niet wat wij doen - Margus Spekkers, Rob van Woerkom, Rudi van Dantzig, Leo Besseling, Valerie Valentine, Hein Hazenberg
5 juli 1991

Afscheidsvoorstelling Rudi van Dantzig

Op 5 juli 1991 neemt Rudi van Dantzig afscheid als artistiek leider van Het Nationale Ballet. Bij deze gelegenheid wordt hij bevorderd tot Officier in de Orde van Oranje-Nassau en dezelfde titel wordt toegekend aan zakelijk leider Anton Gerritsen, die op dat moment 25 jaar in dienst is. Van Dantzig blijft hierna nog tot 1994 als huischoreograaf verbonden aan Het Nationale Ballet. De Vrienden van Het Nationale Ballet eren Van Dantzig een maand voor zijn officiële afscheid met een speciale avond in de Stadsschouwburg, met optredens van diverse voor Van Dantzig belangrijke kunstenaars. 

Romeo en Julia in Londen

Na Van Dantzigs afscheidsvoorstelling in Nederland geeft Het Nationale Ballet zes voorstellingen van zijn meesterwerk Romeo en Julia in het London Coliseum. De eerste voorstelling wordt bijgewoond door (toen nog) Prinses Sarah Windsor-Ferguson, Hertogin van York. De beroemde Britse danscriticus John Percival schrijft in The Times: "Rudi van Dantzig's production of the Prokofiev Romeo and Juliet is probably the most clear and logical I have ever seen in its dramatic detail and development."

Touch your coolness to my fevered brow - Nathalie Caris, Wim Broeckx | Foto: Deen van Meer

De jaren ’90

  • 151 Nieuwe Producties
  • 125 Wereldpremières

91 / 92

Wayne Eagling
Wayne Eagling | Foto: Jorge Fatauros

Wayne Eagling start als artistiek directeur

Canadees Wayne Eagling (1950), voormalig eerste solist van het Engelse Royal Ballet, is met ingang van seizoen 1991/1992 artistiek directeur van Het Nationale Ballet, als opvolger van Rudi van Dantzig. Met zijn nadruk op danstechnische perfectie weet Eagling het niveau van het gezelschap in de hierna volgende jaren verder te verhogen.

Wayne Eagling

Wayne Eagling start als artistiek directeur

Canadees Wayne Eagling (1950), voormalig eerste solist van het Engelse Royal Ballet, is met ingang van seizoen 1991/1992 artistiek directeur van Het Nationale Ballet, als opvolger van Rudi van Dantzig. Met zijn nadruk op danstechnische perfectie weet Eagling het niveau van het gezelschap in de hierna volgende jaren verder te verhogen. Het Nationale Ballet moet, zo is zijn streven, tot de top tien van beste dansgezelschappen in de wereld behoren. Zelf omschrijft hij dat uitgangspunt destijds in dagblad Trouw als volgt: "Vergelijk het met automerken. Ik wil liever dat Het Nationale Ballet met een Ferrari dan met een Volkswagen wordt vergeleken."

Four sections - Robert Bell, Claire Philippart, Rob Sjouke, Joy Bain, Ted Brandsen
Four sections - Robert Bell, Claire Philippart, Rob Sjouke, Joy Bain, Ted Brandsen | Foto: Jorge Fatauros

Four Sections

Na diverse werken voor de jaarlijkse choreografieworkshop te hebben gemaakt én de choreografie voor Gerardjan Rijnders' Bacchanten te hebben verzorgd, creëert Ted Brandsen (sinds 2003 artistiek directeur van Het Nationale Ballet) zijn eerste zelfstandige choreografie voor het reguliere programma van Het Nationale Ballet. Zijn Four Sections, op de gelijknamige muziek van Steve Reich, wordt juichend ontvangen.

Four sections - Robert Bell, Claire Philippart, Rob Sjouke, Joy Bain, Ted Brandsen Four sections - Robert Bell, Claire Philippart, Rob Sjouke, Joy Bain, Ted Brandsen Open afbeelding in een nieuw tabblad

Four sections - Robert Bell, Claire Philippart, Rob Sjouke, Joy Bain, Ted Brandsen | Foto: Jorge Fatauros

Four sections - Robert Bell, Claire Philippart, Rob Sjouke, Joy Bain, Ted Brandsen

Four Sections

Na diverse werken voor de jaarlijkse choreografieworkshop te hebben gemaakt én de choreografie voor Gardjan Rijnders' Bacchanten te hebben verzorgd, creëert Ted Brandsen (sinds 2003 artistiek directeur van Het Nationale Ballet) zijn eerste zelfstanderige choreografie voor het reguliere programma van Het Nationale Ballet. Zijn Four Sections, op de gelijknamige muziek van Steve Reich, wordt juichend ontvangen. "Het werk is een mijlpaal in de nog jonge carrière van de choreograaf. Brandsen overrompelt de toeschouwers met een adembenemend ballet waarvan de dansvreugde afspat", schrijft NRC Handelsblad. Begin 1992 ontvangt Brandsen, mede naar aanleiding van Four Sections, de Perspectiefprijs voor jong scheppend talent.

1 januari 1991

Gastsolisten

Op 1 januari 1991 dansen de Canadese sterdansers Evelyn Hart en Rex Harrington de hoofdrollen in Rudi van Dantzigs Romeo en Julia, tijdens het jaarlijkse Nieuwjaarsgala van Het Nationale Ballet. "Julia tekende haar emoties met een innigheid en diepgang die men maar zelden te zien krijgt en als danspartner en geliefde liet Romeo geen enkele wens onvervuld", aldus De Telegraaf over hun optreden.

Touch your coolness to my fevered brow - Nathalie Caris, Wim Broeckx | Foto: Deen van Meer
Touch your coolness to my fevered brow - Nathalie Caris, Wim Broeckx | Foto: Deen van Meer

Touch your coolness to my fevered brow

Een van de eerste nieuwe namen die Wayne Eagling introduceert is Ashley Page. De Britse choreograaf, die vanwege zijn rebelse werken in zijn vaderland bekend staat als 'The Royal Maverick', creëert met Touch your coolness to my fevered brow een "spetterende choreografie" waarin hij "de toeschouwer meeneemt naar een surrealistische kermis vol heimelijke fantasieën", aldus Algemeen Dagblad.

Voor een verloren soldaat boekcover
Voor een verloren soldaat

Voor een verloren soldaat

Regisseur Roeland Kerbosch verfilmt Rudi van Dantzigs prijswinnende, autobiografische debuutroman Voor een verloren soldaat, over zijn herinneringen aan de hongerwinter 1944/1945, die hij doorbracht in Friesland.

Still uit de film Voor een verloren soldaat
Voor een verloren soldaat cover

Voor een verloren soldaat

Regisseur Roeland Kerbosch verfilmt Rudi van Dantzigs prijswinnende, autobiografische debuutroman Voor een verloren soldaat, over zijn herinneringen aan de hongerwinter 1944/1945, die hij doorbracht in Friesland. Danser Andrew Kelley vertolkt de rol van de soldaat, met wie Van Dantzig zijn eerste seksuele ervaring had. Ook eerste soliste Valerie Valentine heeft een rol in de film. 

92 / 93

Eagling Audi Hofman
Wayne Eagling, Pierre Audi, Pieter Hofman | Fotograaf onbekend

Nieuwe directiestructuur en gezamenlijke educatieve dienst

Nadat in 1991 de besturen van Het Nationale Ballet en De Nederlandse Opera al samenvloeiden in het stichtingsbestuur van Het Muziektheater (nu Nationale Opera & Ballet), bestaat vanaf oktober 1992 ook de directie van het theater uit de directies van beide gezelschappen. Samen met de drie adjunct-directeuren van de Theaterorganisatie, Technische Organisatie en Gastprogrammering vormen zij voortaan het directieteam Muziektheater. Vanaf dit seizoen heeft de organisatie ook een gezamenlijke Educatieve Dienst, onder leiding van Liesbeth Osse.

Symphony
Shostakovich Chamber Symphony - Anna Seidl, Andrew Butling, Clint Farha | Foto: Deen van Meer

En Rond-programma

Voor het eerst treedt Het Nationale Ballet op in de 'piste' van Het Muziektheater. Op een vóór het toneeldoek gebouwd podium worden Maguy Marins Groosland en Hans van Manens Situation gedanst, als ook het eerste (meteen ook groot bezette) werk dat danser/choreograaf Krzysztof Pastor voor het reguliere programma van het gezelschap creëert: Shostakovich Chamber Symphony.

Les Sylphides - Karin Schnabel
Les Sylphides - Karin Schnabel | Foto: Jorge Fatauros

Prijs van Verdienste voor Karin Schnabel

Het Dansersfonds '79 eert de Nederlandse eerste soliste Karin Schnabel in 1992 met de Prijs van Verdienste. Schnabel, die in 1974 in dienst van de groep kwam, debuteerde op 20-jarige leeftijd als Julia in Rudi van Dantzigs Romeo en Julia. Daarna volgden hoofdrollen in onder meer Giselle, Assepoester en The Sleeping Beauty. Voor deze laatste rol werd ze in Londen persoonlijk gecoacht door Sir Peter Wright.

Petroesjka - Caroline Sayo Iura, Bruno Barat | Foto: Deen van Meer

Kerst met Stravinsky

Kerst met Stravinsky is het eerste grootschalige Stravinsky-programma dat Het Nationale Ballet in de winter van 1992/1993 presenteert. Het programma bevat reprises van drie meesterwerken uit het beroemde, door impresario Serge Diaghilev geïnitieerde Ballets Russes-repertoire: Petroesjka (1911) van Michel Fokine, Les Noces (1923) van Bronislava Nijinska en Apollon musagète(1928) van George Balanchine. 

Petroesjka - Caroline Sayo Iura, Bruno Barat | Foto: Deen van Meer
Diversion of angels - Boris de Leeuw, Karin Schnabel, Jeanette Vondersaar | Foto: Deen van Meer
Diversion of angels - Boris de Leeuw, Karin Schnabel, Jeanette Vondersaar | Foto: Deen van Meer

Martha Graham

Met Diversion of Angels danst Het Nationale Ballet voor het eerst - én als het eerste klassiek getrainde gezelschap wereldwijd - een werk van Martha Graham, de 'moeder van de Amerikaanse moderne dans'. "Grahams verbeelding van de sublimerende kracht van de liefde kreeg een prachtige bezetting (..) Eaglings verlangen naar meer Graham-klassiekers is dan ook zeer gerechtvaardigd", schrijft dagblad Trouw.

Ruins of time

Eerste balletten Wayne Eagling

Artistiek directeur Wayne Eagling maakt zijn eerste werk voor Het Nationale Ballet: Ruins of Time. Een melancholisch ballet, geïnspireerd door de dood van sterdanser Rudolf Nureyev (op 6 januari 1993) en 'alle mensen die stierven vóór het hun tijd was'. Later in het seizoen gaat ook Eaglings Frankenstein, in 1985 gemaakt voor The Royal Ballet, bij Het Nationale Ballet in première.  

Ruins of time - NIcolas Rapaic, Jeanette Vondersaar | Foto: Deen van Meer

93 / 94

Aartsengelen slachten de hemel rood - Rachel Beaujean
Aartsengelen slachten de hemel rood - Rachel Beaujean - tijdens repetitie 1990, choreograaf Rudi van Dantzig | Foto: Deen van Meer

Gouden Theaterdansprijs voor Rachel Beaujean

Tweede soliste Rachel Beaujean wordt in oktober 1993 onderscheiden met de Gouden Theaterdansprijs van de VSCD. Ze krijgt de prijs omdat ze, aldus de jury, diverse stijlen even goed danst en omdat haar aanwezigheid altijd sterk is, of ze nu solo werkt of in de groep. "Wilskracht en overtuiging", aldus het juryrapport, "noemde ze zelf eens de sleutel tot haar danskunst. Toewijding en overgave zouden daaraan kunnen worden toegevoegd".

Artifact

Volledige Artifact op het repertoire

Nadat Het Nationale Ballet in 1991 het tweede deel van William Forsythes Artifact uitbracht, wordt dit seizoen het volledige meesterwerk op het repertoire genomen, dat bij de wereldpremière door Ballett Frankfurt in 1984 'als een bom insloeg'. NRC Handelsblad schrijft naar aanleiding van de Nationale Ballet-première : "Het terugzien van Artifact bevestigde Forsythes unieke positie in choreografenland. De rijkdom aan variatie, de wijze waarop hij onderdelen tot op het bot ontleedt en daarna tot nieuwe vormen smeedt, blijft overweldigend, evenals zijn suggestieve en verwarring scheppende theatrale meesterschap". 

Artifact - Rachel Beaujean, Jahn Magnus Johansen, Coleen Davis | Foto: Deen van Meer
Afscheid Rudi van Dantzig
Afscheid Rudi van Dantzig | Foto: Deen van Meer

Rudi van Dantzig neemt afscheid als huischoreograaf

Aan het einde van seizoen 1993/1994 neemt Het Nationale Ballet afscheid van Rudi van Dantzig, die na zijn vertrek als artistiek leider in 1991 nog als huischoreograaf was aangebleven. Ter gelegenheid hiervan wordt een hommageprogramma gedanst, bestaande uit zijn debuutchoreografie Nachteiland, de wereldpremières van Van Dantzigs Pleisterplaats en Toer van Schayks De omkeerbaarheid van roest én Collective Symphony van Van Dantzig, Van Manen en Van Schayk.

94 / 95

Lissabon - Artifact | Foto: Deen van Meer

Lissabon Culturele Hoofdstad van Europa

Een hoogtepunt in dit seizoen is het optreden van Het Nationale Ballet tijdens de manifestatie Lissabon Culturele Hoofdstad van Europa 1994. William Forsythes Artifact wordt juichend ontvangen in een driemaal volledig uitverkocht Centro Cultural de Bélem.

Lissabon - Artifact | Foto: Deen van Meer
Even the angels fall ...
Even the angels fall - Kumiko Hayakawa, Alfredo Fernandez, Marieke Simons, Boris de Leeuw | Foto: Deen van Meer

Tweemaal Carré

In oktober 1994 presenteert Het Nationale Ballet twee programma's in Theater Carré. Het eerste bestaat uit de wereldpremière van Even the Angels fall… van het opkomende Frans-Algerijnse choreografietalent Redha Benteifour, in combinatie met Hans van Manens iconische videoballet Live. Het tweede programma behelst de wereldpremière van Toer van Schayks avondvullende Amphitheater, waarin hij, aldus Trouw, "veertig jaar kunstenaarschap samenvat in dans". 

Amphitheater - Jane Lord Amphitheater - Jane Lord Open afbeelding in een nieuw tabblad

Amphitheater - Jane Lord | Foto: Ben van Duin

Even the angels fall ... Even the angels fall ... Open afbeelding in een nieuw tabblad

Even the Angels fall… - Kumiko Hayakawa, Alfredo Fernandez, Marieke Simons, Boris de Leeuw | Foto: Deen van Meer

Amphitheater - Jane Lord
Even the angels fall ...

Tweemaal Carré

In oktober 1994 presenteert Het Nationale Ballet twee programma's in Theater Carré. Het eerste bestaat uit de wereldpremière van Even the Angels fall… van het opkomende Frans-Algerijnse choreografietalent Redha Benteifour, in combinatie met Hans van Manens iconische videoballet Live. Het tweede programma behelst de wereldpremière van Toer van Schayks avondvullende Amphitheater, waarin hij, aldus Trouw, "veertig jaar kunstenaarschap samenvat in dans". 

23 februari 1995

Ted Brandsens Blue Field

Met Ted Brandsens nieuwe creatie Blue Field, die op 23 februari 1995 zijn wereldpremière in Amsterdam beleeft, treedt Het Nationale Ballet in mei 1995 op in San Francisco tijdens het United We Dance Festival, georganiseerd door het San Francisco Ballet ter viering van de 50ste verjaardag van de Verenigde Naties.

Quando la terra si rimette in movimento
Quando la terra si rimette in movimento - Valerie Valentine | Foto: Ben van Duin

Jan Fabre

De meest spraakmakende première in dit seizoen is Jan Fabres avondvullende Quando la terra si rimette in movimento, op muziek van de Poolse componist Eugeniusz Knapik. De meningen over de creatie zijn zeer verdeeld, variërend van "Fabre maakt furore met dit danswerk - je zou het exerceren kunnen noemen - maar het blijft machtig mooi" tot "De belangrijkste conclusie is dat Fabre geen choreograaf is (..)  In een eentonig traag tempo huppelen en schuiven de dansers in wisselende formaties over het toneel". 

Gouden Theaterdansprijs 1994 - Jeanette Vondersaar
Gouden Theaterdansprijs 1994 - Jeanette Vondersaar, Merel Laseur | Foto: Deen van Meer

Gouden Theaterdansprijs voor Jeanette Vondersaar

De VSCD kent de Gouden Theaterdansprijs 1994 toe aan eerste soliste Jeanette Vondersaar. "Zij beschikt over een bewonderenswaardige techniek en een enorme hoeveelheid energie. Haar innerlijke drive en sensuele temperamentvolle uitstraling maken haar tot een krachtige vrouwelijke soliste", aldus het juryrapport. Ook ontvangt Vondersaar dit seizoen de Alexandra Radius Prijs, uit naam van de Vrienden van Het Nationale Ballet. 

Etudes - Alexander Gouliaev, Larissa Lezhnina

Solisten verruilen Kirov Ballet voor Het Nationale Ballet

Met Larissa Lezhnina en Alexander Gouliaev is het solistentableau van Het Nationale Ballet sinds dit seizoen uitgebreid met twee voormalige sterren van het befaamde Kirov Ballet (nu: Marijinski Ballet). Op tournee in Amsterdam, in 1992, werden de dansers tijdens een repetitie gespot door artistiek directeur Wayne Eagling, die hen bij die gelegenheid een contract aanbood. 

Etudes - Alexander Gouliaev, Larissa Lezhnina | Foto: Deen van Meer

95 / 96

Boris de Leeuw
Boris de Leeuw | Foto: Deen van Meer

Boris de Leeuw bevorderd tot eerste solist

Als eerste Nederlandse danser sinds Henny Jurriëns wordt de 23-jarige Boris de Leeuw met ingang van seizoen 1995/1996 benoemd tot eerste solist. Hij is daarmee de jongste Nederlandse eerste solist die Het Nationale Ballet sinds zijn oprichting in 1961 heeft gekend. Alleen Olga de Haas was jonger - 19 - toen zij in 1964 tot eerste solist werd bevorderd. De Leeuw ontvangt in januari 1996 de Alexandra Radius Prijs, nadat hij in 1993 al was onderscheiden met de Aanmoedigingsprijs van Stichting Dansersfonds '79. 

Language of letting go - Marieke Simons, Alfredo Fernandez | Foto: Deen van Meer

Prijzen voor Marieke Simons en Rachel Beaujean

De 25-jarige Marieke Simons, coryphée van Het Nationale Ballet, ontvangt de Gouden Theaterdansprijs van de VSCD. De jury noemt haar een "zeer veelzijdige danseres, die technisch perfect en met grote bezieling haar vak uitoefent".
Tweede soliste Rachel Beaujean ontvangt dit seizoen de Prijs van Verdienste van Stichting Dansersfonds '79. 

Language of letting go - Marieke Simons, Alfredo Fernandez | Foto: Deen van Meer
Kraton Surakarta
Kraton Surakarta | Foto: Maria-Pia Kille

Voor het eerst ook niet-Westerse dans in Het Muziektheater

Vanaf dit seizoen haalt de afdeling Gastprogrammering van Het Muziektheater, onder leiding van Pieter Hofman, ook een groot aantal niet-Westerse producties naar Nederland. De spits wordt in april 1996 afgebeten door het Indonesische Ensemble van de Kraton Surakarta. 

96 / 97

Sarcasmen repetitie - Rachel Beaujean, Clint Farha
Sarcasmen repetitie - Rachel Beaujean, Clint Farha | Foto: Kors van Bennekom
19 juni 1997

Rachel Beaujean beëindigt haar danscarrière

Op 19 juni 1997 danst tweede soliste Rachel Beaujean haar laatste voorstelling. Twintig jaar na haar start bij Het Nationale Ballet verruilt ze het podium voor een functie als balletmeester (inmiddels is ze adjunct artistiek directeur van het gezelschap). De danseres die jarenlang een van Hans van Manens belangrijkste muzes was, neemt afscheid met Sarcasmen, Van Manens iconische 'ballet voor twee', dat ze samen met Clint Farha talloze keren vertolkte in binnen- en buitenland. 

Notenkraker & Muizenkoning | Foto: Deen van Meer
13 december 1996

Notenkraker & Muizenkoning

Op 13 december 1996 beleeft Notenkraker & Muizenkoning zijn wereldpremière, in een volledig Hollandse interpretatie van artistiek leider Wayne Eagling en huischoreograaf en ontwerper Toer van Schayk.

Notenkraker & Muizenkoning | Foto: Deen van Meer
Notenkraker & Muizenkoning Notenkraker & Muizenkoning Open afbeelding in een nieuw tabblad

Notenkraker & Muizenkoning - Boris de Leeuw, Jane Lord, Alfredo Fernandez | Foto: Deen van Meer

Notenkraker & Muizenkoning, decorontwerp Toer van Schayk Notenkraker & Muizenkoning, decorontwerp Toer van Schayk Open afbeelding in een nieuw tabblad

Notenkraker & Muizenkoning, decorontwerp Toer van Schayk

Notenkraker & Muizenkoning
Notenkraker & Muizenkoning, decorontwerp Toer van Schayk
13 december 1996

Notenkraker & Muizenkoning

Op 13 december 1996 beleeft Notenkraker & Muizenkoning zijn wereldpremière, in een volledig Hollandse interpretatie van artistiek leider Wayne Eagling en huischoreograaf en ontwerper Toer van Schayk. De avondvullende productie, die al snel zal uitgroeien tot een van de grootste publieksfavorieten in de Nederlandse theatergeschiedenis, zorgt tot op de dag van vandaag voor uitverkochte zalen en is inmiddels door meer dan 325.000 mensen gezien. Ook de pers is bij de première unaniem lovend: "Magnifieke Notenkraker" en "Notenkraker & Muizenkoning is een feest van oogverblindende kleuren, decors en kostuums, dat zijn gelijke in Nederland niet kent". 

Hans van Manen - Three pieces for HET
Hans van Manen - Three pieces for HET - Gaël Lambiotte, Sofiane Sylve | Foto: Deen van Meer

Eindelijk weer een nieuwe Van Manen

Voor het eerst sinds Hans van Manens vertrek in 1987 presenteert Het Nationale Ballet weer een nieuw werk van Nederlands belangrijkste choreograaf: Three Pieces for HET. Het ballet wordt met groot enthousiasme ontvangen, waarbij vooral dansers Sofiane Sylve en Gaël Lambiotte - op dat moment respectievelijk nog grand sujet en coryphée - worden geprezen.

Repetitie Three Pieces for HET - Kumiko Hayakawa, Sjef Annink, Hans van Manen, Marieke Simons Repetitie Three Pieces for HET - Kumiko Hayakawa, Sjef Annink, Hans van Manen, Marieke Simons Open afbeelding in een nieuw tabblad

Repetitie Three Pieces for HET - Kumiko Hayakawa, Sjef Annink, Hans van Manen, Marieke Simons | Foto: Willem Middelkoop

Repetitie Three Pieces for HET - Kumiko Hayakawa, Sjef Annink, Hans van Manen, Marieke Simons

Eindelijk weer een nieuwe Van Manen

Voor het eerst sinds Hans van Manens vertrek in 1987 presenteert Het Nationale Ballet weer een nieuw werk van Nederlands belangrijkste choreograaf: Three Pieces for HET. Het ballet wordt met groot enthousiasme ontvangen, waarbij vooral dansers Sofiane Sylve en Gaël Lambiotte - op dat moment respectievelijk nog grand sujet en coryphée - worden geprezen. "Nieuwe choreografie Van Manen glanzend en verfijnd", kopt NRC Handelsblad. Later zal Van Manen het eerste deel van het ballet schrappen, waarna de choreografie als Two Pieces for HET nog vaak zal terugkeren op het repertoire.

Rooster - Nicolas Rapaic, Enrichetta Cavallotti
Rooster - Nicolas Rapaic, Enrichetta Cavallotti | Foto: Tza Tza

Rolling Stones

Voor de vierde keer danst Het Nationale Ballet een choreografie waarvoor muziek van The Rolling Stones is gebruikt. Na Visibily… By Chance van Koert Stuyf (1967) en Spoef (1968) en You can't always get what you want (1970) van Robert Kaesen, neemt het gezelschap dit seizoen Rooster van de Britse choreograaf Christopher Bruce op het repertoire. "Het Nationale Ballet gaat op de machotoer (..) Rooster is een ongecompliceerd, puur onderhoudend stuk", aldus de Volkskrant.

Lamentation - Jeanette Vondersaar | Foto: Deen van Meer
Lamentation - Jeanette Vondersaar | Foto: Deen van Meer

Nieuwe Grahams

Nadat de Amerikaanse Martha Graham Dance Company in het vorige seizoen in Het Muziektheater optrad in het kader van de Gastprogrammering, neemt Het Nationale Ballet dit seizoen opnieuw twee werken van de 'hogepriesteres van de moderne dans' op het repertoire:  Embatteled Garden en Lamentation. In 1999 volgen ook nog Acts of Light en Errand into the Maze.

97 / 98

Apollon Musagète - Valerie Valentine | Foto: Deen van Meer
Apollon Musagète - Valerie Valentine | Foto: Deen van Meer

Prijzen voor Valerie Valentine en Caroline Sayo Iura

De Amerikaanse eerste solisten Valerie Valentine en Caroline Sayo Iura worden beiden geëerd. Valentine, die sinds 1973 verbonden is aan Het Nationale Ballet, ontvangt de Gouden Theaterdansprijs van de VSCD voor haar hele oeuvre. Iura, die in 1978 bij de groep kwam, krijgt de Prijs van Verdienste van Dansersfonds '79. De jury noemt haar een "kleine danseres die met haar aanwezigheid een ruimte kan vullen". 

Trois grossiennes - Caroline Sayo Iura, Robert Bell | Foto: Deen van Meer
Trois grossiennes - Caroline Sayo Iura, Robert Bell | Foto: Deen van Meer

Programma's gewijd aan Balanchine, Van Manen en Van Schayk

Naast een programma met drie werken van George Balanchine (Apollon musagète, Serenade en Concerto barocco) presenteert Het Nationale Ballet dit seizoen voor het eerst sinds lange tijd weer een volledig Hans van Manen-programma, bestaande uit zijn succeschoreografieën Metaforen, 5 Tango's en Trois gnossiennes en zijn meest recente creatie voor het gezelschap: Three Pieces for HET

Trois grossiennes - Caroline Sayo Iura, Robert Bell | Foto: Deen van Meer Trois grossiennes - Caroline Sayo Iura, Robert Bell | Foto: Deen van Meer Open afbeelding in een nieuw tabblad

Trois grossiennes - Caroline Sayo Iura, Robert Bell | Foto: Deen van Meer

Trois grossiennes - Caroline Sayo Iura, Robert Bell | Foto: Deen van Meer

Programma's gewijd aan Balanchine, Van Manen en Van Schayk

Naast een programma met drie werken van George Balanchine (Apollon musagète, Serenade en Concerto barocco) presenteert Het Nationale Ballet dit seizoen voor het eerst sinds lange tijd weer een volledig Hans van Manen-programma, bestaande uit zijn succeschoreografieën Metaforen, 5 Tango's en Trois gnossiennes en zijn meest recente creatie voor het gezelschap: Three Pieces for HET. 5 Tango's wordt voor het eerst live begeleid door Carel Kraayenhofs Sexteto Canyengue.

Het seizoen wordt besloten met Sonnetten aan een broer, een volledig Toer van Schayk-programma met daarin De omkeerbaarheid van roest, Spiegels bevriezend en de wereldpremière van De bewerking van het stof.

Verschuiven van tonelen - Jane Lord, Alexander Money-Kyrle | Foto: Jorge Fatauros
Verschuiven van tonelen - Jane Lord, Alexander Money-Kyrle | Foto: Jorge Fatauros
18 maart 1998

Danser Alexander Money-Kyrle overlijdt na val tijdens toneelrepetitie

Tijdens een toneelrepetitie van Romeo en Julia komt de Britse danser Alexander Money-Kyrle op 18 maart 1998 op zeer ongelukkige wijze ten val. Twee dagen later overlijdt hij aan zijn verwondingen. In de Mozes en Aäronkerk vindt later een herdenkingsdienst plaats, in aanwezigheid van zijn familie. 

98 / 99

Zero Hour - Gerald Tibbs en Gioconda Barbuto
Zero Hour - Gerald Tibbs en Gioconda Barbuto | Foto: Joris Jan Bos

Succes voor Van Manen in Edinburgh

In augustus 1998 eert het befaamde Edinburgh Festival meesterchoreograaf Hans van Manen met een uitgebreid retrospectief. Het Nationale Ballet presenteert twee programma's gewijd aan zijn werk en ook Nederlands Dans Theater is te gast, met onder meer de wereldpremière van Van Manens Zero Hour. Tijdens het festival ontvangt Van Manen de Archangel, de Edinburgh Festival Critics' Award, ter bekroning van zijn gehele oeuvre.

In the Upper Room - Marisa Lopez | Foto: Deen van Meer
In the Upper Room - Marisa Lopez | Foto: Deen van Meer

All female

Als seizoensopening presenteert Het Nationale Ballet in september 1998 een programma met werk van drie vrouwelijke Amerikaanse choreografen. Nieuw op het repertoire zijn drie creaties van Doris Humphrey, alle gemaakt rond 1930, en Twyla Tharps In the Upper Room uit 1986. Het programma wordt aangevuld met Carolyn Carlsons Slow, heavy and blue - sinds 1984 op het Nationale Ballet-repertoire.

In the Upper Room - Marisa Lopez | Foto: Deen van Meer In the Upper Room - Marisa Lopez | Foto: Deen van Meer Open afbeelding in een nieuw tabblad

In the Upper Room - Marisa Lopez | Foto: Deen van Meer

In the Upper Room - Marisa Lopez | Foto: Deen van Meer

All female

Als seizoensopening presenteert Het Nationale Ballet in september 1998 een programma met werk van drie vrouwelijke Amerikaanse choreografen. Nieuw op het repertoire zijn drie creaties van Doris Humphrey, alle gemaakt rond 1930, en Twyla Tharps In the Upper Room uit 1986. Het programma wordt aangevuld met Carolyn Carlsons Slow, heavy and blue (sinds 1984 op het Nationale Ballet-repertoire). Het Algemeen Dagblad schrijft: "In the Upper Room kreeg een langdurige staande ovatie. De choreografie van Tharp is dan ook een ballet als een wervelstorm, meedogenloos qua dynamiek, tempowisselingen en onverwachte bewegingscombinaties."

Afscheid Clint Farha

Na 26 jaar verbonden te zijn geweest aan Het Nationale Ballet zet eerste solist Clint Farha een punt achter zijn danscarrière. Zijn grote belang voor het gezelschap - met name in de werken van huischoreografen Rudi van Dantzig, Hans van Manen en Toer van Schayk - wordt in alle landelijke kranten onderstreept.

Sarcasmen repetitie - Rachel Beaujean, Clint Farha | Foto: Kors van Bennekom Sarcasmen repetitie - Rachel Beaujean, Clint Farha | Foto: Kors van Bennekom Open afbeelding in een nieuw tabblad

      Clint Farha en Rachel Beaujean tijdens een repetitie van Sarcasmen | Foto: Kors van Bennekom

Sarcasmen repetitie - Rachel Beaujean, Clint Farha | Foto: Kors van Bennekom

Afscheid Clint Farha

Na 26 jaar verbonden te zijn geweest aan Het Nationale Ballet zet eerste solist Clint Farha een punt achter zijn danscarrière. Zijn grote belang voor het gezelschap - met name in de werken van huischoreografen Rudi van Dantzig, Hans van Manen en Toer van Schayk - wordt in alle landelijke kranten onderstreept.

Trouw: "Farha leek een tot leven gewekt Renaissance-beeld. Bernini of Verrochio zouden hun ogen niet geloofd hebben."

De Volkskrant: "Hij was zo'n danser voor wie je een kaartje kocht, ongeacht wat er op het programma stond."

NRC Handelsblad: "Een uitzonderlijke danser (..) Hij laat een intens dankbaar publiek achter."

Toverfluit - Altin Kaftira, Larissa Lezhnina, Wim Broeckx | Foto: Deen van Meer
Toverfluit - Altin Kaftira, Larissa Lezhnina, Wim Broeckx | Foto: Deen van Meer

Toverfluit

In februari 1999 brengen Wayne Eagling en Toer van Schayk hun tweede gezamenlijke avondvullende productie uit: Toverfluit, gebaseerd op Mozarts beroemde opera Die Zauberflöte. Waar hun Notenkraker & Muizenkoning in 1996 een overweldigend succes is, vinden de meeste critici Toverfluit ronduit teleurstellend.

Toverfluit - Altin Kaftira, Larissa Lezhnina, Wim Broeckx | Foto: Deen van Meer Toverfluit - Altin Kaftira, Larissa Lezhnina, Wim Broeckx | Foto: Deen van Meer Open afbeelding in een nieuw tabblad

Toverfluit - Altin Kaftira, Larissa Lezhnina, Wim Broeckx | Foto: Deen van Meer

Toverfluit - Altin Kaftira, Larissa Lezhnina, Wim Broeckx | Foto: Deen van Meer

Toverfluit

In februari 1999 brengen Wayne Eagling en Toer van Schayk hun tweede gezamenlijke avondvullende productie uit: Toverfluit, gebaseerd op Mozarts beroemde opera Die Zauberflöte. Waar hun Notenkraker & Muizenkoning in 1996 een overweldigend succes is, vinden de meeste critici Toverfluit ronduit teleurstellend. "Gedanste Toverfluit drijft vooral op spektakel", aldus de nog milde recensie in NRC Handelsblad. Heb publiek reageert weliswaar enthousiast op de productie, maar toch keert deze na de eerste serie voorstellingen niet meer terug op het repertoire.

Adagio Hammerklavier - Wim Broeckx, Nathalie Caris | Foto: Deen van Meer
Adagio Hammerklavier - Wim Broeckx, Nathalie Caris | Foto: Deen van Meer

Prijs van Verdienste voor Wim Broeckx

Dit seizoen kent het Dansersfonds '79 zijn jaarlijkse Prijs van Verdienste toe aan eerste solist Wim Broeckx, sinds 1982 verbonden aan Het Nationale Ballet. De jury prijst hem vanwege zijn "danstechnische kunnen, zijn doorleefde artistieke invulling van vele rollen, zijn aanstekelijke dansdrift en zijn overduidelijke interesse in collega's". 

David Dawson - Psychic Whack - Sofiane Sylve, Gaël Lambiotte | Foto: Deen van Meer
David Dawson - Psychic Whack - Sofiane Sylve, Gaël Lambiotte | Foto: Deen van Meer

Debuutchoreografie David Dawson

Met Psychic Whack op muziek van Thom Willems maakt de Britse danser David Dawson, na eerdere workshopchoreografieën, zijn eerste ballet voor het reguliere programma van Het Nationale Ballet. "Een dynamisch, spetterend en abstract dansstuk (..) een aaneenschakeling van flitsende (spitzen)combinaties, met continue felle accenten en benen die tot voorbij de oren knallen", aldus het Algemeen Dagblad.

99 / 00

Artifact in Edinburgh en Brazilië

Voor het tweede achtereenvolgende jaar is Het Nationale Ballet te gast op het Edinburgh Festival. Ditmaal met William Forsythes Artifact. "(..) it's a journey we willingly, and often wonderingly, undergo and its pleasure is compounded by Dutch National Ballet who perform with an entranced intelligence that makes the work seem very much their own", oordeelt The Guardian. Later in het seizoen is Artifact ook te zien in Rio de Janeiro en São Paulo. In de laatste stad wordt ook een speciale kindervoorstelling gegeven, waarbij de kinderen eerst de bewegingen van de zogeheten 'mud woman' uit het ballet krijgen aangeleerd.

Do not go gentle (Pastor) - Jahn Magnus Johansen, Gaël Lambiotte, Wim Broeckx | Foto: Deen van Meer
Do not go gentle (Pastor) - Jahn Magnus Johansen, Gaël Lambiotte, Wim Broeckx | Foto: Deen van Meer

Stravinsky Festival

In februari en maart 2000 presenteert Het Nationale Ballet een Stravinsky Festival, bestaande uit twee programma's, met daarin Apollon musagète, Symphony in Three Movements en Violin Concerto van George Balanchine, Les Noces van Bronislava Nijinska en de wereldpremières van Wayne Eaglings Sacre du Printemps en Krzysztof Pastors Do not go gentle....

Le Sacre du printemps (Eagling) - Sofiane Sylve, Gaël Lambiotte Le Sacre du printemps (Eagling) - Sofiane Sylve, Gaël Lambiotte Open afbeelding in een nieuw tabblad

Le Sacre du printemps (Eagling) - Sofiane Sylve, Gaël Lambiotte | Foto: Deen van Meer

Do not go gentle - Jahn Magnus Johansen, Gaël Lambiotte, Wim Broeckx | Foto: Deen van Meer Do not go gentle - Jahn Magnus Johansen, Gaël Lambiotte, Wim Broeckx | Foto: Deen van Meer Open afbeelding in een nieuw tabblad

Do not go gentle (Pastor) - Jahn Magnus Johansen, Gaël Lambiotte, Wim Broeckx | Foto: Deen van Meer

Le Sacre du printemps (Eagling) - Sofiane Sylve, Gaël Lambiotte
Do not go gentle - Jahn Magnus Johansen, Gaël Lambiotte, Wim Broeckx | Foto: Deen van Meer

Stravinsky Festival

In februari en maart 2000 presenteert Het Nationale Ballet een Stravinsky Festival, bestaande uit twee programma's, met daarin Apollon musagète, Symphony in Three Movements en Violin Concerto van George Balanchine, Les Noces van Bronislava Nijinska en de wereldpremières van Wayne Eaglings Sacre du Printemps en Krzysztof Pastors Do not go gentle.... "Pastor heeft een prachtige balans gevonden tussen sereniteit en theatraliteit (..) Do not go gentle… is een intelligente, aangename, abstracte en gevoelige choreografie", schrijft NRC Handelsblad.

Live - Coleen Davis | Foto: nnb
Live - Coleen Davis | Foto: nnb
9 mei 2000

Afscheidsvoorstelling Coleen Davis

Op 9 mei 2000 neemt eerste soliste Coleen Davis na ruim 23 jaar afscheid van Het Nationale Ballet, in Theater Carré, waar ze het ballet danst waarmee haar carrière 21 jaar eerder een vlucht nam: Live van Hans van Manen. De Volkskrant schreef destijds: "Met het optreden door de prille Coleen Davis (19) werd een ster geboren die een zeldzame, ontroerende schoonheidservaring weet te bewerkstelligen." Een week voor haar afscheidsvoorstelling wordt Davis onderscheiden met de Prijs van Verdienste van Dansersfonds '79. 

Bach Pieces Yumiko Takeshima | Foto: Deen van Meer
Bach Pieces - Yumiko Takeshima | Foto: Deen van Meer

Van Manen opnieuw in Carré

Opnieuw slaan Het Nationale Ballet en Theater Carré de handen ineen: in mei 2000 presenteren zij een Hans van Manen-programma in de piste van Carré, bestaande uit Live, Trois gnossiennes, de Nationale Ballet-première van Black Cake en de wereldpremière van Bach Pieces. Over dit laatste werk schrijft dagblad Trouw: "Samen scheppen de vier dansers die sublimerende, sensuele harmonie (..) In die eendracht proeven zij de vruchten die Van Manen in 45 seizoenen liet rijpen, met adembenemende virtuositeit."

A Million kisses to my skin - Sofiane Sylve, Gaël Lambiotte

A Million Kisses to my Skin

In juni 2000 presenteert Het Nationale Ballet een Bach-programma, met daarin, naast het tweede deel van Artifact, de wereldpremières van Krzysztof Pastors In Light and Shadow en David Dawsons A Million Kisses to my Skin. Dawsons creatie - die samenvalt met zijn afscheid als danser bij het gezelschap - betekent zijn internationale doorbraak. Het ballet wordt tot op de dag van vandaag door gezelschappen wereldwijd gedanst, waaronder het Semperoper Ballett, Wiener Staatsballett, Pacific Northwest Ballet, Royal New Zealand Ballet, Singapore Dance Theater en - in 2022 - het Tokyo Ballet.

A Million kisses to my skin - Sofiane Sylve, Gaël Lambiotte | Foto: Deen van Meer

Danscombinatie

In april en mei 2000 werkt Het Nationale Ballet samen met Dansgroep Krisztina de Châtel en dansgezelschap Leine Roebana mee aan de eerste editie van de Danscombinatie, een initiatief om, met zeer gevarieerde voorstellingen, een nieuw publiek kennis de laten maken met de Nederlandse dans. Het programma is te zien in 25 merendeels kleinere theaters in Nederland.

Access all Areas - Véronique Lauwers | Foto: Deen van Meer
Access all Areas - Véronique Lauwers | Foto: Deen van Meer

Access All Areas

Het seizoen wordt besloten met Access All Areas, waarvoor Het Nationale Ballet samenwerkt met Slagwerk Den Haag. Het publiek wordt over een oplichtende loopplank naar het podium geleid, waar de choreografie van Redha Benteifour en Ashley Page zich op verschillende plaatsen op en achter het toneel afspeelt. Recensenten zijn behoorlijk kritisch over de productie. Zo schrijft dagblad Trouw: "In 85 ronduit afschuwwekkende minuten steekt Het Nationale Ballet Holiday on Ice of de MGM-studio's van Hollywood naar de kroon."

00 / 01

2000 - Erasmusprijs Van Manen - zaal met Koninklijke familie
2000 - Erasmusprijs Van Manen - zaal met Koninklijke familie | Fotograaf onbekend
3 november 2000

Erasmusprijs voor Hans van Manen

Uit handen van Prins Bernhard ontvangt choreograaf Hans van Manen op 3 november 2000 de prestigieuze Erasmusprijs. Met de prijs eert de Stichting Praemium Erasmianum tevens de Nederlandse danskunst als geheel. De Stichting noemt Van Manen "een invloedrijk en inspirerend kunstenaar, die voor de wereld van de dans en voor de dans in de wereld van onschatbare betekenis is". Bij de uitreikingsceremonie in het Koninklijk Paleis op de Dam uit Van Manen fikse kritiek aan het adres van de overheid, bij wie de dans er volgens hem te bekaaid afkomt.

2000 - Erasmusprijs Van Manen - zaal met Koninklijke familie 2000 - Erasmusprijs Van Manen - zaal met Koninklijke familie Open afbeelding in een nieuw tabblad

2000 - Erasmusprijs Van Manen - zaal met Koninklijke familie | Fotograaf onbekend

2000 - Erasmusprijs Van Manen - zaal met Koninklijke familie
3 november 2000

Erasmusprijs voor Hans van Manen

Uit handen van Prins Bernhard ontvangt choreograaf Hans van Manen op 3 november 2000 de prestigieuze Erasmusprijs. Met de prijs eert de Stichting Praemium Erasmianum tevens de Nederlandse danskunst als geheel. De Stichting noemt Van Manen "een invloedrijk en inspirerend kunstenaar, die voor de wereld van de dans en voor de dans in de wereld van onschatbare betekenis is". Bij de uitreikingsceremonie in het Koninklijk Paleis op de Dam uit Van Manen fikse kritiek aan het adres van de overheid, bij wie de dans er volgens hem te bekaaid afkomt. "Zonder subsidie hadden wij het nooit zo ver kunnen brengen als we het vandaag de dag hebben gebracht. Nu worden we op de subsidie bekort. Wat u zelf mee hebt helpen opbouwen, dat helpt u nu met hartstocht weer om zeep", zo stelde hij.

La Sylphide - Marisa Lopez, Enrichetta Cavallotti, Charlotte Chapelier
La Sylphide - Marisa Lopez, Enrichetta Cavallotti, Charlotte Chapelier | Foto: Deen van Meer

Nieuwe versie La Sylphide

Na de versie van Harold Lander in seizoen 1962/1963 brengt Het Nationale Ballet voor de tweede maal August Bournonvilles La Sylphide uit, een van de vroegste, nog bewaard gebleven choreografieën, daterend uit 1832. Ditmaal in de versie van Bournonville-expert Dinna Bjørn, die het ballet ook instudeert. Toer van Schayk tekent voor de nieuwe decors en kostuums.

La Sylphide - Larissa Lezhnina, Viacheslav Samodurov La Sylphide - Larissa Lezhnina, Viacheslav Samodurov Open afbeelding in een nieuw tabblad

La Sylphide - Larissa Lezhnina, Viacheslav Samodurov | Foto: Deen van Meer

La Sylphide - Marisa Lopez, Enrichetta Cavallotti, Charlotte Chapelier La Sylphide - Marisa Lopez, Enrichetta Cavallotti, Charlotte Chapelier Open afbeelding in een nieuw tabblad

La Sylphide - Marisa Lopez, Enrichetta Cavallotti, Charlotte Chapelier | Foto: Deen van Meer

La Sylphide - Larissa Lezhnina, Viacheslav Samodurov
La Sylphide - Marisa Lopez, Enrichetta Cavallotti, Charlotte Chapelier

Nieuwe versie La Sylphide

Na de versie van Harold Lander in seizoen 1962/1963 brengt Het Nationale Ballet voor de tweede maal August Bournonvilles La Sylphide uit, een van de vroegste, nog bewaard gebleven choreografieën, daterend uit 1832. Ditmaal in de versie van Bournonville-expert Dinna Bjørn, die het ballet ook instudeert. Toer van Schayk tekent voor de nieuwe decors en kostuums. "Het Nationale Ballet blinkt uit in elegantie en precies voetenwerk. Met Larissa Lezhnina vederlicht als Sylphide en Artem Yachmennikov als een flamboyante James", aldus het Algemeen Dagblad.

Nominatie Laurence Olivier Award voor Hans van Manens Live

In mei 2001 geeft Het Nationale Ballet zes voorstellingen in het Sadler's Wells Theatre in Londen. Verdeeld over twee programma's worden werken van George Balanchine, Krzysztof Pastor en diverse choreografieën van Hans van Manen gedanst, waarbij Live in beide programma's het slotballet is.  Enkele maanden later wordt Live genomineerd voor een Laurence Olivier Award.

Kurt Weill - Raphaël Coumes-Marquet, Kumiko Hayakawa
Kurt Weill - Raphaël Coumes-Marquet, Kumiko Hayakawa | Foto: Deen van Meer

Kurt Weill

Met Kurt Weill presenteert danser/huischoreograaf Krzysztof Pastor zijn eerste avondvullende ballet, gezet op een collage van composities van de Duitse componist. De Volkskrant: "Pastor en Weill zorgen een avond lang voor dansgenot (..) Dans, beeld, muziek en zang gaan naadloos samen in dit Gesamtkunstwerk." De productie wordt in 2002 in drie categorieën genomineerd voor een Prix Benois de la Danse, ook wel de 'Oscar van de dans' genoemd.

Kurt Weill - Raphaël Coumes-Marquet, Kumiko Hayakawa Kurt Weill - Raphaël Coumes-Marquet, Kumiko Hayakawa Open afbeelding in een nieuw tabblad

Kurt Weill - Raphaël Coumes-Marquet, Kumiko Hayakawa | Foto: Deen van Meer

Kurt Weill | Foto: Deen van Meer
Kurt Weill - Raphaël Coumes-Marquet, Kumiko Hayakawa

Kurt Weill

Met Kurt Weill presenteert danser/choreograaf Krzysztof Pastor zijn eerste avondvullende ballet, gezet op een collage van composities van de Duitse componist. De Volkskrant: "Pastor en Weill zorgen een avond lang voor dansgenot (..) Dans, beeld, muziek en zang gaan naadloos samen in dit Gesamtkunstwerk." De productie wordt in 2002 in drie categorieën genomineerd voor een Prix Benois de la Danse, ook wel de 'Oscar van de dans' genoemd.

6 juni 2001

Staatsbezoek Rusland

Op 6 juni 2001 verzorgt Het Nationale Ballet de zogeheten contraprestatie tijdens een staatsbezoek van Koningin Beatrix aan Rusland. In aanwezigheid van president Poetin danst het gezelschap in het Maly-theater in Moskou het tweede deel uit William Forsythes Artifact, Hans van Manens Adagio Hammerklavier en het vierde deel van George Balanchines Brahms Schönberg Kwartet.

Schoolmatinees in Het Muziektheater | Foto: nnb
9 oktober 2000

Eerste schoolmatinee in Het Muziektheater

Op initiatief van artistiek directeur Wayne Eagling vindt op 9 oktober 2000 de eerste schoolmatinee in Het Muziektheater (nu Nationale Opera & Ballet) plaats, en wel van een ingekorte versie van The Sleeping Beauty, gepresenteerd door Yvon Jaspers. Het is nog een proef (circa 500 schoolkinderen zijn aanwezig), maar vanaf dit moment worden basisschoolleerlingen uit Amsterdam en de rest van Noord-Holland regelmatig verrast op speciaal voor hen bewerkte versies van de grote balletklassiekers. Zo bezoeken op 14 september 2001 1000 kinderen Sir Frederick Ashtons Assepoester. Deze voorstelling wordt gepresenteerd door Kasper van Kooten.
 

Schoolmatinees in Het Muziektheater | Fotograaf onbekend
Schoolmatinees in Het Muziektheater | Foto: nnb Schoolmatinees in Het Muziektheater | Foto: nnb Open afbeelding in een nieuw tabblad

Schoolmatinees in Het Muziektheater | Foto: nnb

Schoolmatinees in Het Muziektheater | Foto: nnb
9 oktober 2000

Eerste schoolmatinee in Het Muziektheater

Op initiatief van artistiek directeur Wayne Eagling vindt op 9 oktober 2000 de eerste schoolmatinee in Het Muziektheater (nu Nationale Opera & Ballet) plaats, en wel van een ingekorte versie van The Sleeping Beauty, gepresenteerd door Yvon Jaspers. Het is nog een proef (circa 500 schoolkinderen zijn aanwezig), maar vanaf dit moment worden basisschoolleerlingen uit Amsterdam en de rest van Noord-Holland regelmatig verrast op speciaal voor hen bewerkte versies van de grote balletklassiekers. Zo bezoeken op 14 september 2001 1000 kinderen Sir Frederick Ashtons Assepoester. Deze voorstelling wordt gepresenteerd door Kasper van Kooten.

Voorafgaand aan de schoolmatinees nemen de leerlingen deel aan een uitgebreid educatieprogramma, waarbij hun eigen creativiteit niet alleen met dansworkshops gestimuleerd wordt, maar bijvoorbeeld ook door het maken van affiches, tekeningen of een speciale uitgave met betrekking tot de betreffende voorstelling. Bij iedere productie wordt ook een website ontwikkeld die leerkrachten en leerlingen samen kunnen bekijken. Zie bijvoorbeeld: Lesmateriaal Notenkraker en Muizenkoning  

Reuven Voremberg neemt afscheid | Foto: Yvonne Witte
Reuven Voremberg neemt afscheid | Foto: Yvonne Witte

Reuven Voremberg met pensioen

Na meer dan 40 jaar aan Het Nationale Ballet verbonden te zijn geweest - eerst als danser, daarna als balletmeester en vervolgens als hoofd van de artistieke staf - gaat Reuven Voremberg dit seizoen met pensioen. Het Balanchine-programma dat het gezelschap in september 2000 presenteert, wordt aan hem opgedragen, en bij de premièrevoorstelling wordt Voremberg benoemd tot Ridder in de Orde van Oranje-Nassau. 

Jane Lord na haar afscheidsvoorstelling
Jane Lord na haar afscheidsvoorstelling | Fotograaf onbekend
1 november 2000

Prijzen Dansersfonds voor Jane Lord en Krzysztof Pastor

Op 1 november 2000 ontvangt eerste soliste Jane Lord de Prijs van Verdienste van Dansersfonds '79. Dit gebeurt kort na haar afscheidsvoorstelling, waarbij ze de rol van de Seringenfee vertolkt in Sir Peter Wrights Sleeping Beauty. Krzysztof Pastor ontvangt de (eenmalige) Choreografieprijs van het fonds. 

La Bayadère - ensemble | Foto: Angela Sterling

De jaren ’00

  • 152 Nieuwe Producties
  • 114 Wereldpremières

01 / 02

Andante Festivo - Sofiane Sylve en Viacheslav Samodurov | Foto: Deen van Meer
Andante Festivo - Sofiane Sylve en Viacheslav Samodurov | Foto: Deen van Meer
31 augustus 2001

Veertigjarig bestaan

In aanwezigheid van Koningin Beatrix wordt op 31 augustus 2001 de 40ste verjaardag van Het Nationale Ballet gevierd met een feestelijk gala in Het Muziektheater (nu Nationale Opera & Ballet). Hans van Manen maakt speciaal voor de gelegenheid Andante Festivo, een “glinsterend duet vol kibbelende ondertonen” voor dansers Sofiane Sylve en Viacheslav Samodurov.

Andante Festivo - Sofiane Sylve en Viacheslav Samodurov | Foto: Deen van Meer Andante Festivo - Sofiane Sylve en Viacheslav Samodurov | Foto: Deen van Meer Open afbeelding in een nieuw tabblad

Andante Festivo - Sofiane Sylve en Viacheslav Samodurov | Foto: Deen van Meer

Andante Festivo - Sofiane Sylve en Viacheslav Samodurov | Foto: Deen van Meer
31 augustus 2001

Veertigjarig bestaan

In aanwezigheid van Koningin Beatrix wordt op 31 augustus 2001 de 40ste verjaardag van Het Nationale Ballet gevierd met een feestelijk gala in Het Muziektheater (nu Nationale Opera & Ballet). Hans van Manen maakt speciaal voor de gelegenheid Andante Festivo, een “glinsterend duet vol kibbelende ondertonen” voor dansers Sofiane Sylve en Viacheslav Samodurov. Daarnaast bevat het programma de Nationale Ballet-première van William Forsythes The Vertiginous Thrill of Exactitude (zie ook bij repertoire) en de wereldpremière van Toer van Schayks Echo’s. De balletten worden afgewisseld met speeches van gastsprekers Jasperina de Jong, Humberto Tan, Henk van Os, Emmy Verheij en Jeltje van Nieuwenhoven. Ter gelegenheid van het jubileum verschijnt Off Stage, een fotoboek van Dana Lixenberg over het dansersleven achter de schermen.

The Vertiginous Thrill of Exactitude - Sofiane Sylve en Yumiko Takeshima | Foto: Deen van Meer
The Vertiginous Thrill of Exactitude - Sofiane Sylve en Yumiko Takeshima | Foto: Deen van Meer

Twee nieuwe Forsythes op het repertoire

Een dag na de première van The Vertiginous Thrill of Exactitude neemt Het Nationale Ballet ook Forsythes Approximate Sonata op het repertoire. Beide choreografieën creëerde hij in 1996 voor het door hem geleide Ballett Frankfurt. “Dit ballet is geen spel van afgemeten pasjes, maar een uitbarsting van fysiek power play en lef, waar de vonken van afschieten”, schrijft Trouw over het eerste werk.

Ted Brandsen | Fotograaf onbekend
Ted Brandsen | Fotograaf onbekend
1 januari 2002

Ted Brandsen adjunct artistiek directeur en huischoreograaf

Nadat hij vier jaar lang het West Australian Ballet in Perth leidde, keert Ted Brandsen terug bij Het Nationale Ballet. Brandsen danste van 1981 tot 1991 bij het gezelschap, waar hij ook zijn eerste choreografieën maakte. Per 1 januari 2002 is hij benoemd tot adjunct artistiek directeur en huischoreograaf.

negin - Nathalie Caris en Nicolas Rapaic

John Cranko's Onegin

Voor het eerst danst Het Nationale Ballet John Cranko's beroemde balletepos Onegin (in 1965 gecreëerd voor het Stuttgarter Ballett), naar de gelijknamige roman in versvorm van Alexander Poesjkin. “Onegin biedt heel veel dat het oog streelt en het romantische hart beroert (..) Nathalie Caris was een ingetogen, zeer geloofwaardige Tatiana en ze was werkelijk uitstekend in het grote slotduet waarin zij op magistrale wijze de verscheurde passie liet zien van een vrouw die haar gevoelens onder controle wil en moet houden”, aldus NRC Handelsblad.

Onegin - Nathalie Caris en Nicolas Rapaic | Foto: Deen van Meer

Assepoester op tournee

Begin 2002 danst Het Nationale Ballet drie voorstellingen van Sir Frederick Ashtons Assepoester in Dijon, Frankrijk. Het is voor het eerst sinds bijna tien jaar dat het gezelschap een avondvullende productie buiten Nederland presenteert. Het succes van de optredens leidt tot diverse uitnodigingen uit andere Franse steden.

The Cage - Altin Kaftira en Nathalie Caris | Foto: Deen van Meer
The Cage - Altin Kaftira en Nathalie Caris | Foto: Deen van Meer

Voor het eerst werk van Jerome Robbins

Met The Cage neemt Het Nationale Ballet dit seizoen ook voor het eerst een werk van de Amerikaanse choreograaf Jerome Robbins (bekend van West Side Story en zijn creaties voor het New York City Ballet) op het repertoire.

1 februari 2002

Optreden in de Arena aan de vooravond van Koninklijk huwelijk

Op de avond voorafgaand aan het huwelijk van Kroonprins Willem-Alexander en Máxima Zorreguieta - dat op 2 februari 2002 plaatsvindt - danst Het Nationale Ballet in de Amsterdamse Arena een duet uit Maguy Marins Groosland, tijdens een live op televisie uitgezonden programma ter gelegenheid van het huwelijk.

Tao - Kumiko Hayakawa en Rubinald Rofino Pronk
Tao - Kumiko Hayakawa en Rubinald Rofino Pronk | Foto: Deen van Meer

Andriessen-programma

In februari 2002 wijdt Het Nationale Ballet een programma aan componist Louis Andriessen, met daarin naast Hans van Manens Symphonieën der Nederlanden twee premièrewerken: Tao van Krzysztof Pastor en Slag van de gevierde hedendaagse choreografe Krisztina de Châtel, die hiermee haar debuut bij het gezelschap maakt.

Tao - Kumiko Hayakawa en Rubinald Rofino Pronk | Foto: Deen van Meer Tao - Kumiko Hayakawa en Rubinald Rofino Pronk | Foto: Deen van Meer Open afbeelding in een nieuw tabblad

Tao - Kumiko Hayakawa en Rubinald Rofino Pronk | Foto: Deen van Meer

Slag - Arij van Giesen, Alexandre Tardy en Jonatas Albequerque | Foto: Deen van Meer Slag - Arij van Giesen, Alexandre Tardy en Jonatas Albequerque | Foto: Deen van Meer Open afbeelding in een nieuw tabblad

Slag - Arij van Giesen, Alexandre Tardy en Jonatas Albequerque | Foto: Deen van Meer

Tao - Kumiko Hayakawa en Rubinald Rofino Pronk | Foto: Deen van Meer
Slag - Arij van Giesen, Alexandre Tardy en Jonatas Albequerque | Foto: Deen van Meer

Andriessen-programma

In februari 2002 wijdt Het Nationale Ballet een programma aan componist Louis Andriessen, met daarin naast Hans van Manens Symphonieën der Nederlanden twee premièrewerken: Tao van Krzysztof Pastor en Slag van de gevierde hedendaagse choreografe Krisztina de Châtel, die hiermee haar debuut bij het gezelschap maakt.

Agon - Francis Sinceretti en Sonja Marchiolli | Foto: Jorge Fatauros
Agon - Francis Sinceretti en Sonja Marchiolli | Foto: Jorge Fatauros

Prijzen voor Francis Sinceretti en Sonja Marchiolli

Francis Sinceretti, van 1971 tot 1986 als eerste solist verbonden aan Het Nationale Ballet, ontvangt de Gouden Theaterdansprijs van de VSCD. Balletmeester en voormalig eerste soliste Sonja Marchiolli wordt onderscheiden met de Prijs van Verdienste van het Dansersfonds '79.

02 / 03

Ted Brandsen | Foto: Deen van Meer
Ted Brandsen | Foto: Deen van Meer
1 juli 2003

Ted Brandsen volgt Wayne Eagling op

Op 1 juli 2003 volgt Ted Brandsen (1954) Wayne Eagling op als artistiek directeur, nadat hij vanaf januari 2002 al adjunct artistiek directeur van Het Nationale Ballet was. Brandsen vernieuwt in de hierna volgende jaren onder meer het avondvullende repertoire, introduceert nieuwe topchoreografen en zorgt voor meer spreiding van de voorstellingen in Nederland.

Ted Brandsen | Foto: Deen van Meer
1 juli 2003

Ted Brandsen volgt Wayne Eagling op

Op 1 juli 2003 volgt Ted Brandsen (1954) Wayne Eagling op als artistiek directeur, nadat hij vanaf januari 2002 al adjunct artistiek directeur van Het Nationale Ballet was. Brandsen vernieuwt in de hierna volgende jaren onder meer het avondvullende repertoire, introduceert nieuwe topchoreografen en zorgt voor meer spreiding van de voorstellingen in Nederland. Ook gaat Het Nationale Ballet onder zijn leiding weer regelmatig op tournee naar het buitenland. Met de galavoorstelling Wayne's World neemt Het Nationale Ballet op 22 juni 2003 afscheid van Wayne Eagling.

Light Journey - Jaione Zabala, Arij van Giesen en Britt Juleen | Foto: Deen van Meer
Light Journey - Jaione Zabala, Arij van Giesen en Britt Juleen | Foto: Deen van Meer

Nieuw Amsterdam

Voor het programma Nieuw Amsterdam creëren David Dawson en Ted Brandsen in 2002 respectievelijk The Grey Area en Light Journey. Dawsons choreografie - zijn derde werk voor het gezelschap - wordt genomineerd voor de Britse Critics’ Circle National Dance Award.

Tao - Sefton Clarke en Krzysztof Pastor | Foto: Deen van Meer
Tao - Sefton Clarke en Krzysztof Pastor | Foto: Deen van Meer

Krzysztof Pastor huischoreograaf

Krzysztof Pastor (1956) wordt met ingang van 2003 benoemd tot huischoreograaf, een positie die hij tot 2017 zal bekleden. Pastor danste van 1985 tot 1995 bij Het Nationale Ballet en maakte zijn eerste werken voor de choreografieworkshop van het gezelschap.

Carmen
12 februari 2003

Carmen

Op 12 februari 2003 beleeft Ted Brandsens succesproductie Carmen haar Nederlandse première. Brandsen creëerde het ballet in 1999 voor het West Australian Ballet. De productie werd onderscheiden met de Australian Dance Award en werd uitgezonden op de Australische televisie.

Carmen - Yaset Rosell, Féderico Bonelli, Dmitri Kondratov en Igone de Jongh | Foto: Deen van Meer
Carmen - Yaset Rosell, Féderico Bonelli, Dmitri Kondratov en Igone de Jongh | Foto: Deen van Meer Carmen - Yaset Rosell, Féderico Bonelli, Dmitri Kondratov en Igone de Jongh | Foto: Deen van Meer Open afbeelding in een nieuw tabblad

Carmen - Yaset Rosell, Féderico Bonelli, Dmitri Kondratov en Igone de Jongh | Foto: Deen van Meer

Carmen - Altin Kaftira en Igone de Jongh | Foto: Deen van Meer Carmen - Altin Kaftira en Igone de Jongh | Foto: Deen van Meer Open afbeelding in een nieuw tabblad

Carmen - Altin Kaftira en Igone de Jongh | Foto: Deen van Meer

Carmen - Yaset Rosell, Féderico Bonelli, Dmitri Kondratov en Igone de Jongh | Foto: Deen van Meer
Carmen - Altin Kaftira en Igone de Jongh | Foto: Deen van Meer
12 februari 2003

Carmen

Op 12 februari 2003 beleeft Ted Brandsens succesproductie Carmen haar Nederlandse première. Brandsen creëerde het ballet in 1999 voor het West Australian Ballet. De productie werd onderscheiden met de Australian Dance Award en werd uitgezonden op de Australische televisie. In Nederland is Carmen niet alleen een grote publiekshit, het ballet betekent ook een belangrijke doorbraak voor tweede soliste Igone de Jongh. NRC Handelsblad: “Zij ontwikkelt zich steeds meer tot een prominent danseres met een ware solistische allure.”

12 januari 2003

Dance Against Violence

Op 12 januari 2003 treedt Het Nationale Ballet in de Wiener Staatsoper op tijdens Dance Against Violence, een Oostenrijks-Nederlands programma ter gelegenheid van het Nederlandse voorzitterschap van de OVSE (Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa) in 2003. In aanwezigheid van een groot aantal ministers en ambassadeurs worden Rudi van Dantzigs Vier letzte Lieder en Hans van Manens Sarcasmen vertolkt.

The Concert - Sofiane Sylve | Foto: Deen van Meer
The Concert - Sofiane Sylve | Foto: Deen van Meer

Jerome Robbins' The Concert

Na The Cage (2001) neemt Het Nationale Ballet nu ook Jerome Robbins' komische ballet The Concert uit 1956 op het repertoire. “Dans en humor: het blijft een moeilijke combinatie (..) je moet ervan houden, zo bleek bij de première (..) een groot deel van de zaal barst geregeld uit in lachsalvo's, een ander deel kan het minder bekoren”, schrijft Algemeen Dagblad.

Dance Salad | Foto: Jorge Fatauros
Foto: Jorge Fatauros

Dance Salad plaatst Van Manen in de schijnwerpers

Dance Salad, een toonaangevend festival in het Amerikaanse Houston, richt in 2003 de schijnwerpers op choreograaf Hans van Manen. Het Nationale Ballet danst tijdens het festival diverse van zijn werken, waaronder Live.

Dance Salad | Foto: Jorge Fatauros

Dance Salad plaatst Van Manen in de schijnwerpers

Dance Salad, een toonaangevend festival in het Amerikaanse Houston, richt in 2003 de schijnwerpers op choreograaf Hans van Manen. Het Nationale Ballet danst tijdens het festival diverse van zijn werken, waaronder Live. Jaren later vertelt Van Manen nog altijd geamuseerd wat danseres Igone de Jongh - die aan het einde van het ballet haar jas aantrekt en de nacht inloopt - bij een van de voorstellingen overkwam:  “Ze moest langs een tweebaansweg weglopen. Ze liep práchtig en ineens stopte er een grote auto naast haar. Nou, de hele zaal in shock, iedereen dacht: die wordt straks die auto in gesleurd. Even was het eng, maar Igone liep onverstoorbaar door.”

03 / 04

Rachel Beaujean
Rachel Beaujean | Fotograaf onbekend

Rachel Beaujean hoofd artistieke staf

Een van de eerste wapenfeiten van de nieuwe artistiek directeur Ted Brandsen is de benoeming, per seizoen 2003/2004, van balletmeester Rachel Beaujean tot hoofd van de artistieke staf (sinds 2017 is Beaujean adjunct artistiek directeur van Het Nationale Ballet).

Who cares? - Larissa Lezhnina en Gaël Lambiotte | Foto: nnb
Who cares? - Larissa Lezhnina en Gaël Lambiotte | Fotograaf onbekend

100 Jaar Balanchine

In maart en april 2004 viert Het Nationale Ballet de 100ste geboortedag van George Balanchine (1983†), de Russisch-Amerikaanse grootmeester van het 20ste-eeuwse ballet. Naast Theme and Variations en Agon presenteert het gezelschap de Nederlandse première van de 27ste door het gezelschap verworven Balanchine-choreografie: Who Cares?, op muziek van George Gershwin.

Who cares? - Larissa Lezhnina en Gaël Lambiotte | Foto: nnb Who cares? - Larissa Lezhnina en Gaël Lambiotte | Foto: nnb Open afbeelding in een nieuw tabblad

Who cares? - Larissa Lezhnina en Gaël Lambiotte | Fotograaf onbekend

Who cares? - Larissa Lezhnina en Gaël Lambiotte | Foto: nnb

100 Jaar Balanchine

In maart en april 2004 viert Het Nationale Ballet de 100ste geboortedag van George Balanchine (1983†), de Russisch-Amerikaanse grootmeester van het 20ste-eeuwse ballet. Naast Theme and Variations en Agon presenteert het gezelschap de Nederlandse première van de 27ste door het gezelschap verworven Balanchine-choreografie: Who Cares?, op muziek van George Gershwin. De kostuums worden ontworpen door François-Noël Cherpin. “Who Cares? is een aanwinst voor Het Nationale Ballet (..) Bij elk sprongetje, elke draai, denk je 'Oooohhhh yessss, Balanchine loves showbizz'”, aldus de Volkskrant.

Duo Concertant (Balanchine) - Gaël Lambiotte en Sofiane Sylve | Foto: Deen van Meer
Duo Concertant (Balanchine) - Gaël Lambiotte en Sofiane Sylve | Foto: Deen van Meer

Prijzen voor Rudi van Dantzig, Sofiane Sylve en Henk van Dijk

De Vereniging van Schouwburg- en Concertgebouwdirecties (VSCD) eert Rudi van Dantzig met de Oeuvreprijs voor zijn grote bijdrage aan de Nederlandse podiumkunsten. Danseres Sofiane Sylve - dit seizoen deels onder contract bij het New York City Ballet en deels nog optredend in Amsterdam - ontvangt de Gouden Zwaan, vooral vanwege haar excellente vertolkingen van het Balanchine-repertoire. Videomaster Henk van Dijk wordt onderscheiden met de Prijs van Verdienste van Dansersfonds '79.

Poster Midzomernachtsdroom | Foto: nnb
Poster Midzomernachtsdroom | Fotograaf onbekend

100 Jaar Ashton

Ook wordt stil gestaan bij de 100ste geboortedag van de Britse choreograaf Sir Frederick Ashton (1988†). Tijdens een tourneeprogramma dat in acht Nederlandse steden te zien is, wordt zijn Midzomernachtsdroom gedanst.

Raphaël Coumes-Marquet, ensemble | Foto: nnb

Van eigen bodem

Om een nieuwe impuls aan de eigen identiteit van Het Nationale Ballet te geven, telt het seizoensprogramma daarnaast ook een flink aantal wereldpremières van eigen bodem, waaronder Ted Brandsens Pulcinella, David Dawsons 00:00 (genomineerd voor de Zwaan voor 'Meest indrukwekkende dansproductie') en het tweeluik Body/Voice, met bijdragen van Brandsen en huischoreograaf Krzysztof Pastor.

Raphaël Coumes-Marquet, ensemble | Foto: Joris-Jan Bos
Cedric Ygnace | Foto: Joris-Jan Bos

Van eigen bodem

Om een nieuwe impuls aan de eigen identiteit van Het Nationale Ballet te geven, telt het seizoensprogramma daarnaast ook een flink aantal wereldpremières van eigen bodem, waaronder Ted Brandsens Pulcinella, David Dawsons 00:00 (genomineerd voor de Zwaan voor 'Meest indrukwekkende dansproductie') en het tweeluik Body/Voice, met bijdragen van Brandsen en huischoreograaf Krzysztof Pastor.

New Moves - Sarah Fontaine | Foto: Deen van Meer
New Moves - Sarah Fontaine | Foto: Deen van Meer

New Moves

Daarnaast organiseert artistiek directeur Ted Brandsen - zelf een 'product' van de vroegere choreografieworkshops van het gezelschap - vanaf dit seizoen elk jaar een editie van New Moves, waarin dansers van de groep (en soms van daarbuiten) de kans krijgen om hun talenten als choreograaf te onderzoeken en ontwikkelen. In de eerste editie van november 2003 worden maar liefst 12 nieuwe creaties getoond in de Operastudio van Het Muziektheater (nu Nationale Opera & Ballet).

04 / 05

Bolsjoj Theater Moskou en onderscheidingen voor Van Manen

In oktober 2004 geeft Het Nationale Ballet op uitnodiging van het Grand Pas Festival twee voorstellingen in het prestigieuze Bolsjoj Theater in Moskou. Gedanst worden werken van de vier vaste choreografen: Van Manen, Brandsen, Dawson en Pastor. Tijdens de eerste voorstelling wordt Hans van Manen geëerd met de Grand Pas Award. Een half jaar later ontvangt hij, eveneens in het Bolsjoj Theater, de Benois de la Danse Life Time Achievement Award.

Vuurvogel - Gaël Lambiotte en Ruta Jezerskyte | Foto: nnb
Vuurvogel - Gaël Lambiotte en Rüta Jezerskyte | Fotograaf onbekend

Russische sprookjes

In december 2004 presenteert Het Nationale Ballet Russische Sprookjes, ter ere van de 75ste sterfdag van impresario en Ballets Russes-leider Serge Diaghilev. Naast Fokines meesterwerken Les Sylphides en Petroesjka bevat het programma de wereldpremière van Ted Brandsens Vuurvogel.

Vuurvogel - Gaël Lambiotte en Ruta Jezerskyte | Foto: nnb Vuurvogel - Gaël Lambiotte en Ruta Jezerskyte | Foto: nnb Open afbeelding in een nieuw tabblad

Vuurvogel - Gaël Lambiotte en Ruta Jezerskyte | Fotograaf onbekend

Vuurvogel - Gaël Lambiotte en Ruta Jezerskyte | Foto: nnb

Russische sprookjes

In december 2004 presenteert Het Nationale Ballet Russische Sprookjes, ter ere van de 75ste sterfdag van impresario en Ballets Russes-leider Serge Diaghilev. Naast Fokines meesterwerken Les Sylphides en Petroesjka bevat het programma de wereldpremière van Ted Brandsens Vuurvogel. De Volkskrant: “De grootste troef in Vuurvogel is de hoofdrol die Brandsen creëerde voor Sofiane Sylve (..) Brandsen laat haar excelleren in haar vurige aanpak, majestueuze beheersing en warme uitstraling (..) Samen met het bonte spektakel Petroesjka en het poëtische Les Sylphides is dit een onderhoudend en betoverend programma.”
Brandsens Vuurvogel wordt na de voorstellingen in Amsterdam ook gedanst tijdens het grootschalige Diaghilev Festival in Groningen.

Hans van Manen en David Dawson vaste choreografen

Begin 2005 keert Hans van Manen terug als vaste choreograaf van Het Nationale Ballet. Dit nadat hij in 1987 afscheid had genomen en van 1988 tot 2003 aan Nederlands Dans Theater verbonden was. Ook de Britse David Dawson wordt benoemd tot vaste choreograaf. De eerder gebruikte term ‘huischoreografen’ komt hiermee te vervallen. Vanaf nu zijn Van Manen, Dawson, Krzysztof Pastor en artistiek directeur Ted Brandsen de vaste choreografen van het gezelschap.

Don Giovanni - Altin Kaftira en Rüta Jezerskyte | Foto: nnb
Don Giovanni - Altin Kaftira en Rüta Jezerskyte | Fotograaf onbekend

Don Giovanni

In februari 2005 gaat de tweede avondvullende productie van huischoreograaf Krzysztof Pastor in première: Don Giovanni, gezet op een instrumentale bewerking van Rob Zuidam van Mozarts beroemde opera. “Pastors choreografie is levendig en energiek (..) Zijn duetten stromen over van hartstocht, van zoet genot, van onbezonnen bravoure, van wanhopig verlangen”, aldus NRC Handelsblad.

Don Giovanni - Altin Kaftira en Rüta Jezerskyte | Foto: nnb Don Giovanni - Altin Kaftira en Rüta Jezerskyte | Foto: nnb Open afbeelding in een nieuw tabblad

Don Giovanni - Altin Kaftira en Rüta Jezerskyte | Fotograaf onbekend

Don Giovanni - ensemble Don Giovanni - ensemble Open afbeelding in een nieuw tabblad

Don Giovanni - ensemble | Fotograaf onbekend

Don Giovanni - Altin Kaftira en Rüta Jezerskyte | Foto: nnb
Don Giovanni - ensemble

Don Giovanni

In februari 2005 gaat de tweede avondvullende productie van huischoreograaf Krzysztof Pastor in première: Don Giovanni, gezet op een instrumentale bewerking van Rob Zuidam van Mozarts beroemde opera. “Pastors choreografie is levendig en energiek (..) Zijn duetten stromen over van hartstocht, van zoet genot, van onbezonnen bravoure, van wanhopig verlangen”, aldus NRC Handelsblad. Danseres Rüta Jezerskyte wordt voor haar rol in het ballet genomineerd voor de Zwaan voor ‘Meest indrukwekkende dansprestatie’.

Repetitie Duet (Wayne Eagling) - Wim Broeckx en Nathalie Caris | Foto: Deen van Meer
Repetitie Duet (Wayne Eagling) - Wim Broeckx en Nathalie Caris | Foto: Deen van Meer

Tournee Canada

In mei 2005 treedt Het Nationale Ballet op uitnodiging van Les Grands Ballets Canadiens op in het National Arts Centre in Ottawa. Het programma bestaat uit Ted Brandsens Carmen, Hans van Manens Four Schumann Pieces, In Light and Shadow van Krzysztof Pastor en als extra toevoeging Wayne Eaglings Duet. Dit vanwege het naderende podiumafscheid van eerste soliste Nathalie Caris, die sinds 1981 aan Het Nationale Ballet verbonden is geweest en afkomstig is uit Ottawa.

Frank Bridge Variations - Yumiko Takeshima en Cedric Ygnace | Foto: nnb
Frank Bridge Variations - Yumiko Takeshima en Cedric Ygnace | Fotograaf onbekend

Master Moves

De terugkeer van Hans van Manen als vaste choreograaf wordt gevierd met een wereldpremière van zijn hand in het programma Master Moves: Frank Bridge Variations. “Van Manen begint met voltreffer (..) De choreograaf weet de negen variaties van Benjamin Britten aaneen te smeden tot een magistrale eenheid in verscheidenheid”, schrijft De Telegraaf over het nieuwe werk.

Frank Bridge Variations - Yumiko Takeshima en Cedric Ygnace | Foto: nnb Frank Bridge Variations - Yumiko Takeshima en Cedric Ygnace | Foto: nnb Open afbeelding in een nieuw tabblad

Frank Bridge Variations - Yumiko Takeshima en Cedric Ygnace | Fotograaf onbekend

The Second Detail - Rubinald Rofino Pronk | Foto: nnb The Second Detail - Rubinald Rofino Pronk | Foto: nnb Open afbeelding in een nieuw tabblad

The Second Detail - Rubinald Rofino Pronk | Fotograaf onbekend

Frank Bridge Variations - Yumiko Takeshima en Cedric Ygnace | Foto: nnb
The Second Detail - Rubinald Rofino Pronk | Foto: nnb

Master Moves

De terugkeer van Hans van Manen als vaste choreograaf wordt gevierd met een wereldpremière van zijn hand in het programma Master Moves: Frank Bridge Variations. “Van Manen begint met voltreffer (..) De choreograaf weet de negen variaties van Benjamin Britten aaneen te smeden tot een magistrale eenheid in verscheidenheid”, schrijft De Telegraaf over het nieuwe werk. Een andere belangrijke première in Master Moves is William Forsythes The Second Detail. De Volkskrant: “De dansers van Het Nationale Ballet trekken dit nieuw verworven repertoirestuk krachtig naar zich toe door de hoekige heuplijntjes scherp af te zetten tegen soms verleidelijke X-benen of onverwacht lyrische spitzensprongen.”

Celebration - Gaël Lambiotte en Igone de Jongh | Foto: Antoinette Mooy
Celebration - Gaël Lambiotte en Igone de Jongh | Foto: Antoinette Mooy

Pas de deux voor Beatrix

Tijdens een openluchtconcert op de Dam ter gelegenheid van het 25-jarig ambtsjubileum van Koningin Beatrix danst Het Nationale Ballet Celebration, een speciaal voor de gelegenheid gecreëerde pas de deux van Hans van Manen, uitgevoerd door eerste solisten Igone de Jongh en Gaël Lambiotte.

Celebration - Gaël Lambiotte en Igone de Jongh | Foto: Antoinette Mooy Celebration - Gaël Lambiotte en Igone de Jongh | Foto: Antoinette Mooy Open afbeelding in een nieuw tabblad

Celebration - Gaël Lambiotte en Igone de Jongh | Foto: Antoinette Mooy

Gaël Lambiotte, Igone de Jongh en Hans van Manen | Foto: Antoinette Mooy Gaël Lambiotte, Igone de Jongh en Hans van Manen | Foto: Antoinette Mooy Open afbeelding in een nieuw tabblad

Gaël Lambiotte, Igone de Jongh en Hans van Manen | Foto: Antoinette Mooy

Celebration - Gaël Lambiotte en Igone de Jongh | Foto: Antoinette Mooy
Gaël Lambiotte, Igone de Jongh en Hans van Manen | Foto: Antoinette Mooy

Pas de deux voor Beatrix

Tijdens een openluchtconcert op de Dam ter gelegenheid van het 25-jarig ambtsjubileum van Koningin Beatrix danst Het Nationale Ballet Celebration, een speciaal voor de gelegenheid gecreëerde pas de deux van Hans van Manen, uitgevoerd door eerste solisten Igone de Jongh en Gaël Lambiotte.

Continuum - Larissa Lezhnina | Foto: nnb
Continuum - Larissa Lezhnina | Fotograaf onbekend

Continuum

In juni 2005 danst Het Nationale Ballet, in het programma Ballet Now, voor het eerst een werk van Christopher Wheeldon, op dat moment de eerste officiële huischoreograaf van het New York City Ballet. Continuum, zoals de titel van het premièrewerk luidt, legt de basis voor een langdurige samenwerking tussen Wheeldon en Het Nationale Ballet.

Continuum - Larissa Lezhnina | Foto: nnb Continuum - Larissa Lezhnina | Foto: nnb Open afbeelding in een nieuw tabblad

Continuum - Larissa Lezhnina | Fotograaf onbekend

Continuum - Larissa Lezhnina | Foto: nnb

Continuum

In juni 2005 danst Het Nationale Ballet, in het programma Ballet Now, voor het eerst een werk van Christopher Wheeldon, op dat moment de eerste officiële huischoreograaf van het New York City Ballet. Continuum, zoals de titel van het premièrewerk luidt, legt de basis voor een langdurige samenwerking tussen Wheeldon en Het Nationale Ballet. Ballet Now bevat verder nieuwe werken van Jacopo Godani, Adrian Burnett en de reprise van David Dawsons The Grey Area. De premièrevoorstelling wordt opgedragen aan oud-danseres en balletmeester Maria Aradi, die na 33 jaar verbonden te zijn geweest aan het gezelschap terugkeert naar haar geboorteland Hongarije. 

0:00 - Marisa Lopez
0:00 - Marisa Lopez | Foto: Joris-Jan Bos

Prijzen voor Marisa Lopez

Tweede soliste Marisa Lopez wordt onderscheiden met de Speciale Prijs van Stichting Dansersfonds '79. In het hierna volgende seizoen mag de Amerikaanse ook de Alexandra Radius Prijs in ontvangst nemen.

05 / 06

Edinburgh Festival - Orlando Russel en Julie Gardette
Edinburgh Festival - Orlando Russel en Julie Gardette | Fotograaf onbekend
1-3 september 2005

Edinburgh Festival

Voor de derde keer treedt Het Nationale Ballet op tijdens het befaamde Edinburgh Festival. Op verzoek van de festivaldirectie bestaat het programma uit George Balanchines La Valse, David Dawsons The Grey Area en Jerome Robbins’ The Concert. “The arrival of Dutch National Ballet at the Edinburgh Festival brought international quality to the program (..) The adorable former Kirov ballerina Larissa Lezhnina and the Frenchwoman Sofiane Sylve head their stylish troupes, and lit up the night with their charisma and beauty”, aldus The Daily Telegraph.

Solo - Félipe Diaz | Foto: nnb
Solo - Félipe Diaz | Fotograaf onbekend

Zes verrukkelijke minuten

In het dubbelprogramma Lines 1 en 2 neemt Het Nationale Ballet Hans van Manens Solo, in 1997 gecreëerd voor Nederlands Dans Theater, op het repertoire. Zelden werd zó'n kortdurende choreografie (ruim zes minuten) zó bejubeld. “Solo spettert, sputtert en swingt (..) Wat kan dans toch verrukkelijk zijn”, aldus NRC Handelsblad.

Solo - Filipe Diaz | Foto: nnb

Zes verrukkelijke minuten

In het dubbelprogramma Lines 1 en 2 neemt Het Nationale Ballet Hans van Manens Solo, in 1997 gecreëerd voor Nederlands Dans Theater, op het repertoire. Zelden werd zó'n kortdurende choreografie (ruim zes minuten) zó bejubeld. “Solo spettert, sputtert en swingt (..) Wat kan dans toch verrukkelijk zijn”, aldus NRC Handelsblad. In hetzelfde dubbelprogramma neemt Het Nationale Ballet ook zijn 28ste Balanchine-ballet op het repertoire: Square Dance. Naast solisten Igone de Jongh en Boris de Leeuw wordt in de pers ook het dansersensemble geprezen, dat, volgens dagblad Trouw, “heerlijk bijdraagt aan de sprankelend gedanste levenslust die Balanchine voor ogen had.”

Foto: nnb

Zwanenmeer Bijlmermeer - educatieproject

In november 2005 gaat een omvangrijk educatieproject van start onder de titel Zwanenmeer Bijlmermeer, een initiatief van Het Nationale Ballet, de Educatieve Dienst van Het Muziektheater, urban-dansgroep Don't Hit Mama, Matchpoint Cultuureducatie Zuidoost en 5eKwartier. Honderdvijftig leerlingen van drie middelbare scholen in Amsterdam Zuidoost nemen deel aan dansworkshops, krijgen een rondleiding door Het Muziektheater en bezoeken de generale repetitie van Het Zwanenmeer. In 2006 volgt een voorstelling met dezelfde titel, Zwanenmeer Bijlmermeer, een coproductie van Het Nationale Ballet en Don't Hit Mama (zie onder repertoire).

Zwanenmeer Bijlmermeer | Fotograaf onbekend
The Gentle Chapters - Juanjo Arques en Yumiko Takeshima |
The Gentle Chapters - Juanjo Arques en Yumiko Takeshima | Fotograaf onbekend

Hollandse School

In het voorjaar van 2006 presenteert Het Nationale Ballet ter gelegenheid van zijn 45-jarig bestaan nog een dubbelprogramma: Hollandse School 1 en 2. Met daarin een selectie werken van (voormalig) vaste choreografen Rudi van Dantzig, Toer van Schayk, Hans van Manen, Ted Brandsen, David Dawson en Krzysztof Pastor, waaronder de wereldpremières van Van Manens Six Piano Pieces en Dawsons The Gentle Chapters.

The Gentle Chapters - Juanjo Arques en Yumiko Takeshima The Gentle Chapters - Juanjo Arques en Yumiko Takeshima Open afbeelding in een nieuw tabblad

The Gentle Chapters - Juanjo Arques en Yumiko Takeshima | Fotograaf onbekend

The Gentle Chapters - Juanjo Arques en Yumiko Takeshima

Hollandse School

In het voorjaar van 2006 presenteert Het Nationale Ballet ter gelegenheid van zijn 45-jarig bestaan nog een dubbelprogramma: Hollandse School 1 en 2. Met daarin een selectie werken van (voormalig) vaste choreografen Rudi van Dantzig, Toer van Schayk, Hans van Manen, Ted Brandsen, David Dawson en Krzysztof Pastor, waaronder de wereldpremières van Van Manens Six Piano Pieces en Dawsons The Gentle Chapters. “Liefde voor soberheid bindt de zes heren van de Hollandse School. Een fantastische balletonderneming”, schrijft de Volkskrant. Dawson ontvangt voor zijn nieuwe choreografie zowel de Prix Benois de la Danse Award als de Choo San Goh Award.

Mea Venema | Foto: Antoinette Mooy
Mea Venema | Foto: Antoinette Mooy

Prijzen van Verdienste voor Nathalie Caris en Mea Venema

Nathalie Caris, die in de zomer van 2005 na 24 jaar haar danscarrière bij Het Nationale Ballet heeft beëindigd, ontvangt de Prijs van Verdienste van Dansersfonds '79. Ook Mea Venema, voormalig tweede soliste en vaste repetitor van het werk van Hans van Manen, wordt geëerd met de Prijs van Verdienste.

Mea Venema, Han Ebbelaar, Nathalie Caris, Arlette van Boven, Hans van Manen en Alexandra Radius | Foto: Antoinette Mooy Mea Venema, Han Ebbelaar, Nathalie Caris, Arlette van Boven, Hans van Manen en Alexandra Radius | Foto: Antoinette Mooy Open afbeelding in een nieuw tabblad

Mea Venema, Han Ebbelaar, Nathalie Caris, Arlette van Boven, Hans van Manen en Alexandra Radius | Foto: Antoinette Mooy

Mea Venema | Foto: Antoinette Mooy
Mea Venema, Han Ebbelaar, Nathalie Caris, Arlette van Boven, Hans van Manen en Alexandra Radius | Foto: Antoinette Mooy

Prijzen van Verdienste voor Nathalie Caris en Mea Venema

Nathalie Caris, die in de zomer van 2005 na 24 jaar haar danscarrière bij Het Nationale Ballet heeft beëindigd, ontvangt de Prijs van Verdienste van Dansersfonds '79. Ook Mea Venema, voormalig tweede soliste en vaste repetitor van het werk van Hans van Manen, wordt geëerd met de Prijs van Verdienste.

Zwanenmeer Bijlmermeer - Rubi Pronk
Zwanenmeer Bijlmermeer - Rubi Pronk | Foto: Jean van Lingen

Zwanenmeer Bijlmermeer - de voorstelling

In mei en juni 2006 vinden tien voorstellingen plaats van Zwanenmeer Bijlmermeer, waarin urban-dansers van Don't Hit Mama samen met dansers van Het Nationale Ballet een nieuw licht laten schijnen op het ‘ballet der balletten’. De regie is in handen van Nita Liem, artistiek leidster van Don't Hit Mama. Antonie Broek creëert de soundtrack, waarin Tsjaikovski's muziek gecombineerd wordt met ‘moderne, urban mystiek’.

Zwanenmeer Bijlmermeer - Rubi Pronk Zwanenmeer Bijlmermeer - Rubi Pronk Open afbeelding in een nieuw tabblad

Zwanenmeer Bijlmermeer - Rubi Pronk | Foto: Jean van Lingen

Zwanenmeer Bijlmermeer - Rubi Pronk

Zwanenmeer Bijlmermeer - de voorstelling

In mei en juni 2006 vinden tien voorstellingen plaats van Zwanenmeer Bijlmermeer, waarin urban-dansers van Don't Hit Mama samen met dansers van Het Nationale Ballet een nieuw licht laten schijnen op het ‘ballet der balletten’. De regie is in handen van Nita Liem, artistiek leidster van Don't Hit Mama. Antonie Broek creëert de soundtrack, waarin Tsjaikovski's muziek gecombineerd wordt met ‘moderne, urban mystiek’. De voorstelling wordt gespeeld op het Augustinus College Zuidoost en in de operastudio van Het Muziektheater, waarmee een heel nieuw, jong publiek bereikt wordt. In 2009 wordt Zwanenmeer Bijlmermeer II uitgebracht, een vervolg op deze eerste editie. Hiervan worden 30 voorstellingen gegeven door heel Nederland, waarbij steeds samengewerkt wordt met een lokale middelbare school.

A Suite of Dances - Cedric Ygnace
A Suite of Dances - Cedric Ygnace | Foto: Angela Sterling

His Master's Choice

Seizoen 2005/2006 wordt afgesloten met His Master's Choice, met vier door Hans van Manen gekozen choreografieën. Naast Balanchines Kammermusik No. 2 bevat het programma een wereldpremière van Ted Brandsen, Stealing Time, en de Nederlandse premières van Jerome Robbins A Suite of Dances en Martin Schläpfers Streichquartett.

A Suite of Dances - Cedric Ygnace A Suite of Dances - Cedric Ygnace Open afbeelding in een nieuw tabblad

A Suite of Dances - Cedric Ygnace | Foto: Angela Sterling

A Suite of Dances - Cedric Ygnace

His Master's Choice

Seizoen 2005/2006 wordt afgesloten met His Master's Choice, met vier door Hans van Manen gekozen choreografieën. Naast Balanchines Kammermusik No. 2 bevat het programma een wereldpremière van Ted Brandsen, Stealing Time, en de Nederlandse premières van Jerome Robbins A Suite of Dances en Martin Schläpfers Streichquartett. “Topdansavond bij Hans van Manen”, kopt NRC Handelsblad, en dagblad Trouw schrijft: “Robbins creëerde A Suite of Dances voor sterdanser Mikhail Baryshnikov (..) Nu is het de jonge danser Cédric Ygnace die een zinderend balletwondertje levert in de perfecte balans tussen terloopsheid en technische precisie.”

06 / 07

Tournee Londen

In november 2006 staat Het Nationale Ballet vier keer in het Sadler's Wells Theatre in Londen, met Van Dantzigs Vier letzte Lieder, Van Manens Frank Bridge Variations, Forsythes The Second Detail en het nieuwe Suite for Two van Krzysztof Pastor, dat speciaal voor de gelegenheid live begeleid wordt door de bekende Nederlandse violiste Quiriene Viersen. “A company of grace and power”, aldus het overall-oordeel van The Independent. The Times schrijft over Vier letzte Lieder: “This is as close to pure feeling as you can get in dance”, en volgens The Stage is Van Manen “probably the best choreographer in Europe today”. 

Emeralds - Altin Kaftira en Larissa Lezhnina | Foto: Angela Sterling
Emeralds - Altin Kaftira en Larissa Lezhnina | Foto: Angela Sterling

Jewels

Voor het eerst danst Het Nationale Ballet George Balanchines volledige ‘juwelendrieluik’ Jewels. Twee van de kroonjuwelen, Rubies en Diamonds, werden al eerder toegevoegd aan het repertoire; nieuw is het derde deel: Emeralds. De reacties zijn unaniem lovend: “Electrifying” (Dance International), “De dansers flonkeren als de door hen gedragen juwelen” (Algemeen Dagblad) en “Balanchines Jewels barst van levenslust” (Haarlems Dagblad).

Before After - Julie Gardette en Francois Rousseau | Foto: nnb
Before After - Julie Gardette en Francois Rousseau |Fotograaf onbekend

Van Moskou tot New York

Ter gelegenheid van de 60ste verjaardag van de Russische oud-danser en balletmeester Boris Akimov danst Het Nationale Ballet Hans van Manens Solo in het Nieuwe Bolsjoi Theater in Moskou. Tijdens het Fall for Dance Festival in New York wordt Before After uitgevoerd, de eerste choreografie die de Vlaams-Colombiaanse Annabelle Lopez Ochoa in 2002 voor Het Nationale Ballet creëerde. 

La Bayadère - Igone de Jongh en Iñaki Urlezaga (gastsolist) | Foto: Angela Sterling
La Bayadère - Igone de Jongh en Iñaki Urlezaga (gastsolist) | Foto: Angela Sterling

La Bayadère

In februari 2007 neemt Het Nationale Ballet voor het eerst een integrale uitvoering van Marius Petipa's meesterwerk La Bayadère op het repertoire, en wel in de versie van de beroemde Russische oud-ballerina Natalia Makarova, die zelf naar Amsterdam komt om de dansers intensief te coachen. “Betoverend (..) Bijna drie uur lang amusement en pure dans op hoog niveau”, schrijft De Telegraaf.

La Bayadère - Igone de Jongh en Iñaki Urlezaga (gastsolist) | Foto: Angela Sterling La Bayadère - Igone de Jongh en Iñaki Urlezaga (gastsolist) | Foto: Angela Sterling Open afbeelding in een nieuw tabblad

La Bayadère - Igone de Jongh en Iñaki Urlezaga (gastsolist) | Foto: Angela Sterling

La Bayadère - ensemble | Foto: Angela Sterling La Bayadère - ensemble | Foto: Angela Sterling Open afbeelding in een nieuw tabblad

La Bayadère - ensemble | Foto: Angela Sterling

La Bayadère - Igone de Jongh en Iñaki Urlezaga (gastsolist) | Foto: Angela Sterling
La Bayadère - ensemble | Foto: Angela Sterling

La Bayadère

In februari 2007 neemt Het Nationale Ballet voor het eerst een integrale uitvoering van Marius Petipa's meesterwerk La Bayadère op het repertoire, en wel in de versie van de beroemde Russische oud-ballerina Natalia Makarova, die zelf naar Amsterdam komt om de dansers intensief te coachen. “Betoverend (..) Bijna drie uur lang amusement en pure dans op hoog niveau”, schrijft De Telegraaf. En NRC Handelsblad: “La Bayadère is een aanwinst voor Het Nationale Ballet (..) het bevat alle ingrediënten die een ballet romantisch maken (..) Makarova's Bayadère bezit in zijn geheel vaart en dynamiek en is qua dans bijzonder kleurrijk, een ballet waar dit gezelschap jaren mee vooruit kan.”

Dreaming about you - Marissa Lopez en Félipe Diaz
Dreaming about you - Marissa Lopez en Félipe Diaz | Sandra Peerenboom

Erasmus Gala

Tijdens het Erasmus Gala in Den Bosch dansen solisten Marisa Lopez en Félipe Diaz Dreaming about you, een speciaal voor de gelegenheid gecreëerd duet van Hans van Manen. Het Gala wordt bijgewoond door Kroonprins Willem-Alexander en Prinses Máxima.

Duets - Steven Etienne en Ainara Garcia Navarro
Duets - Steven Etienne en Ainara Garcia Navarro | Fotograaf onbekend

Eerste werk Merce Cunningham

In het programma Point of View presenteert Het Nationale Ballet vier premièrewerken: Kammerballett van Hans van Manen (gecreëerd voor Nederlands Dans Theater), wereldpremières van Ted Brandsen (Hallelujah Junction) en Annabelle Lopez Ochoa (Since) en - voor het eerst - een werk van Merce Cunningham, Duets.

David Dawson
David Dawson | Foto: Joris-Jan Bos

David Dawson naar Dresden

David Dawson verruilt zijn positie als vaste choreograaf van Het Nationale Ballet voor eenzelfde functie bij het SemperOper Ballett in Dresden. Hij blijft in de hierna volgende jaren echter met grote regelmaat nieuwe werken voor Het Nationale Ballet creëren.

(in) verse form - Mathieu Gremillet en Sefton Clarke

Forsythe, Morris en Fonte

Ook het Holland Festival-programma telt drie belangrijke premières. Naast de wereldpremière van Nicolo Fontes (in) verse form verwerft Het Nationale Ballet William Forsythes Steptext en Sandpaper Ballet van Mark Morris, die hiermee net als Fonte debuteert bij het gezelschap.

(in) verse form - Mathieu Gremillet en Sefton Clarke | Foto: Angela Sterling
(in) verse form - Mathieu Gremillet en Sefton Clarke (in) verse form - Mathieu Gremillet en Sefton Clarke Open afbeelding in een nieuw tabblad

(in) verse form - Mathieu Gremillet en Sefton Clarke | Foto: Angela Sterling

Steptext - Igone de Jongh en Alexander Zhembrovskyy | Foto: Angela Sterling Steptext - Igone de Jongh en Alexander Zhembrovskyy | Foto: Angela Sterling Open afbeelding in een nieuw tabblad

Steptext - Igone de Jongh en Alexander Zhembrovskyy | Foto: Angela Sterling

Sandpaper Ballet - ensemble | Foto: Angela Sterling Sandpaper Ballet - ensemble | Foto: Angela Sterling Open afbeelding in een nieuw tabblad

Sandpaper Ballet - ensemble | Foto: Angela Sterling

(in) verse form - Mathieu Gremillet en Sefton Clarke
Steptext - Igone de Jongh en Alexander Zhembrovskyy | Foto: Angela Sterling
Sandpaper Ballet - ensemble | Foto: Angela Sterling

Forsythe, Morris en Fonte

Ook het Holland Festival-programma telt drie belangrijke premières. Naast de wereldpremière van Nicolo Fontes (in) verse form verwerft Het Nationale Ballet William Forsythes Steptext en Sandpaper Ballet van Mark Morris, die hiermee net als Fonte debuteert bij het gezelschap. “Swingende afsluiter”, schrijft NRC Handelsblad over Sanderpaper Ballet. “Als de massa beweegt is het effect verpletterend.”

Six Piano Pieces - Igone de Jongh en Alexander Zhembrovskyy | Foto: nnb
Six Piano Pieces - Igone de Jongh en Alexander Zhembrovskyy | Fotograaf onbekend

Nominaties

De kring van danscritici in het Verenigd Koninkrijk nomineert Het Nationale Ballet voor de prestigieuze Critics' Circle National Dance Award, in de categorie ‘Best Foreign Dance Company’. Solisten Igone de Jongh en Alexander Zhembrovskyy worden genomineerd voor de Prix Benois de la Danse (de 'Oscar van de dans') voor hun vertolking van Hans van Manens Six Piano Pieces.

07 / 08

Hans van Manen en Job Cohen | Foto: nnb
Hans van Manen en Job Cohen | Fotograaf onbekend

Van Manen Commandeur

Bij de première van het Hans van Manen Festival wordt Van Manen bevorderd tot Commandeur in de Orde van de Nederlandse Leeuw “voor verdiensten van zeer exceptionele aard”. De bijbehorende versierselen krijgt hij omgehangen en opgespeld door burgemeester Job Cohen. Vijftien jaar eerder, in 1992, was Van Manen al benoemd tot Officier in de Orde van Oranje-Nassau.

Koningin Beatrix, Hans van Manen, Prinses Máxima, Ted Brandsen en Job Cohen | Foto: nnb
Koningin Beatrix, Hans van Manen, Prinses Máxima, Ted Brandsen en Job Cohen | Fotograaf onbekend

Hans van Manen Festival

Ter ere van de 75ste verjaardag van Hans van Manen (1932) organiseert Het Nationale Ballet een omvangrijk Hans van Manen Festival. In een kleine drie weken tijd worden maar liefst 21 werken van de meesterchoreograaf uitgevoerd door, naast Het Nationale Ballet, het San Francisco Ballet, Stuttgarter Ballett, Bayerisches Staatsballett, Balletmainz, Nederlands Dans Theater, Introdans en de Nationale Balletacademie. Ook treden Uliana Lopatkina, Ivan Kozlov en Sofiane Sylve op als gastsolisten. De openingsavond wordt bijgewoond door Koningin Beatrix en Prinses Máxima.

Koningin Beatrix, Hans van Manen, Prinses Máxima, Ted Brandsen en Job Cohen | Foto: nnb Koningin Beatrix, Hans van Manen, Prinses Máxima, Ted Brandsen en Job Cohen | Foto: nnb Open afbeelding in een nieuw tabblad

Koningin Beatrix, Hans van Manen, Prinses Máxima, Ted Brandsen en Job Cohen | Fotograaf onbekend

Koningin Beatrix, Hans van Manen, Prinses Máxima, Ted Brandsen en Job Cohen | Foto: nnb
Clogs | Foto: nnb

Hans van Manen Festival

Ter ere van de 75ste verjaardag van Hans van Manen (1932) organiseert Het Nationale Ballet een omvangrijk Hans van Manen Festival. In een kleine drie weken tijd worden maar liefst 21 werken van de meesterchoreograaf uitgevoerd door, naast Het Nationale Ballet, het San Francisco Ballet, Stuttgarter Ballett, Bayerisches Staatsballett, Balletmainz, Nederlands Dans Theater, Introdans en de Nationale Balletacademie. Ook treden Uliana Lopatkina, Ivan Kozlov en Sofiane Sylve op als gastsolisten. De openingsavond wordt bijgewoond door Koningin Beatrix en Prinses Máxima. Voor aanvang van de voorstelling dansen studenten van de Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten op het plein voor Het Muziektheater Hans van Manens ‘klompenchoreografie’ Clogs. Trouw schrijft: “De maestro legde na afloop van alle programmapremières zijn bloemen aan de voeten van het ensemble neer (..) Zo werd het Hans van Manen Festival niet alleen een ode aan de belangrijkste Nederlandse choreograaf, het was een ode aan de danskunst en diens beoefenaars.” En de vooraanstaande Duitse danscriticus Jochen Schmidt noteert in Die Welt: “Als sich nach dem letzten Vorhang der Jubilar selbst zu seinen Darstellern auf die Bühne gesellte, erhob sich das Publikum wie ein Mann in einer einzigen großen Bewegung zur spontansten ‘standing ovation’, die der Kritiker je erlebt hat. Wohl jeder im Theater war sich bewusst, an einem tanzhistorischen Ereignis teilgenommen zu haben.”

Etudes (Harald Lander) - Anna Tsygankova en Jozef Varga | Foto: Angela Sterling
Etudes (Harald Lander) - Anna Tsygankova en Jozef Varga | Foto: Angela Sterling

Wisseling van de wacht

Aan het einde van het vorige seizoen hebben 20 dansers, een veel groter aantal dan gebruikelijk, het gezelschap verlaten, onder wie drie gezichtsbepalende eerste solisten: Boris de Leeuw, Altin Kaftira en Anna Seidl. Dat leidt in dit seizoen, naast de aanstelling van nieuwe eerste solisten Anna Tsygankova en Jozef Varga, tot een instroom van een groot aantal jonge dansers, die voor een verfrissend elan en nieuwe energie binnen het danserstableau zorgen.

Coppelia - Mathieu Gremillet en Emanouela Merdjanova
Coppelia - Mathieu Gremillet en Emanouela Merdjanova | Foto: Angela Sterling

Coppelia

De grote nieuwe avondvullende productie van dit seizoen is Ted Brandsens Coppelia. Het ballet, naar een libretto van Janine Brogt, is een eigentijdse bewerking van het gelijknamige klassieke balletverhaal, gezet op de oorspronkelijke muziek van Léo Delibes. Tekenaar en illustrator Sieb Posthuma (2014†) ontwerpt de decors en het concept voor de kostuums, die op basis daarvan worden vormgegeven door François-Noël Cherpin.

Coppelia - Mathieu Gremillet en Emanouela Merdjanova Coppelia - Mathieu Gremillet en Emanouela Merdjanova Open afbeelding in een nieuw tabblad

Coppelia - Mathieu Gremillet en Emanouela Merdjanova | Foto: Angela Sterling

Coppelia - Mathieu Gremillet en Emanouela Merdjanova

Coppelia

De grote nieuwe avondvullende productie van dit seizoen is Ted Brandsens Coppelia. Het ballet, naar een libretto van Janine Brogt, is een eigentijdse bewerking van het gelijknamige klassieke balletverhaal, gezet op de oorspronkelijke muziek van Léo Delibes. Tekenaar en illustrator Sieb Posthuma (2014†) ontwerpt de decors en het concept voor de kostuums, die op basis daarvan worden vormgegeven door François-Noël Cherpin. De hoofdrollen in het ballet worden vertolkt door solisten Igone de Jongh (Zwaantje), Artem Yachmennikov (Frans) en Mathieu Gremillet in de rol van de malicieuze Dr. Coppelius. “Het ‘Oooohhh’ ontbrak er nog net aan. Met twee open doekjes onthaalde het premièrepubliek de nieuwe grote productie van Het Nationale Ballet”, aldus de Volkskrant. En het Franse tijdschrift Danse schrijft: “Quelque chose d'unique, d'important, de nouveau se passe sous nos yeux.”

Sonja Marchiolli | Foto: Johan Vigeveno
Sonja Marchiolli | Foto: Johan Vigeveno

Jubileum Sonja Marchiolli

Voormalig eerste soliste en balletmeester Sonja Marchiolli viert haar 40-jarig jubileum bij Het Nationale Ballet. Tijdens de aan haar opgedragen premièrevoorstelling van Rudi van Dantzigs Romeo en Julia wordt zij benoemd tot Ridder in de Orde van Oranje-Nassau.

Anna Tsygankova | Foto: Angela Sterling
Anna Tsygankova | Foto: Angela Sterling

Alexei Ratmansky

Met Russian Seasons neemt Het Nationale Ballet voor het eerst een werk op het repertoire van Alexei Ratmansky, op dat moment scheidend artistiek directeur van het Bolsjoi Ballet in Moskou en algemeen beschouwd als een van de belangrijkste choreografische talenten van zijn generatie. Trouw: “In Alexei Ratmansky's Russian Seasons treedt een vrouwelijke powercast aan: naast Anna Tsygankova voelen ook Larissa Lezhnina, Marisa Lopez en Igone de Jongh zich uitstekend thuis in Ratmansky's Russische folk in spannende dialoog met het klassieke idioom (..) Ratmansky's taal is emotioneel, oprecht en vloeiend en voelt geen moment gekunsteld.”

Koningin Beatrix, Han Ebbelaar en Monique Sand | Foto: Antoinette Mooy
Koningin Beatrix, Han Ebbelaar en Monique Sand | Foto: Antoinette Mooy

Prijzen voor Michele Jimenez, Monique Sand en Nicolas Rapaïc

Grand sujet Michele Jimenez ontvangt de Zwaan voor ‘Meest indrukwekkende dansprestatie’ voor haar vertolking van de titelrol in Ted Brandsens Carmen. “Door haar overgave, sterke techniek en hartstochtelijke interpretatie tilt ze de rol van Carmen naar een hoger plan. Een prestatie van uitzonderlijk niveau”, aldus de VSCD-jury.

Koningin Beatrix, Han Ebbelaar en Monique Sand | Foto: Antoinette Mooy Koningin Beatrix, Han Ebbelaar en Monique Sand | Foto: Antoinette Mooy Open afbeelding in een nieuw tabblad

Koningin Beatrix, Han Ebbelaar en Monique Sand | Foto: Antoinette Mooy

Koningin Beatrix, Han Ebbelaar en Monique Sand | Foto: Antoinette Mooy

Prijzen voor Michele Jimenez, Monique Sand en Nicolas Rapaïc

Grand sujet Michele Jimenez ontvangt de Zwaan voor ‘Meest indrukwekkende dansprestatie’ voor haar vertolking van de titelrol in Ted Brandsens Carmen. “Door haar overgave, sterke techniek en hartstochtelijke interpretatie tilt ze de rol van Carmen naar een hoger plan. Een prestatie van uitzonderlijk niveau”, aldus de VSCD-jury. Stichting Dansersfonds '79 eert voormalig eerste soliste Monique Sand met de Speciale Prijs. Een Prijs van Verdienste gaat naar scheidend tweede solist Nicolas Rapaïc (zie ook onder repertoire).

Situation - Sefton Clarke, Rosie Soto, Rink Sliphorst en Anu Viherïaranta | Foto: Angela Sterling
Situation - Sefton Clarke, Rosie Soto, Rink Sliphorst en Anu Viherïaranta | Foto: Angela Sterling

Holland Festival

In het Holland Festival 2008 presenteert Het Nationale Ballet In Space, een programma rond het thema ‘ruimte’ met bijdragen van Hans van Manen, Ted Brandsen, Krzysztof Pastor, Juanjo Arqués, Daniela Cardim, Peter Leung, Nicolas Rapaïc en Michael Schumacher. ‘Ankerplaats’ in de productie is Van Manens integraal uitgevoerde, roemruchte choreografie Situation uit 1970. Noordhollands Dagblad: “Een avontuurlijke reis door de ruimte. Dat blijkt ook aan het eind (..) in een spetterde finale.”

Live - Igone de Jongh | Foto: nnb
Live - Igone de Jongh | Fotograaf onbekend

Hans van Manens Live in Concertgebouw

De Robeco Zomerconcerten van 2008 openen met het programma Music Meets Dance, in het Concertgebouw in Amsterdam. Hoofdmoot van het programma is Hans van Manens iconische videoballet Live, bij deze gelegenheid uitgevoerd door Igone de Jongh, Nicolas Rapaïc (die hiermee zijn podiumcarrière beëindigt) en cameraman Henk van Dijk. “Opnieuw bleek hoe levend Live is”, aldus NRC Handelsblad.

08 / 09

17 en 18 oktober 2008

Shanghai Festival

Op het openingsgala van het prestigieuze China Shanghai International Arts Festival, dat op 17 en 18 oktober 2008 plaatsvindt, dansen eerste soliste Igone de Jongh en tweede solist Moises Artin Cintas Hans van Manens Trois gnossiennes. Het succes van hun optreden opent de weg naar latere optredens in China van het voltallige gezelschap.

Ginastera | Foto: Angela Sterling

Eerbetoon Rudi van Dantzig

Ter viering van de 75ste verjaardag van voormalig artistiek leider Rudi van Dantzig presenteert Het Nationale Ballet in september 2008 Rondom Rudi, bestaande uit drie van zijn succesvolle choreografieën (Ginastera, Voorbij gegaan en Monument voor een gestorven jongen) en Toer van Schayks 7e Symfonie.

Ginastera | Foto: Angela Sterling
Voorbij gegaan - Anna Tsygankova en Casey Herd | Foto: Angela Sterling Voorbij gegaan - Anna Tsygankova en Casey Herd | Foto: Angela Sterling Open afbeelding in een nieuw tabblad

Voorbij gegaan - Anna Tsygankova en Casey Herd | Foto: Angela Sterling

Monument voor een gestorven jongen - Roman Artyushkin, Daniela Cardim, Dario Mealli en Nicolas Rapaïc | Foto: Angela Sterling Monument voor een gestorven jongen - Roman Artyushkin, Daniela Cardim, Dario Mealli en Nicolas Rapaïc | Foto: Angela Sterling Open afbeelding in een nieuw tabblad

Monument voor een gestorven jongen - Roman Artyushkin, Daniela Cardim, Dario Mealli en Nicolas Rapaïc | Foto: Angela Sterling

Ginastera | Foto: Angela Sterling
Voorbij gegaan - Anna Tsygankova en Casey Herd | Foto: Angela Sterling
Monument voor een gestorven jongen - Roman Artyushkin, Daniela Cardim, Dario Mealli en Nicolas Rapaïc | Foto: Angela Sterling

Eerbetoon Rudi van Dantzig

Ter viering van de 75ste verjaardag van voormalig artistiek leider Rudi van Dantzig presenteert Het Nationale Ballet in september 2008 Rondom Rudi, bestaande uit drie van zijn succesvolle choreografieën (Ginastera, Voorbij gegaan en Monument voor een gestorven jongen) en Toer van Schayks 7e Symfonie.

Waterfront - Alexander Zhembrovskyy en Larissa Lezhnina
Waterfront - Alexander Zhembrovskyy en Larissa Lezhnina | Foto: Angela Sterling
19 juni 2009

Opening Hermitage

Op 19 juni 2009 vindt de opening van de Hermitage in Amsterdam plaats. Het Nationale Ballet luistert de openingsceremonie op met Waterfront, een nieuwe, speciaal voor de gelegenheid gecreëerde pas de deux van Hans van Manen, uitgevoerd door eerste solisten Larissa Lezhnina en Alexander Zhembrovskyy en begeleid door eerste pianiste Olga Khoziainova.

Waterfront - Alexander Zhembrovskyy en Larissa Lezhnina Waterfront - Alexander Zhembrovskyy en Larissa Lezhnina Open afbeelding in een nieuw tabblad

Waterfront - Alexander Zhembrovskyy en Larissa Lezhnina | Foto: Angela Sterling

Waterfront - Alexander Zhembrovskyy en Larissa Lezhnina
19 juni 2009

Opening Hermitage

Op 19 juni 2009 vindt de opening van de Hermitage in Amsterdam plaats. Het Nationale Ballet luistert de openingsceremonie op met Waterfront, een nieuwe, speciaal voor de gelegenheid gecreëerde pas de deux van Hans van Manen, uitgevoerd door eerste solisten Larissa Lezhnina en Alexander Zhembrovskyy en begeleid door eerste pianiste Olga Khoziainova. Het event wordt bijgewoond door onder meer Koningin Beatrix, Kroonprins Willem-Alexander, Prinses Máxima, de Russische president Dmitri Medvedev en premier Jan Peter Balkenende, en wordt niet alleen uitgezonden op de Nederlandse en Russische televisie, maar is via CNN wereldwijd te zien. De openingsceremonie viel - hoe toepasselijk! - samen met de premièrevoorstelling van Honderd jaar Ballets Russes (zie onder repertoire).

Giselle - Anna Tsygankova en Jozef Varga
Giselle - Anna Tsygankova en Jozef Varga | Foto: Angela Sterling

Nieuwe Giselle

Na de eerdere productie van Sir Peter Wright uit 1977 brengt Het Nationale Ballet in februari 2009 een geheel vernieuwde versie van het klassiek-romantische Giselle uit,  onder regie en met additionele choreografie van hoofd van de artistieke staf Rachel Beaujean (tijdens haar danscarrière een prachtige Myrtha) en voormalig sterdanser Ricardo Bustamante, die de mannelijke hoofdrol in het ballet veelvuldig danste. De decors en kostuums worden ontworpen door Toer van Schayk.

Giselle - Anna Tsygankova en Jozef Varga Giselle - Anna Tsygankova en Jozef Varga Open afbeelding in een nieuw tabblad

Giselle - Anna Tsygankova en Jozef Varga | Foto: Angela Sterling

Giselle - Anna Tsygankova en Jozef Varga
Giselle

Nieuwe Giselle

Na de eerdere productie van Sir Peter Wright uit 1977 brengt Het Nationale Ballet in februari 2009 een geheel vernieuwde versie van het klassiek-romantische Giselle uit,  onder regie en met additionele choreografie van hoofd van de artistieke staf Rachel Beaujean (tijdens haar danscarrière een prachtige Myrtha) en voormalig sterdanser Ricardo Bustamante, die de mannelijke hoofdrol in het ballet veelvuldig danste. De decors en kostuums worden ontworpen door Toer van Schayk. Bij de premièrevoorstelling op 10 februari worden de hoofdrollen vertolkt door eerste solisten Anna Tsygankova en Jozef Varga. NRC Handelsblad: “Op de première triomfeert Tsygankova: ongelooflijk hoe zij met ijzeren beheersing ultieme lichtheid weet te suggereren. In Josef Varga treft zij een partner die haar kundig laat zweven en zelf een verzorgde techniek demonstreert.” De Groene Amsterdammer: “Deze nieuwe Giselle kan zeker net zo lang mee als haar voorganger. We zitten goed de komende dertig jaar.”

Marianne Hilarides | Foto: Jack de Nijs
Marianne Hilarides | Foto: Jack de Nijs

Opgedragen aan Marianne Hilarides

In november 2008 draagt Het Nationale Ballet de premièrevoorstelling van het tourneeprogramma Ballet4allop aan voormalig eerste soliste Marianne Hilarides, ter gelegenheid van haar 75ste verjaardag. Naast Hilarides, die ook wel beschouwd wordt als de ‘eerste ballerina van Nederlandse bodem’, zijn veel van haar oud-collega's aanwezig.

Seherezade
Seherezade | Foto: Angela Sterling

Honderd jaar Ballets Russes

Precies 100 jaar na de eerste voorstelling van Les Ballets Russes brengt Het Nationale Ballet een hommage aan dit legendarische gezelschap van impresario Serge Diaghilev. Naast Michel Fokines Les Sylphides en George Balanchines De verloren zoon bevat het programma de Nederlandse première van Jerome Robbins’ The Afternoon of a Faun en de wereldpremière van Krzysztof Pastors Sheherazade. “Pastor brengt Sheherazade niet sec als een verhaal. Emoties die Sheherazade kunnen oproepen voeren eerder de boventoon. En die worden prachtig verbeeld”, aldus Noordhollands Dagblad, dat Pastors premièreballet betiteld als de “kroon op de avond”.

Jan Hofstra | Foto: Antoinette Mooy
Jan Hofstra | Foto: Antoinette Mooy

Speciale Prijs voor lichtontwerper Jan Hofstra

Het Dansersfonds ’79 eert Jan Hofstra met de Speciale Prijs. Hofstra was van 1964 tot 1996 verbonden aan Het Nationale Ballet, eerst als theatertechnicus en later als lichtontwerper. Ook na 1996 verzorgt hij nog vaak lichtontwerpen voor balletten van Rudi van Dantzig, Toer van Schayk en, vooral, Hans van Manen.

09 / 10

Krzysztof Pastor
Krzysztof Pastor | Foto: Angela Sterling

Krzysztof Pastor artistiek directeur Nationale Ballet Polen

Naast zijn functie als vaste choreograaf van Het Nationale Ballet wordt  Krzysztof Pastor (1956) in maart 2009 benoemd tot artistiek directeur van het Nationale Ballet van Polen, zijn vaderland. In 2011 neemt hij tevens het artistiek leiderschap van het Nationale Ballet van Litouwen op zich.

Don Quichot - Anna Tsygankova en Matthew Golding | Foto: nnb
Don Quichot - Anna Tsygankova en Matthew Golding | Fotograaf onbekend
13 februari 2010

Don Quichot van Alexei Ratmansky

Voor het eerst danst Het Nationale Ballet een integrale versie van Marius Petipa's beroemde klassieker Don Quichot, en wel in een speciaal voor het gezelschap gecreëerde versie van Alexei Ratmansky. De productie wordt in binnen- en buitenland bejubeld en is in november 2010 ook te zien in China.

Don Quichot - Anna Tsygankova en Matthew Golding | Foto: nnb Don Quichot - Anna Tsygankova en Matthew Golding | Foto: nnb Open afbeelding in een nieuw tabblad

Don Quichot - Anna Tsygankova en Matthew Golding | Fotograaf onbekend

Don Quichot - Peter de Jong en Karel de Rooy | Foto: nnb Don Quichot - Peter de Jong en Karel de Rooy | Foto: nnb Open afbeelding in een nieuw tabblad

Don Quichot - Peter de Jong en Karel de Rooy | Fotograaf onbekend

Don Quichot - Anna Tsygankova en Matthew Golding | Foto: nnb
Don Quichot - Peter de Jong en Karel de Rooy | Foto: nnb
13 februari 2010

Don Quichot van Alexei Ratmansky

Voor het eerst danst Het Nationale Ballet een integrale versie van Marius Petipa's beroemde klassieker Don Quichot, en wel in een speciaal voor het gezelschap gecreëerde versie van Alexei Ratmansky. De productie wordt in binnen- en buitenland bejubeld en is in november 2010 ook te zien in China. Fransman Jérôme Kaplan ontwerpt de prachtige decors en elegante, stijlvolle kostuums voor het ballet. Bij de premièrevoorstelling op 13 februari 2010 worden de hoofdrollen gedanst door Anna Tsygankova en Matthew Golding, die hiervoor beiden genomineerd worden voor een Zwaan voor ‘Meest indrukwekkende dansprestatie’. “De nieuwe Don Quichot-enscenering van Alexei Ratmansky is tot in het kleinste detail doordacht, gedoseerd en geregisseerd”, aldus NRC Handelsblad. En De Telegraaf schrijft: “Het is een belevenis mee te maken hoe Het Muziektheater langzaam maar zeker in lichterlaaie wordt gezet door de spectaculaire dans (..) De productie van Alexei Ratmansky is wel de beste versie die er bestaat van dit klassiek-romantische ballet.” Het toonaangevende Britse danstijdschrift Dance Europe roept Ratmansky's Don Quichot uit tot een van de tien ‘Outstanding Productions of the Year’.

Poster Hong Kong Arts Festival - Gaël Lambiotte en Igone de Jongh
Poster Hong Kong Arts Festival - Gaël Lambiotte en Igone de Jongh

Tournee Hongkong

Op uitnodiging van het Hong Kong Arts Festival treedt Het Nationale Ballet in maart 2010 op voor uitverkochte zalen in zowel het Grand Theatre als in de Sha Tin Town Hall in Hongkong.  Op het programma staan Hans van Manens Adagio Hammerklavier, Concertante, Sarcasmen, Trois gnossiennes en Live.

Nijinski - God of the Dance - Alexander Zhembrovskyy en Cedric Ygnace | Foto:  Angela Sterling
Nijinski - God of the Dance - Alexander Zhembrovskyy en Cedric Ygnace | Foto: Angela Sterling

Nijinski - God of the Dance

Ook vaste choreograaf Krzysztof Pastor maakt dit seizoen een nieuwe avondvullende productie: Nijinski - God of the Dance, geïnspireerd door het leven, werk en de langdurige mentale ziekte van de legendarische danser en choreograaf Vaslav Nijinski. Eerste solist Cédric Ygnace wordt voor de wijze waarop hij de titelrol neerzet genomineerd voor de Prix Benois de la Danse. “Ygnace levert als Nijinski een adembenemende tour de force door te transformeren van naïeve jongeling uit een met waanzin besmet gezin tot societylieveling en het liefje van Serge Diaghilev”, aldus dagblad Trouw.

Sonia Gaskell
Sonia Gaskell | Fotograaf onbekend
11 september 2009

Tentoonstelling Gaskell

Van 11 september 2009 t/m 31 januari 2010 vindt in het Joods Museum een expositie plaats rond het leven en werk van Sonia Gaskell, de eerste artistiek leider van Het Nationale Ballet. Regisseur Jellie Dekker maakt ter gelegenheid van de tentoonstelling de documentaire Mevrouw, die wordt uitgezonden door de NTR.

Reverence - Cedric Ygnace en Seh Yun Kim
Reverence - Cedric Ygnace en Seh Yun Kim | Foto: Angela Sterling

In het spoor van Balanchine, Van Manen en Forsythe

Veel aandacht is er dit seizoen voor de invloed die het choreografische genie George Balanchine heeft gehad op choreografen als Hans van Manen en William Forsythe, én de invloed die deze twee meesters op hun beurt weer hebben op de nieuwe generatie dansmakers.

Reverence - Cedric Ygnace en Seh Yun Kim Reverence - Cedric Ygnace en Seh Yun Kim Open afbeelding in een nieuw tabblad

Reverence - Cedric Ygnace en Seh Yun Kim | Foto: Angela Sterling

Reverence - Cedric Ygnace en Seh Yun Kim

In het spoor van Balanchine, Van Manen en Forsythe

Veel aandacht is er dit seizoen voor de invloed die het choreografische genie George Balanchine heeft gehad op choreografen als Hans van Manen en William Forsythe, én de invloed die deze twee meesters op hun beurt weer hebben op de nieuwe generatie dansmakers. Naast diverse werken van dit fameuze drietal - waaronder de Nationale Ballet-premières van Van Manens Concertante en Forsythes In the middle, somewhat elevated - leidt dit onder meer tot de Nederlandse premières van Christopher Wheeldons Tryst en David Dawsons Reverence en de wereldpremière van Nicolo Fontes Record of Joy. Dawson creëerde Reverence oorspronkelijk voor het Marijinski Ballet en was daarmee de eerste Britse choreograaf die een ballet maakte voor dit fameuze gezelschap. Reverence werd in Rusland onderscheiden met de prestigieuze Golden Mask Award.

De verloren zoon - Cedric Ygnace | Foto: nnb
De verloren zoon - Cedric Ygnace | Fotograaf onbekend

Zwaan voor Cédric Ygnace, Dansprijs voor Rachel Oomens

De VSCD kent de Zwaan voor ‘Meest indrukwekkende dansprestatie’ toe aan eerste solist Cédric Ygnace, voor zijn vertolking van de titelrol in George Balanchines De verloren zoon. Coryphée Rachel Oomens ontvangt de eenmalige Dansprijs van Stichting Dansersfonds ’79.

10 / 11

Don Quichot naar China en op tv

In november 2010 reist vrijwel het voltallige danserstableau van Het Nationale Ballet af naar China voor vijf voorstellingen in het National Centre of Performing Arts in Beijing. Naast een programma met werken van Hans van Manen, Benjamin Millepied en Krzysztof Pastor wordt ook Alexei Ratmansky's nieuwe productie van Don Quichot uitgevoerd. De voorstellingen worden door ruim 6500 mensen bezocht en de reacties in de Chinese pers zijn buitengewoon lovend. Op Tweede Kerstdag 2010 is Ratmansky's Don Quichot te zien op Nederland 2. De uitzending van de NTR wordt door ruim 140.000 mensen bekeken.

Sylvia | Foto: nnb

John Neumeiers Sylvia

De nieuwe avondvullende productie van dit seizoen is John Neumeiers Sylvia, een eigentijdse bewerking van het gelijknamige ballet van Louis Mérante uit 1876, die Neumeier in 1997 creëerde voor het Ballet de l'Opéra national de Paris. Het prachtige, abstracte decorontwerp is van de Griekse kunstenaar Yannis Kokkos. De ontvangst in de pers is terughoudend tot kritisch: “Neumeiers bewegingstaal doet gedateerd aan (..) In de duetten toont hij zich op zijn sterkst; dan valt alles even op zijn plaats”, aldus NRC Handelblad.

Sylvia | Fotograaf onbekend
Hans van Manen, master of dance - Jozef Varga en Larissa Lezhnina
Hans van Manen, master of dance - Jozef Varga en Larissa Lezhnina

Van Manen opnieuw in Londen

Na een Nederlandse tournee van Hans van Manen - Meester van de dans presenteert Het Nationale Ballet in mei 2011 hetzelfde programma (Adagio Hammerklavier, Solo, Grosse Fuge en Concertante) in het Sadler's Wells Theater in Londen. “In a world crying out for even below-mediocre ballet choreographers, the Dutch old master Hans Van Manen is an extraordinarily well-kept secret (..) He is one of the very best, as a long-overdue exhibition of his ballets at Sadler’s Wells this week shows (..) we need to see much more of him here”, aldus TheArtsDesk.

One thing leads to another - Anu Viheriäranta
One thing leads to another - Anu Viheriäranta | Foto: Angela Sterling

Strong Voices: Millepied en Van Manen

Fransman Benjamin Millepied, bekend van zijn chorografie voor de Hollywood-film Black Swan, maakt in het programma Strong Voices zijn debuut bij Het Nationale Ballet met de wereldpremière One thing leads to another, op nieuwe, speciaal voor deze gelegenheid gecomponeerde muziek van Nico Muhly.

One thing leads to another - Anu Viheriäranta One thing leads to another - Anu Viheriäranta Open afbeelding in een nieuw tabblad

One thing leads to another - Anu Viheriäranta | Foto: Angela Sterling

One thing leads to another - Anu Viheriäranta

Strong Voices: Millepied en Van Manen

Fransman Benjamin Millepied, bekend van zijn chorografie voor de Hollywood-film Black Swan, maakt in het programma Strong Voices zijn debuut bij Het Nationale Ballet met de wereldpremière One thing leads to another, op nieuwe, speciaal voor deze gelegenheid gecomponeerde muziek van Nico Muhly. De meeste dansrecensenten oordelen kritisch over Millepieds nieuwe werk, waar Hans van Manens Without Words - dat in hetzelfde programma in première gaat - uitgebreid wordt geprezen. “Woorden schieten tekort (..) Hans van Manen liet niet óp de muziek dansen, maar voegt er iets wezenlijks aan toe”, schrijft De Telegraaf. En het Noordhollands Dagblad oordeelt: “Hans van Manen blijft verbazen, de 78-jarige choreograaf is er weer in geslaagd een werk te creëren dat ontroert en aangrijpt.”

John ten Kulve, Ted Willemsen en het fysioteam | Foto: Antoinette Mooy
John ten Kulve, Ted Willemsen en het fysioteam | Foto: Antoinette Mooy

Prijzen Dansersfonds voor Larissa Lezhnina en John ten Kulve en Ted Willemsen

Stichting Dansersfonds ’79 eert eerste soliste Larissa Lezhnina met de Prijs van Verdienste. Een Speciale Prijs kent het fonds dit seizoen toe aan fysiotherapeuten John ten Kulve en Ted Willemsen, beiden verbonden aan Fysiotherapie Keizersgracht en al jarenlang intensief betrokken bij de medische begeleiding van de dansers van Het Nationale Ballet.

John ten Kulve, Ted Willemsen en het fysioteam | Foto: Antoinette Mooy John ten Kulve, Ted Willemsen en het fysioteam | Foto: Antoinette Mooy Open afbeelding in een nieuw tabblad

John ten Kulve, Ted Willemsen en het fysioteam | Foto: Antoinette Mooy

John ten Kulve, Ted Willemsen en het fysioteam | Foto: Antoinette Mooy
Larissa Lezhnina | Foto: Antoinette Mooy

Prijzen Dansersfonds voor Larissa Lezhnina en John ten Kulve en Ted Willemsen

Stichting Dansersfonds ’79 eert eerste soliste Larissa Lezhnina met de Prijs van Verdienste. Een Speciale Prijs kent het fonds dit seizoen toe aan fysiotherapeuten John ten Kulve en Ted Willemsen, beiden verbonden aan Fysiotherapie Keizersgracht en al jarenlang intensief betrokken bij de medische begeleiding van de dansers van Het Nationale Ballet.

On the Dnieper - Casey Herd en Anna Tsygankova | Foto: Angela Sterling
On the Dnieper - Casey Herd en Anna Tsygankova | Foto: Angela Sterling

Ratmansky's On the Dnieper

Na het enorme succes van zijn Don Quichot presenteert Het Nationale Ballet dit seizoen ook Alexei Ratmansky's On the Dnieper, dat hij in 2009 maakte voor American Ballet Theatre. Ratmansky baseerde zich daarbij op het originele libretto van Sergej Prokofjev en Serge Lifar uit 1932, en bracht hiermee een van de verloren gegane werken van Diaghilevs legendarische Ballets Russes weer tot leven.

Eerste Amsterdam International Summer School

In de zomer van 2011 vindt de eerste editie plaats van de - hierna jaarlijks georganiseerde - Amsterdam International Summer School. Voor deze zomercursus voor jonge danstalenten van over de hele wereld werken de Nationale Balletacademie en Het Nationale Ballet intensief samen. De dansstudenten krijgen lessen en workshops in de studio's van Het Nationale Ballet, gegeven door docenten van de Nationale Balletacademie en balletmeesters en sterdansers van Het Nationale Ballet.

Labyrinth - Jurgita Dronina en Peter Leung | Foto: Angela Sterling
Labyrinth - Jurgita Dronina en Peter Leung | Foto: Angela Sterling

Sidi Larbi Cherkaoui

In het Holland Festival van 2011 maakt de gevierde Vlaams-Marokkaanse choreograaf Sidi Larbi Cherkaoui (die kort hiervoor nog werd onderscheiden met twee Laurence Olivier Awards) zijn debuut bij Het Nationale Ballet met Labyrinth. “De organische stroom van beelden en sferen wordt prachtig gedanst en zuigt je onherroepelijk mee”, aldus de Volkskrant.

De Kleine Grote Kist - Vincent Hoffman en Wendeline Wijkstra
De Kleine Grote Kist - Vincent Hoffman en Wendeline Wijkstra | Foto: Michel Schnater

De Kleine Grote Kist

Voor het eerst brengt Het Nationale Ballet dit seizoen ook een productie uit speciaal voor kinderen vanaf vier jaar: De Kleine Grote Kist, in een choreografie van danser en choreograaf Ernst Meisner. Drie dansers van het gezelschap nemen de jeugdige toeschouwers mee op een speelse, spannende en humoristische reis naar een wondere wereld.

tien

De jaren ’10

  • 196 Nieuwe Producties
  • 136 Wereldpremières

11 / 12

Jubileumgala tien
Jubileumgala | Foto: Angela Sterling
13 december 2011

Vijftigjarig jubileum

Het Nationale Ballet viert zijn 50-jarig jubileum. Het jubileumseizoen opent met een speciaal Jubileumgala op 13 september 2011, bijgewoond door Koningin Beatrix, Kroonprins Willem-Alexander en Prinses Máxima, en is tevens live te zien in 10 Pathé-bioscopen en op Cultura TV. 

Jubileumgala

Vijftigjarig jubileum

Het Nationale Ballet viert zijn 50-jarig jubileum. Het jubileumseizoen opent met een speciaal Jubileumgala op 13 september 2011, bijgewoond door Koningin Beatrix, Kroonprins Willem-Alexander en Prinses Máxima, en is tevens live te zien in 10 Pathé-bioscopen en op Cultura TV. Het galaprogramma omvat een dwarsdoorsnede van het repertoire van het gezelschap en diverse, op film opgenomen liber amicori. Een ander hoogtepunt in het jubileumseizoen is het premièreprogramma Present/s (zie onder repertoire). Ook een van de uitvoeringen van Notenkraker & Muizenkoning, op 30 december 2011, wordt live gestreamd in de bioscopen, dit keer in maar liefst 70 Europese steden.

Rudi van Dantzig
Rudi van Dantzig | Foto: Bob van Dantzig

Overlijden Rudi van Dantzig

Op 78-jarige leeftijd overlijdt op 19 januari 2012 voormalig artistiek leider Rudi van Dantzig, na een periode van ziekte. Als balletleider wist hij Het Nationale Ballet tot een eenheid te smeden en internationaal op de kaart te plaatsen. Ook als choreograaf drukte hij een belangrijk stempel op het gezelschap.

Rudi van Dantzig

Overlijden Rudi van Dantzig

Op 78-jarige leeftijd overlijdt op 19 januari 2012 voormalig artistiek leider Rudi van Dantzig, na een periode van ziekte. Als balletleider wist hij Het Nationale Ballet tot een eenheid te smeden en internationaal op de kaart te plaatsen. En ook als choreograaf drukte hij een belangrijk stempel op het gezelschap, met zijn interpretaties van de avondvullende balletten Romeo en Julia en Het Zwanenmeer, maar ook met zijn tientallen eigentijdse en vaak maatschappijkritische balletten. Het Nationale Ballet eert Van Dantzig kort na zijn overlijden met een speciale herdenkingsbijeenkomst in de Mozes en Aäronkerk in Amsterdam en later, op 9 mei 2012, met een hommageprogramma bestaande uit zijn balletten Nachteiland, Voorbijgegaan, Vier letzte Lieder en de vierde akte van zijn Zwanenmeer. In juni 2013 verschijnt postuum Van Dantzigs Herinneringen aan Sonia Gaskell, de indrukwekkende biografie waaraan hij de laatste jaren van zijn leven wijdde.

R1
The nature of difference | Foto: Angela Sterling

Present/s

Een van de hoogtepunten van de jubileumviering is het dubbelprogramma Present/s in februari 2012, waarin negen nieuwe werken in première gaan van vooraanstaande choreografen: Juanjo Arqués, Ted Brandsen, David Dawson, Sol León en Paul Lightfoot, Hans van Manen, Krzysztof Pastor, Alexei Ratmansky, Ton Simons en Christopher Wheeldon. 

The nature of difference The nature of difference Open afbeelding in een nieuw tabblad

The nature of difference | Foto: Angela Sterling

The nature of difference

Present/s

Een van de hoogtepunten van de jubileumviering is het dubbelprogramma Present/s in februari 2012, waarin negen nieuwe werken in première gaan van vooraanstaande choreografen: Juanjo Arqués, Ted Brandsen, David Dawson, Sol León en Paul Lightfoot, Hans van Manen, Krzysztof Pastor, Alexei Ratmansky, Ton Simons en Christopher Wheeldon. Ontwerper Keso Dekker verzorgt voor alle negen balletten het decor- en voor een aantal werken ook het kostuumontwerp. “Startänzer, Ausnahme-Choreographen. Ballett auf der Höhe unser Zeit”, schrijft de Frankfurter Allgemeine, en de Moskovskie Novosti oordeelt: “An example to be followed. Maybe our theater managers (..) should be sent for training to Holland to learn how to do Jubilees.”
Present/s wordt opgedragen aan Rudi van Dantzig.

Variations for two couples

Hans van Manen 80

Op 4 juli 2012 wordt met een galavoorstelling de 80ste verjaardag (op 11 juli) van Hans van Manen gevierd. Het programma omvat een groot aantal werken van zijn hand waaronder het nieuwe Variations for Two Couples, dat in het programma Present/s zijn wereldpremière beleefde. “In Variations for Two Couples varieert hij op zijn aloude liefde, het duet. Met twee koppels - de zichzelf overtreffende Anna Tsygankova en Matthew Golding en Igone de Jongh en Jozef Varga - komen als vanouds de verschillende gelaagdheden in een relatie voorbij, zacht en lyrisch, maar ook energiek en virtuoos. En natuurlijk altijd uitdagend en sensueel zonder kleffe poespas”, aldus de Volkskrant.

Variations for Two Couples - Igone de Jongh en Jozef Varga | Foto: Angela Sterling

Lowlands

Aan het begin van jubileumseizoen 2011/2012 staat Het Nationale Ballet voor het eerst ook op Lowlands. Het gedanste programma bestaat uit delen uit Het Zwanenmeer, Hans van Manens Solo en de mannensolo uit zijn 5 Tango's, een duet uit Forsythes In the middle, somewhat elevated, Juanjo Arqués' Minos en een fragment uit Labyrinth van Sidi Larbi Cherkaoui. Voorafgaand aan het optreden leert hoofd van de artistieke staf Rachel Beaujean aan meer dan 4000 festivalbezoekers een kort fragment uit Het Zwanenmeer.

Het Nationale Canta Ballet
Het Nationale Canta Ballet - Casey Herd en Karin Spaink | Foto: Angela Sterling

Het Nationale Canta Ballet

Een week voor het Hans van Manen-gala gaat in de Gashouder in Amsterdam Het Nationale Canta Ballet in première, naar een initiatief van Karin Spaink en Maartje Nevejan, in een choreografie van Ernst Meisner. Ruim vijftig Canta's (klein voertuig bedoeld voor mensen met een beperking) en hun bestuurders en dansers van Het Nationale Ballet en het Nova College Haarlem ontmoeten elkaar in deze bijzondere productie op de dansvloer.

Het Nationale Canta Ballet Het Nationale Canta Ballet Open afbeelding in een nieuw tabblad

Het Nationale Canta Ballet - Casey Herd en Karin Spaink | Foto: Angela Sterling

Het Nationale Canta Ballet

Het Nationale Canta Ballet

Een week voor het Hans van Manen-gala gaat in de Gashouder in Amsterdam Het Nationale Canta Ballet in première, naar een initiatief van Karin Spaink en Maartje Nevejan, in een choreografie van Ernst Meisner. Ruim vijftig Canta's (klein voertuig bedoeld voor mensen met een beperking) en hun bestuurders en dansers van Het Nationale Ballet en het Nova College Haarlem ontmoeten elkaar in deze bijzondere productie op de dansvloer. Dagblad Trouw schrijft: “Wat een spannend en gewaagd idee om deze, op het eerste oog, geheel verschillende werelden bij elkaar te brengen. Souplesse en staal, gezondheid en ziekte, beweging en stilstand.” De NTR zendt een vierdelige televisieserie uit over het creatieproces van deze speciale productie, onder regie van Maartje Nevejan.

Toer van Schayk | Foto: Marie-Jeanne van Hövell tot Westerflier
Toer van Schayk in zijn atelier met zijn portret van Nijinsky | Foto: Marie-Jeanne van Hövell tot Westerflier

Onderscheidingen voor Toer van Schayk

In mei 2012 wordt choreograaf en ontwerper Toer van Schayk in het Bolsjojtheater in Moskou geëerd met de Lifetime Achievement Award van de internationale Prix Benois de la Danse. Ook krijgt hij in 2012 de Zilveren Penning van de stad Amsterdam.

Jurgita Dronina
Sleeping Beauty - Jurgita Dronina | Foto: Angela Sterling

Zwaan voor Jurgita Dronina

Eerste soliste Jurgita Dronina ontvangt van de VSCD de Zwaan voor ‘Meest indrukwekkende dansprestatie’ voor haar vertolking van de rol van Aurora in The Sleeping Beauty. Ook eerste solisten Anna Tsygankova en Matthew Golding behoren - vanwege hun vertolking van de hoofdrollen in Alexei Ratmansky's Don Quichot - tot de genomineerden voor de prijs.

Yes, we can dance

Ter gelegenheid van het 50-jarig bestaan van Het Nationale Ballet wordt ook een groot participatieproject georganiseerd: Yes, we can dance. Met Hans van Manens Symphonieën der Nederlanden als uitgangspunt werken dansers van amateursdansgroepen in verschillende dansstijlen aan een eigen voorstelling. Danser/choreograaf Ernst Meisner tekent voor het artistieke concept van de finaleavond, waaraan ook ISH Dance Collective meewerkt. 

Jump
Foto: Hans van den Bogaard

Lancering JUMP en residenties

In maart 2012 lanceert Het Nationale Ballet de jongerenfanclub JUMP. Ook organiseert het gezelschap deze maand een aantal ‘residenties’ in diverse steden in Limburg en Brabant, met naast de reguliere voorstellingen ook extra Q&A’s, workshops en optredens voor de jeugd. Om zo in de zuidelijke provincies de interesse voor Het Nationale Ballet en voor dans in het algemeen te bevorderen.

12 / 13

Benoeming Els van der Plas en fusie

Op 1 augustus 2012 treedt Els van der Plas aan als algemeen directeur van Het Muziektheater Amsterdam (nu Nationale Opera & Ballet). Na 25 jaar wordt afscheid genomen van directeur Truze Lodder, die vanwege haar grote verdiensten wordt benoemd tot Commandeur in de Orde van Oranje-Nassau en daarnaast ook de Frans Banninck Cocqpenning van de Gemeente Amsterdam ontvangt. 
Op 1 januari 2013 zetten De Nederlandse Opera, Het Nationale Ballet en Het Muziektheater met een fusie de laatste stap in de richting van een landelijk topinstituut voor opera en ballet. De nieuwe organisatie wordt geleid door algemeen directeur Van der Plas, directeur ballet Ted Brandsen en directeur opera Pierre Audi.

Cinderella - Matthew Golding, Remi Wörtmeyer, Larissa Lezhnina en Megan Zimny Gray | Foto: Angela Sterling

Christopher Wheeldons bekroonde Cinderella

Nadat Het Nationale Ballet jarenlang met veel succes de Assepoester-productie van Sir Frederick Ashton (1987) op het repertoire heeft gehad, presenteert het op 13 december 2012 - in coproductie met het San Francisco Ballet - de wereldpremière van Christopher Wheeldons Cinderella. Wheeldon is een van de meest succesvolle choreografen van zijn generatie en diept in zijn versie de karakters van het Assepoester-verhaal verder uit.

Cinderella - Matthew Golding, Remi Wörtmeyer, Larissa Lezhnina en Megan Zimny Gray | Foto: Angela Sterling
Cinderella - Matthew Golding, Remi Wörtmeyer, Larissa Lezhnina en Megan Zimny Gray | Foto: Angela Sterling Cinderella - Matthew Golding, Remi Wörtmeyer, Larissa Lezhnina en Megan Zimny Gray | Foto: Angela Sterling Open afbeelding in een nieuw tabblad

Cinderella - Matthew Golding, Remi Wörtmeyer, Larissa Lezhnina en Megan Zimny Gray | Foto: Angela Sterling

Cinderella - Matthew Golding en Anna Tsygankova | Foto: Angela Sterling Cinderella - Matthew Golding en Anna Tsygankova | Foto: Angela Sterling Open afbeelding in een nieuw tabblad

Cinderella - Matthew Golding en Anna Tsygankova | Foto: Angela Sterling

Cinderella - Matthew Golding, Remi Wörtmeyer, Larissa Lezhnina en Megan Zimny Gray | Foto: Angela Sterling
Cinderella - Matthew Golding en Anna Tsygankova | Foto: Angela Sterling

Christopher Wheeldons bekroonde Cinderella

Nadat Het Nationale Ballet jarenlang met veel succes de Assepoester-productie van Sir Frederick Ashton (1987) op het repertoire heeft gehad, presenteert het op 13 december 2012 - in coproductie met het San Francisco Ballet - de wereldpremière van Christopher Wheeldons Cinderella. Wheeldon, een van de meest succesvolle choreografen van zijn generatie, diept in zijn versie de karakters van het Assepoester-verhaal verder uit: Assepoester is bij hem geen willoos sloofje, maar een jonge vrouw die haar lot met opgeheven hoofd draagt. Voor zijn productie werkt Wheeldon samen met een team aan topontwerpers, onder wie Julian Crouch, Basil Twist en Natasha Katz. De hoofdrollen worden bij de premièrevoorstelling gedanst door Anna Tsygankova en Matthew Golding. “Sprankelend, dat is de nieuwe Cinderella van Het Nationale Ballet zeker (..) een caleidoscopische afwisseling van scènes en door tovenarij met projectie en decortrucs ontstaat een dynamisch, cinematografisch effect”, schrijft NRC Handelsblad. En dagblad Trouw oordeelt: “Cinderella, de nieuwste monsterproductie van Het Nationale Ballet, staat bol van de tot in het detail uitgedachte theatrale verrassingen; zonde om te verklappen, veel te leuk om zelf te gaan ontdekken.” Voor zijn productie wordt Wheeldon bekroond met de prestigieuze Prix Benois de la Danse, ook wel ‘de Oscar van de dans’ genoemd.

Matthew Rowe
Matthew Rowe | Foto: Altin Kaftira

Matthew Rowe

Per 1 januari 2013 wordt de Britse dirigent Matthew Rowe benoemd tot muzikaal leider van Het Nationale Ballet en chef-dirigent van Het Balletorkest. Hij is de eerste die deze dubbelfunctie vervult en speelt daarmee een belangrijke rol in de muzikale en artistieke samenwerking tussen balletgezelschap en orkest.

Sacre du Printemps
Sacre du Printemps - ensemble | Foto: Angela Sterling

Shen Wei en David Dawson in Holland Festival

In het Holland Festival 2013 presenteert Het Nationale Ballet een volledig nieuwe double bill, met daarin de wereldpremières van Sacre du Printemps van de Chinese choreograaf Shen Wei - die hiermee zijn debuut bij het gezelschap maakt - en Overture van David Dawson.

Sacre du Printemps Sacre du Printemps Open afbeelding in een nieuw tabblad

Sacre du Printemps - ensemble | Foto: Angela Sterling

Overture Overture Open afbeelding in een nieuw tabblad

Overture - Jozef Varga en Vera Tsyganova | Foto: Angela Sterling

Sacre du Printemps
Overture

Shen Wei en David Dawson in Holland Festival

In het Holland Festival 2013 presenteert Het Nationale Ballet een volledig nieuwe double bill, met daarin de wereldpremières van Sacre du Printemps van de Chinese choreograaf Shen Wei - die hiermee zijn debuut bij het gezelschap maakt - en Overture van David Dawson. “Overture van Dawson zet klassiek ballet in de hoogste versnelling, Sacre du Printemps van Shen Wei eist van de dansers juist een ingetogen virtuositeit en organische flow”, aldus de Volkskrant. En Theaterkrant.nl typeert de productie als een “bijzonder goed programma”, waarin beide choreografen met een “mathematische precisie” te werk gaan.
Enkele maanden na de première wordt Dawsons Overture genomineerd voor de Zwaan voor ‘Meest indrukwekkende dansproductie’. 

Christopher Wheeldon
Christopher Wheeldon | Foto: Angela Sterling

Oscars van de dans voor Wheeldon en Van Manen

Niet alleen Christopher Wheeldon wordt dit seizoen onderscheiden met een Prix Benois de la Danse voor zijn nieuwe Cinderella-productie (zie onder repertoire), ook Hans van Manen ontvangt deze ‘Oscar van de dans’ voor zijn ballet Variations for Two Couples

Short time together
Short time together - Erica Horwood en Matthew Golding | Foto: Angela Sterling

Tevens prijzen voor Matthew Golding en Marijn Rademaker

Eerste solist Matthew Golding wint de Zwaan voor ‘Meest indrukwekkende dansprestatie’ in 2012, voor zijn rol in Short Time Together van Sol León en Paul Lightfoot. Aan danser Marijn Rademaker, die in 2011 als gastsolist bij Het Nationale Ballet debuteerde, wordt de Speciale Prijs van Stichting Dansersfonds ’79 toegekend. 

Nachtparade (vervolgproject) - ensemble | Foto: Anna van Kooij

1001 Nacht + optreden voor de Voedselbank

Ter gelegenheid van de viering van het 60-jarig bestaan van het Amsterdamse stadsdeel Nieuw-West werkt Het Nationale Ballet in oktober 2012 mee aan 1001 Nacht. Het programma is een ontmoeting tussen dansers van het gezelschap en uiteenlopende dansgroepen uit Amsterdam Nieuw-West, op het gebied van onder meer Turkse dans, Bollywood en hiphop. In december 2012 geeft Het Nationale Ballet een besloten voorstelling van Cinderella voor cliënten en vrijwilligers van de Voedselbank Amsterdam.

Nachtparade (vervolgproject) - ensemble | Foto: Anna van Kooij

Optreden bij inhuldiging Koning Willem-Alexander

Tijdens de Koningsvaart op en rond het IJ in Amsterdam ter gelegenheid van de inhuldiging van Koning Willem-Alexander dansen eerste solisten Igone de Jongh en Casey Herd Hans van Manens duet Trois gnossiennes.

13 / 14

Junior Company
Junior Company | Foto: Erwin Olaf

Junior Company

In augustus 2013 ziet de Junior Company van Het Nationale Ballet het licht, als resultaat van een intensieve samenwerking tussen Het Nationale Ballet en de Nationale Balletacademie. De Junior Company coacht jonge Nederlandse én internationale danstalenten tussen de 18 en 21 jaar en biedt hun de kans om uitgebreide podiumervaring op te doen.

Junior Company

Junior Company

In augustus 2013 ziet de Junior Company van Het Nationale Ballet het licht, als resultaat van een intensieve samenwerking tussen Het Nationale Ballet en de Nationale Balletacademie. De Junior Company coacht jonge Nederlandse én internationale danstalenten tussen de 18 en 21 jaar en biedt hun de kans om uitgebreide podiumervaring op te doen, tijdens eigen theatertournees, maar ook in de grote avondvullende producties van Het Nationale Ballet. Ernst Meisner wordt benoemd tot artistiek coördinator van de Junior Company.
Tijdens het seizoensopeningsgala van Het Nationale Ballet (dat sinds het jubileumgala in 2011 een jaarlijkse traditie is geworden) maakt de nieuwe juniorengroep haar debuut in Meisners speciaal voor de gelegenheid gecreëerde choreografie Lollapalooza. In november 2013 start de eerste tournee door Nederland van de Junior Company, met een uiterst gevarieerde mix van (fragmenten uit) bekende klassieke balletten en eigentijdse en deels ook nieuw gecreëerde werken. 

het lichaam van het nationale ballet
Het Lichaam van Het Nationale Ballet - ensemble | Foto: Alwin Poiana

Het lichaam van Het Nationale Ballet

In september 2013 debuteert het befaamde duo Emio Greco en Pieter C. Scholten - die samen de directie van stadsdansgezelschap ICK Amsterdam voeren - bij Het Nationale Ballet met de wereldpremière van Het lichaam van Het Nationale Ballet.

Het Lichaam van Het Nationale Ballet Het Lichaam van Het Nationale Ballet Open afbeelding in een nieuw tabblad

Het Lichaam van Het Nationale Ballet - ensemble | Foto: Alwin Poiana

Het Lichaam van Het Nationale Ballet

Het lichaam van Het Nationale Ballet

In september 2013 debuteert het befaamde duo Emio Greco en Pieter C. Scholten - die samen de directie van stadsdansgezelschap ICK Amsterdam voeren - bij Het Nationale Ballet met de wereldpremière van Het lichaam van Het Nationale Ballet. De nieuwe choreografie wordt gecombineerd met onder meer Hans van Manens Corps, wat dagblad Trouw tot de volgende constatering bracht: “Gevaarlijk is het om werk van Greco en Scholten, die kitsch als stijlmiddel niet schuwen, naast Hans van Manen te zetten, een choreograaf met het adagium less is more. Maar dat het corps de ballet van Het Nationale Ballet stáát, is evident.” 

affiche
Affiche Dansers van Morgen | Foto: Antoinette Mooy

Nationale Balletacademie benoemt Ted Brandsen en Hans van Manen

In het kader van een nauwere samenwerking tussen Het Nationale Ballet en de Nationale Balletacademie is Ted Brandsen met ingang van dit seizoen benoemd tot artistiek adviseur van de aan de Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten verbonden balletopleiding. Choreograaf Hans van Manen heeft per dezelfde datum de eretitel van beschermheer van de Nationale Balletacademie aanvaard.

Affiche Dansers van Morgen Affiche Dansers van Morgen Open afbeelding in een nieuw tabblad

Affiche Dansers van Morgen | Foto: Antoinette Mooy

Affiche Dansers van Morgen

Nationale Balletacademie benoemt Ted Brandsen en Hans van Manen

In het kader van een nauwere samenwerking tussen Het Nationale Ballet en de Nationale Balletacademie is Ted Brandsen met ingang van dit seizoen benoemd tot artistiek adviseur van de aan de Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten verbonden balletopleiding. Choreograaf Hans van Manen heeft per dezelfde datum de eretitel van beschermheer van de Nationale Balletacademie aanvaard. Ter onderstreping van deze intensievere relatie creëerde Ted Brandsen enkele maanden eerder al het ballet Verge voor studenten van de academie, dat zijn première beleefde tijdens de Assemblée Internationale 2013 in Toronto en in juni 2013 te zien was tijdens Dansers van Morgen, de jaarlijkse eindvoorstelling van de balletacademie.

Shapes
Shapes - Vito Mazzeo | Foto: Angela Sterling

Dutch Doubles

In april en mei 2014 presenteert Het Nationale Ballet de eerste editie van Dutch Doubles, waarin bekende choreografen de samenwerking aangaan met kunstenaars uit andere disciplines. Voor deze editie werkt Hans van Manen samen met harpist Remy van Kesteren (Dances with Harp), Jorma Elo met modeontwerpers Viktor&Rolf (die voor Elo's Shape onder meer vierkante tutu's ontwerpen), Ton Simons met fotograaf en videomaker Rineke Dijkstra (Romance) en Juanjo Arqués met beeldend kunstenaar Krijn de Koning (Roulette).

Shapes Shapes Open afbeelding in een nieuw tabblad

Shapes - Vito Mazzeo | Foto: Angela Sterling

Romance Romance Open afbeelding in een nieuw tabblad

Romance - Erica Horwood en Peter Leung | Foto: Angela Sterling

Shapes
Romance

Dutch Doubles

In april en mei 2014 presenteert Het Nationale Ballet de eerste editie van Dutch Doubles, waarin bekende choreografen de samenwerking aangaan met kunstenaars uit andere disciplines. Voor deze editie werkt Hans van Manen samen met harpist Remy van Kesteren (Dances with Harp), Jorma Elo met modeontwerpers Viktor&Rolf (die voor Elo's Shapeonder meer vierkante tutu's ontwerpen), Ton Simons met fotograaf en videomaker Rineke Dijkstra (Romance) en Juanjo Arqués met beeldend kunstenaar Krijn de Koning (Roulette). “Zo spannend en springlevend kan neoklassieke dans dus zijn. Het Nationale Ballet koppelt in Dutch Doubles vier choreografen aan Nederlandse kunstenaars uit andere disciplines, van Rineke Dijkstra tot Viktor&Rolf. Het resultaat mag er wezen”, schrijft De Telegraaf in een viersterrenrecensie.
Simons’ Romance wordt een half jaar na de wereldpremière onderscheiden met de Zwaan voor ‘Meest indrukwekkende dansproductie’. Van Manens Dances with Harp blijkt achteraf het laatste ballet te zijn dat de dan 81-jarige choreograaf in Nederland creëert (een half jaar later maakt hij nog Alltag voor het Ballett am Rhein in Düsseldorf). 

New York Times plaatst Het Nationale Ballet in top 5

Balletredacteur Roslyn Sulcas van The New York Times schaart Het Nationale Ballet in oktober 2013 in de top 5 van internationale gezelschappen die veelvuldig nieuw werk uitbrengen. “It’s expensive to produce new ballets. There are few remarkable ballet choreographers to make them. The outcome is uncertain (..) And then there is San Francisco Ballet (..) Under the leadership of Helgi Tomasson, the company has become one of the world’s most important vehicles for new ballet choreography, rivaled only in the United States by New York City Ballet, and in Europe by the Stuttgart Ballet, Dutch National Ballet and the Paris Opera Ballet.”

The tempest

The Tempest

Vaste choreograaf Krzysztof Pastor creëert in het kader van het Holland Festival 2014 opnieuw een avondvullende productie voor Het Nationale Ballet, in een coproductie met het Nationale Ballet van Polen: The Tempest, waarvoor hij onder meer samenwerkt met de Iraanse, in New York gevestigde foto-, film- en videokunstenaar Shirin Neshat. “Krzysztof Pastor en zijn team maakten een heldere, eigentijdse interpretatie van The Tempest waarin de emotionele en psychologische ontwikkeling van de karakters in de dans van de solisten tot volle wasdom komt (..) Met deze Tempest heeft Het Nationale Ballet een bijzonder en actueel ballet in huis”, aldus Theaterkrant.nl.

The Tempest - ensemble | Foto: Angela Sterling

Giselle in Colombia

In november 2013 geeft Het Nationale Ballet drie voorstellingen van Giselle, in de versie van Rachel Beaujean en Ricardo Bustamante, in het Teatro Mayor in Bogotá. Tijdens het vervoer van decors en kostuums naar de Colombiaanse hoofdstad raakt een groot aantal kostuums zwaar beschadigd. De meegereisde kleders van het gezelschap hebben een enorme klus aan het opknappen van, met name, de lange witte tutu's uit de tweede akte van het ballet. Voor de dansers blijkt de tournee ook een grote uitdaging: diverse dansers vallen tijdens de voorstellingsrepetities flauw als gevolg van het hoogteverschil van 2.600 meter tussen Bogotá en Amsterdam.

Nationale Opera & Ballet | Foto: Luuk Kramer
Nationale Opera & Ballet | Foto: Luuk Kramer

Nationale Opera & Ballet

Begin 2014 krijgt het huis van Het Nationale Ballet, De Nederlandse Opera en Het Muziektheater Amsterdam zijn nieuwe, huidige naam: Nationale Opera & Ballet. De Nederlandse Opera wordt bij deze gelegenheid omgedoopt tot De Nationale Opera en er wordt een nieuwe huisstijl gelanceerd.

Modeshow Viktor & Rolf in Parijs
Modeshow Viktor & Rolf in Parijs

Modeshow Viktor&Rolf

In januari 2014 schitteren danseressen van Het Nationale Ballet tijdens de modeshow van Viktor&Rolf in Parijs. Artistiek directeur Ted Brandsen tekent voor de choreografie, waarin de dansers onafgebroken op spitzen lopen.

Frank Bridge Variations
Frank Bridge Variations - Larissa Lezhnina en Remi Wörtmeyer | Foto: Angela Sterling

Dance Open Festival

Tijdens het Dance Open Festival in Sint-Petersburg presenteert Het Nationale Ballet in april 2014 een Hans van Manen-programma. Eerste soliste Anna Tsygankova wordt bij die gelegenheid onderscheiden met de Grand Prix van het festival en eerste solist Remi Wörtmeyer ontvangt de publieksprijs. 

14 / 15

Giselle
Giselle - Ensemble met Eberhard van der Laan, in China | Foto: Wassink Lundgren

Tournees naar China, Hongkong, Sint-Petersburg en Londen

In november 2014 geeft Het Nationale Ballet negen voorstellingen in de Chinese metropolen Hangzhou, Shanghai en Beijing. De uitvoering van Giselle in de laatste tweede steden is onderdeel van het culturele deel van een handelsmissie van de stad Amsterdam. De zogeheten willi’s uit de tweede akte van het ballet gaan na afloop op de foto met burgemeester Eberhard van der Laan, die de handelsmissie aanvoert. Ook minister Ploumen bezoekt met haar delegatie een van de voorstellingen.

Giselle China Giselle China Open afbeelding in een nieuw tabblad

Giselle - Ensemble met Eberhard van der Laan, in China | Foto: Wassink Lundgren

Giselle China

Tournees naar China, Hongkong, Sint-Petersburg en Londen

In november 2014 geeft Het Nationale Ballet negen voorstellingen in de Chinese metropolen Hangzhou, Shanghai en Beijing. De uitvoering van Giselle in de laatste tweede steden is onderdeel van het culturele deel van een handelsmissie van de stad Amsterdam. De zogeheten willi’s uit de tweede akte van het ballet gaan na afloop op de foto met burgemeester Eberhard van der Laan, die de handelsmissie aanvoert. Ook minister Ploumen bezoekt met haar delegatie een van de voorstellingen.
In maart 2015 danst Het Nationale Ballet vijf voorstellingen in het Grand Theatre van Hongkong, waar het de Aziatische première van Christopher Wheeldons Cinderella presenteert. Net als vorig seizoen is het gezelschap ook dit seizoen te gast op het Dance Open Festival in Sint-Petersburg en het seizoen wordt in juli 2015 besloten met zes voorstellingen van Cinderella in het Coliseum in Londen. Wheeldons ballet wordt er muzikaal begeleid door de Royal Ballet Sinfonia onder leiding van Matthew Rowe, die veel lof krijgt toegezwaaid door de Britse pers. Vanwege het grote succes wordt de voorstelling opgenomen in de lijst van ‘Best plays on now in London’. The Guardian schrijft in een viersterrenrecensie: “Christopher Wheeldon’s recasting of the rags-to-riches story as a fable about love and nature is magical and beautifully danced.”

Dame
La Dame aux Camélias - Igone de Jongh en Marijn Rademaker | Foto: Angela Sterling

La Dame aux Camélias

In april 2015 presenteert Het Nationale Ballet de Nederlandse première van John Neumeiers La Dame aux Camélias, een aangrijpend dansdrama naar de gelijknamige roman van Alexandre Dumas, die ook Verdi inspireerde tot zijn opera La Traviata. De hoofdrollen worden bij de premièrevoorstelling op 10 april gedanst door de Nederlandse eerste solisten Igone de Jongh en Marijn Rademaker.

La Dame aux Camélias La Dame aux Camélias Open afbeelding in een nieuw tabblad

La Dame aux Camélias - Igone de Jongh en Marijn Rademaker | Foto: Angela Sterling

La Dame aux Camélias

La Dame aux Camélias

In april 2015 presenteert Het Nationale Ballet de Nederlandse première van John Neumeiers La Dame aux Camélias, een aangrijpend dansdrama naar de gelijknamige roman van Alexandre Dumas, die ook Verdi inspireerde tot zijn opera La Traviata. De hoofdrollen worden bij de premièrevoorstelling op 10 april gedanst door de Nederlandse eerste solisten Igone de Jongh en Marijn Rademaker. “Het Nationale Ballet overtreft zichzelf (..) Alles klopt aan dit ballet dat choreograaf John Neumeier al in 1978 maakte voor het Stuttgarter Ballett, dat de hele wereld overging en nu ‘eindelijk’ is toegevoegd aan het repertoire van het Amsterdamse gezelschap”, aldus het Noordhollands Dagblad. De Volkskrant is terughoudender, maar vooral vol lof over de uitvoering van het ballet: “Natuurlijk is het een draak van een verhaal (..) Maar gelukkig heeft Het Nationale Ballet topsolisten als Igone de Jongh en Marijn Rademaker in huis (..) Met een inleving waar je u tegen zegt en een briljante techniek doen zij je het verhaal regelmatig vergeten. Zo wordt dit ballet toch een mooie aanwinst voor het gezelschap.”

Dawson
David Dawson | Foto: Angela Sterling

David Dawson benoemd tot Associate Artist

Vanaf 1 januari 2015 is de Britse choreograaf David Dawson ‘Associate Artist’ van Het Nationale Ballet, nadat hij van 2004 tot 2006 al als huischoreograaf aan het gezelschap verbonden was. Dawson staat vooral bekend om de virtuoze, vaak atletische wijze waarop hij de klassieke-ballettechniek ingrijpend en op heel eigenzinnige wijze vernieuwt en verrijkt. Zijn choreografieën staan op het repertoire van toonaangevende gezelschappen als het Marijinski Ballet, The Royal Ballet, Staatsballett Berlin, Wiener Staatsballet en het San Francisco Ballet. 

Chroma - Maia Makhateli en Vito Mazzeo | Foto: Angela Sterling

Cool Britannia

Het ‘all British’-programma Cool Britannia, dat Het Nationale Ballet in het Holland Festival van 2015 uitbrengt, bestaat uit de Nederlandse première van Wayne McGregors meesterwerk Chroma (bekroond met de Critics’ Circle Award, South Bank Show Award, Laurence Oliver Award en Golden Mask Award) en de wereldpremières van David Dawsons Empire Noir en Christopher Wheeldons Concerto Concordia.

Chroma - Maia Makhateli en Vito Mazzeo | Foto: Angela Sterling
Chroma - Maia Makhateli en Vito Mazzeo | Foto: Angela Sterling Chroma - Maia Makhateli en Vito Mazzeo | Foto: Angela Sterling Open afbeelding in een nieuw tabblad

Chroma - Maia Makhateli en Vito Mazzeo | Foto: Angela Sterling

Empire Noir - Vito Mazzeo, Suzanna Kaic en Sasha Mukhamedov | Foto: Angela Sterling Empire Noir - Vito Mazzeo, Suzanna Kaic en Sasha Mukhamedov | Foto: Angela Sterling Open afbeelding in een nieuw tabblad

Empire Noir - Vito Mazzeo, Suzanna Kaic en Sasha Mukhamedov | Foto: Angela Sterling

Concerto Concordia - Matthew Sinclair, Erica Horwood, Anatole Babenko en Maria Chugai | Foto: Angela Sterling Concerto Concordia - Matthew Sinclair, Erica Horwood, Anatole Babenko en Maria Chugai | Foto: Angela Sterling Open afbeelding in een nieuw tabblad

Concerto Concordia - Matthew Sinclair, Erica Horwood, Anatole Babenko en Maria Chugai | Foto: Angela Sterling

Chroma - Maia Makhateli en Vito Mazzeo | Foto: Angela Sterling
Empire Noir - Vito Mazzeo, Suzanna Kaic en Sasha Mukhamedov | Foto: Angela Sterling
Concerto Concordia - Matthew Sinclair, Erica Horwood, Anatole Babenko en Maria Chugai | Foto: Angela Sterling

Cool Britannia

Het ‘all British’-programma Cool Britannia, dat Het Nationale Ballet in het Holland Festival van 2015 uitbrengt, bestaat uit de Nederlandse première van Wayne McGregors meesterwerk Chroma (bekroond met de Critics’ Circle Award, South Bank Show Award, Laurence Oliver Award en Golden Mask Award) en de wereldpremières van David Dawsons Empire Noir en Christopher Wheeldons Concerto Concordia. De Telegraaf: “Het Nationale Ballet besluit het seizoen letterlijk en figuurlijk met een knaller. In Cool Britannia danst het gezelschap maar liefst twee wereld- en één Nederlandse première van de Britse wereldtop. En dan eindigt het derde ballet, het veel bejubelde Chroma van Wayne McGregor, ook nog eens in een fantastisch dans- én muziekcrescendo.”

Terug op Lowlands

Voor de tweede keer treedt Het Nationale Ballet op tijdens Lowlands, ditmaal samen met de Junior Company van het gezelschap. Het programma, Forces of Movement, bestaat uit onder meer de Zwarte Zwaan-pas de deux uit Het Zwanenmeer, Eric Gauthiers Ballet 101 en Hans van Manens meesterwerk Corps. 

Narnia
Narnia | Foto: Michel Schnater

Narnia

De Junior Company presenteert dit seizoen niet alleen een eigen tourneeprogramma, maar brengt in mei 2015 samen met ISH Dance Collective ook de familievoorstelling Narnia: de leeuw, de heks en de kleerkast uit. Het is de eerste samenwerking tussen Ernst Meisner en ISH-choreograaf Marco Gerris, waarbij zij ballet en hiphop op een verfrissende manier laten samenkomen.

Narnia

Narnia

De Junior Company presenteert dit seizoen niet alleen een eigen tourneeprogramma, maar brengt in mei 2015 samen met ISH Dance Collective ook de familievoorstelling Narnia: de leeuw, de heks en de kleerkast uit. Het is de eerste samenwerking tussen Ernst Meisner en ISH-choreograaf Marco Gerris, waarbij zij ballet en hiphop op een verfrissende manier laten samenkomen. “Met zijn allen gaan we plat voor Narnia (..) Ballet en hiphop doen niet voor elkaar onder. Sterker, ze zijn aan elkaar gewaagd. En ze leggen elkaar uit. Ballettomanen krijgen het uitdrukkingsvermogen van de hiphop ingewreven. En wie de klassieke dans wegzet als iets elitairs met ijle elfjes in tutu's, ziet hier hoe krachtig het is, hoe actueel”, aldus NRC Handelsblad.

Ted
Ted Brandsen | Foto: Erwin Olaf

Prijs van Verdienste voor Ted Brandsen

Artistiek directeur Ted Brandsen wordt geëerd met de Prijs van Verdienste van Stichting Dansersfonds ’79. Uit het juryrapport: “Ted Brandsen heeft de afgelopen 11 jaar Het Nationale Ballet stevig op de nationale en internationale kaart gezet en daarmee nog eens extra duidelijk gemaakt dat de kwaliteiten van een ‘ingevlogen’ balletgroep nooit de waarde van ons nationale gezelschap kunnen vervangen.”

Larissa
Raymonda, Grand Pas Classique - Larissa Lezhnina | Fotograaf onbekend

Zwaan voor Larissa Lezhnina

Naast de Zwaan voor Ton Simons voor zijn ballet Romance (zie repertoire seizoen 2013/2014) ontvangt scheidend eerste soliste Larissa Lezhnina een Gouden Zwaan voor haar verdiensten gedurende haar hele carrière. Lezhnina danst in juni 2014, op 45-jarige leeftijd, haar laatste voorstelling met Het Nationale Ballet.

15 / 16

Maia
Maia Makhateli en Alexandra Radius | Foto: Michel Schnater

Gala opgedragen aan Alexandra Radius

Het jaarlijkse gala waarmee Het Nationale Ballet het theaterseizoen sinds 2011 opent, wordt dit keer opgedragen aan voormalig eerste soliste Alexandra Radius. Dit omdat het in 2015 precies 25 jaar geleden is dat zij haar lange en indrukwekkende danscarrière (waarvan 20 jaar bij Het Nationale Ballet) beëindigde. Tijdens het gala reikt Radius de naar genoemde Alexandra Radius Prijs voor de 27ste keer uit, ditmaal aan eerste soliste Maia Makhateli.

Mata Hari
Mata Hari - Anna Tsygankova | Foto: Marc Haegeman

Mata Hari

Op 6 februari 2016 beleeft Ted Brandsens tweede avondvullende productie haar wereldpremière: Mata Hari, naar het bijzondere levensverhaal van de Friese danseres en spionne Margaretha Geertruida Zelle (1876-1917). De Britse componist Tarik O’Regan schrijft speciaal voor de productie nieuwe muziek en voorts wordt Brandsen bijgestaan door dramaturg Janine Brogt en ontwerpers Clement & Sanôu (decor en licht) en François-Noël Cherpin (kostuums).

Mata Hari Mata Hari Open afbeelding in een nieuw tabblad

Mata Hari - Anna Tsygankova | Foto: Marc Haegeman

Mata Hari

Mata Hari

Op 6 februari 2016 beleeft Ted Brandsens tweede avondvullende productie haar wereldpremière: Mata Hari, naar het bijzondere levensverhaal van de Friese danseres en spionne Margaretha Geertruida Zelle (1876-1917). De Britse componist Tarik O’Regan schrijft speciaal voor de productie nieuwe muziek en voorts wordt Brandsen bijgestaan door dramaturg Janine Brogt en ontwerpers Clement & Sanôu (decor en licht) en François-Noël Cherpin (kostuums). De titelrol in het ballet wordt tijdens de premièrevoorstelling gedanst door eerste soliste Anna Tsygankova, die hiervoor later de Zwaan voor ‘Meest indrukwekkende dansprestatie’ in ontvangst mag nemen. In een vijfsterrenrecensie oordeelt Bachtrack: “It is not just a biography but an emotional journey of great depth with character development. Brandsen knows how to capture the audience with an excellent balance of narrative elements, emotional expression and dance which definitely pays tribute to the fascinating person Mata Hari was.”

JC
No time before time - Clara Superfine (Junior Company) | Foto: Michel Schnater

Junior Company treedt op tijdens finale Prix de Lausanne

Op 6 februari 2016 geeft de Junior Company een speciaal optreden tijdens de finale van de prestigieuze danscompetitie Prix de Lausanne. Hierbij delen de dansers van het gezelschap het podium met de Russische sterballerina Diana Vishneva. De Junior Company danst Hans van Manens Trois gnossiennes en Ernst Meisners nieuwe choreografie No Time Before Time; Vishneva vertolkt Marco Goeckes Tué.

Tarantella Pas de Deux - Maia Makhateli en Remi Wörtmeyer | Foto: Angela Sterling

Nieuwe Balanchine

In een nieuwe editie van het programma Best of Balanchine wordt het 33ste - en tot op heden laatste - werk van de grootmeester van het 20ste-eeuwse ballet aan het repertoire van Het Nationale Ballet toegevoegd: Tarantella Pas de Deux. “Een virtuoze aaneenschakeling van bravourestukjes (..) Remi Wörtmeyer maakt indruk met zijn onmogelijk hoge luchtsprongen. En wat is het een genoegen om Maia Makhateli te zien accelereren in haar zo puntig geplaatste pirouettes. Hun samenspel, vol levenslust en brille, grenst aan magie”, aldus dagblad Trouw.

Tarantella Pas de Deux - Maia Makhateli en Remi Wörtmeyer | Foto: Angela Sterling
Remi Anna Ted
Remi Wörtmeyer, Anna Tsygankova en Ted Brandsen | Fotograaf onbekend

Mr. and Ms. Expressivity

Tijdens de jaarlijkse galavoorstelling van het Russische Dance Open Festival ontvangt eerste soliste Anna Tsygankova de Ms. Expressivity Award voor haar vertolking van een solo uit Ted Brandsens Mata Hari. Eerste solist Remi Wörtmeyer wordt, voor zijn uitvoering van de mannensolo uit Hans van Manens 5 Tango’s, uitgeroepen tot Mr. Expressivity.

Romeo et Juliette
Romeo et Juliette - Vito Mazzeo (in het midden) | Foto: Monika Ritterhuis

Sasha Waltz’ Roméo et Juliette

Voor de Nederlandse première van Roméo et Juliette van de Duitse choreograaf en regisseur Sasha Waltz slaan Het Nationale Ballet en De Nationale Opera voor het eerst de handen ineen: dansers en zangers staan samen op het toneel, allen in een sterk fysieke rol. Eerste solist Vito Mazzeo, die de rol van Père Laurence vertolkt, ontvangt hiervoor de Italiaanse Capri Award.

Romeo et Juliette Romeo et Juliette Open afbeelding in een nieuw tabblad

Romeo et Julliete - Vito Mazzeo (in het midden) | Foto: Monika Ritterhuis

Romeo et Juliette

Sasha Waltz’ Roméo et Juliette

Voor de Nederlandse première van Roméo et Juliette van de Duitse choreograaf en regisseur Sasha Waltz slaan Het Nationale Ballet en De Nationale Opera voor het eerst de handen ineen: dansers en zangers staan samen op het toneel, allen in een sterk fysieke rol. Eerste solist Vito Mazzeo, die de rol van Père Laurence vertolkt, ontvangt hiervoor de Italiaanse Capri Award. Theaterkrant.nl: “Roméo et Juliette bevat zorgvuldig uitgesponnen scènes waarin de thema’s zowel in de dans als in de muziek steeds verder verdiept worden. Dat laat een blijvende indruk achter. Als de voorstelling een voorbode is van hoe het Amsterdamse huwelijk gaat verlopen, dan belooft dat veel goeds.”

Hans van Manen
Hans van Manen | Photo Republic; Bibi Neuray

Grand Prix à la Carrière voor Hans van Manen

In het Franse Cannes ontvangt choreograaf Hans van Manen op 31 juli 2016 de Grand Prix à la Carrière vanwege zijn ‘uitzonderlijk belangwekkende carrière’. Uit het juryrapport: “Zijn omvangrijke en gevarieerde oeuvre heeft de afgelopen decennia een vergaande invloed gehad op de ontwikkeling van het moderne ballet in Europa.”

Merge
Merge - Martin ten Kortenaar en Igone de Jongh | Foto: Hans Gerritsen

Transatlantic

Het Nationale Ballet besluit dit seizoen met het Holland Festival-programma Transatlantic, met daarin naast David Dawsons Overture, de Europese première van Justin Pecks Year of the Rabbit en de wereldpremières van George Williamsons Crane en Ernst Meisners duet Merge (met kostuumontwerp van Jan Taminiau). 

Merge Merge Open afbeelding in een nieuw tabblad

Merge - Martin ten Kortenaar en Igone de Jongh | Foto: Hans Gerritsen

Year of the rabbit Year of the rabbit Open afbeelding in een nieuw tabblad

Year of the Rabbit - Young Guy Choi | Foto: Hans Gerritsen

Merge
Year of the rabbit

Transatlantic

Het Nationale Ballet besluit dit seizoen met het Holland Festival-programma Transatlantic, met daarin naast David Dawsons Overture, de Europese première van Justin Pecks Year of the Rabbit en de wereldpremières van George Williamsons Crane en Ernst Meisners duet Merge (met kostuumontwerp van Jan Taminiau). “Year of the Rabbit was in 2012 de doorbraak van de toen nog maar 25-jarige Peck. En ik snap waarom. Dit moet een feest zijn om te dansen. Het plezier van de dansers straalt af op de zaal”, aldus Dans Magazine. En de Volkskrant schrijft over Merge: “Een mooi getypeerde, prachtig gedanste ontmoeting van een rijpe bedachtzame vrouw (Igone de Jongh) en een jonge hond (Martin ten Kortenaar) die elkaar ondanks hun tegenstellingen toch vinden.”

16 / 17

Toer
Toer tijdens repetitie van Episodes van Fragmenten - Toer van Schayk, Young Gyu Choi en Qian Liu | Foto: Altin Kaftira

Gala opgedragen aan Igone de Jongh en Toer van Schayk

Het jaarlijkse seizoensopeningsgala wordt dit keer opgedragen aan Igone de Jongh, die haar 20-jarig dansjubileum bij Het Nationale Ballet viert, en aan Toer van Schayk die op 28 september 2017 zijn 80ste verjaardag viert. 

Episodes van Fragmenten
Episodes van Fragmenten - Qian Liu en Young Gyu Choi | Foto: Hans Gerritsen

Nieuw werk Toer van Schayk

In het programma Hollandse Meesters, waarmee Het Nationale Ballet een hommage brengt aan Toer van Schayk, is naast zijn meesterwerk Requiem ook een nieuwe creatie van zijn hand te zien: het duet Episodes van Fragmenten.

Episodes van Fragmenten Episodes van Fragmenten Open afbeelding in een nieuw tabblad

Episodes van Fragmenten - Qian Liu en Young Gyu Choi | Foto: Hans Gerritsen

Episodes van Fragmenten

Nieuw werk Toer van Schayk

In het programma Hollandse Meesters, waarmee Het Nationale Ballet een hommage brengt aan Toer van Schayk, is naast zijn meesterwerk Requiem ook een nieuwe creatie van zijn hand te zien: het duet Episodes van Fragmenten. Het programma bestaat voorts uit Rudi van Dantzigs Vier letzte Lieder en Hans van Manens Adagio Hammerklavier. De Volkskrant: “Episodes van Fragmenten is een lichtvoetig en teder spel, waarbij frases en scènes telkens worden afgebroken. Verbrokkelde herinneringen aan een liefde, of liefdes die komen en gaan. Hoe symbolisch voor zo'n jubileumfestijn.”

Igone de Jongh en Eberhard van der Laan

Koninklijke Onderscheidingen

Toer van Schayk en Igone de Jongh worden beiden dit seizoen koninklijk onderscheiden. Toer van Schayk wordt bevorderd tot Officier in de Orde van Oranje-Nassau. Minister Jet Bussemaker reikt hem de onderscheiding uit tijdens de premièrevoorstelling op 14 september 2016 van het aan hem opgedragen hommageprogramma Hollandse Meesters (zie ook onder repertoire). Igone de Jongh wordt op 10 december 2016 benoemd tot Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw. Zij ontvangt de onderscheiding na de premièrevoorstelling van Coppelia uit handen van burgemeester Eberhard van der Laan.

Igone de Jongh en Eberhard van der Laan | Foto: Jeroen Staats
nnb
Fotograaf onbekend

Eerste editie Made in Amsterdam en internationale dansconferentie

In februari 2016 presenteert Het Nationale Ballet onder de naam Made in Amsterdam een dubbelprogramma, met diverse recent voor het gezelschap gecreëerde balletten en de wereldpremières van David Dawsons Citizen Nowhere, Juanjo Arqués' Homo Ludens en Ernst Meisners In Transit. In hetzelfde weekend als waarin de beide programma’s in première gaan, organiseert het gezelschap Positioning Ballet, een internationale dansconferentie over de toekomst van het ballet, bijgewoond door tientallen ‘wereldleiders’ uit de dans.

nnb

Eerste editie Made in Amsterdam en internationale dansconferentie

In februari 2016 presenteert Het Nationale Ballet onder de naam Made in Amsterdam een dubbelprogramma, met diverse recent voor het gezelschap gecreëerde balletten en de wereldpremières van David Dawsons Citizen Nowhere, Juanjo Arqués' Homo Ludens en Ernst Meisners In Transit. In hetzelfde weekend als waarin de beide programma’s in première gaan, organiseert het gezelschap Positioning Ballet, een internationale dansconferentie over de toekomst van het ballet, bijgewoond door tientallen ‘wereldleiders’ uit de dans. “Dat deze bijeenkomst plaatshad in Amsterdam is niet verwonderlijk, want hier huist het gezelschap dat zich tot de beste ter wereld kan rekenen. Met Made in Amsterdambewijst Het Nationale Ballet dat nog eens ontegenzeggelijk”, aldus het Noordhollands Dagblad.
Tweede solist Edo Wijnen wordt voor zijn solorol in Dawsons Citizen Nowhere genomineerd voor de Zwaan voor ‘Meest indrukwekkende dansprestatie’ en wint in 2019 mede voor dezelfde rol de Alexandra Radius Prijs.

Concerto barocco
Concerto Barocco - Anu Viheriäranta (2010) | Foto: Angela Sterling

Prijzen voor Igone de Jongh, Anna Tsygankova en Anu Viheriäranta

Naast een Zwaan voor Anna Tsygankova voor haar vertolking van de titelrol in Ted Brandsens Mata Hari (zie ook onder repertoire in seizoen 2015/2016) reikt de VSCD dit seizoen ook een Gouden Zwaan uit aan Igone de Jongh. Voorstellingsleider en voormalig eerste soliste Anu Viheriäranta wordt onderscheiden met de Prijs van Verdienste van Stichting Dansersfonds ’79.

Concerto Barocco Concerto Barocco Open afbeelding in een nieuw tabblad

Concerto Barocco - Anu Viheriäranta (2010) | Foto: Angela Sterling

Concerto Barocco

Prijzen voor Igone de Jongh, Anna Tsygankova en Anu Viheriäranta

Naast een Zwaan voor Anna Tsygankova voor haar vertolking van de titelrol in Ted Brandsens Mata Hari (zie ook onder repertoire in seizoen 2015/2016) reikt de VSCD dit seizoen ook een Gouden Zwaan uit aan Igone de Jongh. De jury zegt over Tsygankova: “Gedoseerd, zeer geleidelijk maar gestaag en uitermate intelligent onthult en portretteert zij haar personage. Met haar fabelachtige techniek, krachtige persoonlijkheid en schitterende uitstraling laat Anna Tsygankova haar Mata Hari lezen als een nieuwe klassieker.” En over De Jongh merkt de jury op: “Ze is een voorbeeld voor velen, een inspiratiebron voor ambitieuze Nederlandse dansers, ze is de verpersoonlijking van de internationale kwaliteit die ons kleine landje kent.”
Voorstellingsleider en voormalig eerste soliste Anu Viheriäranta wordt onderscheiden met de Prijs van Verdienste van Stichting Dansersfonds '79, “voor al haar bewezen kwaliteiten, voor de moed en het doorzettingsvermogen om zich voor de danskunst in Nederland in te blijven zetten.”

Repetitiefoto met Alexei Ratmansky
Repetitiefoto met Alexei Ratmansky | Foto: Altin Kaftira

Shostakovich Trilogy

In het Holland Festival 2017 brengt Het Nationale Ballet de Europese première van Shostakovich Trilogy, een drieluik waarin choreograaf Alexei Ratmansky een persoonlijk eerbetoon brengt aan zijn landgenoot Dmitri Sjostakovitsj, een van de grootste Russische componisten. NRC Handelsblad: “Het drieluik is een feest voor de liefhebber van klassieke dans (..) In Shostakovich Trilogy etaleert Ratmansky zijn beheersing van de klassieke danstaal (..) Het drieluik wemelt van inventies, snoekduiken en opmerkelijk liftwerk.”

Tournee Mexico

Eind oktober 2016 geeft Het Nationale Ballet in totaal vijf voorstellingen in de Mexicaanse steden Guanajuato, León en Guadalajara. Het zijn de eerste optredens in Mexico in ruim 50 jaar (de eerste Mexicaanse tournee vond plaats in seizoen 1965/1966). Op het programma staan ditmaal werken van Van Dantzig, Van Manen, Balanchine en Ratmansky.

Virtual reality

Met Night Fall, in een choreografie van Peter Leung, presenteren Het Nationale Ballet, &samhoud en Samsung op de Uitmarkt 2016 het eerste virtuele ballet ter wereld. Tijdens een acht minuten durende film krijgt de kijker het gevoel zelf deel uit te maken van het corps de ballet.  De Volkskrant noemt het project een ‘sleutelmoment in de dansgeschiedenis’. Night Fall wordt in drie categorieën (beste content VR, beste mobiele VR en publieksprijs) genomineerd voor de Bright VR Awards en wint de Public Choice Award.

Peter Leung
Peter Leung | Foto: Altin Kaftira

Eerste Young Creative Associates en start Choreographic Academy

Per 1 januari 2017 benoemt Het Nationale Ballet voor het eerst twee Young Creative Associates: Juanjo Arqués en Peter Leung. Het gezelschap wil met dit initiatief bijdragen aan de ontwikkeling van jong choreografisch talent, waarbij jonge, bewezen talenten een meerjarige verbintenis aangaan met het gezelschap.

Peter Leung
Juanjo

Eerste Young Creative Associates en start Choreographic Academy

Per 1 januari 2017 benoemt Het Nationale Ballet voor het eerst twee Young Creative Associates: Juanjo Arqués en Peter Leung. Het gezelschap wil met dit initiatief bijdragen aan de ontwikkeling van jong choreografisch talent, waarbij jonge, bewezen talenten een meerjarige verbintenis aangaan met het gezelschap. De ondersteuning bestaat onder meer uit choreografieopdrachten, het beschikbaar stellen van repetitiestudio's en dansers, en mentorschap bij het maken van artistieke keuzes.
In mei 2017 start het gezelschap bovendien met nog een nieuw initiatief: de Choreographic Academy, waarbij jonge choreografen de gelegenheid krijgen om gedurende drie weken te werken met jonge dansers van de Junior Company en Het Nationale Ballet.

Hans van Manen en ensemble | Foto: Angela Sterling

Van Manen Commandeur des Arts et des Lettres

In de zomer van 2017 wordt Hans van Manen door het Franse ministerie van Cultuur benoemd tot Commandeur in de Ordre des Arts et des Lettres. Van Manen krijgt de onderscheiding in het Zuid-Franse Montpellier uitgereikt door Brigitte Lefèvre, voormalig artistiek directeur van het Ballet de l’Opéra national de Paris, in aanwezigheid van onder meer OCW-minister Jet Bussemaker. Ter gelegenheid van de benoeming danst Het Nationale Ballet twee programma's met choreografieën van Van Manen tijdens het gelijktijdig plaatsvindende festival Montpellier Danse. 

Hans van Manen en ensemble | Foto: Angela Sterling
YPC

Gala Young Patrons Circle

In juni 2017 organiseert de in 2015 opgerichte Young Patrons Circle van Nationale Opera & Ballet voor het eerst een opera- en balletgala voor zijn leden. Het (voortaan jaarlijkse) gala wordt bijgewoond door een groot aantal bekende Nederlanders. Het idee achter de Young Patrons Circle is om jonge professionals van buiten het theater in contact te brengen met opera en ballet en om met hun bijdrage de vele jonge professionals die bij Nationale Opera & Ballet werken te ondersteunen.

Amsterdam I Am

Dit seizoen werkt Het Balletorkest voor het eerst mee aan een participatieproject van Het Nationale Ballet, uitgevoerd op drie Amsterdamse middelbare scholen: Open Schoolgemeenschap Bijlmer, Caland Lyceum en Damstede Lyceum. Op basis van de eigen verhalen van ruim 2000 leerlingen van deze scholen creëren Peter Leung en hiphop-choreografe Honey Eavis een voorstelling over wat het betekent om in Amsterdam op te groeien en te leven, op een muziekarrangement van componist Jacob ter Veldhuis. Het project wordt afgesloten met drie voorstellingen in Nationale Opera & Ballet, samen met dansers van de Junior Company en de musici van Het Balletorkest onder leiding van dirigent Matthew Rowe.

17 / 18

Rachel
Rachel Beaujean | Fotograaf onbekend

Rachel Beaujean benoemd tot adjunct artistiek directeur en Officier

Hoofd van de artistieke staf Rachel Beaujean is met ingang van september 2017 benoemd tot adjunct artistiek directeur van Het Nationale Ballet. Kort daarna wordt het jaarlijkse seizoensopeningsgala aan haar opgedragen vanwege haar 40-jarig jubileum bij het gezelschap. Bij deze gelegenheid wordt ze benoemd tot Officier in de Orde van Oranje-Nassau. De Amsterdamse wethouder Eric van der Burg reikt haar de onderscheiding uit.

Alltag
Alltag - Martin Schläpfer | Foto: Hans Gerritsen

Ode aan de Meester

Ter gelegenheid van de 80ste verjaardag van vaste choreograaf Hans van Manen danst Het Nationale Ballet in september 2017 het programma Ode aan de Meester, met daarin naast enkele vaak uitgevoerde Van Manen-choreografieën ook Alltag, Van Manens laatste choreografie, die hij in 2014 creëerde voor choreograaf en balletleider Martin Schläpfer en dansers van diens Ballett am Rhein.

Alltag Alltag Open afbeelding in een nieuw tabblad

Alltag - Martin Schläpfer | Foto: Hans Gerritsen

Alltag

Ode van de Meester

Ter gelegenheid van de 80ste verjaardag van vaste choreograaf Hans van Manen danst Het Nationale Ballet in september 2017 het programma Ode aan de Meester, met daarin naast enkele vaak uitgevoerde Van Manen-choreografieën ook de Nationale Ballet-première van zijn On the Move, dat hij in 1992 voor Nederlands Dans Theater creëerde. Speciaal voor de premièrevoorstelling op 15 september - die wordt bijgewoond door Koning Willem-Alexander en Koningin Máxima - wordt Ode aan de Meester uitgebreid met Alltag, Van Manens laatste choreografie, die hij in 2014 creëerde voor choreograaf en balletleider Martin Schläpfer en dansers van diens Ballett am Rhein. “Ode aan de Meester is een traktatie van een voorstelling (..)  De vier dansstukken zijn - Van Manens handelsmerk - zo precies opgebouwd dat je er geen pas van mag missen”, aldus De Groene Amsterdammer.

Marijn en Anna
Marijn Rademaker en Anna Ol | Fotograaf onbekend

Debuut in Marijinski Theater in Sint-Petersburg

Voor het eerst in zijn bestaan treedt Het Nationale Ballet in november 2017 op in het befaamde Marijinski Theater in Sint-Petersburg. Tijdens het slotgala van het Context Festival, onder artistieke leiding van Diana Vishneva, danst het gezelschap Hans van Manens Sarcasmen en Alexei Ratmansky’s Piano Concerto #1, een van de drie delen uit diens Shostakovich Trilogy.

Marijn Rademaker en Anna Ol

Debuut in Marijinski Theater in Sint-Petersburg

Voor het eerst in zijn bestaan treedt Het Nationale Ballet in november 2017 op in het befaamde Marijinski Theater in Sint-Petersburg. Tijdens het slotgala van het Context Festival, onder artistieke leiding van Diana Vishneva, danst het gezelschap Hans van Manens Sarcasmen en Alexei Ratmansky’s Piano Concerto #1, een van de drie delen uit diens Shostakovich Trilogy.
In april 2018 is het gezelschap opnieuw te zien tijdens het Dance Open Festival in Sint-Petersburg, met werken van Van Manen, Dawson, Ratmansky, Wheeldon en Pastor. Tijdens het festival ontvangt eerste solist Marijn Rademaker de Grand Prix en wordt eerste soliste Anna Ol uitgeroepen tot Miss Virtuosity. Gelijktijdig vindt in het Petersburgse Erarta Museum een overzichtsexpositie plaats van balletfotografie van Erwin Olaf.

Last Resistance
Last Resistance - Wende Snijders en ensemble | Foto: Hans Gerritsen

Dutch Doubles

Voor de tweede maal presenteert Het Nationale Ballet een Dutch Doubles-programma, waarin choreografen intensief samenwerken met kunstenaars uit andere disciplines. Dit keer gaat het om wereldpremières van Ernst Meisner en harpist/componist Remy van Kesteren en Annabelle Lopez Ochoa en zangeres Wende Snijders, aangevuld met Déjà vu van Hans van Manen/Keso Dekker en Two and Only van Wubkje Kuindersma/Michael Benjamin.

Last Resistance Last Resistance Open afbeelding in een nieuw tabblad

Last Resistance - Wende Snijders en ensemble | Foto: Hans Gerritsen

Last Resistance

Dutch Doubles

Voor de tweede maal presenteert Het Nationale Ballet een Dutch Doubles-programma, waarin choreografen intensief samenwerken met kunstenaars uit andere disciplines. Dit keer gaat het om wereldpremières van Ernst Meisner en harpist/componist Remy van Kesteren en Annabelle Lopez Ochoa en zangeres Wende Snijders, aangevuld met Déjà vu van Hans van Manen/Keso Dekker en Two and Only van Wubkje Kuindersma/Michael Benjamin. De Volkskrant oordeelt: “De Dutch Doubles brengen spektakel in viervoud. Zoals een razende, rockende dansstorm.” En dagblad Trouw schrijft: “Het loont om buiten je comfortzone te treden. Dat laat Het Nationale Ballet zien met Dutch Doubles (..) Het hoogtepunt is het een-tweetje tussen Annabelle Lopez Ochoa en Nederlands opmerkelijkste zangeres Wende. Zij daagt op delen van haar album Last Resistance 32 dansers uit, die als steigerende paradepaardjes tegenkracht bieden aan Wendes onontkoombare strot.”

Hans van Manen, portret Erwin Olav
Hans van Manen | Foto: Erwin Olaf

Hans van Manen opnieuw onderscheiden

Opnieuw wordt Hans van Manen dit seizoen onderscheiden: in oktober 2017 ontvangt hij tijdens de Nederlandse Dansdagen in Maastricht de VSCD Oeuvreprijs en begin 2018 wordt hij geëerd met de Eremedaille voor Kunst en Wetenschap van de Huisorde van Oranje. De bijbehorende versierselen worden op 19 februari op Paleis Noordeinde aan hem uitgereikt door Koning Willem-Alexander, in aanwezigheid van Prinses Beatrix en Koningin Máxima.

Fingers in the air
Fingers in the Air - ensemble | Foto: Michel Schnater

Junior Company vijf jaar

De Junior Company viert haar vijfde verjaardag met de jubileumtournee In the Future. Naast een selectie van bestaande choreografieën (waaronder Hans van Manens gelijknamige choreografie) bevat het programma de wereldpremière van Juanjo Arqués’ Fingers in the Air. Later in het seizoen gaat ook de nieuwe familievoorstelling GRIMM in première, de tweede samenwerking tussen de Junior Company en ISH Dance Collective.

Fingers in the Air Fingers in the Air Open afbeelding in een nieuw tabblad

Fingers in the Air - ensemble | Foto: Michel Schnater

Fingers in the Air

Junior Company vijf jaar

De Junior Company viert haar vijfde verjaardag met de jubileumtournee In the Future. Naast een selectie van bestaande choreografieën (waaronder Hans van Manens gelijknamige choreografie) bevat het programma de wereldpremière van Juanjo Arqués’ Fingers in the Air. “The choreography is intense and sensual and has a nice flow (..) it’s an interesting concept in which Juanjo Arqués excels”, aldus Bachtrack.
Later in het seizoen gaat ook de nieuwe familievoorstelling GRIMM in première, de tweede samenwerking tussen de Junior Company en ISH Dance Collective, vrij geïnspireerd door de bekende sprookjes van Grimm. Trouw schrijft: “GRIMM is zonder twijfel de fantasierijkste dansvoorstelling van dit theaterseizoen.”

Prijzen voor Anna Tsygankova, Anna Ol en Jessica Xuan

Stichting Dansersfonds ’79 reikt de Prijs van Verdienste dit seizoen uit aan eerste soliste Anna Tsygankova. De jury schrijft: “Haar manier van dansen is verwant aan Haute Couture en Haute Cuisine vanwege de delicate precisie, beheerste passie en een solide geworteldheid in de klassieke danstraditie.” Het Britse tijdschrift Dance Europe roept eerste soliste Anna Ol uit tot ‘Dancer of the Year’. En grand sujet Jessica Xuan wint de gouden medaille tijdens de internationale balletcompetitie in het Bulgaarse Varna, ook wel ‘de Olympiade van het ballet’ genoemd. Ze schaart zich daarmee in een illustere rij van eerdere winnaars, onder wie Mikhail Baryshnikov, Aurelie Dupont, Eva Evdokimova, Sylvie Guillem, Natalia Makarova en Vladimir Vasiliev.

Tristan en Isolde
Tristan + Isolde - Sasha Mukhamedov en James Stout | Foto: Hans Gerritsen

Tristan + Isolde

Voor het eerst presenteert Het Nationale Ballet een avondvullende choreografie van David Dawson: Tristan + Isolde, dat hij in 2015 creëerde voor het SemperOper Ballett in Dresden op een nieuwe compositie van Szymon Brzóska. Meteen na afloop van de premièrevoorstelling bevordert artistiek directeur Ted Brandsen danser James Stout (die de rol van Tristan danst) tot eerste solist. 

Tristan + Isolde Tristan + Isolde Open afbeelding in een nieuw tabblad

Tristan + Isolde - Sasha Mukhamedov en James Stout | Foto: Hans Gerritsen

Tristan + Isolde

Tristan + Isolde

Voor het eerst presenteert Het Nationale Ballet een avondvullende choreografie van David Dawson: Tristan + Isolde, dat hij in 2015 creëerde voor het SemperOper Ballett in Dresden op een nieuwe compositie van Szymon Brzóska. “Touching Tristan and Isolde enthrals Holland festival audience (..) the ballet has great potential for lasting power”, aldus de vijfsterrenrecensie van Bachtrack. En Dance Europe schrijft: “Dawson proves once again that he is a master of his craft.”
Meteen na afloop van de premièrevoorstelling bevordert artistiek directeur Ted Brandsen danser James Stout (die de rol van Tristan danst) tot eerste solist.

18 / 19

Lowlands
Lowlands | Foto: Michel Schnater

Terug op Lowlands

In augustus 2018 treedt Het Nationale Ballet voor de derde maal op tijdens popfestival Lowlands. Dit keer presenteert het gezelschap ‘the best of’ New Moves, het jaarlijkse programma waarin dansers van het gezelschap hun choreografische talenten kunnen ontplooien. 

Serenade after Plato's Symposium
Serenade after Plato's Symposium - Igone de Jongh, Edo Wijnen, Timothy van Poucke, Constantine Allen en Jozef Varga | Foto: Hans Gerritsen

The New Classics

Na het seizoensopeningsgala (zie onder gezelschap) presenteert Het Nationale Ballet in september 2018 The New Classics, met daarin naast Wayne McGregors Chroma de Nationale Ballet-premières van Dances at a Gathering van Jerome Robbins en Serenade after Plato’s Symposium van Alexei Ratmansky, op de gelijknamige muziek van Leonard Bernstein. Het is dit jaar, 2018, precies 100 jaar geleden dat Robbins en Bernstein (die samen West Side Story creëerden) geboren werden.

Serenade after Plato's Symposium Serenade after Plato's Symposium Open afbeelding in een nieuw tabblad

Serenade after Plato's Symposium - Igone de Jongh, Edo Wijnen, Timothy van Poucke, Constantine Allen en Jozef Varga | Foto: Hans Gerritsen

Dances at gathering Dances at gathering Open afbeelding in een nieuw tabblad

Dances at a gathering - Qian Liu, Nancy Burer en Anna Ol | Foto: Hans Gerritsen

Serenade after Plato's Symposium
Dances at gathering

The New Classics

Na het seizoensopeningsgala (zie onder gezelschap) presenteert Het Nationale Ballet in september 2018 The New Classics, met daarin naast Wayne McGregors Chroma de Nationale Ballet-premières van Dances at a Gathering van Jerome Robbins en Serenade after Plato’s Symposium van Alexei Ratmansky, op de gelijknamige muziek van Leonard Bernstein. Het is dit jaar, 2018, precies 100 jaar geleden dat Robbins en Bernstein (die samen West Side Story creëerden) geboren werden. De Volkskrant schrijft: “Het Nationale Ballet heeft een snoekduik het nieuwe seizoen in gemaakt (..) The New Classicsis meteen een must, met drie uiteenlopende, stuk voor stuk fascinerende choreografieën waarin de dansers ogen als, jawel, vissen in het water.” The New York Times noemde Ratmansky's choreografie eerder “misschien wel het belangrijkste ballet van de 21ste eeuw”. 

Timothy
Ted Brandsen, Alexandra Radius en Timothy van Poucke | Foto: Michel Schnater

Gala opgedragen aan Rudi van Dantzig en prijs voor Timothy van Poucke

Zoals inmiddels traditie is, opent Het Nationale Ballet het theaterseizoen met een galavoorstelling waaraan alle dansers van Het Nationale Ballet, de Junior Company en leerlingen en studenten van de Nationale Balletacademie meewerken. Ditmaal wordt het gala opgedragen aan Rudi van Dantzig (1933-2012), vanwege zijn 85ste geboortedag.

Timothy Timothy Open afbeelding in een nieuw tabblad

Ted Brandsen, Alexandra Radius en Timothy van Poucke | Foto: Michel Schnater

Timothy

Gala opgedragen aan Rudi van Dantzig en prijs voor Timothy van Poucke

Zoals inmiddels traditie is, opent Het Nationale Ballet het theaterseizoen met een galavoorstelling waaraan alle dansers van Het Nationale Ballet, de Junior Company en leerlingen en studenten van de Nationale Balletacademie meewerken. Ditmaal wordt het gala opgedragen aan Rudi van Dantzig (1933-2012), vanwege zijn 85ste geboortedag. Tot het zeer gevarieerde galaprogramma behoren Van Dantzigs Voorbij gegaan en delen uit zijn versie van Het Zwanenmeer.
Tijdens het gala wordt jaarlijks ook de Alexandra Radius Prijs van de Vrienden van Het Nationale Ballet uitgereikt en dit keer gaat deze voor het eerst naar een danser die, op dat moment, nog niet de rang van solist bekleedt: Timothy van Poucke. Uit het juryrapport: “Zijn fantastische vertolking van Basilio in Don Quichot, maar ook alle andere rollen die hij in het afgelopen seizoen danste, bewijzen hoe buitengewoon getalenteerd deze jonge danser is.”

Requiem
Requiem - Constantine Allen, Jared Wright, Sem Sjouke en Daniel Montero Real | Foto: Hans Gerritsen

David Dawsons Requiem

Na de première van Tristan + Isolde in het vorige seizoen creëert David Dawson dit seizoen een grootschalig nieuw werk speciaal voor en met de dansers van Het Nationale Ballet: Requiem. De Britse componist Gavin Bryars schrijft speciaal voor de gelegenheid nieuwe muziek, uitgevoerd door Het Balletorkest o.l.v. Matthew Rowe, het Koor van de Nationale Opera en vier vocale solisten.

Requiem - Constantine Allen, Jared Wright, Sem Sjouke en Daniel Montero Real | Foto: Hans Gerritsen Requiem - Constantine Allen, Jared Wright, Sem Sjouke en Daniel Montero Real | Foto: Hans Gerritsen Open afbeelding in een nieuw tabblad

Requiem - Constantine Allen, Jared Wright, Sem Sjouke en Daniel Montero Real | Foto: Hans Gerritsen

Requiem - Constantine Allen, Jared Wright, Sem Sjouke en Daniel Montero Real | Foto: Hans Gerritsen

David Dawsons Requiem

Na de première van Tristan + Isolde in het vorige seizoen creëert David Dawson dit seizoen een grootschalig nieuw werk speciaal voor en met de dansers van Het Nationale Ballet: Requiem. De Britse componist Gavin Bryars schrijft speciaal voor de gelegenheid nieuwe muziek, uitgevoerd door Het Balletorkest o.l.v. Matthew Rowe, het Koor van de Nationale Opera en vier vocale solisten. Requiem wordt gecombineerd met Dawsons meesterwerk voor één danser Citizen Nowhere. “Tussen de uitersten van duisternis en licht ligt een spanningsveld dat gevuld is met leven en energie. De choreografie van David Dawson is geconstrueerd uit complexe, afwisselende en snel in elkaar overlopende patronen (..) Zijn vocabulaire is virtuoos (..) Met het nieuwe Requiem heeft Het Nationale Ballet een sterk programma staan met een enorme rijkdom aan ideeën in de dans en de muziek. Een programma om minstens nog een keer te zien”, aldus Theaterkrant.nl.

Ernst
Ernst Meisner en Marco Gerris | Foto: Altin Kaftira

Ernst Meisner benoemd tot artistiek leider van de Nationale Balletacademie

Ernst Meisner, artistiek coördinator van de Junior Company, heeft er een tweede functie bij: vanaf dit seizoen is hij tevens artistiek leider van de Nationale Balletacademie, onderdeel van de Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten. Hij krijgt daarmee een nog belangrijkere rol in de ontwikkeling en begeleiding van jong danstalent in Nederland. 

Ignite
Ignite - Anna Tsygankova en Young Gyu Choi | Foto: Hans Gerritsen

Van Manen, Forsythe, Arqués

In het Holland Festival 2019 danst Het Nationale Ballet een ‘drie-generaties-choreografen-programma’ dat naast de Nationale Ballet-première van Hans van Manens Kleines Requiem (in 1996 gecreëerd voor Nederlands Dans Theater) bestaat uit de Nederlandse premières van William Forsythes Pas/Parts 2018 en Juanjo Arqués’ Ignite

Ignite Ignite Open afbeelding in een nieuw tabblad

Ignite - Anna Tsygankova en Young Gyu Choi | Foto: Hans Gerritsen

Kleines Requiem Kleines Requiem Open afbeelding in een nieuw tabblad

Kleines Requiem - Timothy van Poucke en Constantine Allen | Foto: Hans Gerritsen

Pas/Parts 2018 Pas/Parts 2018 Open afbeelding in een nieuw tabblad

Pas/Parts 2018 - Riho Sakamoto en ensemble | Foto: Hans Gerritsen

Ignite
Kleines Requiem
Pas/Parts 2018

Van Manen, Forsythe, Arqués

In het Holland Festival 2019 danst Het Nationale Ballet een ‘drie-generaties-choreografen-programma’ dat naast de Nationale Ballet-première van Hans van Manens Kleines Requiem (in 1996 gecreëerd voor Nederlands Dans Theater) bestaat uit de Nederlandse premières van William Forsythes Pas/Parts 2018 en Juanjo Arqués’ Ignite. “Het Nationale Ballet bewijst zich als een van ’s werelds beste”, kopt dagblad Trouw over het totale programma en de Volkskrant schrijft over Pas/Parts 2018: “Wat een feest is het om die fantastische dansers van Het Nationale Ballet zo trefzeker en krachtig ‘hun passen’ te zien dansen.”

Nederlands Balletgala opgedragen aan Ted Brandsen

Het Dansersfonds ’79 draagt zijn jaarlijkse Nederlands Balletgala in 2018 op aan artistiek directeur van Het Nationale Ballet Ted Brandsen. Oprichters van het fonds Alexandra Radius en Han Ebbelaar: “Door steeds de juiste keuzes te maken heeft Ted Brandsen bij Het Nationale Ballet een nieuwe bloeiperiode ingeluid. Het gezelschap is een wéreldgroep geworden, die naast het grote klassieke repertoire ook de hedendaagse danskunst blijft koesteren en inspireren. Daarnaast creëert Brandsen ook eigen choreografieën, met als hoogtepunt zijn recente, zeer geslaagde avondvullende ballet over het leven van Mata Hari.”

Ted en Michaela
Ted Brandsen en Michaela DePrince | Foto: Kim Krijnen

Black Achievement Month

In het kader van de Black Achievement Month presenteert Het Nationale Ballet in oktober 2018 een avond rond tweede soliste Michaela DePrince. Naast enkele korte balletten omvat het programma een videoportret over haar carrière en een vraaggesprek.  

nnb
Foto: Piek Kock

Free To Move

In december 2018 bindt Het Nationale Ballet, in samenwerking met Holland Dance Festival, de strijd aan met spierziekten. Onder de noemer Free To Move wordt tijdens alle 17 voorstellingen van Cinderella gecollecteerd voor het Prinses Beatrix Spierfonds. In totaal wordt ruim 21.000 euro bijeengebracht.

Tweede editie Positioning Ballet

Opnieuw organiseert Het Nationale Ballet in februari 2019 een internationale dansconferentie onder de noemer Positioning Ballet. De conferentie wordt dit keer geopend door minister Ingrid van Engelshoven, waarna meer dan 125 artistiek directeuren, festivaldirecteuren, choreografen en dansers van over de hele wereld in gesprek gaan over actuele thema's in de dans. 

Keso Dekker
Keso Dekker en Ted Brandsen | Foto: Michel Schnater

Keso Dekker geridderd

Keso Dekker, al sinds de jaren ’80 van de vorige eeuw de vaste decor- en kostuumontwerper van Hans van Manen, wordt tijdens de premièrevoorstelling van Van Manen, Forsythe, Arqués (zie onder repertoire) benoemd tot Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw. 

19 / 20

Diamonds
Diamonds - Xander Parish en Maria Khoreva | Foto: Michel Schnater

Internationale topsolisten op openingsgala

Tijdens het gala waarmee Het Nationale Ballet traditiegetrouw het seizoen opent, treden dit keer naast alle eerste solisten van het gezelschap ook drie internationale stersolisten op: Maria Khoreva en Xander Parish vertolken de pas de deux uit George Balanchines Diamonds en Jakob Feyferlik (die in september 2020 in dienst van het gezelschap komt) danst samen met Igone de Jongh Hans van Manens Trois gnossiennes. 

Ballet Imperial
Ballet Imperial - Maia Makhateli | Foto: Hans Gerritsen

Ballet Imperial

In een derde editie van Best of Balanchine brengt Het Nationale Ballet George Balanchines Ballet Imperial (dat in 1993 werd toegevoegd aan het repertoire) uit in een nieuwe versie met weelderige, kleurrijke kostuumontwerpen van François-Noël Cherpin.

Ballet Imperial - Maia Makhateli | Foto: Hans Gerritsen Ballet Imperial - Maia Makhateli | Foto: Hans Gerritsen Open afbeelding in een nieuw tabblad

Ballet Imperial - Maia Makhateli | Foto: Hans Gerritsen

Ballet Imperial - Maia Makhateli | Foto: Hans Gerritsen

Ballet Imperial

In een derde editie van Best of Balanchine brengt Het Nationale Ballet George Balanchines Ballet Imperial (dat in 1993 werd toegevoegd aan het repertoire) uit in een nieuwe versie met weelderige, kleurrijke kostuumontwerpen van François-Noël Cherpin. Het Parool: “In Ballet Imperial brengt Balanchine de pracht en praal van het tsaristische hof terug tot een abstractie (..)  De handen van het publiek gaan (terecht) op elkaar voor solisten Maia Makhateli, Artur Shesterikov en Riho Sakamoto. Toch ligt de ware kracht van deze choreografie in de ensemblestukken, waarin de rondheid van de tutu's terugkeert in wervelende cirkelpatronen.”

Prijs Brandsen
Raquel van Haver, Ted Brandsen en Aboozar Amini | Foto: Eva Plevier

Amsterdamprijs voor de Kunst voor Ted Brandsen

Uit handen van burgemeester Femke Halsema ontvangt artistiek directeur Ted Brandsen in oktober 2019 de Amsterdamprijs voor de Kunst in de categorie ‘Bewezen kwaliteit’. Het juryrapport prijst Brandsen voor zijn “soms onzichtbare maar zeer belangrijke activiteiten en initiatieven op het gebied van inclusiviteit, diversiteit, verjonging en digitalisering”.

Raquel van Haver, Ted Brandsen en Aboozar Amini | Foto: Eva Plevier Raquel van Haver, Ted Brandsen en Aboozar Amini | Foto: Eva Plevier Open afbeelding in een nieuw tabblad

Raquel van Haver, Ted Brandsen en Aboozar Amini | Foto: Eva Plevier

Raquel van Haver, Ted Brandsen en Aboozar Amini | Foto: Eva Plevier

Amsterdamprijs voor de Kunst voor Ted Brandsen

Uit handen van burgemeester Femke Halsema ontvangt artistiek directeur Ted Brandsen in oktober 2019 de Amsterdamprijs voor de Kunst in de categorie ‘Bewezen kwaliteit’. Het juryrapport prijst Brandsen voor zijn “soms onzichtbare maar zeer belangrijke activiteiten en initiatieven op het gebied van inclusiviteit, diversiteit, verjonging en digitalisering”. Brandsen besluit direct om de helft van het bijbehorende prijzengeld beschikbaar te stellen aan een beurzenfonds dat kinderen uit minder gefortuneerde gezinnen de kans biedt om te studeren aan de Nationale Balletacademie. Dit Dans Talenten Fonds wordt een jaar later opgericht: https://www.danstalenten.nl/

Frida
Frida | Foto: Hans Gerritsen

Frida

Op 6 februari 2020 beleeft Frida haar wereldpremière in Nationale Opera & Ballet, een nieuwe grootschalige, avondvullende productie van de Colombiaans-Vlaamse choreografe Annabelle Lopez Ochoa, geïnspireerd door het leven en werk van de  Mexicaanse kunstenaar Frida Kahlo. De muziek is speciaal voor de productie geschreven door de Britse componist Peter Salem; Dieweke van Reij heeft de decors en kleurrijke kostuums ontworpen. Bij de premièrevoorstelling vertolkt eerste soliste Maia Makhateli de rol van Frida.

Frida
Frida

Frida

Op 6 februari 2020 beleeft Frida haar wereldpremière in Nationale Opera & Ballet, een nieuwe grootschalige, avondvullende productie van de Colombiaans-Vlaamse choreografe Annabelle Lopez Ochoa, geïnspireerd door het leven en werk van de  Mexicaanse kunstenaar Frida Kahlo. De muziek is speciaal voor de productie geschreven door de Britse componist Peter Salem; Dieweke van Reij heeft de decors en kleurrijke kostuums ontworpen. Bij de premièrevoorstelling vertolkt eerste soliste Maia Makhateli de rol van Frida. Het Parool oordeelt: “Lopez Ochoa overstijgt vanaf de eerste minuut het anekdotische (..)  De zelfportretten van Frida komen, door mannen gedanst, tot leven in magistrale groepschoreografieën (..) Titelrolvertolkster Maia Makhateli excelleert danstechnisch, maar vooral ­dramatisch. Haar Frida is een regelrechte ode aan levenslust en vrouwelijke veerkracht.” En Dance International schrijft: “The complex story is deftly handled, there is plenty of inventive choreography and a slew of excellent performances. The costumes are no small part of the success and Ochoa weaves these strands together in a ballet that has both entertainment value and depth.”

Igone
Igone de Jongh en Femke Halsema | Foto: Michel Schnater

Afscheid Igone de Jongh

Op 31 oktober 2019 neemt eerste soliste Igone de Jongh na 24 jaar afscheid van Het Nationale Ballet, met de vertolking van de rol van Julia in Rudi van Dantzigs Romeo en Julia. Tijdens de voorstelling, die wordt bijgewoond door Prinses Beatrix en een groot aantal prominenten en BN'ers, ontvangt De Jongh uit handen van burgemeester Femke Halsema de Frans Banninck Cocqpenning voor haar grote verdiensten als danseres en haar bijdrage aan de Nederlandse dans. Kort na haar afscheidsvoorstelling ontvangt De Jongh ook de Prijs van Verdienste van Stichting Dansersfonds ’79. 

Gently Quiet - Sebia Plantefève-Castryck
Gently Quiet - Sebia Plantefève-Castryck | Foto: Peter Leung

Online premières

Alle verder geplande theaterpremières in seizoen 2019/2020 zijn door de coronacrisis komen te vervallen. Wel zijn er diverse online premières. Zo creëert Milena Sidorova in de eerste maanden van de lockdown de dansvideo Hold On, op het gelijknamige nummer van de Nederlandse band DI-RECT, en maken Young Creative Associate Peter Leung en filmmaker Altin Kaftira Gently Quiet, bestaande uit 11 korte dansfilms opgenomen op verschillende, vrijwel verlaten buitenlocaties in Amsterdam tijdens de lockdown.

Gently Quiet - Sebia Plantefève-Castryck Gently Quiet - Sebia Plantefève-Castryck Open afbeelding in een nieuw tabblad

Gently Quiet - Sebia Plantefève-Castryck | Foto: Peter Leung

Gently Quiet - Sebia Plantefève-Castryck

Online premières

Alle verder geplande theaterpremières in seizoen 2019/2020 zijn door de coronacrisis komen te vervallen. Wel zijn er diverse online premières. Zo creëert Milena Sidorova in de eerste maanden van de lockdown de dansvideo Hold On, op het gelijknamige nummer van de Nederlandse band DI-RECT, en maken Young Creative Associate Peter Leung en filmmaker Altin Kaftira Gently Quiet, bestaande uit 11 korte dansfilms opgenomen op verschillende, vrijwel verlaten buitenlocaties in Amsterdam tijdens de lockdown. Vanaf begin juni 2020 mogen de dansers - na hun lichaam en conditie maanden thuis te hebben moeten onderhouden - in kleine groepjes en op afstand weer in de studio's repeteren. Op 15 juni vindt de online première plaats van The Prometheus Project, bestaande uit solo's van Wubkje Kuindersma, Ernst Meisner en Remi Wörtmeyer. Dance Tabs schrijft: “Meisner’s Eagle was a powerful solo for Sem Sjouke”, “A brief work of remarkable imagery, powerfully performed” (over Wörtmeyers solo) en “This was the least adorned piece, with no design accoutrements, relying on the simple classicism of Kuindersma’s choreography, which fully utilised the space, alongside Kaftira’s roving camerawork.”

Hoogste waardering in Critics’ Choice

Dit seizoen krijgt Het Nationale Ballet het hoogste aantal vermeldingen - 26! - tot nu toe in de Critics’ Choice van het Britse tijdschrift Dance Europe. Voor de vierde keer op rij wordt het gezelschap uitgeroepen tot ‘Company of the Year’, Ted Brandsen wordt tweemaal vermeld als ‘Best Director of the Year', eerste soliste Sasha Mukhamedov wordt genomineerd voor ‘Best Dancer of het Year’, David Dawsons Requiem, Juanjo Arqués’ Ignite en Milena Sidorova’s Sand voor ‘Best Premiere’ en verder wordt een groot aantal dansers geroemd vanwege hun ‘Outstanding Performance’.

Theresa Ruth Howard
Theresa Ruth Howard | Fotograaf onbekend

Diversiteit

In het kader van de Black Achievement Month organiseert Nationale Opera & Ballet dit seizoen een avond met curator Theresa Ruth Howard. Als expert op het gebied van diversiteit in de danswereld belicht zij de rol van de zwarte balletdanser in de geschiedenis van Het Nationale Ballet. In de foyers van Nationale Opera & Ballet is in oktober 2019  een bijbehorende fototentoonstelling met de portretten van deze dansers te zien.

Van Manen in Shanghai

In november 2019 danst Het Nationale Ballet twee voorstellingen van een Hans van Manen-programma tijdens het Shanghai International Arts Festival. In het Shanghai Grand Theatre worden Adagio Hammerklavier, Kleines Requiem, Sarcasmen en 5 Tango’s uitgevoerd.

bezoeker
Floor Eimers en Martin ten Kortenaar | Foto: Altin Kaftira

300.000ste bezoeker voor Notenkraker & Muizenkoning

Op 14 december 2019 wordt bij een van de voorstellingen van Notenkraker & Muizenkoning de 300.000ste bezoeker verwelkomd van deze succesproductie van choreograaf en ontwerper Toer van Schayk en choreograaf Wayne Eagling. 

nnb
Fotograaf onbekend

Junior Company naar Indonesië

De Junior Company geeft tussen 28 januari en 1 februari 2020 - net voor het losbarsten van de wereldwijde coronapandemie - drie uiterst succesvolle optredens in Indonesië. Op uitnodiging van het Erasmus Huis, het Nederlands cultureel centrum in Jakarta, dansen de jonge talenten van de Junior Company een programma met choreografieën van Ernst Meisner, George Balanchine, Charlotte Edmonds en Eric Gauthier. Alle voorstellingen zijn uitverkocht en mensen staan tot op straat om via grote videoschermen mee te kijken.

Safe Distance Ballet met G-Star Raw
12 maart 2020

Coronapandemie

Net als alle culturele instellingen wordt Het Nationale Ballet in 2020 hard getroffen door de gevolgen van de coronapandemie. Op 12 maart moeten van de ene op de andere dag alle Nederlandse theaters sluiten.

Safe Distance Ballet met G-Star Raw - Kira Hilli en Manu Kumar | Foto: Lesley Weitjes
Safe Distance Ballet met G-Star Raw Safe Distance Ballet met G-Star Raw Open afbeelding in een nieuw tabblad

Safe Distance Ballet met G-Star Raw - Kira Hilli en Manu Kumar | Foto: Lesley Weitjes

Safe Distance Ballet met G-Star Raw
12 maart 2020

Coronapandemie

Net als alle culturele instellingen wordt Het Nationale Ballet in 2020 hard getroffen door de gevolgen van de coronapandemie. Op 12 maart moeten van de ene op de andere dag alle Nederlandse theaters sluiten. Het Nationale Ballet zet daarna een uitgebreid online programma op, om zo het contact met het publiek te behouden én uit te breiden, want het aanbod wordt ook door internationale ‘bezoekers’ veel bekeken en hogelijk gewaardeerd. 

  • De online streams die Het Nationale Ballet aanbiedt worden in 2020 door 402.940 mensen bekeken; in 2021 zijn dat er 173.729. 
  • De online balletlessen die Ernst Meisner, Caroline Sayo Iura en Larissa Lezhnina tijdens de coronapandemie geven, worden door dansers en dansstudenten over de hele wereld gevolgd. Inmiddels zijn de lessen door meer dan vier miljoen mensen bekeken. 
  • Nationale Opera & Ballet bereikt in 2020 op social media 25,6 miljoen mensen en in 2021 zijn dat er ruim 15 miljoen.

20 / 21

Maia
Maia Makhateli

Maia Makhateli uitgeroepen tot Dancer of The Year

Het Britse tijdschrift Dance Europe nomineert eerste solisten Qian Liu en Maia Makhateli in oktober 2020, samen met tien andere topsolisten van over de hele wereld, voor de Dancer of the Year Award 2020. De prijs gaat uiteindelijk naar Maia Makhateli. Zij wordt vooral geprezen vanwege haar “hartverscheurende” hoofdrol in Annabelle Lopez Ochoa's Frida en voor haar “meesterlijke en stijlvolle” vertolking van de balletten van George Balanchine.
 

L'autre coté
L'autre coté | Foto: Michel Schnater

Dancing Apart Together en Live

Na een half jaar zonder live-voorstellingen opent Het Nationale Ballet op 17 september 2020 weer zijn deuren. Gedurende twee weken presenteert het gezelschap twee korte voorstellingen per avond, die (vanwege de coronamaatregelen) steeds door maximaal 350 mensen mogen worden bijgewoond: Dancing Apart Together en Hans van Manens iconische videoballet Live.

Kaddish Kaddish Open afbeelding in een nieuw tabblad

Kaddish - Jakob Feyferlik en Qian Liu | Foto: Hans Gerritsen

Largo Largo Open afbeelding in een nieuw tabblad

Largo - Claire Tjoe-Fat | Foto: Hans Gerritsen

L'autre coté | Foto: Michel Schnater
Kaddish
Largo

Dancing Apart Together en Live

Na een half jaar zonder live-voorstellingen opent Het Nationale Ballet op 17 september 2020 weer zijn deuren. Gedurende twee weken presenteert het gezelschap twee korte voorstellingen per avond, die (vanwege de coronamaatregelen) steeds door maximaal 350 mensen mogen worden bijgewoond: Dancing Apart Together en Hans van Manens iconische videoballet Live. Dancing Apart Together telt maar liefst acht wereldpremières van Ted Brandsen, Ernst Meisner, Juanjo Arqués, Annabelle Lopez Ochoa, Sedrig Verwoert en Milena Sidorova, aangevuld met bestaande werken van Hans van Manen en David Dawson en, als openingsballet, Michel Fokines legendarische solo De stervende zwaan. Dagblad Trouw: “Na maanden van gedwongen lockdown is dat een krachtige boodschap: Het Nationale Ballet gáát ervoor. En hoe - met maar liefst twaalf verschillende balletten op één avond, waaronder opvallend veel groepsstukken.” En de Volkskrant schrijft: “Van Manens magistrale Solo en zijn wereldvermaarde videoballet Live bleken hoogtepunten van deze start van het aangepaste balletseizoen.”

Solo
Solo - Timothy van Poucke | Foto: Jean van Lingen

Black Achievement Month

Tijdens de vijfde editie van de Black Achievement Month presenteert Het Nationale Ballet een online stream van Dancing Diversity, bestaande uit diverse choreografieën, interviews en filmfragmenten, waarbij het thema ‘rolmodel’ centraal staat. De regie van de avond is in handen van twee jonge makers, Carmen Lamptey en Gabriela Acosta Camacho, die zich inzetten voor een diverse en inclusievere samenleving, door, in en met de kunsten. De avond wordt gepresenteerd door Humberto Tan.
 

Classical Symphony
Classical Symphony - Jared Wright en Martin ten Kortenaar | Foto: Hans Gerritsen
13 oktober 2020

Back to Ballet

In oktober en november 2020 zou Het Nationale Ballet voor een maximaal toegestaan aantal van 250 mensen per voorstelling het dubbelprogramma Back to Ballet - Classic en Back to Ballet - Contemporary dansen. Helaas blijft het bij één live voorstelling van het eerste programma, op 13 oktober.

Classical Symphony - Jared Wright en Martin ten Kortenaar | Foto: Hans Gerritsen Classical Symphony - Jared Wright en Martin ten Kortenaar | Foto: Hans Gerritsen Open afbeelding in een nieuw tabblad

Classical Symphony - Jared Wright en Martin ten Kortenaar | Foto: Hans Gerritsen

Classical Symphony - Jared Wright en Martin ten Kortenaar | Foto: Hans Gerritsen

Back to Ballet

In oktober en november 2020 zou Het Nationale Ballet voor een maximaal toegestaan aantal van 250 mensen per voorstelling het dubbelprogramma Back to Ballet - Classic en Back to Ballet - Contemporary dansen. Helaas blijft het bij één live voorstelling van het eerste programma, op 13 oktober. Daarna wordt het maximaal aantal toegestane bezoekers vastgesteld op 30, wat Het Nationale Ballet ertoe brengt om - naast enkele optredens voor een geselecteerd klein publiek (onder wie mensen uit de zorg) - over te schakelen op livestreams van beide programma’s. Een belangrijke blikvanger in Back to Ballet - Classic is de wereldpremière van Ted Brandsens mannenchoreografie Classical Symphony. “Met Classical Symphony brengt Brandsen een hommage aan de dansers van Het Nationale Ballet. Drie delen uit Symfonie nr. 1 van Prokofjev jagen de grote groep dansers op tot een even modern-swingend als klassiek danspatroon. De mannelijke dansers, laat Brandsen zien, hebben een grote techniek tot hun beschikking met snelle draaiingen, hoge sprongen en perfect synchroon bewegingsarsenaal”, aldus Theaterkrant.nl. In Back to Ballet - Contemporary beleeft Juanjo Arqués’ Manoeuvre zijn wereldpremière. De Volkskrant: “Vooral de canonvorm waarin de zeven dansers hun bewegingsvocabulaire net gewijzigd doorgeven of na elkaar uit de rijen losbreken, maakt Manoeuvre tot een sterk ballet.”

Cast Mr and Mrs Perfect
Cast Mr and Mrs Perfect | Foto: Kim Krijnen

Mr and Mrs Perfect

In samenwerking met het in cultuureducatie gespecialiseerde Poldertheater presenteert Het Nationale Ballet vanaf november 2020 een nieuw educatieproject: een schoolvoorstelling in combinatie met workshops in de klas, speciaal gericht op VMBO-leerlingen. Mr and Mrs Perfect is - met Igor Stravinsky’s Les noces als vertrekpunt - een eigentijdse, onderhoudende voorstelling productie over, onder meer, de liefde. Na afloop van elke voorstelling vindt een verdiepend gesprek plaats en daarnaast volgen de leerlingen diverse workshoplessen, waarin spel, dans en verbeelding centraal staan. De choreografie van Mr & Mrs Perfect is van de hand van voormalig HNB-danser Bruno Roche de la Pareira. De voorstelling wordt tot eind 2023 gemiddeld zo'n 60 keer per jaar gespeeld.

Milena
Milena Sidorova | Foto: Sebastien Galtier

Nieuwe Young Creative Associates

In december 2020 stelt Het Nationale Ballet drie nieuwe Young Creative Associates aan, als opvolgers van Juanjo Arqués en Peter Leung: de Oekraïens-Nederlandse Milena Sidorova en de Nederlandse choreografen Wubkje Kuindersma en Sedrig Verwoert.

Milena
Wubkje Kuindersma
Sedrig

Nieuwe Young Creative Associates

In december 2020 stelt Het Nationale Ballet drie nieuwe Young Creative Associates aan, als opvolgers van Juanjo Arqués en Peter Leung: de Oekraïens-Nederlandse Milena Sidorova en de Nederlandse choreografen Wubkje Kuindersma en Sedrig Verwoert. Zij zullen de komende drie jaar regelmatig nieuw werk voor het gezelschap maken. Ook kunnen ze gebruikmaken van repetitiestudio’s en dansers van Het Nationale Ballet en worden ze begeleid bij het maken van artistieke keuzes.

METAMORPHOSIS
METAMORPHOSIS | Foto: Hans Gerritsen

Livestreams

Ook na Back to Ballet is Het Nationale Ballet, door de coronamaatregelen, voorlopig aangewezen op livestreams.

METAMORPHOSIS | Foto: Hans Gerritsen

Livestreams

Ook na Back to Ballet is Het Nationale Ballet, door de coronamaatregelen, voorlopig aangewezen op livestreams. Tot de programma’s die in de periode december 2020 t/m mei 2021 online te zien zijn, behoren een speciaal samengesteld Kerstgala (6864 views), het programma Hans van Manen Variations (6715 views), een bijzondere Spring Special (2697 views), de wereldpremière van David Dawsons METAMORPHOSIS (47.335 views), Wubkje Kuindersma’s Architecture of Hope (2365 views) en een drieluik met nieuwe werken van Young Creative Associates Wubkje Kuindersma, Milena Sidorova en Sedrig Verwoert (in totaal 41.442 views).

Stijn
Stijn Schoonderwoerd | Foto: Milagro Elstak

Stijn Schoonderwoerd algemeen directeur Nationale Opera & Ballet

Per februari 2021 volgt Stijn Schoonderwoerd algemeen directeur Els van der Plas op. Hij keert daarmee terug bij Nationale Opera & Ballet, want eerder al was hij zakelijk directeur van Het Nationale Ballet en directeur van het Nederlands Philharmonisch Orkest, de vaste orkestpartner van De Nationale Opera. 

The Four Seasons
The Four Seasons - Constantine Allen en Floor Eimers | Foto: Hans Gerritsen

Beethoven + Four Seasons

In juni 2021 kan Het Nationale Ballet eindelijk weer live voorstellingen geven. In het kader van het Holland Festival worden twee programma’s gepresenteerd. Het eerste, Beethoven, bevat naast Hans van Manens Grosse Fuge de wereldpremière van Prometheus van Wubkje Kuindersma, Ernst Meisner en Remi Wörtmeyer. Het tweede programma, Four Seasons,  bestaat uit de Nederlandse première van David Dawsons The Four Seasons en de Europese première van Christopher Wheeldons The Two of Us.

The Four Seasons The Four Seasons Open afbeelding in een nieuw tabblad

The Four Seasons - Constantine Allen en Floor Eimers | Foto: Hans Gerritsen

Prometheus Prometheus Open afbeelding in een nieuw tabblad

Prometheus - Timothy van Poucke en ensemble | Foto: Hans Gerritsen

The Four Seasons
Prometheus

Beethoven + Four Seasons

In juni 2021 kan Het Nationale Ballet eindelijk weer live voorstellingen geven. In het kader van het Holland Festival worden twee programma’s gepresenteerd. Het eerste, Beethoven, bevat naast Hans van Manens Grosse Fuge de wereldpremière van Prometheus van Wubkje Kuindersma, Ernst Meisner en Remi Wörtmeyer. Het tweede programma, Four Seasons,  bestaat uit de Nederlandse première van David Dawsons The Four Seasons en de Europese première van Christopher Wheeldons The Two of Us.
Dawsons The Four Seasons krijgt jubelende recensies: “The Four Seasons is one of those blissful moments when dance, music and design chassé into alignment to create a moment of sublime beauty.” En hetzelfde geldt voor Wheeldons The Two of Us: “I’ve never seen a more sincere, open-hearted, grounded work from Wheeldon (..)
The dancers look like themselves, moving not so much with but through the music, feeling its vibe, and letting themselves be carried away by it (..) utterly genuine, heart-catching. I found myself holding back tears.”

Dansen voor Máxima

Ter gelegenheid van de 50ste verjaardag van Koningin Máxima, op 17 mei 2021, creëren Hans van Manen en Ted Brandsen een gelegenheidsduet voor eerste solisten Anna Tsygankova en Constantine Allen. De choreografie maakt deel uit van een televisieprogramma waarin de kracht van muziek wordt gevierd (Máxima is erevoorzitter van Méer Muziek in de Klas) en waaraan diverse Nederlandse artiesten meewerken. 

7e Symfonie met Young Gyu Choi in het midden

De jaren ’20

21 / 22

60 jaar HNB Erwin Olaf | Foto: Erwin Olaf
Foto: Erwin Olaf

60 jaar HNB

Het Nationale Ballet bestaat dit seizoen 60 jaar. Ter gelegenheid van het jubileum presenteert het gezelschap een rijkgeschakeerd programma dat - trouw aan de geschiedenis van de groep - bestaat uit een combinatie van beroemde klassiekers, hoogtepunten uit de 20ste-eeuwse en recente danskunst én wereldpremières.

60 jaar HNB Erwin Olaf | Foto: Erwin Olaf 60 jaar HNB Erwin Olaf | Foto: Erwin Olaf Open afbeelding in een nieuw tabblad

Wubkje Kuindersma, Shailesh Bahoran, Ernst Meisner, Marta Reig Torres, Juanjo Arqués, Milena Sidorova, Ted Brandsen, Hans van Manen, Toer van Schayk, Rachel Beaujean, David Dawson en Sedrig Verwoert | Foto: Erwin Olaf

60 jaar HNB Erwin Olaf | Foto: Erwin Olaf

60 jaar HNB

Het Nationale Ballet bestaat dit seizoen 60 jaar. Ter gelegenheid van het jubileum presenteert het gezelschap een rijkgeschakeerd programma dat - trouw aan de geschiedenis van de groep - bestaat uit een combinatie van beroemde klassiekers, hoogtepunten uit de 20ste-eeuwse en recente danskunst én wereldpremières. Bijzonder daarbij is dat álle werken speciaal voor het gezelschap gemaakt zijn. Klap op de vuurpijl is de nieuwe avondvullende productie Raymonda (zie hieronder), waarvan de première vanwege de nog altijd geldende coronamaatregelen wordt verplaatst van februari naar april 2022.

Ook het gala ter viering van het 60-jarig bestaan vindt vanwege de coronabeperkingen niet aan het begin maar aan het einde van het jubileumseizoen plaats. Tijdens het gala treden naast Het Nationale Ballet en de Junior Company van Het Nationale Ballet ook het Stuttgarter Ballett (in Hans van Manens Solo), het Pools Nationale Ballet (in Krzysztof Pastors Toccata) en het Staatsballett Berlin (in David Dawsons Voices) op. Het Balletorkest laat speciaal voor de gelegenheid een nieuw muziekstuk componeren door Jacob ter Veldhuis, Lucina Divina, dat het orkest tijdens het gala met veel verve vertolkt. Theaterparadijs schrijft naar aanleiding van de feestelijke avond: "Het jaarlijks terugkerende Gala van Het Nationale Ballet is een van de hoogtepunten uit het theaterseizoen (..) We hebben een wereldgroep om trots op te zijn."

Fotograaf Erwin Olaf portretteert alle choreografen van wie in het jubileumseizoen balletten worden gedanst.

Raymonda - Young Gyu Choi en Maia Makhateli | Foto: Altin Kaftira
Raymonda - Young Gyu Choi en Maia Makhateli | Foto: Altin Kaftira
3 april 2022

Raymonda

Op 3 april 2022 vindt de (vanwege de coronamaatregelen uitgestelde) wereldpremière plaats van een nieuwe productie van Marius Petipa's meesterwerk Raymonda, in een productie van Rachel Beaujean, met medewerking van Ted Brandsen en Grigori Tchitcherine.

Raymonda - Young Gyu Choi en Maia Makhateli | Foto: Altin Kaftira Raymonda - Young Gyu Choi en Maia Makhateli | Foto: Altin Kaftira Open afbeelding in een nieuw tabblad

Raymonda - Young Gyu Choi en Maia Makhateli | Foto: Altin Kaftira

Raymonda - Vito Mazzeo | Foto: Altin Kaftira Raymonda - Vito Mazzeo | Foto: Altin Kaftira Open afbeelding in een nieuw tabblad

Raymonda - Vito Mazzeo | Foto: Altin Kaftira

Raymonda - Young Gyu Choi en Maia Makhateli | Foto: Altin Kaftira
Raymonda - Vito Mazzeo | Foto: Altin Kaftira
3 april 2022

Raymonda

Op 3 april 2022 vindt de (vanwege de coronamaatregelen uitgestelde) wereldpremière plaats van een nieuwe productie van Marius Petipa's meesterwerk Raymonda, in een productie van Rachel Beaujean, met medewerking van Ted Brandsen en Grigori Tchitcherine. De decors en kostuums worden ontworpen door Fransman Jérôme Kaplan (die eerder ook de ontwerpen voor Don Quichot maakte). Bij de premièrevoorstelling danst Maia Makhateli de titelrol, de mannelijke hoofdrollen worden vertolkt door Young Gyu Choi en Semyon Velichko.
De productie wordt alom lovend ontvangen, met onder meer diverse 5-sterrenrecensies. Zoals in Trouw: "Het gezelschap heeft een reputatie hoog te houden als het gaat om het 'opfrissen' van klassiekers en bereikt met Raymonda een flitsend hoogtepunt (..) Rachel Beaujean bleef dicht bij de bron, de 'balletjuwelen' van Petipa staan centraal. Het libretto daarentegen is op de schop gegaan (..) Deze versie is helemaal van nu én van alle tijden." En in de Volkskrant: "Deze door Rachel Beaujean vernieuwde, 19de-eeuwse balletklassieker is een totaalkunstwerk; ieder palletje moet in het juiste slotje vallen. Van de imponerende bezetting van de veeleisende hoofdrollen en het leger aan bijrollen tot de briljante verzameling van 450 kostuums (..) een waar genot is te zien hoe de expressieve Maia Makhateli als een zelfverzekerde Raymonda haar perfecte balans houdt in alle fysiek uitdagende solo’s, entrees en variaties. Of ze nu vanuit rust beheerste relevé’s op spitzen laat overgaan in een reeks loepzuivere pirouettes of zich in de meest complexe lichaamsposities laat liften door de ijzersterke Young Gyu Choi. Hij vertolkt de rol van Abd al-Rahman met zo’n overtuigende flair dat sprongen en tilwerk hem bijna geen inspanning lijken te kosten."

Toer van Schayk | Foto: Erwin Olaf
Toer van Schayk | Foto: Erwin Olaf

Toer van Schayk ontvangt eerste Dansspeld

Choreograaf, beeldend kunstenaar en eregast van de Nederlandse Dansdagen 2021, Toer van Schayk, ontvangt in oktober 2021 tijdens het Gala van de Nederlandse Dansdagen de eerste Dansspeld “als teken van erkenning voor de kennis, wijsheid en eigenzinnigheid die hij al decennialang bijdraagt aan het dansveld. Een sieraad van de dans, voor een sieraad voor de dans, als symbool van continuïteit en het markeren van ons cultureel geheugen.”

Lucifer Studies - Timothy van Poucke, Martin ten Kortenaar en Nathan Brhane | Foto: Hans Gerritsen

Laatste ballet Toer van Schayk

Ter gelegenheid van de 85ste verjaardag van choreograaf en ontwerper Toer van Schayk presenteert Het Nationale Ballet in september 2021 het programma TOER, bestaande uit Van Schayks meesterwerk 7e Symfonie (dat volgens diverse recensenten beter dan ooit wordt uitgevoerd) en de wereldpremière van Van Schayks (zo heeft hij zelf aangekondigd) laatste choreografie: Lucifer Studies.

Lucifer Studies - Timothy van Poucke, Martin ten Kortenaar en Nathan Brhane | Foto: Hans Gerritsen
Lucifer Studies - Timothy van Poucke, Martin ten Kortenaar en Nathan Brhane | Foto: Hans Gerritsen Lucifer Studies - Timothy van Poucke, Martin ten Kortenaar en Nathan Brhane | Foto: Hans Gerritsen Open afbeelding in een nieuw tabblad

Lucifer Studies - Timothy van Poucke, Martin ten Kortenaar en Nathan Brhane | Foto: Hans Gerritsen

Lucifer Studies - Timothy van Poucke, Martin ten Kortenaar en Nathan Brhane | Foto: Hans Gerritsen

Laatste ballet Toer van Schayk

Ter gelegenheid van de 85ste verjaardag van choreograaf en ontwerper Toer van Schayk presenteert Het Nationale Ballet in september 2021 het programma TOER, bestaande uit Van Schayks meesterwerk 7e Symfonie (dat volgens diverse recensenten beter dan ooit wordt uitgevoerd) en de wereldpremière van Van Schayks (zo heeft hij zelf aangekondigd) laatste choreografie: Lucifer Studies. Dagblad Trouw schrijft over het nieuwe werk: “Een ‘ingedikte’ en puurder-dan-pure Van Schayk-choreografie, even stijlvast als smaakvol, waarin elke beweging betekenis en zeggingskracht heeft. Het ballet laat zich zien zoals de intens bescheiden Van Schayk zelf ook is: ingetogen, verinnerlijkt. Lucifer Studies onderga je in mysterie.”

Ernst Meisner | Foto: Antoinette Mooy
Ernst Meisner | Foto: Antoinette Mooy

Speciale Prijs voor Ernst Meisner

Stichting Dansersfonds '79 eert Ernst Meisner in november 2021 met de Speciale Prijs. De jury prijst hem om de enorme bijdrage die hij als artistiek leider van de Nationale Balletacademie én artistiek coördinator van de Junior Company levert aan talentontwikkeling binnen de Nederlandse academische dans, en de grote deskundigheid en onuitblusbare werklust en bevlogenheid die hij daarbij tentoonspreidt.

Hoe ANANSI the Stories of the World bevrijdde - Katia Ledoux en Zwakele Tshabalala | Foto: Bart Grietens
Hoe ANANSI the Stories of the World bevrijdde - Katia Ledoux en Zwakele Tshabalala | Foto: Bart Grietens

Anansi

In november presenteren De Nationale Opera en Het Nationale Ballet samen de kleurrijke familievoorstelling Hoe ANANSI the Stories of the World bevrijdde, naar het verhaal van de mythische spin Anansi, dat zijn oorsprong in Ghana kent en daarna ook in de rest van West-Afrika, in Suriname en op de Cariben bekend werd.

Hoe ANANSI the Stories of the World bevrijdde - Katia Ledoux en Zwakele Tshabalala | Foto: Bart Grietens Hoe ANANSI the Stories of the World bevrijdde - Katia Ledoux en Zwakele Tshabalala | Foto: Bart Grietens Open afbeelding in een nieuw tabblad

Hoe ANANSI the Stories of the World bevrijdde - Katia Ledoux en Zwakele Tshabalala | Foto: Bart Grietens

Hoe ANANSI the Stories of the World bevrijdde - Katia Ledoux en Zwakele Tshabalala | Foto: Bart Grietens

Anansi

In november presenteren De Nationale Opera en Het Nationale Ballet samen de kleurrijke familievoorstelling Hoe ANANSI the Stories of the World bevrijdde, naar het verhaal van de mythische spin Anansi, dat zijn oorsprong in Ghana kent en daarna ook in de rest van West-Afrika, in Suriname en op de Cariben bekend werd. De productie wordt gecreëerd door een even kleurrijk artistiek team: Kenza Koutchoukali (regie), Neo Muyanga (muziek), Shailesh Bahoran (choreografie) en Maarten van Hinte (libretto). “De avonturen van Anansi, gebaseerd op eeuwenoude West-Afrikaanse vertellingen, zijn door De Nationale Opera en Het Nationale Ballet gebundeld tot wervelend en fantasievol muziektheater”, aldus NRC Handelsblad.

I feel it too | Foto: Hans Gerritsen
I feel it too | Foto: Hans Gerritsen
17 oktober 2021

Celebrating Diversity

Met het programma Celebrating Diversity nemen Het Nationale Ballet en De Nationale Opera voor het eerst samen deel aan de Black Achievement Month, onder curatorschap van pianist Djuwa Mroivili en choreograaf Sedrig Verwoert. Op 17 oktober 2021 staan verschillende generaties opera-, muziek- en balletkunstenaars samen op het toneel, van aanstormend talent tot gevestigde kunstenaars van kleur.

I Feel It Too | Foto: Hans Gerritsen
17 oktober 2021

Celebrating Diversity

Met het programma Celebrating Diversity nemen Het Nationale Ballet en De Nationale Opera voor het eerst samen deel aan de Black Achievement Month, onder curatorschap van pianist Djuwa Mroivili en choreograaf Sedrig Verwoert. Op 17 oktober 2021 staan verschillende generaties opera-, muziek- en balletkunstenaars samen op het toneel, van aanstormend talent tot gevestigde kunstenaars van kleur. Danseres Sebia Plantefève-Castryck, dit jaar ambassadeur van de Black Achievement Month, danst een nieuwe choreografie van Verwoert, van wie tijdens een aparte voorstelling ook de dansfilm I Feel It Too wordt vertoond.

Anatomy of Light - Floor Eimers | Foto: Hans Gerritsen
Anatomy of Light - Floor Eimers | Foto: Hans Gerritsen

Jong choreografisch talent

In een nieuwe editie van Made in Amsterdam presenteert Het Nationale Ballet dit seizoen nieuwe werken van Young Creative Associates Wubkje Kuindersma (Anatomy of Light) en Sedrig Verwoert (Do All Dogs Go To Heaven?). Bij de Junior Company maken Milena Sidorova (de derde Young Creative Associate van Het Nationale Ballet), Peter Leung, Marta Reig Torres en Zoë Greten nieuwe choreografieën voor het tourneeprogramma Shooting Stars.

Anatomy of Light - Floor Eimers | Foto: Hans Gerritsen Anatomy of Light - Floor Eimers | Foto: Hans Gerritsen Open afbeelding in een nieuw tabblad

Anatomy of Light - Floor Eimers | Foto: Hans Gerritsen

Do All Dogs Go To Heaven? | Foto: Hans Gerritsen Do All Dogs Go To Heaven? | Foto: Hans Gerritsen Open afbeelding in een nieuw tabblad

Do All Dogs Go To Heaven? | Foto: Hans Gerritsen

Anatomy of Light - Floor Eimers | Foto: Hans Gerritsen
Do All Dogs Go To Heaven? | Foto: Hans Gerritsen

Jong choreografisch talent

In een nieuwe editie van Made in Amsterdam presenteert Het Nationale Ballet dit seizoen nieuwe werken van Young Creative Associates Wubkje Kuindersma (Anatomy of Light) en Sedrig Verwoert (Do All Dogs Go To Heaven?). Bij de Junior Company maken Milena Sidorova (de derde Young Creative Associate van Het Nationale Ballet), Peter Leung, Marta Reig Torres en Zoë Greten nieuwe choreografieën voor het tourneeprogramma Shooting Stars. Het Parool schrijft over Made in Amsterdam: “Het korte maar krachtige programma maakt indruk (..) Kuindersma's Anatomy of Light kan zich uitstekend meten met de muziekballetten van Hans van Manen (..) In Sedrig Verwoerts Do All Dogs Go to Heaven? leveren de zes gekantelde spiegels die neerdalen boven de scène spectaculaire effecten op.”

The Two of Us - Anna Tsygankova | Foto: Hans Gerritsen
The Two of Us - Anna Tsygankova | Foto: Hans Gerritsen

Nominaties voor Anna Tsygankova en Timothy van Poucke

Eerste soliste Anna Tsygankova en tweede solist Timothy van Poucke worden in de jaarlijkse Critics' Choice van het Britse tijdschrift Dance Europe beiden genomineerd voor de ‘Dancer of the Year Award’.

The Two of Us - Anna Tsygankova | Foto: Hans Gerritsen The Two of Us - Anna Tsygankova | Foto: Hans Gerritsen Open afbeelding in een nieuw tabblad

The Two of Us - Anna Tsygankova | Foto: Hans Gerritsen

The Two of Us - Anna Tsygankova | Foto: Hans Gerritsen

Nominaties voor Anna Tsygankova en Timothy van Poucke

Eerste soliste Anna Tsygankova en tweede solist Timothy van Poucke worden in de jaarlijkse Critics' Choice van het Britse tijdschrift Dance Europe beiden genomineerd voor de ‘Dancer of the Year Award’. Tsygankova wordt door de jury geprezen voor haar “prachtige tedere, aangrijpende en oprecht aanvoelende vertolking” van Christopher Wheeldons The Two of Us, Hans van Manens Variations for two couples en José Carlos Martinez' Delibes Suite. Van Poucke toonde volgens de jury “bezieling en charisma” in Hans van Manens Sarcasmen en in Prometheus van Wubkje Kuindersma, Ernst Meisner en Remi Wörtmeyer. Het Nationale Ballet wordt door drie leden van de 12-koppige jury genomineerd ‘Company of the Year’ en Ted Brandsen krijgt drie nominaties in de categorie ‘Best Director of the Year’. 

Olga Smirnova en Victor Caixeta in The Sleeping Beauty
Olga Smirnova en Victor Caixeta in The Sleeping Beauty | Foto: Marc Haegeman

Olga Smirnova, Victor Caixeta en Oekraïense dansers kiezen voor Het Nationale Ballet

De Russische Olga Smirnova, prima ballerina bij het wereldberoemde Bolsjoj Ballet in Moskou, maakt in maart 2022 de overstap naar Het Nationale Ballet, nadat ze zich fel heeft uitgesproken tegen de Russische invasie in Oekraïne. Ook Victor Caixeta, een jonge, rijzende ster van het Marijinski Ballet in Sint-Petersburg, besluit Rusland te verlaten en sluit zich aan bij Het Nationale Ballet. Daarnaast treden diverse jonge Oekraïense dansers toe tot de Junior Company van het gezelschap.

Hans van Manen 90

In mei en juni 2022 staat Het Nationale Ballet uitgebreid stil bij Hans van Manens 90ste verjaardag. In mei vindt een landelijke tournee plaats van Hans van Manen 90, bestaande uit zijn balletten Metaforen, Concertante en Grosse Fuge. In juni vindt voor de tweede keer een uitgebreid Hans van Manen Festival plaats, waarbij Het Nationale Ballet, de Junior Company van Het Nationale Ballet, Nederlands Dans Theater 1 en 2, Introdans, het Wiener Staatsballett, Ballett Am Rhein en het Stuttgarter Ballett in drie weken tijd in totaal 19 werken van de meesterchoreograaf dansen.

NRC schrijft na de première van het eerste van de vier festivalprogramma's: "Hans van Manen is ongetwijfeld de meest gelauwerde choreograaf van Nederland, ná zijn negentigste verjaardag kan eigenlijk alleen nog een ster of planetoïde naar hem worden vernoemd." De krant prijst eerste soliste Olga Smirnova vanwege haar uitvoering van Van Manens Frank Bridge Variations: "De oerklassiek gevormde Smirnova lanceert zichzelf als prachtige nieuwe Van Manen-danseres en laadt elke pose met ingehouden spanning en aardse emotionaliteit."

De Volkskrant looft vooral Van Manens perfecte synthese van dans en muziek: "Van Manens klasse lijkt soms zo verraderlijk eenvoudig, maar staat of valt bij de timing van ieders bravoure in geven en nemen. 'Dans gaat over dans en niets anders dan dans', zo muntte hij in 2000 zijn lijfspreuk tijdens een inauguratie in Nijmegen. 'Hans gaat over Hans en niets anders dan Hans': zo precies regisseert de bijna-90-jarige dit sublieme samenspel."

Campagnebeeld In the Future; verschillende dansers in een cirkel
Campagnebeeld In the Future
14 mei 2022

Educatieproject In the Future

Ter gelegenheid van het 60-jarig bestaan van Het Nationale Ballet vieren professionals en amateurs in mei 2022 de toekomst van de dans met een speciaal voor de gelegenheid ontwikkeld educatieproject: In the Future. Tijdens een feestelijke voorstelling in Nationale Opera & Ballet tonen negen amateurdansgroepen - gespecialiseerd in werelddans, lindy hop, fusion, moderne, Ierse en Indiase dans - hun eigen choreografie.

Campagnebeeld In the Future; verschillende dansers in een cirkel
14 mei 2022

Educatieproject In the Future

Ter gelegenheid van het 60-jarig bestaan van Het Nationale Ballet vieren professionals en amateurs in mei 2022 de toekomst van de dans met een speciaal voor de gelegenheid ontwikkeld educatieproject: In the Future. Tijdens een feestelijke voorstelling in Nationale Opera & Ballet tonen negen amateurdansgroepen - gespecialiseerd in werelddans, lindy hop, fusion, moderne, Ierse en Indiase dans - hun eigen choreografie. Daarnaast danst de Junior Company van Het Nationale Ballet het slotdeel van Hans van Manens In the Future. Voorafgaand aan de voorstelling hebben de dansgroepen elkaar en elkaars dansstijlen leren kennen tijdens drie workshopweekenden. Wubkje Kuindersma, Marco Gerris, Raquel Tijsterman en Lucinda Wessels dragen als artistiek team verantwoordelijkheid voor het project.

Locoburgemeester Touria Meliani en artistiek directeur Ted Brandsen
Locoburgemeester Touria Meliani en directeur en choreograaf Ted Brandsen | Foto: Altin Kaftira
30 juni 2022

Ted Brandsen Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw

Voorafgaand aan het gala ter viering van het 60-jarig bestaan van Het Nationale Ballet (zie ook hierboven) wordt directeur en choreograaf Ted Brandsen op 30 juni 2022 benoemd tot Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw. Hij ontvangt de onderscheiding uit handen van Touria Meliani, locoburgemeester van Amsterdam, voor zijn grote bijdrage aan het internationale succes van Het Nationale Ballet. De Orde van de Nederlandse Leeuw is een van de oudste en hoogste civiele (ridder)orden in Nederland.

Still uit de film Coppelia
Still uit de film Coppelia

Coppelia de film + de app

In juli 2022 beleeft de animatie- en balletfilm Coppelia zijn première in de Nederlandse bioscopen, in een nieuwe choreografie van Ted Brandsen, geïnspireerd op zijn gelijknamige ballet. De regie van de film, waarvoor de opnamen al in 2019 startten, is in handen van Jeff Tudor, Steven de Beul en Ben Tesseur.

Still uit de film Coppelia

Coppelia de film + de app

In juli 2022 beleeft de animatie- en balletfilm Coppelia zijn première in de Nederlandse bioscopen, in een nieuwe choreografie van Ted Brandsen, geïnspireerd op zijn gelijknamige ballet. De regie van de film, waarvoor de opnamen al in 2019 startten, is in handen van Jeff Tudor, Steven de Beul en Ben Tesseur. De hoofdrollen worden vertolkt door voormalig solisten Michaela DePrince en Daniel Camargo en naast veel andere dansers van het gezelschap zijn in de film ook sterren als Igone de Jongh, Irek Mukhamedov en Darcey Bussell te zien.

Coppelia vormt ook de inspiratiebron voor een nieuwe, educatieve digibord-app die dit seizoen geïntroduceerd is. Via de app maken leerlingen van groep 5 en 6 van het basisonderwijs op een vrolijke en actieve manier kennis met dans en met hoe je een verhaal zonder woorden kunt vertellen. Ook krijgen ze werkbladen aangereikt om zelf ideeën voor een ballet te ontwikkelen, decors in een kijkdoos te ontwerpen en hun plannen te pitchen. De app is tot stand gebracht in samenwerking met Uitgeverij Follow a Muse, Het Balletorkest, Ton Meijer en Kajsa Blomberg, met financiële steun van het Fonds voor Cultuurparticipatie, VSB Fonds, Janivo en het Prins Bernhard Cultuurfonds.

Klik hier voor de trailer van en link naar de app.

22 / 23

Young Gyu Choi in 7e Symfonie
Young Gyu Choi in 7e Symfonie | Foto: Hans Gerritsen
30 september 2022

Zwaan voor Young Gyu Choi

Eerste solist Young Gyu Choi wordt op 30 september 2022 tijdens het Nederlandse Dansdagen Gala in Maastricht onderscheiden met de Zwaan voor 'Meest Indrukwekkende Dansprestatie'. Hij ontvangt de prijs vooral vanwege zijn imponerende vertolking van Toer van Schayks 7e Symfonie.

Young Gyu Choi in 7e Symfonie Young Gyu Choi in 7e Symfonie Open afbeelding in een nieuw tabblad

Young Gyu Choi in 7e Symfonie | Foto: Hans Gerritsen

Young Gyu Choi in 7e Symfonie
30 september 2022

Zwaan voor Young Gyu Choi

Eerste solist Young Gyu Choi wordt op 30 september 2022 tijdens het Nederlandse Dansdagen Gala in Maastricht onderscheiden met de Zwaan voor 'Meest Indrukwekkende Dansprestatie'. Hij ontvangt de prijs vooral vanwege zijn imponerende vertolking van Toer van Schayks 7e Symfonie. De jury schrijft: "Schijnbaar moeiteloos schakelt Young Gyu Choi tussen de verschillende werelden van moderne klassiekers en eigentijdse balletten en schittert hij in de werken van wereldvermaarde choreografen. Uitzonderlijk is zijn enorme sprongkracht. Maar zijn fenomenale technische beheersing en virtuositeit weet hij nog te overtreffen door het plezier en de vrijheid die hij in zijn dans legt (..) Zo werkt Young Gyu Choi als een magneet op het publiek. Hij is genereus, naar de toeschouwers en naar zijn partners, die hij laat stralen en aansteekt met zijn dansplezier."

De Groene Tafel

Shadows, in tijden van oorlog

Waar Het Nationale Ballet het seizoen 2022/2023 oorspronkelijk zou openen met het programma Celebrate (om te vieren dat het gezelschap na twee 'coronajaren' weer een volledig seizoen kan draaien), wordt vanwege de oorlog in Oekraïne besloten om een aangepast programma uit te brengen onder de titel Shadows. Om in tijden van oorlog een relevant en betekenisvol programma te presenteren, wordt Kurt Jooss' anti-oorlogsballet De Groene Tafel (1932) opnieuw uitgevoerd. Naast dit meesterwerk van de 20ste-eeuwse dansgeschiedenis bestaat Shadows uit de Nederlandse première van Wayne McGregors Yugen en uit de wereldpremière van Regnum van de Oekraïense choreografe Milena Sidorova.

De Groene Tafel | Foto: Michel Schnater
De Groene Tafel

Shadows, in tijden van oorlog

Waar Het Nationale Ballet het seizoen 2022/2023 oorspronkelijk zou openen met het programma Celebrate (om te vieren dat het gezelschap na twee 'coronajaren' weer een volledig seizoen kan draaien), wordt vanwege de oorlog in Oekraïne besloten om een aangepast programma uit te brengen onder de titel Shadows. Om in tijden van oorlog een relevant en betekenisvol programma te presenteren, wordt Kurt Jooss' anti-oorlogsballet De Groene Tafel (1932) opnieuw uitgevoerd. Naast dit meesterwerk van de 20ste-eeuwse dansgeschiedenis bestaat Shadows uit de Nederlandse première van Wayne McGregors Yugen en uit de wereldpremière van Regnum van de Oekraïense choreografe Milena Sidorova.

De Volkskrant noemt De Groene Tafel "een van de indrukwekkendste en tijdloze anti-oorlogsballetten uit de dansgeschiedenis" en prijst danser Giorgi Potskishvili voor zijn vertolking van de rol van De Dood: "Met zijn gespierde benen triomfeert hij beheerst stampend over de vloer, als kordaat antwoord op de expressieve live-vertolking van de twee piano's in de orkestbak. Zijn macht is even hels als koel. Stoer en sereen gaat hij voorop in de beroemde dodendans." NRC schrijft: "De Groene Tafel oogt 90 jaar na de première nog steeds sterk en overtuigend (..) De Dood in Kurt Jooss’ profetische ballet is een ontzagwekkende figuur, in oorlogstijd een onontkoombare vermaler van mensenlevens, maar óók een troostrijke oplossing voor groot leed. Door de fantastische, nieuwe uitvoering van de 21-jarige rijzende ster Giorgi Potskhishvili is het een heerlijk weerzien met deze Dood. Tegelijk is het anti-oorlogsballet pijnlijk actueel – verplichte kost voor politici."

Hans van Manen in New York met de cast van Variations for Two Couples
Hans van Manen in New York met de cast van Variations for Two Couples

Succes in New York voor Hans van Manen

Begin oktober neemt Het Nationale Ballet met vier dansers deel aan het Amerikaanse Fall for Dance Festival. Voor het eerst in tientallen jaren presenteert het gezelschap in New York een werk van Hans van Manen. In een tot tweemaal toe uitverkocht New York City Center weten Maia Makhateli, Olga Smirnova, Constantine Allen en Jakob Feyferlik het publiek te betoveren met een vlekkeloze uitvoering van Variations for Two Couples.

Hans van Manen in New York met de cast van Variations for Two Couples Hans van Manen in New York met de cast van Variations for Two Couples Open afbeelding in een nieuw tabblad

Hans van Manen in New York met de cast van Variations for Two Couples

Hans van Manen in New York met de cast van Variations for Two Couples

Succes in New York voor Hans van Manen

Begin oktober neemt Het Nationale Ballet met vier dansers deel aan het Amerikaanse Fall for Dance Festival. Voor het eerst in tientallen jaren presenteert het gezelschap in New York een werk van Hans van Manen. In een tot tweemaal toe uitverkocht New York City Center weten Maia Makhateli, Olga Smirnova, Constantine Allen en Jakob Feyferlik het publiek te betoveren met een vlekkeloze uitvoering van Variations for Two Couples. De grootmeester en de dansers worden overladen met een daverend applaus van een uitzinnig publiek. Broadway World schrijft: "The two couples, with their exquisite partnering, performed the classic dance impeccably with its fascinating romantic and playful elements. It was a joy to witness ballet at it's best with Dutch National Ballet's signature grace and style." En CriticalDance oordeelt: "A finely-crafted, crystalline little ballet that was very well danced by all four of its dancers (..) Van Manen is now 90, and his prolific body of work is well-recognized in Europe. It’s long overdue for his simple but pristine dances to be featured in programs by American companies."

Yuanyuan Zhang en Jakob Feyferlik in The Four Seasons
Yuanyuan Zhang en Jakob Feyferlik in The Four Seasons | Foto: Michel Schnater

Dawson

Tussen twee series van voorstellingen van The Sleeping Beauty in richt Het Nationale Ballet in december 2022 de focus op Associate Artist David Dawson, met een volledig Dawson-programma. Bestaande uit de wereldpremière van Legacy Variations - gecreëerd voor drie mannelijke dansers, ter viering van de lange relatie die Dawson inmiddels met het Nationale Ballet heeft - en de reprise van Dawsons uiterst succesvolle The Four Seasons, op Max Richters herbewerking van Vivaldi's gelijknamige klassieker.

Yuanyuan Zhang en Jakob Feyferlik in The Four Seasons Yuanyuan Zhang en Jakob Feyferlik in The Four Seasons Open afbeelding in een nieuw tabblad

Yuanyuan Zhang en Jakob Feyferlik in The Four Seasons | Foto: Michel Schnater

Yuanyuan Zhang en Jakob Feyferlik in The Four Seasons

Dawson

Tussen twee series van voorstellingen van The Sleeping Beauty in richt Het Nationale Ballet in december 2022 de focus op Associate Artist David Dawson, met een volledig Dawson-programma. Bestaande uit de wereldpremière van Legacy Variations - gecreëerd voor drie mannelijke dansers, ter viering van de lange relatie die Dawson inmiddels met het Nationale Ballet heeft - en de reprise van Dawsons uiterst succesvolle The Four Seasons, op Max Richters herbewerking van Vivaldi's gelijknamige klassieker. In een 5-sterren recensie schrijft de Volkskrant: "In de wereldpremière Legacy Variations brengt David Dawson een hommage aan de Hollandse luchten, én aan Het Nationale Ballet, waar hij als choreograaf zijn eerste kansen kreeg. Het resultaat: geen menselijk bravoure met krachtig tilwerk, maar soepel meegolven in de schoonheid van het luchtruim." En tijdschrift Scènes jubelt met betrekking tot het complete programma: "Wat een geschenk, wat een verwennerij, ballet op hoog niveau, mét de prachtigste livemuziek die je je maar kunt voorstellen."

Olga Smirnova portret
Olga Smirnova | Foto: Laura Cnossen

Olga Smirnova uitgeroepen tot 'Dancer of the Year'

Begin oktober 2022 worden eerste solisten Olga Smirnova en Young Gyu Choi in de jaarlijkse Critics' Choice van het Britse danstijdschrift Dance Europe genomineerd in de categorie 'Dancer of the Year', samen met tien andere internationale topdansers. Olga Smirnova komt een maand later als winnaar uit de bus.

Olga Smirnova

Olga Smirnova uitgeroepen tot 'Dancer of the Year'

Begin oktober 2022 worden eerste solisten Olga Smirnova en Young Gyu Choi in de jaarlijkse Critics' Choice van het Britse danstijdschrift Dance Europe genomineerd in de categorie 'Dancer of the Year', samen met tien andere internationale topdansers. Olga Smirnova komt een maand later als winnaar uit de bus. Danscritica Valentina Bonelli, lid van de 12-koppige jury, noemt Smirnova “een van de grootste ballerina's van haar generatie”. Volgens Bonelli toont Smirnova in Rachel Beaujeans versie van Raymonda "haar tere schoonheid, krachtige techniek en intense karakter.” In totaal wordt Het Nationale Ballet in de Critics’ Choice ditmaal beloond met maar liefst 21 vermeldingen in verschillende categorieën, waaronder naast 'Dancer of the Year' ook 'Best Company', 'Director of the Year', 'Best Premiere' en 'Outstanding Performance by a male/female dancer'.

Messa da Requiem met in het midden Riho Sakamoto
Messa da Requiem met in het midden Riho Sakamoto | Foto: Michel Schnater

Messa da Requiem

Na Sasha Waltz' Roméo et Juliette (seizoen 2015/2016) en Barbora Horáková's Missa in tempore belli (seizoen 2021/2022) slaan De Nationale Opera en Het Nationale Ballet in februari 2023 opnieuw de handen ineen met het Gesamtkunstwerk Messa da Requiem. De Duitse choreograaf en regisseur Christian Spuck laat in deze productie - oorspronkelijk gemaakt voor Opernhaus Zürich - een imponerende, diep menselijke interpretatie zien van Verdi's beroemde begrafenismis, uitgevoerd door maar liefst 37 dansers, ruim honderd koorleden en vier zangsolisten.

Messa da Requiem met in het midden Riho Sakamoto Messa da Requiem met in het midden Riho Sakamoto Open afbeelding in een nieuw tabblad

Messa da Requiem met in het midden Riho Sakamoto | Foto: Michel Schnater

Messa da Requiem met in het midden Riho Sakamoto

Messa da Requiem

Na Sasha Waltz' Roméo et Juliette (seizoen 2015/2016) en Barbora Horáková's Missa in tempore belli (seizoen 2021/2022) slaan De Nationale Opera en Het Nationale Ballet in februari 2023 opnieuw de handen ineen met het Gesamtkunstwerk Messa da Requiem. De Duitse choreograaf en regisseur Christian Spuck laat in deze productie - oorspronkelijk gemaakt voor Opernhaus Zürich - een imponerende, diep menselijke interpretatie zien van Verdi's beroemde begrafenismis, uitgevoerd door maar liefst 37 dansers, ruim honderd koorleden en vier zangsolisten. Dagblad Trouw schrijft de dag na de première: "En wat werd er mooi gedanst (..) Terwijl sopraan en mezzosopraan het Agnus Dei zongen, dansten Olga Smirnova en Constantine Allen een verpletterende pas de deux. Even later gevolgd door nog eentje tijdens het Libera me. In hun spoor gooiden trouwens alle dansers zich met hart en ziel in Spucks bewegingstaal." In de recensies die volgen zijn de meningen soms verdeeld. Zo oordeelt operamagazine Place de l'Opéra: "Ook na twee keer kijken en luisteren had ik niet het geveol dat de gedanste onderdelen zich emotioneel en inhoudelijk mengden met de gemusiceerde partijen. Met als uitzondering het Agnus Dei." Terwijl de Volkskrant schrijft: "De naadloze interactie tussen opera en ballet levert wonderschone momenten op" en "Wat hebben we zojuist meegemaakt? Een bijzonder fraai memento mori, een heldhaftige opstand tegen onze sterfelijkheid, Verdi's muziek die vleesgeworden is? In elk geval iets onvergetelijk moois."

Boekpresentatie Levensdans, met Berend Boudewijn, Han Ebbelaar, Alexandra Radius en auteur Astrid van Leeuwen
Boekpresentatie Levensdans met Berend Boudewijn, Han Ebbelaar, Alexandra Radius en auteur Astrid van Leeuwen | Foto: Antoinette Mooy
10 november 2022

Levensdans - Alexandra Radius & Han Ebbelaar

Op 10 november 2022 is bij Uitgeverij Brandt Levensdans verschenen. In dit rijk geïllustreerde boek tekent Astrid van Leeuwen de memoires op van het beroemdste danspaar dat Nederland ooit gekend heeft: voormalig eerste solisten Alexandra Radius en Han Ebbelaar.

Boekpresentatie Levensdans met Berend Boudewijn, Han Ebbelaar, Alexandra Radius en auteur Astrid van Leeuwen Boekpresentatie Levensdans met Berend Boudewijn, Han Ebbelaar, Alexandra Radius en auteur Astrid van Leeuwen Open afbeelding in een nieuw tabblad

Boekpresentatie Levensdans met Berend Boudewijn, Han Ebbelaar, Alexandra Radius en auteur Astrid van Leeuwen | Foto: Antoinette Mooy

Boekpresentatie Levensdans met Berend Boudewijn, Han Ebbelaar, Alexandra Radius en auteur Astrid van Leeuwen
Boekomslag Levensdans
10 november 2022

Levensdans - Alexandra Radius & Han Ebbelaar

Op 10 november 2022 is bij Uitgeverij Brandt Levensdans verschenen. In dit rijk geïllustreerde boek tekent Astrid van Leeuwen de memoires op van het beroemdste danspaar dat Nederland ooit gekend heeft: voormalig eerste solisten Alexandra Radius en Han Ebbelaar. In Levensdans praten ze vrijuit over hun jeugd, over de hoogtepunten en beproevingen in hun uitzonderlijk lange carrière, en over hun liefde die al meer dan zestig jaar voortduurt. Verhalen die indirect ook een licht werpen op de geschiedenis en ontwikkeling van de dans in Nederland, en op die van Nederlands Dans Theater en Het Nationale Ballet in het bijzonder.

Campagnebeeld dorian
Campagnebeeld Dorian | Foto: Marta Syrko

Dorian

Na het enorme succes van Narnia en GRIMM creëeren choreografen Ernst Meisner en Marco Gerris een derde gezamenlijke productie voor de dansers van de Junior Company van Het Nationale Ballet en ISH Dance Collective. In mei 2023 vindt de première plaats van Dorian, geïnspireerd op The Picture of Dorian Gray, het beroemde boek van Oscar Wilde uit 1891, maar geplaatst in een volledig nieuwe, eigentijdse setting. Ook ditmaal laten Meisner en Gerris daarbij uiteenlopende dansstijlen, van ballet tot hiphop, op verrassende wijze samenvloeien.

Alexandra Radius en Jozef Varga
Alexandra Radius en Jozef Varga | Foto: Antoinette Mooy

Prijs van Verdienste voor Jozef Varga

Enkele maanden na zijn afscheid van het danspodium wordt (voormalig) eerste solist Jozef Varga door Stichting Dansersfonds '79 (opgericht door Alexandra Radius en Han Ebbelaar) onderscheiden met de Prijs van Verdienste. "De Slowaakse Jozef Varga was meer dan een alleen fysiek uitstekend functionerend danser – hij was een heel krachtige toneelpersoonlijkheid, bescheiden maar zeer aanwezig", aldus de Dansersfondsjury.

Campagnebeeld Forsythe
Campagnebeeld Forsythe | Foto: Marta Syrko

Forsythe

In het Holland Festival 2023 danst Het Nationale Ballet voor het eerst een triple-bill met werken van de Amerikaanse meesterchoreograaf William Forsythe: The Vertiginous Thrill of Exactitude, Pas/Parts 2018 en de Nederlandse première van het internationaal bejubelde Blake Works 1. Met dit laatste, in 2016 voor het Ballet de l'Opéra national de Paris gecreëerde werk, keerde Forsythe na zeventien jaren van choreografisch experiment terug naar de klassieke ballettechniek, die ook aan de basis lag van zijn grote successen uit de jaren tachtig en negentig.

Luca Abdel-Nour in de voormalige Boekmanzaal
Luca Abdel-Nour in de voormalige Boekmanzaal | Foto: Michel Schnater

Studio Boekman

In maart 2023 start de verbouw van De Boekmanzaal. De voormalige vergader- en presentatiezaal van de Gemeente Amsterdam wordt omgetoverd tot Studio Boekman, een nieuwe kleine theaterzaal die volledig ter beschikking komt van Nationale Opera & Ballet. In deze nieuwe zaal, die in september 2023 opent, wil Nationale Opera & Ballet ruimte bieden aan nieuw talent, experiment en educatie.

Luca Abdel-Nour in de voormalige Boekmanzaal Luca Abdel-Nour in de voormalige Boekmanzaal Open afbeelding in een nieuw tabblad

Luca Abdel-Nour in de voormalige Boekmanzaal | Foto: Michel Schnater

Luca Abdel-Nour in de voormalige Boekmanzaal

Studio Boekman

In maart 2023 start de verbouw van De Boekmanzaal. De voormalige vergader- en presentatiezaal van de Gemeente Amsterdam wordt omgetoverd tot Studio Boekman, een nieuwe kleine theaterzaal die volledig ter beschikking komt van Nationale Opera & Ballet. In deze nieuwe zaal, die in september 2023 opent, wil Nationale Opera & Ballet ruimte bieden aan nieuw talent, experiment en educatie. Algemeen directeur Stijn Schoonderwoerd: “We gaan hiervoor nieuwe samenwerkingen aan en ontwikkelen met jonge makers, choreografen, schrijvers, zangers, denkers en componisten spannende projecten die verkennen wat opera en ballet vandaag de dag kunnen betekenen." Voor de verbouw is een crowdfundingsactie gestart. In de eerste twee weken van de actie is al 40.000 euro bijeengebracht.

Colofon

Tijdlijn Het Nationale Ballet

Main company 1961-1962 Main company 1961-1962 Open afbeelding in een nieuw tabblad

Main company 1961-1962 | Foto: Bert Sprenkeling

Main company 2022-2023 Main company 2022-2023 Open afbeelding in een nieuw tabblad

Main company 2022-2023 | Foto: Altin Kaftira

Main company 1961-1962
Main company 2022-2023

Colofon Tijdlijn Het Nationale Ballet

Tekst

Astrid van Leeuwen

Beeldselectie

Henrik Lillin (archivaris)

Fotografie

Bert Sprenkeling, Maria Austria, Meindert Visser, D. G. Lanting, Ger J. van Leeuwen, Siegfried Regeling, Joop Gans Jr., Godfried de Groot, Hans van den Busken, Henk Jonker, John de Rooij, Jaap Pieper, Jorge Fatauros, Kors van Bennekom, Robert Cooper, Rob Woerkom, Anthony Crickmay, Tanaquil LeClercq, Peter van der Stap, Leslie Spatt, Joris van Bennekom, Deen van Meer, Ben van Duin, Maria-Pia Kille, Willem Middelkoop, Tza Tza, Joris-Jan Bos, Yvonne Witte, Antoinette Mooy, Jean van Lingen, Angela Sterling, Johan Vigeveno, Bob van Dantzig, Marie-Jeanne van Hövell tot Westerflier, Hans van den Bogaard, Altin Kaftira, Anna van Kooij, Erwin Olaf, Luuk Kramer, Wassik Lundgren, Michel Schnater, Bibi Neuray, Marc Haegeman, Monika Rittershaus, Hans Gerritsen, Jeroen Staats, Robin Utrecht, Kim Krijnen, Piek Kock, Eva Plevier, Lesley Weitjes, Peter Leung, Sebastien Galtier, Nathan Reinds, Bart Grietens, Marta Syrko.

Uitgever

Nationale Opera & Ballet, Amsterdam

Ted Brandsen (directeur Het Nationale Ballet)

Stijn Schoonderwoerd (algemeen directeur)

© Copyright 2023

Nationale Opera & Ballet
Waterlooplein 22, 1011 PG Amsterdam

Rechthebbenden die menen aan deze online publicatie aanspraken te kunnen ontlenen, wordt verzocht contact op te nemen met de uitgever. Niets uit de tijdlijn mag worden vermenigvuldigd en/of openbaar gemaakt, zonder bronvermelding: Tijdlijn Het Nationale Ballet, Amsterdam, 2023. Voor foto’s: [naam fotograaf], Tijdlijn Het Nationale Ballet.

Bij vragen of opmerkingen over deze tijdlijn, neem contact op met webredactie@operaballet.nl.

Seizoen
61 / 62