De geschiedenis van Het Nationale Ballet
Duik, door deze tijdlijn te bekijken, in de rijke geschiedenis van Het Nationale Ballet. De tijdlijn belicht de hoogtepunten uit het repertoire en geeft een overzicht van de ontwikkeling van het gezelschap sinds zijn oprichting in 1961. Laat je meevoeren door alle verhalen en geniet van de vele, regelmatig niet eerder gepubliceerde archiefbeelden.
De jaren ’20
21 / 22
60 jaar HNB
Het Nationale Ballet bestaat dit seizoen 60 jaar. Ter gelegenheid van het jubileum presenteert het gezelschap een rijkgeschakeerd programma dat - trouw aan de geschiedenis van de groep - bestaat uit een combinatie van beroemde klassiekers, hoogtepunten uit de 20ste-eeuwse en recente danskunst én wereldpremières.
Laatste ballet Toer van Schayk
Ter gelegenheid van de 85ste verjaardag van choreograaf en ontwerper Toer van Schayk presenteert Het Nationale Ballet in september 2021 het programma TOER, bestaande uit Van Schayks meesterwerk 7e Symfonie (dat volgens diverse recensenten beter dan ooit wordt uitgevoerd) en de wereldpremière van Van Schayks (zo heeft hij zelf aangekondigd) laatste choreografie: Lucifer Studies.
Toer van Schayk ontvangt eerste Dansspeld
Choreograaf, beeldend kunstenaar en eregast van de Nederlandse Dansdagen 2021, Toer van Schayk, ontvangt in oktober 2021 tijdens het Gala van de Nederlandse Dansdagen de eerste Dansspeld “als teken van erkenning voor de kennis, wijsheid en eigenzinnigheid die hij al decennialang bijdraagt aan het dansveld. Een sieraad van de dans, voor een sieraad voor de dans, als symbool van continuïteit en het markeren van ons cultureel geheugen.”
Celebrating Diversity
Met het programma Celebrating Diversity nemen Het Nationale Ballet en De Nationale Opera voor het eerst samen deel aan de Black Achievement Month, onder curatorschap van pianist Djuwa Mroivili en choreograaf Sedrig Verwoert. Op 17 oktober 2021 staan verschillende generaties opera-, muziek- en balletkunstenaars samen op het toneel, van aanstormend talent tot gevestigde kunstenaars van kleur.
Anansi
In november presenteren De Nationale Opera en Het Nationale Ballet samen de kleurrijke familievoorstelling Hoe ANANSI the Stories of the World bevrijdde, naar het verhaal van de mythische spin Anansi, dat zijn oorsprong in Ghana kent en daarna ook in de rest van West-Afrika, in Suriname en op de Cariben bekend werd.
Speciale Prijs voor Ernst Meisner
Stichting Dansersfonds '79 eert Ernst Meisner in november 2021 met de Speciale Prijs. De jury prijst hem om de enorme bijdrage die hij als artistiek leider van de Nationale Balletacademie én artistiek coördinator van de Junior Company levert aan talentontwikkeling binnen de Nederlandse academische dans, en de grote deskundigheid en onuitblusbare werklust en bevlogenheid die hij daarbij tentoonspreidt.
Nominaties voor Anna Tsygankova en Timothy van Poucke
Eerste soliste Anna Tsygankova en tweede solist Timothy van Poucke worden in de jaarlijkse Critics' Choice van het Britse tijdschrift Dance Europe beiden genomineerd voor de ‘Dancer of the Year Award’.
Raymonda
Op 3 april 2022 vindt de (vanwege de coronamaatregelen uitgestelde) wereldpremière plaats van een nieuwe productie van Marius Petipa's meesterwerk Raymonda, in een productie van Rachel Beaujean, met medewerking van Ted Brandsen en Grigori Tchitcherine.
Olga Smirnova, Victor Caixeta en Oekraïense dansers kiezen voor Het Nationale Ballet
De Russische Olga Smirnova, prima ballerina bij het wereldberoemde Bolsjoj Ballet in Moskou, maakt in maart 2022 de overstap naar Het Nationale Ballet, nadat ze zich fel heeft uitgesproken tegen de Russische invasie in Oekraïne. Ook Victor Caixeta, een jonge, rijzende ster van het Marijinski Ballet in Sint-Petersburg, besluit Rusland te verlaten en sluit zich aan bij Het Nationale Ballet. Daarnaast treden diverse jonge Oekraïense dansers toe tot de Junior Company van het gezelschap.
Jong choreografisch talent
In een nieuwe editie van Made in Amsterdam presenteert Het Nationale Ballet dit seizoen nieuwe werken van Young Creative Associates Wubkje Kuindersma (Anatomy of Light) en Sedrig Verwoert (Do All Dogs Go To Heaven?). Bij de Junior Company maken Milena Sidorova (de derde Young Creative Associate van Het Nationale Ballet), Peter Leung, Marta Reig Torres en Zoë Greten nieuwe choreografieën voor het tourneeprogramma Shooting Stars.
Educatieproject In the Future
Ter gelegenheid van het 60-jarig bestaan van Het Nationale Ballet vieren professionals en amateurs in mei 2022 de toekomst van de dans met een speciaal voor de gelegenheid ontwikkeld educatieproject: In the Future. Tijdens een feestelijke voorstelling in Nationale Opera & Ballet tonen negen amateurdansgroepen - gespecialiseerd in werelddans, lindy hop, fusion, moderne, Ierse en Indiase dans - hun eigen choreografie.
Hans van Manen 90
In mei en juni 2022 staat Het Nationale Ballet uitgebreid stil bij Hans van Manens 90ste verjaardag. In mei vindt een landelijke tournee plaats van Hans van Manen 90, bestaande uit zijn balletten Metaforen, Concertante en Grosse Fuge. In juni vindt voor de tweede keer een uitgebreid Hans van Manen Festival plaats, waarbij Het Nationale Ballet, de Junior Company van Het Nationale Ballet, Nederlands Dans Theater 1 en 2, Introdans, het Wiener Staatsballett, Ballett Am Rhein en het Stuttgarter Ballett in drie weken tijd in totaal 19 werken van de meesterchoreograaf dansen.
NRC schrijft na de première van het eerste van de vier festivalprogramma's: "Hans van Manen is ongetwijfeld de meest gelauwerde choreograaf van Nederland, ná zijn negentigste verjaardag kan eigenlijk alleen nog een ster of planetoïde naar hem worden vernoemd." De krant prijst eerste soliste Olga Smirnova vanwege haar uitvoering van Van Manens Frank Bridge Variations: "De oerklassiek gevormde Smirnova lanceert zichzelf als prachtige nieuwe Van Manen-danseres en laadt elke pose met ingehouden spanning en aardse emotionaliteit."
De Volkskrant looft vooral Van Manens perfecte synthese van dans en muziek: "Van Manens klasse lijkt soms zo verraderlijk eenvoudig, maar staat of valt bij de timing van ieders bravoure in geven en nemen. 'Dans gaat over dans en niets anders dan dans', zo muntte hij in 2000 zijn lijfspreuk tijdens een inauguratie in Nijmegen. 'Hans gaat over Hans en niets anders dan Hans': zo precies regisseert de bijna-90-jarige dit sublieme samenspel."
Ted Brandsen Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw
Voorafgaand aan het gala ter viering van het 60-jarig bestaan van Het Nationale Ballet (zie ook hierboven) wordt directeur en choreograaf Ted Brandsen op 30 juni 2022 benoemd tot Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw. Hij ontvangt de onderscheiding uit handen van Touria Meliani, locoburgemeester van Amsterdam, voor zijn grote bijdrage aan het internationale succes van Het Nationale Ballet. De Orde van de Nederlandse Leeuw is een van de oudste en hoogste civiele (ridder)orden in Nederland.
Coppelia de film + de app
In juli 2022 beleeft de animatie- en balletfilm Coppelia zijn première in de Nederlandse bioscopen, in een nieuwe choreografie van Ted Brandsen, geïnspireerd op zijn gelijknamige ballet. De regie van de film, waarvoor de opnamen al in 2019 startten, is in handen van Jeff Tudor, Steven de Beul en Ben Tesseur.
22 / 23
Shadows, in tijden van oorlog
Waar Het Nationale Ballet het seizoen 2022/2023 oorspronkelijk zou openen met het programma Celebrate (om te vieren dat het gezelschap na twee 'coronajaren' weer een volledig seizoen kan draaien), wordt vanwege de oorlog in Oekraïne besloten om een aangepast programma uit te brengen onder de titel Shadows. Om in tijden van oorlog een relevant en betekenisvol programma te presenteren, wordt Kurt Jooss' anti-oorlogsballet De Groene Tafel (1932) opnieuw uitgevoerd. Naast dit meesterwerk van de 20ste-eeuwse dansgeschiedenis bestaat Shadows uit de Nederlandse première van Wayne McGregors Yugen en uit de wereldpremière van Regnum van de Oekraïense choreografe Milena Sidorova.
Zwaan voor Young Gyu Choi
Eerste solist Young Gyu Choi wordt op 30 september 2022 tijdens het Nederlandse Dansdagen Gala in Maastricht onderscheiden met de Zwaan voor 'Meest Indrukwekkende Dansprestatie'. Hij ontvangt de prijs vooral vanwege zijn imponerende vertolking van Toer van Schayks 7e Symfonie.
Succes in New York voor Hans van Manen
Begin oktober neemt Het Nationale Ballet met vier dansers deel aan het Amerikaanse Fall for Dance Festival. Voor het eerst in tientallen jaren presenteert het gezelschap in New York een werk van Hans van Manen. In een tot tweemaal toe uitverkocht New York City Center weten Maia Makhateli, Olga Smirnova, Constantine Allen en Jakob Feyferlik het publiek te betoveren met een vlekkeloze uitvoering van Variations for Two Couples.
Olga Smirnova uitgeroepen tot 'Dancer of the Year'
Begin oktober 2022 worden eerste solisten Olga Smirnova en Young Gyu Choi in de jaarlijkse Critics' Choice van het Britse danstijdschrift Dance Europe genomineerd in de categorie 'Dancer of the Year', samen met tien andere internationale topdansers. Olga Smirnova komt een maand later als winnaar uit de bus.
Levensdans - Alexandra Radius & Han Ebbelaar
Op 10 november 2022 is bij Uitgeverij Brandt Levensdans verschenen. In dit rijk geïllustreerde boek tekent Astrid van Leeuwen de memoires op van het beroemdste danspaar dat Nederland ooit gekend heeft: voormalig eerste solisten Alexandra Radius en Han Ebbelaar.
Prijs van Verdienste voor Jozef Varga
Enkele maanden na zijn afscheid van het danspodium wordt (voormalig) eerste solist Jozef Varga door Stichting Dansersfonds '79 (opgericht door Alexandra Radius en Han Ebbelaar) onderscheiden met de Prijs van Verdienste. "De Slowaakse Jozef Varga was meer dan een alleen fysiek uitstekend functionerend danser – hij was een heel krachtige toneelpersoonlijkheid, bescheiden maar zeer aanwezig", aldus de Dansersfondsjury.
Dawson
Tussen twee series van voorstellingen van The Sleeping Beauty in richt Het Nationale Ballet in december 2022 de focus op Associate Artist David Dawson, met een volledig Dawson-programma. Bestaande uit de wereldpremière van Legacy Variations - gecreëerd voor drie mannelijke dansers, ter viering van de lange relatie die Dawson inmiddels met het Nationale Ballet heeft - en de reprise van Dawsons uiterst succesvolle The Four Seasons, op Max Richters herbewerking van Vivaldi's gelijknamige klassieker.
Studio Boekman
In maart 2023 start de verbouw van De Boekmanzaal. De voormalige vergader- en presentatiezaal van de Gemeente Amsterdam wordt omgetoverd tot Studio Boekman, een nieuwe kleine theaterzaal die volledig ter beschikking komt van Nationale Opera & Ballet. In deze nieuwe zaal, die in september 2023 opent, wil Nationale Opera & Ballet ruimte bieden aan nieuw talent, experiment en educatie.
Messa da Requiem
Na Sasha Waltz' Roméo et Juliette (seizoen 2015/2016) en Barbora Horáková's Missa in tempore belli (seizoen 2021/2022) slaan De Nationale Opera en Het Nationale Ballet in februari 2023 opnieuw de handen ineen met het Gesamtkunstwerk Messa da Requiem. De Duitse choreograaf en regisseur Christian Spuck laat in deze productie - oorspronkelijk gemaakt voor Opernhaus Zürich - een imponerende, diep menselijke interpretatie zien van Verdi's beroemde begrafenismis, uitgevoerd door maar liefst 37 dansers, ruim honderd koorleden en vier zangsolisten.
Dorian
Na het enorme succes van Narnia en GRIMM creëren choreografen Ernst Meisner en Marco Gerris een derde gezamenlijke productie voor de dansers van de Junior Company van Het Nationale Ballet en ISH Dance Collective. In mei 2023 vindt de première plaats van Dorian, geïnspireerd op The Picture of Dorian Gray, het beroemde boek van Oscar Wilde uit 1891, maar geplaatst in een volledig nieuwe, eigentijdse setting. Ook ditmaal laten Meisner en Gerris daarbij uiteenlopende dansstijlen, van ballet tot hiphop, op verrassende wijze samenvloeien. De Volkskrant noemt de productie een "overweldigende versmelting van dans, muziek, videokunst en scenografie". Theaterkrant spreekt van "een zinnelijke, wervelende en briljant gedanste versie" van Wilde's roman, en de recensent besluit zijn betoog met " Op zeldzaam knappe wijze vertaalt Dorian literatuur in dans".
Forsythe
In het Holland Festival 2023 danst Het Nationale Ballet voor het eerst een triple-bill met werken van de Amerikaanse meesterchoreograaf William Forsythe: The Vertiginous Thrill of Exactitude, Pas/Parts 2018 en de Nederlandse première van het internationaal bejubelde Blake Works I. Met dit laatste, in 2016 voor het Ballet de l'Opéra national de Paris gecreëerde werk, keerde Forsythe na zeventien jaren van choreografisch experiment terug naar de klassieke ballettechniek, die ook aan de basis lag van zijn grote successen uit de jaren tachtig en negentig.
Nieuwe biografie Hans van Manen, door Sjeng Scheijen
Op 9 juni 2023 verschijnt bij uitgeverij Prometheus de nieuwe biografie van Hans van Manen, Gelukskind, geschreven door auteur en slavist Sjeng Scheijen, die eerder onder meer indruk maakte met zijn standaardwerk over Sergej Diaghilev. Scheijen had exclusieve toegang tot het archief van Van Manen en sprak uitgebreid met de choreograaf, zijn vrienden en geliefden, en met kunstenaars en dansers met wie Van Manen werkte. De Groene Amsterdammer oordeelt: "Kleurrijk, eigenzinnig en bezield: Sjeng Scheijen geeft Hans van Manen de biografie die hij verdient."
Frida in L.A. en historisch debuut op Jacob's Pillow
Na de première van Annabelle Lopez Ochoa's Frida in het begin van 2020 is er al snel internationale aandacht voor haar kleurrijke en meeslepende productie over het leven van de Mexicaanse kunstenaar Frida Kahlo. Dat leidt in juli 2023 tot een Amerikaanse tournee van Het Nationale Ballet, waarbij Frida drie dagen achtereen - en met groot succes - wordt opgevoerd in The Music Center in Los Angeles. L.A. Dance Chronicle oordeelt: "The Dutch National Ballet gave a love letter to the city of Los Angeles in their presentation of Frida. It was one of the finest examples of heroic artistry and collaboration seen in many years; Columbian-Belgium Choreographer Annabelle Lopez Ochoa’s combination of concept and leadership can only be described as brilliant (..) The dancers were technically amazing with both their versatility and their ability to translate ballet to contemporary movement and drama, making exemplary the powerful undercurrents and aesthetics of Khalo’s life. It was done so boldly, yet gently, as to arrest time from the chaos of our own lives today."
23 / 24
Diamond Petipa Award voor Het Nationale Ballet
Op zaterdag 21 september 2023 neemt Ted Brandsen, directeur van Het Nationale Ballet, namens het hele gezelschap de Diamond Petipa Award van de Petipa Heritage Foundation in ontvangst tijdens het jaarlijkse Petipa Awards Gala in het Herbst Theatre in San Francisco. De Petipa Awards worden toegekend aan dansers, choreografen, critici en dansinstituten die een betekenisvolle bijdrage hebben geleverd aan het behoud en de voortzetting van het rijke culturele erfgoed van het klassieke ballet. Ted Brandsen: "We zijn heel blij en zeer vereerd met deze prijs (..) Dat een relatief jong gezelschap als het onze juist ook voor onze bijdrage aan het klassieke ballet een prijs krijgt, laat de geweldige ontwikkeling zien die Het Nationale Ballet heeft doorgemaakt, en het hoge uitvoeringsniveau van onze dansers, die tot de absolute wereldtop behoren.”
Tijdens het Petipa Awards Gala dansen eerste solisten Maia Makhateli en Giorgi Potskhishvili duetten uit Raymonda en Le Corsaire en bij die gelegenheid ontvangen zij beiden een 'Artistic Excellence Recognition'.
Drie werken van Sedrig Verwoert tijdens Black Achievement Month
In het kader van de Black Achievement Month presenteert Het Nationale Ballet op 15 oktober 2023 het programma Dancing Diversity met drie werken van danser/choreograaf Sedrig Verwoert: Slightly Damp in a Misty Street, The Hard Rocks Will Seem Soft to Us en The Ritual. Verwoert bekleedt sinds 2021 de positie van Young Creative Associate bij Het Nationale Ballet. Onder de optredende dansers zijn Sebia Plantefève-Castryck en Davi Ramos, beiden tijdens eerdere edities al ambassadeur van de Black Achievement Month.
Prijzen voor Giorgi Potskhishvili en 'Dancer of the Year'-nominaties voor Potskhishvili en Victor Caxeita
In het najaar van 2023 ontvangt de 22-jarige (dan nog) tweede solist Giorgi Potskhishvili twee belangrijke dansprijzen: de Alexandra Radius Prijs en de Zwaan voor 'Meest indrukwekkende dansprestatie'. De VSCD-jury, verantwoordelijk voor de toekenning van de Zwanen, schrijft: "Als door een magneet werd het oog van de jury getrokken door de krachtige aardsheid in Giorgi Potskhishvili’s glasheldere vertolking van de dood in De groene tafel. Onverbiddelijk haalt hij iedereen op die sterven moet; met haast sensuele tederheid, of sluipend vanuit het donker, of met groot vertoon van kracht – maar altijd even ontzagwekkend."
Eerste klassieke ballet met audiodescriptie
In samenwerking met Stichting Komt het Zien! biedt Het Nationale Ballet in november 2023 voor het eerst live-audiodescriptie aan, en wel bij voorstellingen van Giselle in diverse steden. De productie is daarmee het eerste klassieke ballet dat op deze wijze toegankelijk wordt gemaakt voor toeschouwers met een visuele beperking. De live-audiodescriptie wordt verzorgd door een blindentolk, die via een koptelefoon vanaf alle plaatsen in de zaal te horen is. Tijdens een inleiding vooraf wordt verteld hoe de decors en kostuums eruitzien en bij de voorstelling in Amsterdam is er ook een ‘meet en feel’ georganiseerd.
Aanmoedigingsprijs Dansersfonds voor Joshua Junker
Stichting Dansersfonds '79 kent haar jaarlijkse Aanmoedigingsprijs in november 2023 toe aan de jonge Nederlandse, in Engeland werkzame danser en choreograaf Joshua Junker, die in het voorjaar van 2023 een overrompelend debuut maakte op de Nederlandse podia met zijn choreografie Remembrance, gecreëerd voor de Junior Company van Het Nationale Ballet. ''In dit werk laat de 25-jarige Junker zien dat hij een dansmaker is die duidelijk weet wat hij wil, en de manier waarop hij het klassieke balletidioom met meer organische bewegingen en hiphopelementen mixt, zorgt - nu al – voor een heel eigen, originele signatuur'', aldus de jury.
Giselle in bioscopen wereldwijd met Smirnova en Tissi
In samenwerking met Pathé Live wordt in januari en februari 2024 de Giselle-productie van Rachel Beaujean en Ricardo Bustamante (die in november 2023 een reprise-serie in Nationale Opera & Ballet beleefde) vertoond in bioscopen door heel Europa en in diverse landen in Amerika, Azië, Afrika en Oceanië. De hoofdrollen in de filmversie worden vertolkt door eerste solisten Olga Smirnova (Giselle) en Jacopo Tissi (graaf Albrecht), met verder Giorgi Potskhishvili in de rol van Hilarion en Floor Eimers in de rol van Myrtha. Smirnova's indrukwekkende optreden is voor de jury van de Alexandra Radius Prijs een van de redenen om haar in september 2024 deze prijs toe te kennen. "Haar klassieke puurheid, zuiverheid van lijn en grote muzikaliteit kwamen op het filmdoek nóg duidelijker naar voren, en vooral in de tweede akte van het ballet wist ze, met haar bijna breekbare verschijning, diep te ontroeren", aldus de jury.
Tien jaar Junior Company
Met het jubileumprogramma Tien viert de Junior Company van Het Nationale Ballet in februari en maart 2024 haar tienjarig bestaan. De groep werd in 2013 opgericht om een 'brug' te slaan tussen de balletopleidingen - met voorop de Nationale Balletacademie - en de beroepspraktijk. Anno 2024 zijn al meer dan veertig dansers uit de Junior Company doorgestroomd naar Het Nationale Ballet en zijn vier van hen inmiddels uitgegroeid tot eerste solist en nog eens vier tot tweede solist. In het jubileumprogramma brengt de groep maar liefst drie wereldpremières uit - van Wubkje Kuindersma, Joseph Toonga en Kirsten Wicklund -, plus een première voor de groep van Toccata, in 2019 gecreëerd door Krzysztof Pastor. Dagblad Trouw kopt: "Jonge balletpuppy's bruisen van energie in dans vol wervelingen en sprongen" en Het Parool schrijft over Pastors bijdrage: "Atletisch draaiend en springend wervelen de dansers in constant wisselende formaties over het podium (..) muziek, dans én het jubileumprogramma bereiken (met dit werk) een ongegeneerd triomfantelijke climax."
Ernst Meisner benoemd tot adjunct-directeur Talentontwikkeling
Per 1 februari 2024 is Ernst Meisner benoemd tot adjunct-directeur Talentontwikkeling van Het Nationale Ballet. Met deze nieuwe functie geeft het gezelschap een impuls aan talentontwikkeling van zowel balletdansers als choreografen. Meisner is in zijn nieuwe baan onder meer verantwoordelijk voor de Junior Company, de balletprogrammering in Studio Boekman, het creëren en borgen van kansen voor dans- en choreografietalent en de samenwerking met de balletacademies. Naast zijn functie bij Het Nationale Ballet blijft Meisner vooralsnog artistiek leider van de Nationale Balletacademie, met ingang van dezelfde datum bijgestaan door Dario Elia als adjunct-artistiek leider van de school.
Oedipus Rex/Antigone vervangt Wayne McGregors Jocasta's Line
In maart 2024 slaan Het Nationale Ballet en De Nationale Opera opnieuw de handen ineen, dit keer in het kader van het Opera Forward Festival. De oorspronkelijk geplande openingsproductie, Jocasta's Line, moet echter op het laatste moment gecanceld worden, aangezien de Britse regisseur en choreograaf Wayne McGregor zich wegens privéomstandigheden heeft moeten terugtrekken. In plaats daarvan wordt het tweeluik van Stravinsky's Oedipus Rex en Samy Moussa's wereldpremière van Antigone - dat ook het muzikale uitgangspunt vormde voor McGregors productie - door een nieuw, Nederlands artistiek team vormgegeven: Mart van Berckel en Nanine Linning. Van Berckel ontwikkelde en regisseerde eerder onder meer Ändere die Welt voor het Opera Forward Festival 2023, en Linning - die met deze productie haar debuut bij Nationale Opera & Ballet maakt - is na een succesvolle internationale carrière zojuist benoemd tot artistiek directeur van Scapino Ballet Rotterdam. De recensies van hun Gesamtkunstwerk zijn, ondanks de korte voorbereidingstijd, overwegend positief.
Voor het eerst een werk van Jiří Kylián
Eind maart 2024 danst Het Nationale Ballet, in het programma Dancing Dutch, voor het eerst in zijn geschiedenis een werk van Jiří Kylián, die meer dan dertig jaar het gezicht bepaalde van Nederlands Dans Theater. Met de première van Kyliáns Wings of Wax gaat voor veel Nationale Ballet-dansers een droom in vervulling: eindelijk een werk te kunnen dansen van deze grootmeester, die geldt als een van de belangrijkste choreografen van deze tijd. Voor Wings of Wax - wereldwijd ook nog eens een van de meest succesvolle Kylián-balletten - liet hij zich onder meer inspireren door de beroemde mythe van Icarus, die met de door zijn vader Daedalus gefabriceerde vleugels te dicht bij de zon vloog, waardoor de was van zijn vleugels smolt en hij in zee stortte. Theaterparadijs oordeelt: "Dit ballet past de dansers van Het Nationale Ballet als een handschoen, en het vraagt naar meer" en de Volkskrant meent dat er met "de opwindende uitvoering van Wings of Wax een nieuwe toekomst voor Kyliáns oeuvre bij Het Nationale Ballet gloort."
Stravinsky Sprookjes
In het Holland Festival 2024 presenteert Het Nationale Ballet een dubbelprogramma met twee balletsprookjes van de Amerikaans-Oekraïens-Russische choreograaf Alexei Ratmansky: Firebird en de Europese première van The Fairy's Kiss, op de fenomenale, gelijknamige composities van Igor Stravinsky (L'Oiseau de feu en Le baiser de la fée). In de pers wordt lovend gereageerd op de nieuwe aanwinst. Zo schrijft Het Parool: "In de fenomenale slotscène bevriest het ensemble in sculpturale poses en geometrische vormen die doen denken aan ijskristallen. Op de verstild uitwaaierende tonen van Stravinsky's slotdeel, kijken de drie vrouwen die hem hebben gevormd - de moeder, de bruid en de fee - toe hoe de jongeman door ijswezens wordt opgenomen in hun midden. Zeer memorabel." En dagblad Trouw oordeelt: "Het ballet eindigt in een droomachtige apotheose waarin de balletkunst als een etagère met verrukkelijke balletpralines wordt opgediend. Hiervoor put Ratmansky uit iconische frases uit de balletgeschiedenis, door het corps de ballet tot epische tableaus aaneengeregen. Een beetje zoet is het wel, maar lékker dat het is."
Afscheid muzikaal leider Matthew Rowe en eerste pianist Olga Khoziainova, aanstelling Koen Kessels
Aan het slot van seizoen 2023/2024 legt Matthew Rowe zijn positie als muzikaal leider van Het Nationale Ballet en chef-dirigent van Het Balletorkest neer, na deze dubbelfunctie twaalf jaar lang te hebben vervuld. Tijdens het gala waarmee Het Nationale Ballet het seizoen besluit, wordt uitgebreid hulde gebracht aan Rowe, alsook aan eerste pianist Olga Khoziainova, die na 26 jaar bij het gezelschap te hebben gewerkt met pensioen gaat. Rowe wordt met ingang van augustus 2024 opgevolgd door de Vlaamse dirigent Koen Kessels (die tevens 'Music Director' bij The Royal Ballet is), maar blijft als gastdirigent wel terugkeren bij Het Nationale Ballet/Het Balletorkest.
24 / 25
Lifetime Achievement Award voor Hans van Manen en John Neumeier
Het Duitse tijdschrift tanz heeft een Lifetime Achievement Award ingesteld, en bij de eerste toekenning in augustus 2024 meteen twee winnaars aangewezen: John Neumeier (die 51 jaar lang het Hamburg Ballett leidde) en Hans van Manen. Het tijdschrift noemt Van Manen "een van de meest vooraanstaande choreografen van onze tijd" en schrijft voorts: "Hans van Manen heeft het klassieke ballet gemoderniseerd, verfijnd en in een elegante hedendaagse vorm gegoten. Hij wordt geëerd om zijn prachtige, onvergelijkbare creaties, om de minimalistische verhalen met maximale impact waarmee hij de Europese dans heeft vernieuwd."
Nederlands debuut Rena Butler
Voor het seizoen 2024/2025 heeft Het Nationale Ballet een aantal vrouwelijke choreografen (nog altijd in de minderheid in de internationale balletwereld) gecontracteerd, van wie er twee hun Nederlandse debuut maken: de Amerikaanse Rena Butler en de eveneens Amerikaanse Helen Pickett. Butler creëert voor Generation Dance, het openingsprogramma van het seizoen, Persephone. Een korte, intense choreografie, geïnspireerd door het 17de-eeuwse marmeren beel Ratto di Proserpina van Gian Lorenzo Bernini, alsook door een recente, ingrijpende persoonlijke ervaring. Theaterparadijs schrijft: "Beklemming, afstoten, aantrekken en over grenzen gaan, dat wordt hier zo verschrikkelijk mooi verbeeld door Floortje Eimers, Giorgi Potskhishvili en Joseph Massarelli (..) Overleven en juist leren van wat je overkomen is, haal ik uit de zeggingskracht van deze ontroerende onderliggende boodschap waarmee Rena Butler hier haar ziel toont."
Michaela DePrince overlijdt op 29-jarige leeftijd
De internationale balletwereld reageert met grote verslagenheid op het nieuws dat danseres Michaela DePrince op dinsdag 10 september 2024 op 29-jarige leeftijd is overleden. DePrince maakte in 2013 deel uit van de eerste lichting dansers van de Junior Company van Het Nationale Ballet. Een jaar later al maakte ze de overstap naar het hoofdgezelschap, waar ze tot tweede solist uitgroeide en opviel door haar atletische manier van haar dansen, haar grote sprongkracht en haar immer stralende toneelpersoonlijkheid. Tot haar belangrijkste rollen behoren die van Clara in Notenkraker & Muizenkoning (ze was wereldwijd de eerste zwarte danseres die deze rol vertolkte) en die van Zwaantje in zowel de theater- als de filmversie van Ted Brandsens Coppelia. Ook haar bijzondere levensverhaal trok - internationaal - veel aandacht: DePrince, geboren als Mabinty Bangura, groeide op in het door oorlog geteisterde Sierra Leone, waar ze als vierjarige haar beide ouders verloor en in een weeshuis belandde. Ze werd geadopteerd door de Amerikaanse familie DePrince en realiseerde in Amerika haar droom om danser te worden, ook al werd haar meermaals verteld dat ze daarvoor niet het juiste lichaamstype noch de juiste huidskleur had.
Kalpana Raghuraman aangesteld als Creative Associate
De Nederlandse choreograaf en antropoloog Kalpana Raghuraman is per 1 oktober 2024 aangesteld als nieuwe Creative Associate van Het Nationale Ballet (naast Milena Siderova die vanaf deze datum dezelfde functie bekleedt). In de twee jaar durende verbintenis staan - naast het creëren van producties - samenwerking, onderzoek en uitwisseling centraal. Raghuraman brengt als artistiek leider van gezelschap Kalpanarts Indiase dansvormen samen met urban- en hedendaagse dans en ontwikkelde zo een nieuwe, grensoverstijgende danstaal. Met de aanstelling van Raghuraman is het Young Creative Associate-schap van Wubkje Kuindersma en Sedrig Verwoert naar drie jaar tot een einde gekomen.
Koningin Máxima opent nieuwe gebouw Nationale Balletacademie
Op 1 oktober 2024 opent Koningin Máxima het nieuwe gebouw van de Nationale Balletacademie aan de Nicolaas Tetterodestraat in Amsterdam-Overamstel. Met de nieuwbouw zijn voor het eerst sinds vele jaren alle leerlingen en studenten van de academie in één gebouw samengebracht. Een gebouw met fantastische faciliteiten, waaronder zeven grote dansstudio’s, waarvan er een ook als theaterzaal kan dienstdoen. “Ons nieuwe thuis zal”, aldus artistiek leider Ernst Meisner, “een plek worden waar ballet op alle mogelijke manieren wordt gevierd en waar iedereen welkom is. Een plek ook waar we naar de toekomst kijken, waar we dingen uitproberen, fouten durven maken en waar we nagaan wat er nodig is om het ballet en balletonderwijs in Nederland nog meer te laten bloeien en nog meer mensen de kans te bieden om met ballet in aanraking te komen.” Tijdens de openingsceremonie dansen de leerlingen en studenten een feestelijk, speciaal voor de gelegenheid samengesteld programma.
Timothy van Poucke wint Speciale Prijs van Dansersfonds
Eerste solist Timothy van Poucke neemt op 11 november 2024 de Speciale Prijs van het Dansersfonds in ontvangst. De prijs is hem toegekend omdat hij sinds 1995 de eerste Nederlandse mannelijke danser uit eigen gelederen is die deze rang bij Het Nationale Ballet heeft behaald. De jury zegt over zijn kwaliteiten: "In de afgelopen jaren hebben wij Timothy zien uitgroeien van een begaafde, in het oog springende ‘jonge hond’ tot een allround danser, die zich in de grote klassiekers evenzeer onderscheidt als in het hedendaagse werk van, onder meer, Hans van Manen, Jiří Kylián, William Forsythe, Alexei Ratmansky en Wubkje Kuindersma. Een danser ook die zijn fabuleuze techniek niet als doel op zich ziet, maar altijd paart aan innerlijke bezieling en een groot charisma, en die daarnaast ook nog eens een uitstekende partner is.”