cinderella

The making of... Cinderella

31 maart 2021

Met Cinderella maakte ontwerper Julian Crouch – tot dan toe vooral actief in de opera-, theater- en filmwereld – zijn balletdebuut. Dat plaatste de kostuumafdeling van Het Nationale Ballet voor nieuwe uitdagingen. 

We spraken met poppenspeler Basil Twist over de ontwikkeling van de magische boom, en met Oliver Haller, hoofd van de kostuumafdeling, over de uitdagende productie van meer dan 300 kostuums en de zoektocht naar niet bestaande gouden spitzen. Neem een kijkje in the making of...Cinderella!

De magische boom van poppenspeler Basil Twist

In Cinderella is een belangrijke rol weggelegd voor een magische boom, die – wanneer Cinderella naar het bal gaat – al haar wensen vervult. Voor de realisatie ervan deed ontwerper Julian Crouch een beroep op poppenspeler Basil Twist. Twist weet als geen ander hoe je voorwerpen tot leven kunt wekken. “Het maakt mij niet uit of het om een pop, een colbertje of een boom gaat. Overal schuilt leven in.”

Basil Twist is vooral bekend vanwege zijn solovoorstellingen, waarin hij het poppenspel tot een eigenzinnige en volwassen kunstvorm verheft. Hij is ook een veelgevraagd ontwerper, wiens bijdragen aan theater-, opera- en filmproducties vaak op het snijvlak van kostuum, decorstuk en rekwisiet liggen. Cinderella was zijn eerste kennismaking met de wereld van het klassieke ballet. “It made me smile”, vertelt hij enthousiast. “Ook omdat ik erg onder de indruk van het werk van Christopher Wheeldon ben. Met Julian Crouch werkte ik al eerder samen aan de Broadway- musical The Addams Family.”

Bij de totstandkoming van Cinderella was het zijn taak, zegt Twist, om ‘magie toe te voegen’. Om de boom die de geest van Cinderella’s overleden moeder symboliseert, ‘op de beste, meest elegante manier tot leven te laten komen’. “Het moest magisch zijn, maar ook simpel. We wilden geen grote robotboom op het toneel. Het ontwerp bestaat in feite uit drie bomen, opgebouwd uit lagen bladeren, maar het publiek ziet steeds maar één boom, die voortdurend andere vormen lijkt aan te nemen.”

‘Op het moment suprême transformeert de boom in alles wat Cinderella nodig heeft om naar het bal te gaan’

Projecties van kunstenaar en multimedia-artiest Daniel Brodie zorgen daarbij voor een extra effect. Twist: “Als een bewegende schaduw. Subtiel, maar vervreemdend.” Op het moment suprême transformeert de boom in alles wat Cinderella nodig heeft om naar het bal te gaan: haar baljurk, de wielen van een koets, paarden en de kast (het zitgedeelte) van de koets, die op zijn beurt in een cape verandert die Cinderella omhult en haar als het ware vleugels geeft. “Een beetje zoals Venus in haar schelp.” Prokofjevs muziek is bij dit alles een grote inspiratie geweest, zegt de poppenspeler en ontwerper. “Die muziek is zo krachtig dat de scène bijna als vanzelf het karakter van een ‘dans’ van voorwerpen kreeg.”

Uitdagende gouden spitzen 

“Laten we van een probleem een uitdaging maken”. Dat dacht Oliver Haller, hoofd van de kostuumafdeling, toen hij op de kostuumtekeningen van ontwerper Julian Crouch zag dat de titelrolvertolksters in Cinderella gouden spitzen moesten krijgen. Haller wist de vooraanstaande Amerikaanse spitzenfabrikant Gaynor Minden zover te krijgen speciaal voor Wheeldons nieuwe productie een spitz van gouden stof te ontwikkelen.

“Gebruikelijk is dat spitzen, wanneer je deze in afwijkende kleuren wilt gebruiken, worden geverfd. Maar voor de danseressen is dat een nachtmerrie”, zegt Oliver Haller. “De structuur van de spitz verandert volledig, de verf haalt alle flexibiliteit eruit.”

‘Ik legde uit dat het ook voor de fabrikant een mooie kans was. Gouden spitzen bestonden immers nog niet’

Haller trok de stoute schoenen aan en stapte binnen bij het hoofdkantoor van Gaynor Minden in New York. Het bedrijf produceert sinds enkele jaren een nieuw soort spitz die, door de kunststoffen die erin zijn verwerkt, veel langer meegaat dan het traditionele exemplaar. “Bijna alle Cinderella-solistes zijn inmiddels op dit merk overgestapt. Voor mij was dat een voordeel, want daardoor was duidelijk bij wie ik zijn moest.” Haller wist zijn plan goed te ‘verkopen’. “Ik legde uit dat het ook voor de fabrikant een mooie kans was. Gouden spitzen bestonden immers nog niet. Ik stelde voor deze samen te ontwikkelen.”

Gaynor Minden heeft zich, zegt Haller, enorm ingespannen om daar een succes van te maken: “Ze hebben intensieve research naar stoffen gedaan en we hebben veel proefexemplaren ontvangen. Het uiteindelijke model is gemaakt van goudsatijn en van binnen gelamineerd met een speciale stof, omdat gouden stof snel rafelt.” 

Cinderella

Cinderella

Driehonderdtwintig kostuums

Met Cinderella maakte ontwerper Julian Crouch – tot dan toe vooral actief in de opera-, theater- en filmwereld – zijn balletdebuut. Dat plaatste de kostuumafdeling van Het Nationale Ballet voor nieuwe uitdagingen. Oliver Haller, hoofd van de afdeling: “We kwamen meer hobbels op de weg tegen, maar Crouch kwam met ideeën waar een ervaren balletontwerper niet snel mee zou komen.”

Driehonderdtwintig kostuums moesten er gemaakt worden. Een monnikenklus waarvoor Haller samenwerkte met zeven ateliers in Duitsland, Engeland, Roemenië en Nederland, afgezien nog van de extra’s: “Voor de Oosterse prinses, een van de huwelijkskandidaten van de prins, heb ik destijds bijvoorbeeld een kroon in Bali besteld”, zegt Haller. “En het Russisch-Orthodoxe kostuum van de begeleider van de Russische prinses is afkomstig uit Moskou.”

‘Het ene moment lijkt Crouch' aankleding historisch, het volgende waan je je op de catwalk’

Haller is bijzonder ingenomen met de stijl van de kostuums. “Crouch heeft zich enerzijds door de Victoriaanse tijd laten inspireren en anderzijds door trendy modeontwerpers als Alexander McQueen, Jean Paul Gaultier en Vivienne Westwood. Het ene moment lijkt zijn aankleding historisch, het volgende waan je je op de catwalk.”

Voor de ateliers moest Haller steeds een vertaling van de ontwerpen maken, aangepast aan de behoeften van dansers. Soms was dat zoeken naar een creatieve oplossing, zoals bij de fazantenveren die Crouch op de cape van Cinderella had getekend. “Daar kun je niet mee dansen. Binnen één voorstelling zouden alle veren geknakt zijn en bovendien is het weinig comfortabel voor een partner. Dus hebben we een lading fazantenveren op de computer ingescand en fotografisch op de tule van de cape geprint.”

 

Dit artikel werd eerder gepubliceerd in het Luxe Programmaboek van Cinderella (seizoen 2014 / 2015). Foto's: Angela Sterling